محبوبترینها
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1798430550
منزلت آب و تضمین منابع آبی برای توسعه از منظر آیات قرآن - بخش اول حیات بشر و ازدیاد نسل
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: منزلت آب و تضمین منابع آبی برای توسعه از منظر آیات قرآن - بخش اول
حیات بشر و ازدیاد نسل
آب از نگاه قرآن افزون بر ابزار قدرت، وسیله تنبه نیز بوده است، چنان‌که امروزه آمار تلفات ناشی از سیل، از زلزله بیشتر است.
چکیده در یک قرن گذشته، به علت افزایش جمعیت، مصرب آب در جهان ده برابر شده است. بخش مهمی از رشد مصرف آب در کشورهای اسلامی است. حدود 290 آیه به موضوع آب و مفاهیم مربوط به آن است. آب از نگاه قرآن افزون بر ابزار قدرت، وسیله تنبه نیز بوده است، چنان‌که امروزه آمار تلفات ناشی از سیل، از زلزله بیشتر است. در عصر حاضر با پیشرفت علوم طبیعی رابطه میان آیات قرآن و روابط انسان با طبیعت و محیط زیست بیشتر آشکار شده است. قرآن نسبت به طبیعت و عناصر آن از جمله آب و منافع حیاتی آن در زندگی بشر، توجه ویژه‌ای دارد؛ مسئله‌ای که مورد تأکید دانشمندان علوم تجربی عصر حاضر است. این مقاله بر آن است تا با استفاده از آیات قرآن درباره آب و اهمیت آن در زندگی بشر، وضعیت آب را در شرایط کنونی و آینده جهان، بررسی نماید. با توجه به مطالعات علمی، برای تداوم صحیح حیات نسل بشر، لازم است تا آموزه‌های قرآنی در مورد عنصر حیات‌بخش آب و چگونگی استفاده از آن، مورد توجه جدی قرار گیرد. واژگان کلیدی آب در قرآن، استمرار حیات، ازدیاد نسل، وضعیت آب، چرخه آب. مقدمه در بیشتر آیات مربوط به آب، خداوند متعال پس از بیان موجبات شگفت‌انگیز و حیات‌بخش آب در عالم هستی، ابتدا انسان را به تفکر در قدرت این عنصر جان آفرین دعوت می‌نماید. واژه «ماء» در قرآن کریم 59 بار به صورت مفرد و 4 بار به همراه ضمائر به کار رفته است. کاربرد ماء به صورت مفرد در موضوعات گوناگون است. قرآن در سوره روم می‌فرماید: وَمِن آیاتهِ ... یُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَیُحْیـِی بـِهِ الأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إ‌ِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْم‌ٍ یَعْقِلُونَ. (روم / 24) و از نشانه‌های او این است که ... از آسمان آبی فرو‌می‌فرستد و زمین را پس از مردنش، به وسیله آن زنده می‌گرداند؛ قطعاً، در آن[ها] نشانه‌هایی است برای گروهی که خرد می‌ورزند. تدریجی فرستاده شدن آب شاید اشاره‌ای به ضرورت ذخیره‌سازی و استفاده به‌هنگام از آن باشد و چه بسا می‌توانست در همه جا به‌جای تنزیل از انزال و فرو فرستادن دفعی استفاده شود چنان‌که در مواردی چنین فرموده است. (مانند: بقره / 22، انعام / 99، رعد / 17، ابراهیم / 32 و ...) نیز در جایی دیگر می‌فرماید: وَ فِی الأَرْض‌ِ قِطَعٌ مُتَجَاو‌ِرَاتٌ وَ جَنَّاتٌ مِنْ أ‌َعْنَابٍ وَ زَرْعٌ وَ نَخِیلٌ صِنْوَانٌ وَ غَیْرُ صِنْوَان‌ٍ یُسْقَى بـِمَاءٍ وَاحِدٍ وَ نُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَى بَعْض‌ٍ فِی الْأ‌ُکُل‌ِ إ‌ِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْم‌ٍ یَعْقِلُونَ. (رعد / 4) و در زمین، پاره‌هایی کنار هم و بوستان‌هایی از انگورها و زراعت و درختان خرما، یک پایه‌ای و غیر یک پایه‌ای [قرار داد] که با یک آب سیراب می‌شوند و [با این حال] برخی از آنها را در میوه‌ها، بر برخی [دیگر] برتری می‌دهیم؛ قطعاً در آن[ها] نشانه‌هایی است برای گروهی که خرد می‌ورزند. آب از نعمت‌های خداوندی است و به همین جهت در روز قیامت درباره چگونگی مصرف آن از انسان سؤال خواهد شد. امیرمؤمنان(علیه السلام) در تفسیر آیه: «ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَن‌ِ النَّعِیم» (تکاثر / 8) که در قیامت از نعمت سؤال می‌شود، می‌فرماید: مقصود از نعمت، آب سرد در روزهای گرم است. (مجلسی، 1403: 63 / 316) هم‌نوایی و تطبیق ادعای قرآن کریم با علوم تجربی درباره آب، موجودیت آسمانی آن را به ما خاطرنشان می‌سازد. موجودیت آب تفاوتی اساسی با دیگر موجودات عالم دارد. آب تنها موجودی است که در عین تعلق به عالم ماده، نزدیکی و شباهت بسیار به موجودات عالم معنا؛ یعنی مجردات دارد. آب در عین حالی که در زمین است از ویژگی موجودات آسمانی برخوردار است. اهمیت آب در قرآن تا بدانجا است که خداوند در آغاز، عرش خود را بر آب قرار داده است: وَ هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ فِی سِتَّةِ أ‌َیَّام‌ٍ وَ کَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ. (هود / 7) و او کسی است که آسمان‌ها و زمین را در شش روز [و دوره] آفرید؛ و تخت (جهان‌داری و تدبیر هستی) او بر آب بود. در مکتب وحی ارزش و نقش آب به قدری روشن است که هدف از آفرینش آب خدمت به انسان‌ها دانسته شده است: اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأ‌َرْضَ وَ أ‌َنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأ‌َخْرَجَ بـِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ ر‌ِزْقًا لَکُمْ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ لِتَجْر‌ِیَ فِی الْبَحْر‌ِ بـِأ‌َمْر‌ِهِ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْأ‌َنْهَارَ. (ابراهیم / 32) خدا کسی است که آسمان‌ها و زمین را آفرید؛ و از آسمان، آبی فرو فرستاد و به‌وسیله آن، از محصولات برای شما روزی بیرون آورد و کشتی‌ها را برای شما رام گردانید، تا در دریا به فرمان او روان شوند؛ و نهرها را (نیز) برای شما رام نمود. آب دارای ویژگی‌های منحصر به فرد است و نقش آفرینندگی و زایایی دارد. خداوند متعال می‌فرماید: وَ جَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ. (انبیاء / 30) و هر چیز زنده‌ای را از آب قرار دادیم. عموم مفسران این بخش از آیه را چنین تفسیر کرده‌اند که آب منشأ پیدایش حیات تمامی موجودات از جمله گیاه، حیوان و انسان در زمین است که به نمونه‌های از آن اشاره می‌شود: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان درباره این آیه می‌نویسد: «وَ جَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ» از ظاهر سیاق بر می‌آید که کلمه «جعل» به‌معنای خلق (آفرید) است و جمله «کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ» مفعول آن باشد و مراد این باشد که آب، دخالت تامی در هستی موجودات زنده دارد، همچنان‌که همین مضمون را در جای دیگر آورده و فرموده است: «وَ اللَّهُ خَلَقَ کُلَّ دَابَّةٍ مِنْ مَاءٍ؛ (نور / 45) و خدا هر جنبنده‌ای را از آبی آفرید». (طباطبایی، 1374: 14/ 393) آفرینش انسان از آب است، چنان‌که قرآن می‌فرماید: «خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَراً». (فرقان / 54) خلقت گیاهان از آب است، چنان‌که قرآن می‌فرماید: وَ هُوَ الَّذِی أ‌َنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأ‌َخْرَجْنَا بـِهِ نَبَاتَ کُلِّ شَیْءٍ فَأ‌َخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِراً نُخْر‌ِجُ مِنْهُ حَبّاً مُتَرَاکِباً وَ مِنَ النَّخْل‌ِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِیَةٌ وَ جَنَّاتٍ مِنْ أ‌َعْنَابٍ وَ الزَّیْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُشْتَبـِهاً وَ غَیْرَ مُتَشَابـِهٍ انْظُرُوا إ‌ِلَىٰ ثَمَر‌ِهِ إ‌ِذَا أ‌َثْمَرَ وَ یَنْعِهِ إ‌ِنَّ فِی ذَٰلِکُمْ لَآیَاتٍ لِقَوْم‌ٍ یُؤْمِنُونَ. )انعام / 99) و او کسی است که از آسمان آبی فرو فرستاد؛ و به وسیله آن، گیاهان (گوناگون) هر چیز را رویاندیم؛ و از آن (ساقه) سبزی خارج ساختیم، که از آن دانه‌های متراکمی برمی‌آوریم، و از درخت خرما، از شکوفه‌اش خوشه‌هایی نزدیک است و بوستان‌هایی از انگورها و زیتون و اَنار، همگون و ناهمگون (رویانیدم). هنگامی که میوه می‌دهد، به میوه آن و (طرز) رسیدنش بنگرید که حتماً در آن، نشانه‌هایی است برای گروهی که ایمان می‌آورند. آبی که از آسمان می‌بارد دارای اندازه است، چنان‌که قرآن می‌فرماید: «وَ أ‌َنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَر‌ٍ». (مؤمنون / 18) و در جای دیگر می‌فرماید: «وَ الَّذِی نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَر‌ٍ». (زخرف / 11) در این دو آیه واژه «بقدر»؛ یعنی اندازه‌گیری شده، آمده است. تفسیر این آیات نشان می‌دهد که در قرآن کریم به اصل بقاء جرم و اندازه آب به‌وضوح اشاره شده است. این درحالی است که علوم جدید اخیراً به این موضوع پی برده است. آب وسیله قدرت است، چنان‌که قرآن می‌فرماید: یُرْسِل‌ِ السَّمَاءَ عَلَیْکُمْ مِدْرَاراً وَ یَز‌ِدْکُمْ قُوَّةً إ‌ِلَىٰ قُوَّتِکُمْ. (هود / 52) (بارانِ) آسمان را برای شما پی در پی فرستد؛ و شما را نیرویی بر نیرویتان؛ بیفزاید. انرژی آب یک مفهوم قابل لمس، مشاهده و اندازه‌گیری با وسایل و یا مانند سرعت یا عمق آب نیست. انرژی آب بستگی به فشار، وزن مخصوص و سرعت آب، شتاب جاذبه زمین و سطح مبنا دارد و اندازه‌گیری و محاسبات آن روی کاغذ انجام می‌گیرد. آب وسیله زیبایی نیز می‌باشد، قرآن دراین‌باره می‌گوید: وَ أ‌َنْزَلَ لَکُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأ‌َنْبَتْنَا بـِهِ حَدَائِقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ. (نمل / 60) و برای شما از آسمان، آبی فرو فرستاد و به‌وسیله آن، باغ‌هایی زیبا و سرورانگیز رویاندیم. آب‌رسانی و سیراب کردن تشنگان از والاترین و شایسته‌ترین اعمال است. ثواب سیراب کردن با آزاد کردن بنده مومن برابر است و یکی از مسئولیت‌های انبیا آب‌رسانی بود. مردم برای آب سراغ موسی(علیه السلام) رفتند. وَ إ‌ِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى .... (بقره / 60) و (یاد کنید) هنگامی را که موسی برای قومش آب طلبید ... . همین‌طور در مورد حضرت صالح، در سوره شعراء می‌فرماید: قَالَ هَذِهِ نَاقَةٌ لَهَا شِرْبٌ وَ لَکُمْ شِرْبُ یَوْم‌ٍ مَعْلُوم‌ٍ وَ لا تَمَسُّوهَا بـِسُوءٍ فَیَأ‌ْخُذَکُمْ عَذَابُ یَوْم‌ٍ عَظِیم‌ٍ؛ (شعراء / 156 ـ 155) (صالح) گفت: «این ماده شتری (معجزه آسا) است که سهمی از آب برای اوست، و سهمی از آب در روزی معین برای شماست و به آن آسیبی نرسانید که عذاب روز سهمگین، شما را فرا می‌گیرد. یکی از نکات مطرح در این آیات تاکید بر تقسیم عادلانه آب است که به ظاهر دلیل آن اهمیت فوق‌العاده آب در توسعه، عمران و آبادانی و نقش حیاتی آن در زندگی بشر است. در حال حاضر 4 / 1 میلیارد انسان از دسترسی به آب سالم محروم و نیمی از جمعیت جهان از فقدان تأسیسات بهداشتی (فاضلاب) در رنج هستند و توسعه تأسیسات جدید با روند رو به رشد جمعیت، پاسخگو نیست. بنابراین، سهمیه‌بندی آب در مواقعی ضروری است، چنان‌که در قرآن آمده است: وَ إ‌ِذِ اسْتَسْقَىٰ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْر‌ِبْ بـِعَصَاکَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُٰنَاس‌ٍ مَشْرَبَهُمْ. (بقره / 60) و (یاد کنید) هنگامی را که موسی برای قومش آب طلبید؛ و [به او] گفتیم: «با عصایت بر سنگ بزن!» و دوازده چشمه از آن بشکافت (و جاری شد)، که هر گروه از مردم، آبشخور خود را می‌شناختند. یا در جایی دیگر می‌فرماید: أ‌َنَّ الْمَاءَ قِسْمَةٌ بَیْنَهُمْ کلُّ شِرْب‌ٍ مُحْتَضَرٌ. (قمر / 28) باید آب در میانشان تقسیم شود و هر یک در نوبت خود باید حاضر شوند. «قِسْمَةٌ بَیْنَهُمْ» جیره‌بندیِ آب مشکلی ندارد. آب‌رسانی به تشنگان از ثواب زیادی برخوردار است، حتی آب‌رسانی به حاجی‌ها در مکه و ایام حج یک مقامی بوده است، چنان‌که قرآن می‌فرماید: «أ‌َ جَعَلْتُمْ سِقَایَةَ الْحَاجِّ». (توبه / 19) از آنجایی که علت محدثه علت مبقیه نیز می‌باشد بنابراین می‌توان گفت بقاء و ازدیاد تمامی موجودات نیز به آب است. آب نقش مهمی در تعدیل درجه حرارت محیط زیست به عهده دارد. هنگامی که دمای کره زمین بالا می‌رود، آب مقدار زیادی از انرژی را به خود جذب می‌کند تا دمای آن یک درجه افزایش یابد و هنگامی که سرد می‌شود میزان انرژی زیادی را به محیط پس می‌دهد تا دمای آن یک درجه کاهش یابد. این مسئله در شبانه‌روز و همراه با جریان آب‌های قطبی و ... در کل زمین باعث تنظیم و تعدیل دمای کره زمین می‌شود. این آب از منظر قرآن کریم دارای چه قدر و قیمتی است؟ پاسخ آن است که «قیمت آب، قیمت جان است.» ارزش آب از نظر قرآن کریم، تا آنجاست که برای اشاره و کنایه به بهترین نعمت‌های معنوی و مقام منزلت والای قرب ربوبی اهل بهشت، از آب به «شراب طهور» تعبیر کرده و می‌فرماید: عَالِیَهُمْ ثِیَابُ سُنْدُس‌ٍ خُضْرٌ وَ إ‌ِسْتَبْرَقٌ وَ حُلُّوا أ‌َسَاو‌ِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَ سَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَاباً طَهُوراً. (انسان / 21) بر فرازشان لباس‌های سبز حریر نازک و حریر ضخیم است و با دست‌بندهایی از نقره آراسته می‌شوند و پروردگارشان شراب پاک و پاک کننده به آنان می‌نوشاند. علامه طباطبایی درباره معنای شراب طهور می‌نویسد: «شراب طهور: یعنی در نهایت پاکی است، به‌گونه‌ای‌که هر آلودگی را پاک می‌کند و یکی از انواع آلودگی‌ها، آلودگی غفلت از خدای سبحان است». (طباطبایی، 1374: 20 / 210) در دین مبین اسلام از اسراف کردن آب در وضو گرفتن و غسل کردن نهی شده است. چنان‌که عبدالله بن عمرو می‌گوید: «رسول اکرم(صلی الله علیه و اله) از کنار سعد ـ درحالی‌که مشغول وضو گرفتن بود ـ می‌گذشت پیامبر پرسید: این عمل اسراف نیست؟ سعد گفت: آیا در آب وضو هم اسراف است؟ حضرت فرمود: بله اگرچه وضو گرفتن در آب رودخانه باشد.» آن حضرت در روایت دیگری می‌فرماید: «برای وضو گرفتن یک مد (سه چهارم لیتر) و برای غسل کردن یک صاع (سه لیتر) آب کافی است و به زودی بعد از من مردمی می‌آیند که این مقدار آب را ناچیز می‌شمارند. پس آنها برخلاف سنت و روش من عمل می‌کنند درحالی‌که آن کسی که بر سیره و روش من ثابت قدم باشد، در بهشت برین در کنار من می‌باشد.» (حر عاملی، 1409: 1 / 483) اسراف و زیاده‌روی از صفات زشت و ناپسند و مورد غضب خداوند است، به‌ویژه اسراف در چیزی که مایه حیات انسان‌ها، حیوانات و گیاهان است. رسول اکرم(صلی الله علیه و اله) می‌فرماید: «کسی که در صحرا چاهی حفر نماید، نمی‌تواند حیوانات را از رفع تشنگی از این چاه منع نماید». کثرت واژه‌های ناظر به آب در فرهنگ اسلام و مسلمانان مانند: آب زمزم، حوض کوثر، آب فرات، سقایت، رود نیل، کشتی نوح، آب طهور، آب رحمت، چشمه آب حیات و آب روان بیانگر نوعی نگرش قدسی در این فرهنگ به آب است و می‌توان گفت هیچ مکتبی به اندازه اسلام، با دیده قدسی به آب ننگریسته است. از این رو باید تعالیم اسلامی درباره صرفه‌جویی آب در استراتژی‌های مدیریت تقاضای کشورهای اسلامی گنجانده شود. اخیرا دانشمندان خارجی نیز به بحث پیرامون تاکید قرآن کریم درباره نقش آب در جهان هستی و لزوم بهره‌گیری از این پیام آسمانی برای رفاه بهتر زندگی بشر پرداخته‌اند. از آنجایی که بیشتر این متون به زبان انگلیسی می‌باشد، برای رعایت اختصار، از ارجاع‌دهی به این مقالات در متن اصلی مقاله صرف‌نظر می‌شود و به ارجاع دهی در پایان مقاله بسنده می‌گردد. حیات بشر و ازدیاد نسل اخیراً دبیر کل سازمان ملل متحد اعلام کرد: قربانیان آب ناسالم در جهان بیشتر از جنگ‌ها است. بر‌اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 2011 روزانه بیش از 30000 نفر در اثر آلودگی آب جان خود را از دست می‌دهند؛ یعنی در یک شهر 30 هزار نفری در هر روز (در هر چشم بر هم زدن یک نفر) به‌خاطر کیفیت آب، جان خود را از دست می‌دهند، که بیشترین سهم مربوط به کشورهای اسلامی است. این آمار نشان می‌دهد که ملت مسلمان بدون نیاز به جنگ در معرض نابودی قرار دارد. بان‌کی‌مون در سال 2011 اعلام نمود: در حال‌حاضر 40 درصد جمعیت جهان با کمبود آب مواجه‌اند و افراد مبتلا به بیماری‌هایی که به‌وسیله آب منتقل می‌شوند، نیمی از تخت‌های بیمارستانی را اشغال کرده‌اند. رشد جمعیت جهان پیش از آنکه به مرحله ثبات برسد تا آینده‌ای نامعین ادامه خواهد داشت. بیماری‌هایی که توسط آب منتقل می‌شود هم‌اکنون در هر هشت ثانیه جان یک کودک را می‌گیرد. آب در حال تمام شدن نیست بلکه مشکل این است که به‌طور مرتب، تعداد کسانی که در مصرف آن شریک می‌شوند، افزایش می‌یابد. آب یک ماده تجدیدپذیر است. تغییرات جوی نیز بر منابع آب تاثیرگذار است اما این تاثیرات قابل پیش‌بینی نمی‌باشد. بر اثر تغییرات اقلیمی در آینده، برخی مناطق، خشک‌تر و برخی مناطق مرطوب‌تر خواهند شد. بیابان‌ها به احتمال زیاد گسترش می‌یابند و رودخانه‌ها کم‌آب‌تر می‌شوند، اما تعداد وقوع سیل افزایش خواهد یافت. سازمان ملل متحد هشدار داده است که در حال حاضر 40 درصد از مردم جهان هنوز از داشتن ابتدایی‌ترین امکانات بهداشتی محرومند و اگر جهان با میزان فعلی به مصرف آب ادامه دهد تا سال 2025 میلادی بیش از دو میلیارد و 700 میلیون نفر در جهان با کمبود آب مواجه خواهند شد. بان‌کی‌مون تاکید کرده است: «تعداد مردمی که به دلیل استفاده از آب ناسالم می‌میرند از تمام دیگر انواع خشونت، از جمله جنگ بیشتر است.» نتیجه آنکه: آب یکی از بزرگترین چالش‌های قرن حاضر است که می‌تواند سر منشأ بسیاری از تحولات مثبت و منفی جهان قرار گیرد. از سوی دیگر با نگاهی به آمارها می‌توان دریافت، که جمعیت ایران از سال 1335 تا 1391 از حدود 19 میلیون نفر به بیش از 75 میلیون نفر افزایش یافته، اما سرانه آب مصرفی هر یک از شهروندان از 6860 متر مکعب به 1710 متر مکعب در سال کاهش یافته است؛ یعنی سرانه هر نفر 5 هزار متر مکعب کاهش نشان می‌دهد، به عبارتی دیگر سرانه هر نفر 4 برابر کم شده است. از سوی دیگر موضوع افزایش نسل جزء مباحث مهمی است که جامعه اسلامی به آن بی‌توجه نمی‌باشد. در اسرائیل کنترل موالید صورت نمی‌پذیرد و رئیس جمهور امریکا نیز مخالف آن است. مسئولین کشور، برای افق آینده 150 تا200 میلیون نفر را برای ایران در‌نظر می‌گیرند. همین موضوع برای سایر دول اسلامی نیز صادق است، که متاسفانه تقریبا همه آنها مشابه ایران از کمبود آب برای توسعه و افزایش نسل در رنج قرار دارند. منابع و مآخذ
الف) کتاب‌ها قرآن کریم.
نهج‌البلاغه، 1381، گردآوری سید رضی، ترجمه محمدجعفر امامی و محمد‌رضا آشتیانی، زیر نظر ناصر مکارم شیرازی، قم، مدرسه الامام علی بن ابیطالب(علیه السلام).
امام خمینی، سید روح‌الله، سر الصلوه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(صلی الله علیه و اله).
بحرانی، سید هاشم، 1416 ق، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت.
حر عاملی، محمد بن حسن، 1409 ق، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، آل‌البیت(علیه السلام).
طباطبایی، سید محمدحسین، 1374، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
کاشانی، ملا فتح‌الله، 1336، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، تهران، کتابفروشی علمی.
کلینی، محمد بن یعقوب، 1407 ق، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیة.
مجلسی، محمد باقر، 1403 ق، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(علیه السلام)، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، 1374، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة.
ملکی، میرزا جوادآقا، 1376، اسرار الصلوه، ترجمه رضا رجب‌زاده، تهران، آزادی، چ هفتم.
Abdel Haleem M, 1989, Water in the Qur(صلی الله علیه و اله)ān, Islamic Quarterly, 33(1), 34 - 50.
Al-Husseini Al Sheikh, A. F., 1996, Water and Sanitation in Islam World Health Organization, Regional Office for the Eastern Mediterranean, Alexandria, Egypt.
Atallah S., Ali Khan M. Z. & Malkawi M, 1999, Water conservation through Islamic Public Awareness in the Eastern Mediterranean Region, Eastern Mediterranean Health Journal, 5(4), 785 - 797.
De Chatel F, 2002, Drops of Faith: Water in Islam.
Faruqui N., Biswas A. & Bino M., 2001, Water Management in Islam, UNU Press, Tokyo.
Francesca Gilli, 2000, ISLAM, WATER CONSERVATION AND PUBLIC AWARENESS CAMPAIGNS, BA Arabic and Middle Eastern Studies, University of Ca(صلی الله علیه و اله) Foscari, Venice, Italy.
Haddad M., 2001, The Islamic Approach to the Environment and Sustainable Groundwater Management, In: Management of Shared Groundwater Resources: The Israeli-Palestinian Case with an International Perspective, E. Feitelson & M. Haddad (eds), Kluver Academic Publishers, Dordrecht, pp. 25 - 38.
J. A. Allan & C. Mallat (eds), Tauris Publishers, London, pp. 127 - 137.
Lancaster W. & F., 1996, People, Land and Water in the Arab Middle East. Environments and Landscapes in the Bilād ash - Sham, Harwood Academic Publishers, Amsterdam.
Mallat C., 1995, The quest for Water Use Principles: Reflections on Shari(صلی الله علیه و اله)a and Custom in the Middle East, In: Water in the Middle East: Legal, Political and Commercial Implications.
www.islamonline.net ب) مقاله‌ها علیخانی، امیر و مهدی اسفندیاری، 19 خرداد 1389، «بررسی امکان اصلاح الگوی مصرف آب»، همایش علمی چالش آب در استان قم گذشته، حال و آینده، دانشگاه قم.
علیخانی، امیر، 1392، «مطالعه امکان‌سنجی، ضرورت‌ها و راه‌حل‌‌های انتقال آب از سایر حوضه‌ها به استان قم برای تامین آب بخش‌‌های مختلف»، گزارش تحقیقی، شرکت سهامی آب منطقه‌ای قم.
علیخانی، امیر، رضا سیــّار، محمدعلی صادقی راد، سید مصطفی منزوی و اسدالله مرتضوی، 19 خرداد 1389، «بررسی وضعیت گذشته و حال حقابـه‌های کشاورزی استــان قم»، همایش علمی چالش آب در استان قم گذشته، حال و آینده، دانشگاه قم.
هاشمی، غلامرضا، الماس‌پور، فرهاد، علیخانی، امیر، حافظی‌زاده، سولماز، 19 خرداد 1389، «علم هیدروپلتیک و تأثیر آن در حل مسائل بحران آب»، همایش علمی چالش آب در استان قم گذشته، حال و آینده، دانشگاه قم. امیر علیخانی: دکترای تخصصی آب و دریا و استادیار دانشگاه قم. فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات تفسیری 15 ادامه دارد/
94/04/24 - 01:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 135]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها