محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844787660
تعمیق فواید امام غایب در پرتو امام شناسی و غیبت شناسی - بخش دوم و پایانی عرضه اعمال بر امام حاضر
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: تعمیق فواید امام غایب در پرتو امام شناسی و غیبت شناسی - بخش دوم و پایانیعرضه اعمال بر امام حاضر
باورهای اعتقادی، همواره صحنه نقادی و طرح شبهات بوده است. اعتقاد به امام غایب نیز از این امر مستثنا نیست. یکی از شبهاتی که متوجه این باور شده است، “انتفای فواید و لغویت امام غایب” است.
روایات و استمرار وجودی امام روایتى از پیامبر اکرم آمده است: لَا یَزَالُ هَذَا الدِّینُ قَائِماً حَتَّى یَکُونَ علیکم اثْنَا عَشَرَ خَلِیفَه؛ این دین از بین نمىرود تا زمانى که براى شما، دوازده خلیفه (امام) است(سنن ابن داود،1410، ج2: 309). امام علی می‌فرماید: خداوندا! جز این نیست که باید حجّتی از سوی تو در زمین باشد تا خلق را به سوی آیین تو رهنمون شود. اگرچه وجود ظاهری او از مردم پنهان باشد، بی شک تعالیم و آداب او در دل‌های مؤمنین پراکنده است و آن‌ها بر اساس آن عمل می‌کنند (نهج البلاغه: خ147؛ حرعاملی، 1425، ج3: 463). امام صادق7 نیز فرمود: اگر زمین بی‌امام گردد، فرو خواهد رفت.[14] روایات شاهد و ناظر بودن امام ذیل آیه شریفه «وَقُلِ اعْمَلُواْ فَسَیَرَى اللّهُ عَمَلَکُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ» (توبه: 105)؛ آمده است که مراد از مؤمنون، امامان اهل بیت هستند و روایات فراوانی آمده که برآنان اعمال عرضه می‌شود و آنان از حال امت باخبرند (کلینی، 1381،ج1: 171). در روایات خطاب به امام اول آمده است: السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ یَا عَیْنَ اللَّهِ فِی عِبَادِه (راوندی،1409، ج 1: 235؛ مجلسی، 1403، ج33: 47 و ج 97: 305). و خطاب به امام آخر آمده است: السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عَیْنَ اللَّهِ فِی خَلْقِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا نُورَ اللَّهِ الَّذِی بِهِ یَهْتَدِی الْمُهْتَدُون (مجلسی، 1403،ج 99: 215). علامه مجلسی در بحارالانوار از تشبیه امام به خورشید پشت ابر، هشت نتیجه گرفته است که گویای آثار وجودی امام است و اضافه می‌کند که هشت معنای دیگر نیز وجود دارد که از بیان آن قاصرم: اول – همان‌گونه که توسط خورشید، حیات و هستی به عالمیان می‌رسد، هرچند پشت ابر باشد، نور وجود و علم و هدایت نیز به واسطه امام به عالمیان می‌رسد؛ چون آنان علل غایی پیدایش عالمند و به برکت و با طلب شفاعت از آنان و با توسل به آنان، علوم و معارف بر خلق آشکار می‌شود و به واسطه آنان بلا رفع می‌شود؛ چنان‌که خداوند فرمود: خدا مردمان را عذاب نمی‌کند چون تو در میان آنان هستی. دوم – همان‌گونه که مردمان از خورشید بهره می‌برند، هرچند پشت ابر است و در عین حال، منتظرند تا ابرها رفع شود و بیشتر استفاده ببرند؛ مردمان در عصر غیبت، هم از وجود امام بهره می‌برند و هم انتظار رفع غیبت را دارند و هیچ گاه مأیوس نمی‌شوند. سوم – منکر وجود امام زمان، به رغم آثار وجودی آن حضرت؛ مانند منکر وجود خورشید پشت ابر است. چهارم – خورشید گاهی برای برخی اصلح و به صلاح اوست؛ به همین منوال، غیبت امام مهدی4 برای برخی به مصلحت است تا ظهورش. پنجم – چنان‌که نمی‌توان به خورشید مستقیم نگریست؛ بیشتر افراد نیز از خورشید وجود امام مستقیماً نمی‌توانند بهره ببرند. اگر امام ظاهر باشد، به خاطر سرپیچی از او، هلاک می‌شوند. ششم – گاهی ابر، از برابر خورشید کنار می‌رود و خورشید قابل رؤیت می‌باشد؛ در زمان غیبت نیز گاهی حضرت برای افراد رخ نشان می‌دهند. هفتم – نفع و فایده خورشید عام است و هیچ امساکی از نور افشانی بر هیچ کس ندارد؛ مگر شخص کور که قابلیت استفاده را ندارد؛ نفع و فایده امام نیز مثل خورشید، فراگیر است؛ مگر برای کسانی که خود از زیر نور و حرارت آن، بیرون روند و منکر وجودش باشند. هشتم – نور خورشید از روزنه‌ها و پنجره‌ها به اندازه وسعت روزنه و پنجره داخل می‌شود؛ نور وجود امام نیز به هر کسی به اندازه ظرفیت و آمادگی او خواهد رسید (مجلسی، 1403،ج52: 93-94). همچنین با استفاده از تشبیه بهره مندی از امام زمان در زمان غیبت به خورشید پشت ابر، می‌توان نتیجه گرفت: نهم – همچنان‌که با عبور ابرها می‌توان خورشید را به تماشا نشست، با عبور و خروج از ابرهای تیره اخلاقی و اعتقادی، می‌توان شاهد جمال امام زمان4 بود. دهم – همچنان‌که ابرها در حرکتند و از برابر خورشید برکنار می‌روند؛ موانع ظهور امام زمان4 نیز در حال گذر است و ان شاء الله ظهور حضرتش نزدیک است! یازدهم – همان‌گونه که ابرها مانع همه آثار خورشید نیستند؛ غیبت امام زمان4 موجب محرومیت از تمام آثار و برکات امام نمی‌شود. دوازدهم – خورشید سرچشمه نور ستارگان است؛ هر چند پشت ابر باشد و دیگر سیارات و ستاره‌ها از او نور می‌گیرند؛ وجود امام زمان4 نیز کانون مرکزی نور است و علما، عرفا، حکما و عباد از او نور می‌گیرند و هر چه دارند، از برکات وجودی اوست. سیزدهم – همان‌طور که ابر مانع کار خورشید نمی‌شود و به حرکت خود ادامه می‌دهد؛ غیبت مانع اجرای رسالت‌های وجودی و محوری امام نمی‌شود. نتیجه یکی از عوامل پیدایش شبهه “انتفای فواید و لغویت امام غایب” برداشت اشتباه و یا ناقص از مفهوم غیبت، شئون و مناصب امام است. طراحان شبهه پنداشته اند غیبت، یعنی عزلت، اختفا و فقدان شخص و شخصیت امام و شئون امام، یعنی رهبری و حکومت سیاسی و حضور اجتماعی او. بنابراین، امام غایب، یعنی حاکمی که هیچ حضور و نمودی ندارد! در حالی که به گواهی منابع لغت عرب، قرآن و سنت، اصولاً غیبت، به معنای اختفا و فقدان شخص از جامعه نیست. امام غایب موجود است؛ فعالیت دارد؛ با امت مرتبط است؛ ولی هر کسی به تشخیص او موفق نمی‌شود؛ درست مانند غیبت حضرت یوسف و خضر8؛ نه غیبت حضرت عیسی. از طرفی متکلمان فریقین، امام را خلیفه و جانشین نبی دانسته و در تعریف امامت، ریاست عمومی دین و دنیا را به او سپرده اند که نتیجه‌اش تساوی مناصب، مقامات و شئون این دو است؛ جز موارد اختصاصی نبی؛ مانند دریافت وحی تشریعی. از طرف دیگر مراجعه به قرآن نشان می‌دهد نبی، مناصب و شئون متعددی داشته که پس از رحلتشان تعطیلی آن‌ها نه ممکن و نه مطلوب است. در این میان، برخی از آن مقامات و شئون که امام باید واجد آن باشد، به ظهور و معرفت شخص امام نیاز نیست و صرف وجود او کافی است؛ مانند جایگاه وجودی نبی و امام که مستلزم خیرات تکوینی برای کل هستی است؛ امید بخشی و جهت دهی؛ شهادت بر اعمال امت و گواهی دادن طبق آن؛ الگوی عملی برای سالکان و مجری اوامر تکوینی خدا. در روایات نیز در حل شبهه مذکور، به جایگاه وجودی و ثمرات شخصی امام پرداخته شده است که ابر غیبت مانع کار و ثمرات متعدد خورشید امامت نمی‌شود. پس، غیبت شناسی و امام شناسی راهی به سوی شناخت عمیق فواید امام غایب است. پی نوشت: [14]. لولا الحجه لساخت الارض بأهلها (کلینى، اصول کافى، ج 1: 334)؛ امام الحرمین جوینى در فرائد السمطین و علامه قندوزى حنفى در ینابیع الموده در ضمن نقل حدیث مفصلى از امام سجاد7 به این مطلب اشاره نموده‌اند، آن‌جا که فرمود: ولو لا ما على الارض منا لساخت باهلها، ثمّ قال: ولم تخل منذ خلق اللّه آدم من حجه لله فیها اما ظاهر مشهور او غائب مستور و لا تخلوا الى ان تقوم الساعه من حجه ولو لا ذلک لم یعبد اللّه… (جوینى، فرائد السمطین، ج 1: 45؛ ینابیع الموده، قندوزى حنفى، ج 2: 217). منابع 1. قرآن کریم. 2. نهج البلاغه. 3. الأزهری، محمد بن احمد(1422ق). تهذیب اللغه، تحقیق: ریاض زکی قاسم، اول، بیروت، دارالمعرفه. 4. اندلسی، علی بن اسماعیل(بی تا). المخصص، تحقیق: لجنه الاحیاء التراث العربیه، بیروت، دارالآفاق الجدیده. 5. ابن خلدون، عبدالرحمن،( 1978م). مقدمه ابن خلدون، بیروت، دارالقلم. 6. ابی داوود سجستانی، سلیمان بن اشعث،(1410ه ق). السنن، تحقیق سعید محمد اللحام، اول، بیروت دارالفکر. 7. ابن سیده(المرسی)، علی بن اسماعیل(1421 ق). المحکم و المحیط الأعظم، تحقیق: دکتر عبدالحمید هنداوی، اول، بیروت، دارالکتب العلمیه. 8. ابن منظور، محمد بن مکرم(1414ق). لسان العرب، بیروت، دار الفکر لطباعه النشر و التوزیع. 9. تفتازانى، سعد الدین، (1409ق). شرح المقاصد، تحقیق و تعلیق دکتر عبد الرحمن عمیره، اول، قم، منشورات الشریف الرضی. 10. حرعاملی، محمدبن الحسن (1425ق). اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات،بیروت، اعلمی. 11. حسینی زبیدی، محمد مرتضی(1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دارالفکر. 12. جرجانی، میر سید شریف،(1325ق). شرح المواقف، تصحیح بدر الدین نعسانى، اول، افست قم، منشورات الشریف الرضی. 13. جرجانی، میرسید شریف،(1412ق). منشورات الشریف الرضی، قم، بی نا. 14. راوندی، قطب الدین(1409 ه ق). الخرائج والجرائح، تحقیق ونشر مؤسسه امام مهدی4، اول، قم، مطبعه العلمیه قم. 15. رضا، محمد رشید(بی تا). تفسیر المنار، بی‌جا، دار الفکر. 16. زمخشری، أبو القاسم محمود بن عمر خوارزمی(بی تا). الکشاف عن حقائق التنزیل وعیون الأقاویل فی وجوه التأویل، تحقیق عبد الرزاق المهدی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. 17. سمهودی، نور الدین علی بن عبدالله(1971م). الوفاءباخبار دارالمصطفی، دوم، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی. 18. سیوطی، جلال الدین عبد الرحمن بن أبی بکر،(1993م). الدر المنثور فی التأویل بالمأثور، بیروت، دار الفکر. 19. شیخ صدوق، ابوجعفر محمد بن علی قمی (1380ش). کمال الدین و تمام النعمه، تحقیق غفاری، اول، قم، دارالحدیث. 20. طباطبایی، علامه محمد حسین(1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات جامعه مدرسین. 21. طبرسی، امین الاسلام أبی على الفضل بن الحسن(بی تا). تفسیر مجمع البیان، بی جا، المجمع العالمی لأهل البیت. 22. طبری، أبو جعفر محمد بن جریر(1420ق ). جامع البیان فی تأویل القرآن، تحقیق أحمد محمد شاکر، اول، بی جا، مؤسسه الرساله. 23. _____________ (1407 ق). تاریخ الأمم والرسل والملوک، اول، بیروت، دارالکتب العلمیه. 24. طوسی، محمد بن الحسن(بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: أحمد حبیب قصیر العاملی، بیروت، دار الاحیاءالتراث العربی. 25. _______________ (1425ق). الغیبه، تحقیق احمد ناصح، سوم، قم، مؤسسه المعارف. 26. علامه حلی، (1407 ق). کشف المراد، تحقیق حسن حسن زاده، قم،جامعه مدرسین. 27. فخر الدین رازی، محمد بن عمر التمیمی الشافعی(2000م ). التفسیر الکبیر أو مفاتیح الغیب، بیروت، دار الکتب العلمیه. 28. فیروزآبادی، صاحب بن عباد(1414ق). قاموس المحیط، بیروت، عالم الکتاب. 29. فیومی، احمد بن محمد(1414 ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، مؤسسه دارالهجره. 30. قاضى عبد الجبار (1965- 1962 م). المغنی فی أبواب التوحید و العدل، تحقیق جورج قنواتى، قم، الدار المصریه. 31. قوشجی، علی بن محمد(بی تا). شرح التجرید، قم، منشورات الرضی. 32. کلینی، محمدبن یعقوب(1381ش). الکافی، تهران، اسلامیه. 33. مجدالدین، محمدبن یعقوب(1412 ق). المحیط فی اللغه، اول، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی. 34. مجلسی، علامه محمد باقر(1403 ق). بحار الأنوار، بیروت ـ لبنان، مؤسسه الوفاء. 35. نعمانی، ابن ابی زینب(1418ق). الغیبه، دوم، تهران، صدوق. رحیم لطیفی: عضو هیأت علمی جامعه المصطفی العالمیه گروه فلسفه و کلام . مجله انتظار موعود شماره 42. انتهای متن/
95/03/03 :: 01:03
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها