محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارشهای سیلآسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارشهای سیلآسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845374188
شناسایی مؤلفههای سبک زندگی اسلامی در حوزه کسبوکار - بخش دوم و پایانی شناسایی شیوهها و راهکارهای نهادینهسازی مؤلفههای سبک زندگی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: شناسایی مؤلفههای سبک زندگی اسلامی در حوزه کسبوکار - بخش دوم و پایانی
شناسایی شیوهها و راهکارهای نهادینهسازی مؤلفههای سبک زندگی
اگرچه شاخصهای گوناگون سبک زندگی اسلامی در آیات و روایات متعددی تبیین شده است، عدم تعمیق و تدقیق اندیشمندان اسلامی در این حوزه و نیز توأم نشدنِ آن با سبک زندگی امروزی، موجب کمرنگ شدن مؤلفههای سبک زندگی اسلامی در جامعه معاصر شده است.
در جدول (3) تعدادی از آیات و روایاتی که تبیینکننده مؤلفههای ضروری در سبک کسبوکار اسلامی و مربوط به ویژگیهای کارآفرینی یا باورهای کسبوکار است، استخراج شده است. جدول (3) کدگذاری باز و محوری تعدادی از آیات و روایات سبک کسبوکار اسلامی مربوط به ویژگیهای کارآفرینی یا باورهای کسبوکار (مواردی که باید در کسبوکار اسلامی مراعات شود) ردیف ترجمه متن آیات و روایات کدگذاری باز 1 و هنگامی که خرید و فروش میکنید، شاهد بگیرید ... . (1) (بقره / 282) تنظیم و ثبت قرارداد کسبوکار 2 و اگر [بدهکارتان] تنگدست باشد، پس تا [هنگام] گشایش، مهلتی [به او بدهید]؛ و [اگر بهراستی قدرت پرداخت ندارد،] بخشیدن آن برای شما بهتر است، اگر بدانید. (2) (بقره / 280) استفاده از تسهیلات پرداخت، نظیر تقسیط و امثال آن در کسبوکار 3 به امام صادق(علیه السلام) عرض شد: انسان میتواند تجارت کند با این حال، اگر خودش را اجیر [دیگری] سازد، به اندازهای که خودش تجارت کند، به او داده میشود. فرمود: اجیر نشود، بلکه از خداوند بزرگ روزی طلبد و دست به تجارت بزند، زیرا اگر مزدوری کند، مانع روزی خود شده است. (3) (کلینی، 1365: 5 / 90) روحیه کسبوکار و کارآفرینی 4 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): هر کس در جستوجوی روزی حلال برای خانوادهاش بهسختی تلاش کند، همچون جهادگر در راه خدا است. (4) (صدوق، 1413: 3 / 168) جدیت و تلاش در کسبوکار 5 امام صادق(علیه السلام): هر صنعتگری برای درآمدزایی نیازمند سه خصلت است: مهارت و تخصص در کار، ... . (5) (ابن شعبه حرّانی، 1363: 322) مهارت و تخصص در کسبوکار 6 امام علی(علیه السلام): کاسب ترسو محروم است و کاسب شجاع بهرهمند. (6) (محدث نوری، 1408: 13 / 294) مخاطرهپذیری در کسبوکار 7 امام صادق(علیه السلام): هر گاه روزی تو از کسبوکاری تأمین میشود، آن را حفظ کن [شغلت را تغییر مده]. (7) (صدوق، همان: 169) توجیه اقتصادی کسبوکار (سودآوری) 8 امام صادق(علیه السلام): مسلمان را جز سه چیز اصلاح نکند: دینشناسی، شکیبایی در گرفتاریها و مدیریت نیکو در زندگی. (8) (کلینی، 1365:
5 / 87) مدیریت درست کسبوکار 9 امام علی(علیه السلام): نباید در بازار بنشیند، جز کسیکه خرید و فروش را بهخوبی بداند. (9) (همان: 154) دانش کسبوکار 10 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): همانا آورنده [کالا، فناوری و سرمایه] به بازار ما، بسان جهادگر و رزمنده راه خدا است. (10) (متقی هندی، 1405: 4 / 99) واردات کالا و فناوری و سرمایهگذاری خارجی بهمنظور توسعه کسبوکار 11 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): هر کس مواد غذایی به [بازار] ما وارد نماید، تا هنگام خروج مهمان ما است. هر کس چیزی از او خسارت یابد، من ضامن او هستم. (11) (همان: 100) بیمه و ضمانت سرمایهگذاری در کسبوکار 12 امام صادق(علیه السلام): پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) به مردی رسید که جامهای میفروخت. مرد، بلندبالا بود و جامه کوتاه. حضرت به او فرمود بنشین، چراکه در این صورت، کالایت بهتر به فروش میرسد. (12) (کلینی، 1365: 5 / 312) تبلیغات درست در کسبوکار 13 امام صادق(علیه السلام): معاشرت و معامله نکنید، مگر با کسب که در بستر نیکی، بالیده باشد. (13) (همان: 159) مشارکت و کسبوکار با افراد مطمئن 14 امام باقر(علیه السلام): هر کس زمین و آبی بفروشد و قیمت آن را دیگربار در همان امر، سرمایهگذاری نکند، پولش نابود خواهد شد. (14) (همان: 91) گردشسرمایه و سرمایهگذاریدرکسبوکار 15 عاصم به حمید گوید: امام صادق(علیه السلام) از من پرسید: چه شغلی داری؟ گفتم: خوراک میفروشم. فرمود: جنس مرغوب بخر و جنس مرغوب بفروش؛ چراکه چون جنس مرغوبی را به مردم بفروشی، گویند: خداوند به تو و فروشندهات برکت دهد. (15) (همان: 202) کیفیت کالا و خدمات در کسبوکار 16 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): هر کس مواد غذایی را از شهری به شهر دیگر ببرد و آن را به قیمت روز بفروشد، در پیشگاه خدا، جایگاه شهیدان را دارد. (16) (قرطبی، 1405: 19 / 56 ـ 55) کسبوکار فرامنطقهای (بینالمللی) 17 امام صادق(علیه السلام): هر کس درپی روزی اندک برآید، انگیزه روزی فراوان بیابد. (17) (کلینی، 1365: 5 / 311) شروع کسبوکار حتی با امکانات اندک 18 امام رضا(علیه السلام): مردی خدمت امام صادق(علیه السلام) رسید و گفت: چرا داراییها [ی خود] را در بخشهای گوناگون سرمایهگذاری نمودهای، درحالیکه اگر در یک بخش متمرکز میشد، هزینهاش کمتر و سودش بیشتر بود؟ امام(علیه السلام) فرمود: آنها را جدا کردم تا اگر به یک بخش آسیب رسید، بخش دیگر سالم بماند. (18) (همان: 91) مدیریت مخاطره در کسبوکار 19 امام صادق(علیه السلام): پیامبر(صلی الله علیه و آله) از اینکه کارگر پیش از تعیین مقدار اجرتش، به کار گمارده شود، نهی فرموده است. (19) (حرعاملی، 1391ق: 13 / 24) تعیین دقیق دستمزد کارگر 20 امام علی(علیه السلام): ای گروه تاجران! در سنجش متاع، رعایت عدالت کنید. (20) (کلینی، 1365: 5 / 151) سنجش عادلانه کسبوکار 21 امام علی(علیه السلام): ای گروه تاجران! به خریداران نزدیک شوید [دوستانه برخورد کنید]. (21) (همان) احترام به مشتری 22 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): آسانگیری از [راههای] درآمدزایی است. (22) (همان: 152) سهلگیری در کسبوکار (ارائه تسهیلات) 23 امام صادق(علیه السلام): کارهای بزرگ و مهم را خودت انجام بده و کارهای کوچک را به دیگران بسپار. (صدوق، 1413: 3 / 169) تفویض برخی امور کسبوکار 24 امام علی(علیه السلام): هیچ سحرخیزی در راه خدا برتر از سحرخیزی برای تأمین معاش فرزندان و خانواده نیست. (24) (نعمان بن محمد تمیمی، 1385: 2 / 15) سحرخیزی در کسبوکار همانطور که در جدول(3) ملاحظه میشود، 24 سند از آیات و روایاتی که مبین ویژگیهای کارآفرینی و کسبوکار است و باید در سبک کسبوکار اسلامی مراعات شود، بیان شده است. در جدول (4) نیز با استفاده از آیات و روایات، مؤلفههایی که باید در کسب و کار اسلامی از آنها پرهیز کرد، استخراج شدهاند. جدول (4) کدگذاری باز و محوری تعدادی از آیات و روایات سبک کسبوکار اسلامی مربوط به ویژگیهای دینی یا باورهای مذهبی (مواردی که باید در کسبوکار اسلامی از آن پرهیز شود) ردیف ترجمه متن آیات و روایات کدگذاری باز 1 خدا کسبوکار را حلال کرده و ربا را حرام. (25) (بقره / 275) رباخواری در کسبوکار 2 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): هولناکترین رخدادی که پس از خودم درباره امتم از آن میهراسم، درآمدهای حرام است. (26) (کلینی، 1365: 5 / 124) کسبوکار حرام 3 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): پلیدترین کسب نامشروع، رشوهخواریاست. (27) (سیوطی، 1401: 2 / 45) رشوهخواری در کسبوکار 4 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): تهیهکننده [نیازمندیهای مردم، از لطف و رحمت الهی] بهرهمند میگردد و احتکارکننده ملعون است (کلینی، همان: 165) احتکار در کسبوکار 5 امام علی(علیه السلام): اگر انسان از اینکه بند کفش او از بند کفش دوستش بهتر است، سرخوش شود، مشمول این آیه [ تِلکَ الّدارُ الآخِرة نَجعَلُها لِلَّذینَ لا یریدونَ عُلُوّاً فِی الأرضِ وَ لا فَساداً (قصص / 83) ] میشود. (28) (محمدی ریشهری، 1381: 1 / 36) انگیزه نادرست در کسبوکار 6 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): هر کس [در کسبوکار] چهار چیز را رعایت کند، کسبش پاک است: ...، در میان دادوستد سوگند یاد نکند. (29) (کلینی، 1365: 5 / 153) سوگند خوردن هنگام کسبوکار 7 امام علی(علیه السلام):ای گروه تاجران! در زمین فساد را گسترش ندهید (30) (همان: 151) فساد در کسبوکار 8 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): وای بر صنعتگران امت من از امروز و فردا کردن. (31) (صدوق، 1413: 3 / 160) امروز و فردا کردن در کسبوکار 9 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): پاکیزهترین درآمد، کسب تاجرانی است که به هنگام سودآوری، در دریافت سختگیری نمیکنند. (32) (سیوطی، 1401: 1 / 336) سختگیری در دریافت سود کسبوکار 10 امام صادق(علیه السلام): از بازارگردی بپرهیز. (33) (ابن شعبه حرّانی، 1363: 379) کسبوکار بدون هدف 11 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): در گفتوگوی معامله برادر مؤمنت وارد نشو. (34) (صدوق، 1413: 4 / 5) دخالت در کسبوکار دیگران 12 پیامبر خدا از معامله کردن میان طلوع فجر و طلوع آفتاب نهی فرمود. (35) (حر عاملی، 1391ق: 12 / 295) کسبوکار بین الطلوعین همانطور که در جدول (4) ملاحظه میشود، 12 سند از آیات و روایاتی که مبین ویژگیهای دینی و مذهبی است و باید در سبک کسبوکار اسلامی از آن پرهیز شود، بیان شده است. در جدول (5) با استفاده از آیات و روایات، مؤلفههایی که باید در سبک کسبوکار اسلامی از آن پرهیز شود و مربوط به ویژگیهای شخصیتی یا باورهای اخلاقی است، استخراج شده است. جدول (5) کدگذاری باز و محوری تعدادی از آیات و روایات سبک کسبوکار اسلامی مربوط به ویژگیهای شخصیتی یا باورهای اخلاقی (مواردی که باید در کسبوکار اسلامی از آن پرهیز شود) ردیف ترجمه متن آیات و روایات کدگذاری باز 1 وای بر کمفروشان! که چون از مردم پیمانه بستانند، کامل و تمام بستانند و چون برای آنان پیمانه یا وزن کنند، به ایشان کم دهند. (36) (مطففین / 3 ـ 1) کمفروشی در کسبوکار 2 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): هر کس [در کسبوکار] چهار چیز را رعایت کند، کسبش پاک است: ... ، فریب ندهد، ... . (37) (کلینی، 1365: 5 / 153) فریب هنگام کسبوکار 3 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): کسی که در کار خرید و فروش است، باید از پنج خصلت دوری کند، وگرنه دادوستد نکند: ... کتمان عیب کالا ... . (38) (مجلسی، 1404: 100 / 95) پنهان کردن عیب کالا هنگام کسبوکار 4 امام علی(علیه السلام):ای گروه تاجران! از سوگند و دروغ و ستم دوری کنید. (39) (کلینی، همان: 151) ظلم و ستم در کسبوکار 5 امام صادق(علیه السلام): هر گاه [فروشنده و خریدار] دروغ گویند و خیانت کنند، برکت از آنان گرفته میشود. (40) (همان: 174) دروغ در کسبوکار 6 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): پاکیزهترین درآمد، کسب تاجرانی است که خلف وعده نمیکنند. (41) (سیوطی، 1401: 1 / 336) خلف وعده در کسبوکار 7 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): پاکیزهترین درآمد، کسب تاجرانی است که در امانت خیانت نمیکنند. (42) (همان) خیانت در امانت در کسبوکار 8 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): سود بردن از برادران [دینی] در کسبوکار از جوانمردی نیست. (43) (شافعی، 1415: 61 / 325) ناجوانمردی در کسبوکار 9 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): هر کس نسبت به برادر مسلمانش غش کند، خدا برکت را از روزیش برمیدارد و زندگیاش را تباه میکند و او را به خودش وامیگذارد. (44) (صدوق، 1364: 286) غش در کسبوکار 10 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): هر کس یک شب در آرزوی گرانی برای امت من باشد، خدا اعمال چهل سال او را تباه خواهد کرد. (45) (متقی هندی، 1405: 4 / 98) گرانفروشی در کسبوکار 11 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): کسی که قیمت جنسی را بالا میبرد بدون آنکه قصد خرید داشته باشد، خائن است. (46) (مجلسی، 1404: 100 / 81) افزایش غیر واقعی قیمت در کسبوکار 12 یکی از یاران امام کاظم(علیه السلام) میگوید: نزد امام بودیم و دینارهایی نزد امام بود. به یکی از دینارها نگریست و آنگاه آن را برداشت و دو نیم کرد و به من فرمود: آن را در چاه بینداز تا چیزی که تقلبی است، دادوستد نشود. (47) (کلینی، 1365: 5 / 160) ارائه کالا یا خدمت تقلبی در کسبوکار 13 امام علی(علیه السلام): پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) از خرید اموال اشخاصی که ناچار به فروش شدهاند، منع فرموده است. (48) (محمدی ریشهری، 1381: 1 / 521) سوءاستفاده از گرفتاری دیگران در کسبوکار 14 شخصی کالایی میفروخت و قیمتی برای آن نهاده بود، هر یک از خریداران که سکوت میکرد، به همان قیمت میفروخت و به هر کس که چانه میزد، ارزانتر. امام صادق(علیه السلام) فرمود: اگر وی برای همه خریداران یکسان تخفیف میداد، مانعی نداشت؛ اما این کار او را ... نمیپسندم ... . (49) (کلینی، همان: 152) تبعیض در قیمتگذاری هنگام کسبوکار 15 امام صادق(علیه السلام): پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) از تخفیف گرفتن پس از معامله نهی کرده است. (50) (همان: 286) درخواست تغییر قیمت پس از معامله همانطور که در جدول (5) ملاحظه میشود، 15 سند از آیات و روایاتی که مبین ویژگیهای شخصیتی و اخلاقی است و باید در سبک کسبوکار اسلامی از آن پرهیز شود، بیان شده است. در جدول (6) نیز با استفاده از آیات و روایات، مؤلفههایی که باید در سبک کسبوکار اسلامی از آن پرهیز شود و مربوط به ویژگیهای کارآفرینی یا باورهای کسبوکار است، استخراج شده است. جدول (6) کدگذاری باز و محوری تعدادی از آیات و روایات سبک کسبوکار اسلامی مربوط به ویژگیهای کارآفرینی یا باورهای کسبوکار (مواردی که باید در کسبوکار اسلامی از آن پرهیز شود) ردیف ترجمه متن آیات و روایات کدگذاری باز 1 و اموال خود را که خداوند آن را وسیله قوام [زندگی] شما قرار داده، به سفیهان ندهید. (51) (نساء / 5) مشارکت با افراد نادان در کسبوکار 2 و کسانی که زر و سیم را گنجینه میکنند و آن را در راه خدا هزینه نمیکنند، ایشان را به عذابی دردناک بشارت ده. (52) (توبه / 34) جمعآوری مال و عدم گردش سرمایه در کسبوکار 3 هر گاه پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) کسی را میدید و از او خوشش میآمد، میپرسید: آیا حرفهای دارد؟ اگر میگفت: نه، میفرمود: از چشمم افتاد. (53) (محدث نوری، 1408: 13 / 11) تنبلی و بیحوصلگی در کسبوکار 4 امام علی(علیه السلام):ای گروه تاجران! متاع مردم را کمارزش نشمارید. (54) (کلینی، 1365: 5 / 151) تبلیغات منفی در کسبوکار 5 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): هر کس [در کسبوکار] چهار چیز را رعایت کند، کسبش پاک است: ...، هنگام فروش نستاید، ... . (55) (همان: 153) تبلیغات غیر واقعی در کسبوکار 6 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): صاحب کالا برای عرضه و فروش آن اولویت دارد. (56) (همان: 152) واسطهگری در کسبوکار 7 امام صادق(علیه السلام): اگر بازرگان از تجارتی سود نمیبرد، به تجارت دیگری روی آورد. (57) (همان: 168) عدم توجیه اقتصادی در کسبوکار 8 امام علی(علیه السلام): کاسب ترسو محروم است و کاسب شجاع بهرهمند. (58) (محدث نوری، 1408: 13 / 294) ترس در کسبوکار 9 امام صادق(علیه السلام) [خطاب به متصدی اموالش]: آیا تو را از قرض گرفتن از کسی که تازه به دوران رسیده، باز نداشتم؟ (59) (کلینی، 1365: 5 / 158) کسبوکار و معامله با افراد تازه به دوران رسیده 10 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): مغبون ساختن کسی که کار را به انصاف خود انسان سپرده، حکم رباخواری را دارد. (60) (مجلسی، 1404: 100 / 104) سوءاستفاده از اعتماد مشتری در کسبوکار 11 پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله): خداوند تمام گناهان را میآمرزد، مگر کسی که ... مزد کارگری را غصب کند. (61) (همان: 129) نپرداختن مزد کارگر همانطور که در جدول (6) ملاحظه میشود، 11 سند از آیات و روایاتی که مبین ویژگیهای کارآفرینی و کسبوکار است و باید در سبک کسبوکار اسلامی از آن پرهیز شود، بیان شده است. بدینترتیب و براساس روش کدگذاری در سه مرحله کدگذاری اولیه، کدگذاری باز و کدگذاریِ محوری، سایر مؤلفههای سبک زندگی اسلامی در حوزه کسبوکار شناسایی شد. در این مقاله بهمنظور پرهیز از تطویل نوشتار، از بیان متن سایر آیات و روایات خودداری میشود. در جداول (1) تا (3)، 44 مؤلفه سبک زندگی اسلامی که از آیات و روایات استخراج شده و باید در کسبوکار اسلامی مراعات شود، ذکر گردیده است. 13 مؤلفه در بُعد ویژگیهای دینی یا باورهای مذهبی قرار دارد؛ 7 مؤلفه در بُعد ویژگیهای شخصیتی یا باورهای اخلاقی جای میگیرد و 24 مؤلفه در بُعد ویژگیهای کارآفرینی یا باورهای کسبوکار میگنجد. در جداول(4) تا (6)، 38 مؤلفه سبک زندگی اسلامی که از آیات و روایات استخراج شده و باید در کسبوکار اسلامی پرهیز شود، ذکر گردیده است؛ 12 مؤلفه در بُعد ویژگیهای دینی یا باورهای مذهبی قرار دارد؛ 15 مؤلفه در بُعد ویژگیهای شخصیتی یا باورهای اخلاقی جای میگیرد و 11 مؤلفه در بُعد ویژگیهای کارآفرینی یا باورهای کسبوکار میگنجد. نتیجه اگرچه مفهوم سبک زندگی و تبیین ابعاد آن در متون اسلامی با عناوینی نظیر کتاب العشرة، عقل معاش و امثال آن (خامنهای، 1391)، جایگاهی رفیع و وسعتی گسترده دارد، عدم تعمیق و تدقیق اندیشمندان معاصر در این مفهوم و غفلت از همراه ساختنِ آن با مفاهیم و الزامات زندگی مدرنِ معاصر، موجب کمرنگ شدن مؤلفههای سبک زندگی اسلامی در حوزههای گوناگون زندگی فردی و اجتماعی جامعه اسلامی شده است. در این مقاله، با تحقیق در متون اسلامی از یکسو و توأم ساختن آن با مفاهیم کسبوکار از سوی دیگر، مؤلفههایی که سبک زندگی اسلامی را در حوزه کسبوکار متمایز میکند، استخراج شد. یافتههای این پژوهش، مبین وجود 44 مؤلفه است که باید در کسبوکار اسلامی مراعات شود. این مؤلفهها در سه گروه (1) ویژگیهای دینی یا باورهای مذهبی شامل 13 مؤلفه، (2) ویژگیهای شخصیتی یا باورهای اخلاقی شامل 7 مؤلفه و (3) ویژگیهای کارآفرینی یا باورهای کسبوکار شامل 24 مؤلفه شناسایی شد. مؤلفههای ویژگیهای دینی عبارت است از: کسبوکار حلال، یادگیری احکام کسبوکار، کسبوکار با محوریت حق، انگیزه درست در کسبوکار، تقوای الهی و یاد خدا در کسبوکار، پرداختن وجوه شرعی در کسبوکار، دعا هنگام کسبوکار، انفاق در کسبوکار، شکرگزاری از خدا در کسبوکار، طلب خیر از خدا، تعادل و میانهروی در تلاش برای کسبوکار، پذیرش پشیمانی در کسبوکار و کسبوکار داخلی. (جدول 1) مؤلفههای ویژگیهای اخلاقی عبارت است از: خوشاخلاقی در کسبوکار، صداقت در کسبوکار، انصاف در کسبوکار، امانت در کسبوکار، بردباری در کسبوکار، رضایت در کسبوکار و علاقه به کارآفرین. (جدول 2) مؤلفههای ویژگیهای کارآفرینی نیز عبارت است از: روحیه کارآفرینی در کسبوکار، جدیت و تلاش در کسبوکار، مدیریت درست کسبوکار، مخاطرهپذیری در کسبوکار، گردش سرمایه و سرمایهگذاری در کسبوکار، کیفیت کالا و خدمات در کسبوکار، توجیه اقتصادی کسبوکار، مشارکت و معامله با افراد مطمئن در کسبوکار، تبلیغات درست در کسبوکار، مدیریت مخاطره در کسبوکار، شروع کسبوکار حتی با امکانات اندک، بیمه و ضمانت سرمایهگذاری در کسبوکار، واردات کالا و فناوری و سرمایهگذاری خارجی بهمنظور توسعه کسبوکار، دانش کسبوکار، کسبوکار فرامنطقهای، تنظیم و ثبت قرارداد کسبوکار، استفاده از شرایط دریافت گوناگون نظیر تقسیط و امثال آن، احترام به مشتری در کسبوکار، سحرخیزی در کسبوکار، تفویض برخی امور در کسبوکار، سهلگیری در کسبوکار (ارائه تسهیلات)، سنجش عادلانه کسبوکار و تعیین دقیق اجرت کارگر در کسبوکار. (جدول 3) همچنین یافتههای این پژوهش بیانگر وجود 38 مؤلفهای است که باید در کسبوکار اسلامی از آن پرهیز شود. این مؤلفهها در سه گروهِ (1) ویژگیهای دینی یا باورهای مذهبی شامل 12 مؤلفه، (2) ویژگیهای شخصیتی یا باورهای اخلاقی شامل 15 مؤلفه و (3) ویژگیهای کارآفرینی یا باورهای کسبوکار شامل 11 مؤلفه شناسایی شد. مؤلفههای ویژگیهای دینی عبارت است از: کسبوکار حرام، انگیزه نادرست در کسبوکار، فساد در کسبوکار، رباخواری در کسبوکار، رشوهخواری در کسبوکار، احتکار در کسبوکار، سوگند خوردن در کسبوکار، امروز و فردا کردن در کسبوکار، سختگیری در دریافت سود کسبوکار، کسبوکار بدون هدف، دخالت در کسبوکار دیگران، کسبوکار بینالطلوعین. (جدول 4) مؤلفههای ویژگیهای اخلاقی عبارت است از: فریب هنگام کسبوکار، خیانت در امانت هنگام کسبوکار، دروغ در کسبوکار، گرانفروشی در کسبوکار، ظلم و ستم در کسبوکار، پنهان کردن عیب کالا هنگام کسبوکار، خلف وعده در کسبوکار، غش در کسبوکار، ناجوانمردی در کسبوکار، کمفروشی در کسبوکار، افزایش غیر واقعی قیمت در کسبوکار، ارائه کالا یا خدمت تقلبی در کسبوکار، سوء استفاده از گرفتاری دیگران در کسبوکار، تبعیض در قیمتگذاری در کسبوکار و درخواست تغییر قیمت پس از معامله. (جدول 5) مؤلفههای ویژگیهای کارآفرینی نیز عبارت است از: تنبلی و بیحوصلگی در کسبوکار، ترس در کسبوکار، تبلیغات غیر واقعی در کسبوکار، جمعآوری مال و عدم گردش سرمایه در کسبوکار، مشارکت با افراد نادان در کسبوکار، مشارکت و معامله با افراد تازه به دوران رسیده، واسطهگری در کسبوکار، تبلیغات منفی در کسبوکار، عدم توجیه اقتصادی کسبوکار، سوء استفاده از اعتماد مشتری در کسبوکار، نپرداختن مزد کارگر در کسبوکار. (جدول 6) شرط لازم برای تحقق و نهادینه شدن سبک کسبوکار اسلامی در جامعه، شناسایی مؤلفههای آن است؛ اما بدون شناسایی شیوهها و راهکارهای نهادینهسازی این مؤلفهها، تحقق سبک کسبوکار اسلامی میسر نیست. شناسایی دقیق این راهکارها، موضوع مقاله حاضر نیست؛ لیکن برای تتمه بحث به تعدادی از این شیوهها اشاره میشود. تقویت باورها بهویژه باور به آخرت و روز حساب، استوارسازی عناصر جامعه ایمانی نظیر عدالت و برادری، نظارت بر بازار و کسبوکار، تعدادی از راهکارهای تحقق سبک کسبوکار اسلامی است. پی نوشت: 1. وَ أَشهِودا إِذا تَبایعتُم ... . 2. وَ إِن کانَ ذو عُسرَةٍ فَنَظِرَةٌ إلَی مَیسَرَةٍ وَ أَن تَصَدَّقوا خَیرٌ لَکُم إِن کُنتُم تَعلَمُون. 3. قُلتُ لأبی عبدالله: الرَّجُلُ یتّجرُ، فإن هُو آجَرَ نَفسَه أعطی ما یصیبُ فی تِجارتِه، فَقالَ: لا یؤاجر نفسَه، وَ لکن یسترزِقُ الله عزّوجلّ و یتّجرُ فَإنّه نفسَه حَظَرَ على نفسِهِ الرِّزق. 4. الْکَادُّ عَلَی عِیَالِهِ مِنْ حَلَالٍ کَالْمُجَاهِدِ فِی سَبیلِ اللَّهِ. 5. کُلُّ ذی صِناعَةٍ مِضطَرٌّ إِلی ثَلاثِ خِلالٍ یجتَلِبُ بهَا المَکسَبَ وَ هُوَ أَن یکونَ حاذِقاً بعَمَلِه ... . 6. التّاجرُ الجَبانُ مَحرومٌ وَ التّاجرُ الجَسورُ مَرزوقٌ. 7. إِذا رُزِقتَ مِن شَیءٍ فَالزَمهُ. 8. إنَّه لایصلِحُ المَرءَ المُسلِمَ إلّا ثَلاثةٌ: التَّفَقُّهُ فی الدّینِ وَ الصَّبرُ عَلی النّائِبَةِ وَ حُسنُ التَّقدیرِ فی المَعیشَة. 9. لا یقعُدَنَّ فِی السّوقِ إِلّا مَن یعقِلُ الشَّراءَ وَ البَیع. 10. فَإِنَّ الجالِبَ إِلی سوقِنا کَالمُجاهِدِ فی سَبیلِ الله ... . 11. مَن حَمَلَ إِلَینا طَعاماً فَهُوَ فی ضیافَتِنا حَتّی یخرُجَ وَ مَن ضاعَ لَهُ شَیءٌ فَأَنَا لَهُ ضامِن. 12. مَرَّ النَّبیُّ| عَلَی رَجُلٍ وَ مَعَهُ ثَوْبٌ یَبیعُهُ وَ کَانَ الرَّجُلُ طَوِیلًا وَ الثَّوْبُ قَصِیراً فَقَالَ لَهُ اجْلِسْ فَإِنَّهُ أَنْفَقُ لِسِلْعَتِکَ. 13. لا تُخالِطوا وَ لا تُعامِلوا إِلّا مَن نَشَأَ فِی الخَیر. 14. مَنْ بَاعَ أَرْضاً أَوْ مَاءً وَ لَمْ یَضَعْهُ فِی أَرْضٍ أَوْ مَاءٍ ذَهَبَ ثَمَنُهُ مَحْقاً. 15. قَالَ لِی أَبُوعَبْدِاللَّهِ(علیه السلام) ای شَیْ ءٍ تُعَالِجُ؟ قُلْتُ أَبیعُ الطَّعَام.َ فَقَالَ لِی اشْتَرِ الْجَیِّدَ وَ بع الْجَیِّدَ فَإِنَّ الْجَیِّدَ إِذَا بعْتَهُ قِیلَ لَهُ بَارَکَ اللَّهُ فِیکَ وَ فِیمَنْ بَاعَکَ. 16. ما مِن جالِبٍ یجلِبُ طَعاماً مِن بَلَدٍ إِلی بَلَدٍ فَیبیعُهُ بسِعرِ یومِه إِلّا کانَت مَنزِلَتُهُ عِندَ اللهِ مَنزِلَةَ الشُّهَداء. 17. مَن طَلَبَ قَلیلَ الرِّزقِ کانَ ذلِکَ داعِیهُ إِلَی اجتِناب کَثیرٍ مِنَ الرِّزق. 18. إنَّ رَجُلاً أتی جَعفَرا ـ صَلَواتُ اللّه عَلَیهِ ـ شَبیها بالمُستَنصِحِ لَهُ، فَقالَ لَهُ: یا أبا عَبدِاللّه، کَیفَ صِرتَ اتَّخَذتَ الأَموالَ قِطَعاً مُتَفَرِّقَةً؛ ولَو کانَت فی مَوضِع (واحِدٍ) کانَت أیسَرَ لِمَؤونَتِها وأعظَمَ لِمَنفَعَتِها؟ فَقالَ أبوعَبدِاللّه(علیه السلام): إِتَّخَذتُها مُتَفَرِّقَةً؛ فَإِن أصابَ هذَا المالَ شَیءٌ سَلِمَ هذَا المالُ، وَالصُّرَّةُ تُجمَعُ بهذا کُلِّهِ. 19. نَهَی أَنْ یُسْتَعْمَلَ أَجیرٌ حَتَّی یُعْلَمَ مَا أُجْرَتُه. 20. یا مَعشَرَ التُّجّار! ... أَوفوُا الکَیلَ وَ المیزان. 21. یا مَعشَرَ التُّجّار! ... اقتَرِبوا مِنَ المُبتاعین. 22. أَلسَّماحَةُ مِنَ الرِّباح. 23. ما غُدوَةُ أُحَدِکُم فی سَبیلِ اللّهِ بأَعظَمَ مِن غُدَتِهِ یطلُبُ لِوُلدِهِ وَ عِیالهِ ما یصلِحُهُم. 24. أَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا. 25. إنَّ أُخوَفَ ما أَخافُ عَلی أُمَّتی مِن بَعدی هذِهِ المَکاسِبُ الحَرام. 26. سِتُّ خِصالٍ مِنَ السُّحتِ رِشوَةُ الإِمامِ وَ هی أَخبَثُ ذلِکَ کُلِّه. 27. أَلجالِبُ مَرزوقٌ وَ المُحتَکِرُ مَلعونٌ. 28. إنّ الرَّجُل لِیعجبه أَن یکون شِراک نَعله أَجودُ مِن شِراک نَعل صاحِبه، فَیدخل تَحتها. 29. أربَعٌ مَن کُنَّ فیهِ فَقَد طابَ مَکسَبُهُ: إّذا اشتَری لَم یعِب وَ إِذا[1]. أربَعٌ مَن کُنَّ فیهِ فَقَد طابَ مَکسَبُهُ: إّذا اشتَری لَم یعِب وَ إِذا باعَ لَم یحمَد وَ لا یدَلِّسُ وَ فیما بَینَ ذلِکَ لا یحلِف. 30. یا مَعشَرَ التُّجّار! ... لا تَعثَوا فی الأَرضِ مُفسِدین. 31. وَیلٌ لِصُنّاعِ أُمَّتی مِنَ الیومِ وَ غَدٍ. 32.. إِنَّ أَطیبَ الکَسب کَسبُ التُّجارِ الَّذینَ ... إِذا کانَ لَهُم لَم یعسِروا. 33. لا تَکونَنَّ دَوّاراً فی الأَسواقِ. 34. نَهَی رسولُ اللهِ ... أَن یدخُلَ الرَّجُلُ فی سَومِ أَخیهِ المُسلِم. 35. نهی رسول الله عن السوم ما بین طلوع الفجر إلی طلوع الشمس. 36. وَیلٌ لِلمُطَفَّفین أَلَّذینَ إِذا اکتالوا عَلَی النّاس یستوفون وَ إِذا کالوهُم أَو وَزِنوهُم یُخسرون. 37. أربَعٌ مَن کُنَّ فیهِ فَقَد طابَ مَکسَبُهُ: إّذا اشتَری لَم یعِب وَ إِذا باعَ لَم یحمَد وَ لا یدَلِّسُ وَ فیما بَینَ ذلِکَ لا یحلِف. 38. مَن باعَ وَ اشتَری فَلیجتَنِب خَمسَ خِصالٍ وَ إِلّا فَلا یبیعَنَّ وَ لا یشتَرینَّ: الرِّبا وَ الحَلفَ وَ کِتمانَ العَیب وَ الحَمدَ إِذا باعَ وَ الذَّمَّ إِذا اشتَری. 39. یا مَعشَرَ التُّجّار! ... تَناهَوا عَنِ الیمینِ وَ جانِبوا الکَذِبَ وَ تَجافَوا عَنِ الظُّلم. 40. فَإِذا کَذِبا وَ خانا لَم یبارَک لَهُما. 41. أَطیبَ الکَسب کَسبُ التُّجارِ الَّذینَ ... إِذا وَعَدوا لَم یخلِفوا. 42.. إِنَّ أَطیبَ الکَسب کَسبُ التُّجارِ الَّذینَ ... إِذا ائتُمِنوا لَم یخونوا. 43. لَیسَ مِنَ المُروءَةِ الرِّبحُ عَلَی الإِخوانِ. 44. مَن غَشَّ أَخاهُ المُسلِم نَزَعَ الله بَرکة رِزقه وَ أَفسد عَلیهِ مَعیشَة و وَکَّلَه إِلی نَفسه. 45. مَن تَمَنّا عَلی أُمَّتی الغَلاء لَیلَةً واحِدةً أَحبَطَ اللهُ عَمَلَه أَربَعینَ سَنَةً. 46. أَلناجشُ خائِنٌ. 47. کُنَّا عِنْدَ أَبیالْحَسَنِ علیه السلام فَإِذَا دَنَانِیرُ مَصْبُوبَةٌ بَیْنَ یَدَیْهِ فَنَظَرَ إِلَی دِینَارٍ فَأَخَذَهُ بیَدِهِ ثُمَّ قَطَعَهُ بنِصْفَیْنِ ثُمَّ قَالَ لِی أَلْقِهِ فِی الْبَالُوعَةِ حَتَّی لَا یُبَاعَ شَیْ ءٌ فِیهِ غِشٌّ. 48. نَهی رَسولُ اللهِ عَن بَیع المُضطَرّین. 49. فِی رَجُلٍ عِنْدَهُ بَیْعٌ فَسَعَّرَهُ سِعْراً مَعْلُوماً فَمَنْ سَکَتَ عَنْهُ مِمَّنْ یَشْتَرِی مِنْهُ بَاعَهُ بذَلِکَ السِّعْرِ وَ مَنْ مَاکَسَهُ وَ أَبَی أَنْ یَبْتَاعَ مِنْهُ زَادَهُ. قَالَ لَوْ کَانَ یَزِیدُ الرَّجُلَیْنِ وَ الثَّلَاثَةَ لَمْ یَکُنْ بذَلِکَ بَأْسٌ فَأَمَّا أَنْ یَفْعَلَهُ بمَنْ أَبَی عَلَیْهِ وَ کَایَسَهُ وَ یَمْنَعُهُ مِمَّنْ لَمْ یَفْعَلْ ذَلِکَ فَلَا یُعْجبُنِی إِلَّا أَنْ یَبیعَهُ بَیْعاً وَاحِداً. 50.. إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ| نَهَی عَنِ الِاسْتِحْطَاطِ بَعْدَ الصَّفْقَة. 51. وَ لا تُؤتُوا السُّفَهاءَ أَموالَکُمُ الَّتی جَعَلَ اللهُ لَکُم قیاماً. 52. وَ الَّذینَ یکنِزونَ الذَّهَبَ وَ الفِضَّةَ وَ لاینفِقُونَها فی سَبیلِ اللهِ فَبَشِّرهُم بعَذابٍ أَلیم. 53. کانَ رَسولُ اللهِ إِذا نَظَرَ إلی الرَّجُلِ فَأَجَبَهُ قالَ: لَه حِرفَةٌ؟ فَإِن قالوا: لا، قالَ: سَقَطَ مِن عَینی. 54. یا مَعشَرَ التُّجّار! ... لا تَبخَسوا النّاسَ أشیاءهُم. 55. أربَعٌ مَن کُنَّ فیهِ فَقَد طابَ مَکسَبُهُ: إذا اشتَری لَم یعِب وَ إِذا باعَ لَم یحمَد وَ لا یدَلِّسُ وَ فیما بَینَ ذلِکَ لا یحلِف. 56. صاحِبُ السِّلعَةِ أَحَقُّ بالسَّوم. 57.. إِذا نَظَرَ الرَّجُلُ فی تِجارَةٍ فَلَم یرَ فیها شَیئاً فَلیتَحَوَّل إِلی غَیرِها. 58. التّاجرُ الجَبانُ مَحرومٌ وَ التّاجرُ الجَسورُ مَرزوقٌ. 59. أَلَم أَنهَکَ أَن تَستَقرِضَ لی مِمَّن لَم یکُن فَکان. 60. غَبنُ المُستَرسِل رِبا. 61. أَنَّ اللهَ غافِرُ کُلِّ ذَنبٍ إِلّا مَن ... أغتَصَبَ أجیراً أجَرَه ... . منابع و مآخذ قرآن کریم. ابنشعبه حرانی، حسن بن علی، 1363، تحف العقول عن آل الرسول، تصحیح علیاکبر غفاری، قم، مؤسسه انتشارات اسلامی، چ 2. احمدوند، شجاع، 1392، «کارویژههای نظام سیاسی و نقش آنها در تغییر سبک زندگی»، فصلنامه علمی پژوهشی فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال چهارم، شماره 13، ص 79 ـ 57. انصاری، شیخ مرتضی، 1370، المکاسب، قم، دار الحکمة، چ 4. ایروانی، جواد، 1388، فرهنگ روابط اجتماعی در آموزههای اسلامی، ج 2، مشهد، واحد نشر دانشگاه علوم اسلامی رضوی، چ 3. باکاک، رابرت، 1381، مصرف، ترجمه خسرو صبری، تهران، شیرازه. جوادی آملی، عبدالله، 1391، مفاتیح الحیاة، قم، مرکز نشر اسراء. حاجیانی، ابراهیم، 1388، جامعهشناسی هویت ایرانی، تهران، انتشارات پژوهشکده تحقیقات استراتژیک. حر عاملی، محمد بن حسن، 1391 ق، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چ 4. خامنهای، سید علی، 1391، بیانات در دیدار جوانان استان خراسان شمالی، وب سایت: http://khamenei.ir دلاور، علی، 1387، روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، ویرایش چهارم، تهران، نشر ویرایش. رحیمی، عباس، 1390، تجارت موفق، تهران، نشر جمال، چ 4. سیوطی، جلالالدین، 1401 ، الجامع الصغیر فی احادیث البشیر النذیر، بیروت، دار الفکر، چ 1. شافعی، علی بن حسن، 1415 ، تاریخ مدینة الدمشق، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الفکر. شریعتی، سید صدرالدین، 1392، «درآمدی بر سبک زندگی اسلامی در آیات و روایات»، فصلنامه علمی پژوهشی فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال چهارم، شماره 13، ص 10 ـ 1. شریفی، احمدحسین، 1391 الف، «سبک زندگی بهعنوان شاخصی برای ارزیابی سطح ایمان»، فصلنامه علمی پژوهشی معرفت فرهنگی اجتماعی، سال سوم، شماره سوم، تابستان 91، ص 62 ـ 49. ـــــــــــــــ ، 1391 ب، همیشه بهار (اخلاق و سبک زندگی اسلامی)، قم، نشرمعارف، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها. صدوق، محمد بن علی بن بابویه قمی، 1364، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، شریف رضی، چ 2. ـــــــــــــــ ، 1413 ق، من لا یحضره الفقیه، تصحیح علیاکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، چ 3. ـــــــــــــــ ، 1403 ق، خصال، تصحیح علیاکبر غفاری، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چ 2. طبرانی، سلیمان بن احمد، 1415 ق، المعجم الاوسط، تحقیق ابراهیم حسینی، بیروت، دار الحرمین. طوسی، محمد بن حسن، 1365، تهذیب الاحکام، تحقیق سید حسن موسوی خراسان، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چ 4. عزیزی، شهریار، رضا قنبرزاده میاندهی و سینا فخارمنش، 1392، «میزان رعایت رفتارهای اخلاقی اسلامی ـ بررسی موردی فروشندگان لوازم خانگی شهر تهران»، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشنامه اخلاق، سال ششم، شماره 19، ص 32 ـ 7. فاضلی، محمد، 1382، مصرف و سبک زندگی، قم، صبح صادق. فیضی، مجتبی، 1392، «درآمدی بر سبک زندگی اسلامی»، ماهنامه علمی ترویجی معرفت، سال بیست و دوم، شماره 185، ص 42 ـ 27. قرطبی، محمد بن احمد، 1405 ق، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی. قمی، شیخ عباس، 1416، سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، تهران، دارالاسوة للطباعة و النشر. کاویانی، محمد، 1391، سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن، قم، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. کلانتری، علیاکبر، 1384، اخلاق و آداب کسب و تجارت، شیراز، کوشامهر. کلینی، محمد بن یعقوب، 1365، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیة. گیدنز، آنتونی، 1378، تجدد و تشخص، ترجمه ناصر موفقیان، تهران، نی. متقی هندی، علی بن حسامالدین، 1405 ق، کنز العمال فی سنن الاعمال و الاقوال، تصحیح و شرح بکری حیانی و صفوة السقا، بیروت، مؤسسة الرسالة. مجلسی، محمدباقر، 1392، حلیة المتقین در آداب و سنن و اخلاق اسلامی، تهران، پیام مقدس، چ 1. ـــــــــــــــ ، 1404 ق، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء. محدث نوری، میرزا حسین طبرسی، 1408 ق، مستدرک الوسائل و مستنبط الوسائل، تحقیق مؤسسه آل البیت، قم، مؤسسه آلالبیت(علیهم السلام)، چ 1. محمدی ری شهری، محمد، 1381، میزان الحکمة، قم، دارالحدیث الاولی. مهدوی کنی، محمد سعید، 1387، دین و سبک زندگی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(علیه السلام). موسوی گیلانی، سید رضی، 1392، «چیستی و چرایی سبک زندگی و نسبت آن با دین و مهدویت»، فصلنامه علمی پژوهشی مشرق موعود، سال هفتم، شماره 25، ص 138 ـ 123. نصرتی، نورالدین، 1391، مهارت کسبوکار، تهران، شرکت چاپ و نشر بینالملل، سازمان تبلیغات اسلامی. نعمان بن محمد تمیمی، قاضی نعمان، 1385، دعائم الاسلام، مصر، دار المعارف، چ 2. Chaney, David, 1996 , Lifestyle, London, Routledge, p. 1. Christensen, P., 2002, Multiple identities, differences in lifestyle and how it effects our ecological footprint, website: www.i4.auc.dk/pc/publications-filer/Chile%20paper.doc.2002. Coreil, J., Levin, J., Jaco, E. G., 1985, Lifestyle- An emergent concept in the sociomedical sciences, Culture, Medicne Psychiatry, p. 1313-1324. Glaser, B., Strauss, A., 1967 , The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, New York, Aldine de Gruyter. Glyptis, S., 1990 , Lifestyle and leisure pattern: Methodological approaches, prague, Institute for Philosophy and Sociology, p. 37-67. Khanifar,H., Zarei Matin, H., Jandaghi, G. R., Gholipour, A., Hassanzadeh, M. H., 2011 , “Identifying the Dimensions and Components of Islamic Work Values (IWV) for Public services sector of Iran”, European Journal of Social Sciences, Volume 22, Number 2, p. 254. Leslie, G. R., Larson, R. F., Gorman, B. L., 1994 , Introductory Sociology, Oxford University Press. Miles, Matthew B. and Huberman, A. M. 1984, Qualitative data analysis: A source book of new methods, London, Sage. Simmel, G., 1990 , The Philosophy Of Money, edited by David Frisby, translated by Tom Bottomore and David Firsby, London and New York, Routledge. Sobel, M., 1981 , Lifestyle and Social Structure: Concepts, Definitions, and Analyses, Academic press, p. 28. ابراهیم کلانتری: دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشیار دانشگاه تهران. اسماعیل کلانتری: کارشناس ارشد کارآفرینی ـ کسبوکار جدید، دانشگاه تهران. فاطمه محمودی: کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه سمنان. فصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهشنامه اخلاق 22 پایان متن/
94/05/19 - 05:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 569]
صفحات پیشنهادی
شناسایی مؤلفههای سبک زندگی اسلامی در حوزه کسبوکار - بخش اول مؤلفههای سبک زندگی اسلامی
شناسایی مؤلفههای سبک زندگی اسلامی در حوزه کسبوکار - بخش اولمؤلفههای سبک زندگی اسلامیاگرچه شاخصهای گوناگون سبک زندگی اسلامی در آیات و روایات متعددی تبیین شده است عدم تعمیق و تدقیق اندیشمندان اسلامی در این حوزه و نیز توأم نشدنِ آن با سبک زندگی امروزی موجب کمرنگ شدن مؤلفههایطرح شخصیت حضرت مهدی(عج) در فیلمنامههایی با الگوی ارسطویی - بخش دوم و پایانی چه مقطعی از زندگی حضرت مناسب فیلم
طرح شخصیت حضرت مهدی عج در فیلمنامههایی با الگوی ارسطویی - بخش دوم و پایانیچه مقطعی از زندگی حضرت مناسب فیلمنامه استتعریف شخصیت در درام غربی عموماً از تعریف انسان زمینی انسان محصور در وراثت و محیط و قوانین علی تبعیت میکند نسبت دادن خرق عادت و کرامات به انسان با این نوع تعریفشیوههای نوین تبلیغی در بستر اخلاق حرفهای - بخش دوم و پایانی چگونگی رهیافت به عرصههای نوین تبلیغی
شیوههای نوین تبلیغی در بستر اخلاق حرفهای - بخش دوم و پایانیچگونگی رهیافت به عرصههای نوین تبلیغیاخلاق حرفهای وظایفی را متوجهِ سازمان تبلیغ دین میکند که رهیافت به عرصههای نوین ازجمله آنهاست رهیافت به عرصههای نوین مقتضای اخلاق حرفهای با توجه به پیشرفت جهکارکردهای نشانههای ظهور - بخش دوم و پایانی تطبیق نشانههای ظهور بر مصادیق
کارکردهای نشانههای ظهور - بخش دوم و پایانیتطبیق نشانههای ظهور بر مصادیقاگر همۀ نشانهها حتمی میبودند و ظهور میبایست پس از تحقق همۀ نشانهها رخ دهد چهبسا مؤمنان در گذشته تاریخ امید به تحقق ظهور در زمان خودشان را از دست میدادند چرا که تحقق این حجم وسیع از نشانهها در زمان ااجل یهود؛ پایان دنیا یا رجعت عیسی(ع) - بخش دوم و پایانی ارتباط زمانی رجعت عیسی(ع) با وقوع قیامت
اجل یهود پایان دنیا یا رجعت عیسی ع - بخش دوم و پایانیارتباط زمانی رجعت عیسی ع با وقوع قیامتبا توجه به شواهد قرآنی و روایی حاکی از این که رجعت عیسی ع در آستانه قیامت خواهد بود چه بسا بتوان از دو گزاره یاد شده چنین دریافت که مراد از بقای یهود تا قیامت در حقیقت همان بقای یهودوضع الفاظ قران بر معانی مادی یا معنایی -بخش دوم و پایانی تفاوت نظریه «تجرید معنا» با نظریه «وضع
وضع الفاظ قران بر معانی مادی یا معنایی -بخش دوم و پایانیتفاوت نظریه تجرید معنا با نظریه وضع الفاظ بر ارواح معانیبا مطرح شدن نظریه تجرید معنا روند فعلی تفسیر صفات خبریه به کلی تغییر خواهد کرد و برداشتهای عمیق جانشین پنداشتهای بیمغز در تفسیر این صفات خواهد شد تفاوت نظریبررسی سبک زندگی اسلامی از دیدگاه امام رضا(ع) در فصلنامه فرهنگ رضوی
سهشنبه ۶ مرداد ۱۳۹۴ - ۰۷ ۵۴ در نهمین شماره فصلنامه فرهنگ رضوی در مقالهای با عنوان علیبنموسیالرضا ع و سبک زندگی اسلامی در روابط اجتماعی به سبک زندگی اسلامی از دیدگاه امام رضا ع پرداخته شده است به گزارش گروه دریافت خبر خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا در نخستین مقاله اینتبیین برهان معرفت نفس؛ بر مبنای حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه» - بخش دوم و پایانی نقص انسان و کمال ا
تبیین برهان معرفت نفس بر مبنای حدیث من عرف نفسه فقد عرف ربه - بخش دوم و پایانینقص انسان و کمال الهیحدیث شریف مَنْ عَرَفَ نفسَه فقد عَرَفَ ربَّه از جمله احادیث مشهوری است که در زبان اندیشمندان مسلمان اعم از حکما عرفا مفسران و اهل حدیث رایج و تبیین آن همواره موردنظر بوده استمبانی پرورش صلهرحم و نقش آن در سبک زندگی اسلامی - بخش دوم و پایانی پرورش مبانی صله رحم و تأثیر آن در سبک زندگ
مبانی پرورش صلهرحم و نقش آن در سبک زندگی اسلامی - بخش دوم و پایانیپرورش مبانی صله رحم و تأثیر آن در سبک زندگی اسلامیهدف پژوهش حاضر بررسی مبانی پرورش صله رحم و نقش کلیدی آن در ایجاد همبستگی و تحکیم تعاملات و پیوندهای میان اعضای شبکه خویشاوندی و اجتماعی است رابطه پرورش مبتجلی ولایت مطلقه فقیه در سیره عملی آخوند خراسانی - بخش دوم و پایانی برخی از احکام حکومتی آخوند خراسانی
تجلی ولایت مطلقه فقیه در سیره عملی آخوند خراسانی - بخش دوم و پایانیبرخی از احکام حکومتی آخوند خراسانیعملکرد و سیرة عملی آخوند خراسانی بیانگر اعتقاد عمیق و قاطع ایشان به ولایت مطلقة فقیه میباشد ایشان افزون بر آثار علمی و فنی خود در مراحل گوناگون نهضت و نظام مشروطه و حتی پیش ازثواب: استحقاق یا تفضل - بخش دوم و پایانی دلایل ضرورت همراهی تکلیف با مشقت و نقد آن
ثواب استحقاق یا تفضل - بخش دوم و پایانیدلایل ضرورت همراهی تکلیف با مشقت و نقد آنمناط استحقاق در ثواب اطاعت الهی است و اطاعت خداوند همان طور که در انجام امور سخت شکل می گیرد می تواند در انجام امور بدون سختی حتی همراه با لذت نیز شکل گیرد و این استدلال در استحقاق اعتباری نیز جچیستی حقیقت عرش در قرآن کریم - بخش دوم و پایانی حاملین عرش هشت نفرند
چیستی حقیقت عرش در قرآن کریم - بخش دوم و پایانیحاملین عرش هشت نفرندامام صادق علیه السلام فرمود حاملین عرش ـ عرش همان علم است ـ هشت نفرند چهار نفر از ما و چهار نفر از کسانی که خدا بخواهد چیستی عرش در نگاه مفسّران جستجو در تفاسیر قرآن کریم این حقیقت را آشکار میسازدمستشرقان و مهدویت - بخش دوم و پایانی آثار ادوارد براون درباره فرقه های منسوب به مهدویت
مستشرقان و مهدویت - بخش دوم و پایانیآثار ادوارد براون درباره فرقه های منسوب به مهدویتروند شرق شناسی از گذشته مورد توجه اندیشمندان و پژوهشگران غربی قرار گرفته و در فرهنگ و تمدن اسلامی منشأ تحقق آثار و تألیفات بی شماری شده است مهدی پژوهی شرق شناس برجسته ادوارد براون به امعیارهای تطبیق نشانههای ظهور - بخش دوم و پایانی امکان مشابهسازی مصادیق
معیارهای تطبیق نشانههای ظهور - بخش دوم و پایانیامکان مشابهسازی مصادیقمؤمنان در مواجهه با عموم نشانههای ظهور تکلیف ویژهای بر عهده ندارند آنها موظف به امیدواری و نزدیک دیدن ظهور وتلاش برای زمینهسازی و هستند چهارم هماهنگی با معیارها و ضوابط دینی چهارمین ضابطه&zwnjسنت علمی در تمدن اسلامی - بخش دوم و پایانی اصل کاربردی کردن دانش؛ علم معطوف به عمل
سنت علمی در تمدن اسلامی - بخش دوم و پایانیاصل کاربردی کردن دانش علم معطوف به عملتمدن اسلامی به اذعان مورخان علم منشأ بسیاری از تحولات علمی و فناورانۀ کنونی و قرن ها هدایتگرِ مبدعِ فعالیت های علمی بوده است اصل چهارم آزاداندیشی حقیقت جویی بی تعصب آزاداندیشی علمی تلاشی آگشیوههای نوین تبلیغی در بستر اخلاق حرفهای - بخش اول اخلاقیات ابزار و شیوههای تبلیغ
شیوههای نوین تبلیغی در بستر اخلاق حرفهای - بخش اولاخلاقیات ابزار و شیوههای تبلیغاخلاق حرفهای وظایفی را متوجهِ سازمان تبلیغ دین میکند که رهیافت به عرصههای نوین ازجمله آنهاست چکیده اخلاق حرفهای وظایفی را متوجهِ سازمان تبلیغ دین میکند که رهیافت به عرصه&zطرح تدفين به سبك اسلامي در ناتينگهام اجرا مي شود
در 24 ساعت طرح تدفين به سبك اسلامي در ناتينگهام اجرا مي شود این طرح در پی درخواست مسلمانان ساکن ناتینگهام و افزایش مساحت آرامستان این شهر اجرا میشود به گزارش سرويس ديني جام نيوز شورای شهر ناتینگهام در انگلستان طرح تدفین به سبک اسلامی را در آرامستان این شهر اجرا میکند &-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها