محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1852526465
علم انسانی ـ اجتماعی اسلامی: مسئله امکان‌پذیری و راهبردهای رشد - بخش دوم و پایانی تدوین سند راهبردی با تدوین چشم انداز شروع می شود
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: علم انسانی ـ اجتماعی اسلامی: مسئله امکان‌پذیری و راهبردهای رشد - بخش دوم و پایانی
تدوین سند راهبردی با تدوین چشم انداز شروع می شود
در بخش نخست این مبحث، به ایجاز، دلایلی برای امکان‌پذیریِ علم انسانی ـ اجتماعی اسلامی ارائه و در بخش دوم مقاله، بسته‌ای راهبردی، برای تحقق آرمان علوم انسانی ـ اجتماعی اسلامی ارائه شده است.
راهبردها تدوین سند راهبردی به منظور تحقق یک هدف کلان سازمانی یا اجتماعی، با تدوین بیانیه ارزش‌ها و مأموریت، و همچنین با تدوین چشم‌انداز شروع می‌شود و با یافتن، تبیین و تنظیم تجویزهایی کارآمد، برای تحقق آن چشم‌انداز پایان می‌پذیرد. چشم‌انداز، مطلوب‌ترین آینده ممکن سازمانی در افق زمانی مشخص است که براساس وضعیت حال سازمان و نیز براساس رسالت و ارزش‌های سازمانی تنظیم می‌شود. تجویزهایی که قرار است عمل طبق آنها، چشم‌انداز را محقق کند، ذومراتب هستند و هرچه از تجویزهای کلان، به‌سمت تجویزهای خرد می‌آییم، قیود اجرایی کار مشخص‌تر می‌شود و تا بدان جا می‌رسد که تکلیف اجرا و عمل را مشخص می‌کند. براساس چارچوب مفهومی برآمده از ماهیت، ارزش‌ها و رسالت، ویژگی‌های ساختاری، نقاط ضعف و قوت و چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی سازمان، می‌توان حوزه‌های راهبردی سازمان را تشخیص داد، متناسب با آنها تجویزها یا راهبردهای کلان را تصویب کرد و آنها را به‌طور نسبی از آشفتگی و تداخل نجات داد. برای تدوین سند راهبردی، به دانشی نیاز است که یا از رأی خبرگان نشئت می‌گیرد، یا از بررسی امور واقع و ثبت شده. برای اخذ رأی صاحب‌نظران و بررسی واقعیت‌های سازمانی، روش‌های تحقیق گوناگونی تدوین شده که تبیین آنها از حوصله این مختصر خارج است. گاهی به دلایلی که در پی می‌آید تنظیم سند راهبردی، برای تحقق یک هدف کلان اجتماعی با مشکلاتی مواجه می‌شود: 1. وجود ابعاد متعدد هدف کلان و سطح وسیعی که هدف باید در آن تحقق پیدا کند؛ 2. عدم قطعیت زیاد در عوامل اجتماعی که در تحقق آن هدف کلان مدخلیت دارند؛ 3. بار سنگین ذهنیت‌سازی برای شکل دادن به قصدهای جمعی، به منظور تحقق آن هدف کلان اجتماعی؛ 4. روشن نبودن مبانی نظری و فلسفه وجودی هدف کلانی که قرار است تحقق یابد. مجموع این موارد باعث نمی‌شود که تفکر راهبردی تعطیل شود؛ ولی باعث ورود ابهام‌ها و عدم قطعیت‌های بیشتری در چشم‌انداز و راهبردهای تحقق آن می‌شود. به‌عنوان مثال شرایط مزبور باعث ابهام در افق زمانی چشم‌انداز خواهد شد. زیرا افق زمانی تحقق چشم‌انداز، براساس درجه اعتماد به امکان‌پذیری عوامل اجتماعی مربوط به تحقق آیندة مطلوب، محاسبه تقریبی می‌شود. شرایط مزبور، میزان تحقق این عوامل اجتماعی را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد. قبل از ورود به بحث راهبردهای تحقق علوم انسانی ـ اجتماعی دینی، باید نکته‌ای شرح داده شود. گاه تصور می‌شود که علت اصلی تحقق این دسته از علوم در آینده، همانا ترویج سندی راهبردی است که قرار بر تدوین آنهاست. این تصور را باید اصلاح کرد. آنچه باعث تحقق این دسته از علوم می‌شود، عوامل اجتماعی متعدد، ازجمله قصد جمعی عالمان این حوزه است. راهبردپژوهی و تدوین سند راهبردی، فعالیتی است پژوهشی، که هدفش شناسایی این عوامل و یافتن تجویزهایی برای استفاده بهینه از این عوامل است. به‌این‌ترتیب، با وجود اینکه نمی‌توان نفی کرد که تدوین و ترویج چشم‌اندازی روشن و واقعی خود عاملی اجتماعی برای تحقق این دسته از علوم است، نباید گمان کرد که سند راهبردی می‌تواند معجزه کند و مهم‌ترین عامل تحقق اهداف کلان اجتماعی است. آنچه برای تحقق آرمان علوم انسانی ـ اجتماعی اسلامی باید رخ دهد، پایه و بنیان قرار گرفتن جهان‌بینی (1) اسلامی در پژوهش‌ها و تأملات این حوزه از دانش بشری است. اما این رخداد بزرگی است و به‌سادگی محقق نمی‌شود. قصه تحقق علم جدید، مبتنی بر اندیشه‌های بنیادین بیکن (دی‌یر، (2) 1388: 106 ـ 99) و دکارت (همان: 248 ـ 235) را به‌یاد بیاوریم. صورت اولیه نظریه‌های انسانی ـ اجتماعی ارائه‌شده با رهیافت اسلامی باید مکرراً براساس جهان‌بینی اسلامی و اقتضائات امر واقع انسانی ـ اجتماعی، به‌‌جد نقادی شوند تا مسیر رشد را طی کنند. قابل انتظار است که صورت اولیه این نظریه‌ها، رنگ‌و بوی متافیزیکی داشته باشد و البته این انتظار هم وجود دارد که به‌‌تدریج با نقادی‌های مکرر، رنگی انضمامی‌تر به‌خود بگیرد. در روش‌شناسی برنامه‌های پژوهشی لاکاتوش (3) هم، چنین مضمونی وجود دارد که برنامه‌های پژوهشی به‌‌تدریج با شکل‌گیری کمربند حفاظتی، بر گرد هسته برنامه، رشد کرده، این امکان فراهم می‌شود که گه‌گاه پیش‌بینی‌هایی بدیع از آن ملاحظه شود. (Chalmers, 1999: 130-144) (4) راز موفقیت در این خواهد بود که نظریه‌هایی، سر از خاک جهان‌بینی اسلامی درآورده، با نقادی در محکمه مشاهدات تجربی، سیاقی انضمامی به‌خود گیرد. تنها در این صورت است که می‌توان ادعا کرد که علوم انسانی ـ اجتماعی اسلامی حاصل آمده است. وگرنه با حاشیه‌نویسی بر نظریه‌های وارداتی علوم انسانی ـ اجتماعی، براساس تعدادی آیه و حدیثِ مورد تأمل جدی قرار نگرفته، چندان کاری از پیش نمی‌رود و در بسیاری از موارد چون گره بر باد زدن و آب در هاون کوبیدن است. اتفاقی که گاه در این کشور به‌بهانه اسلامی‌سازی علوم به وقوع پیوسته است. بدین‌ترتیب، مطلوبیت آینده علوم انسانی ـ اجتماعی بر این اساس باید تعریف شود که نظریه‌های این حوزه چه میزان از زمین جهان‌بینی اسلامی تغذیه می‌کنند و تا چه درجه حالت انضمامی به‌خود می‌گیرند. نمی‌توان به‌راحتی حدس درستی داشت از اینکه چه وقت، به مطلوب‌ترین حالت می‌توان رسید. زیرا متغیرهای زیادی در این امر دخیل هستند که پیش‌بینی تقریبی را بسیار دشوار می‌کنند. لیکن می‌توان برای رفتن به‌سمت این حالت مطلوب، راهبردهایی را تبیین کرد. کارآمدی این راهبردها هم به دو کلان عامل وابسته است: 1. اجرای موفقِ روش تحقیق کارآمد که براساس آن راهبردپژوهی به انجام می‌رسد؛ 2. گرفتن بازخورد از اجرای راهبردها و ارتقای راهبردهای موجود. در واقع تدوین راهبرد در یک حوزه معین فعالیتی دائمی است که انتظار می‌رود منجر به کارآمدی روزافزون راهبردها شود. به‌عنوان کاری مقدماتی به منظور تبیین راهبردهایی برای حرکت به‌سمت تولید علوم انسانی ـ اجتماعی اسلامی، ایده‌هایی اولیه از اهل تحقیق و تأمل در خصوص این علوم گرد آمد (5) و سپس در جلسات ذهن‌انگیزی و پنل با حضور کارشناسان آینده‌پژوهی و سیاست علم پرورده و تصویب شد که در ادامه مقاله به بیان آنها می‌پردازیم. لیکن این حرکت اولیه باید با نقادی صاحب‌نظران ارتقا یافته، مسیر رشد را طی کند و در صورت اجرای راهبردهای حاصل‌شده، عنایت جدی به بازخورد و تحلیل پیامدهای عملی آنها نباید مورد غفلت واقع شود که این امر یکی از مهم‌ترین عوامل ارتقای جدی سند راهبردی است. 1. تبیین ضرورت علوم انسانی ـ اجتماعی اسلامی ـ ترجمه دقیق کتاب‌ها و مقالات تاریخی و تأثیرگذار غربی در حوزه علوم انسانی ـ اجتماعی و نقد حرفه‌ای آنها براساس جهان‌بینی اسلامی. ـ بررسی انتقادی پیامدهای نظریه‌های علوم انسانی ـ اجتماعی غربی در عرصه عمل، براساس جهان‌بینی اسلامی. ـ تبیین علل بحران‌های گریبان‌گیر بشر براساس جهان‌بینی اسلامی. ـ ترویج نتایج فعالیت‌های راهبردی این بخش در سطح جامعه، به‌‌ویژه در میان دانشگاهیان و حوزویان. 2. تبیین مبانی، نظریه‌ها و روش‌های برآمده از دین در حوزه علوم انسانی ـ اجتماعی ـ کشف و تبیین ایده‌هایی از دین که امکان دارد مبنایی برای نظریه‌پردازی در حوزه‌های انسانی ـ اجتماعی قرار گیرد. ـ بسط بیش‌ازپیش فقه اسلامی در حوزه‌های گوناگون انسانی ـ اجتماعی. (6) ـ تبیین تفاوت‌های جهان‌بینی اسلامی با مبانی نظریه‌های انسانی ـ اجتماعی غربی. ـ شناسایی مسائل مطرح در حوزه علوم انسانی ـ اجتماعی در جهان و ارائه راه‌حل برای آنها با رهیافت اسلامی. ـ تبیین نظام معرفت‌شناختی مبتنی بر دین. (7) ـ ترویج نتایج فعالیت‌های راهبردی این بخش. (8) 3. تقویت فعالیت‌های سیاست‌گذارانه در عرصه علوم انسانی ـ اجتماعی ـ نگاشت نهادی و درپی آن آسیب‌شناسی و ارتقای نظام تولید علم کشور در حوزه علوم انسانی ـ اجتماعی. (9) ـ تبیین راهبردهای مبنای عمل قرار گرفته در حوزه علوم انسانی ـ اجتماعی در کشور و نقادی آنها براساس پیامدهای عملی و مبانی دینی. ـ رصد (10) تحولات علوم انسانی ـ اجتماعی غربی و گزارش آن به نظریه‌پردازان این حوزه در کشور. ـ کشف اولویت‌های پژوهش‌های انسانی ـ اجتماعی براساس نیازها و مزیت‌های کشور و تنظیم فعالیت‌های این حوزه پژوهشی براساس آنها. ـ تقویت نظام مدیریت دانش در عرصه علوم انسانی ـ اجتماعی. (11) ـ مرور تجربه دیگر کشورها در خصوص نحوه پرداختن به رهیافت‌های بومی در عرصه علوم انسانی ـ اجتماعی و بهره‌برداری از آنها. ـ اصلاح نظام بروکراسی در فعالیت‌های گوناگون مربوط به عرصه علوم انسانی ـ اجتماعی. ـ تصویب و اجرای قوانین مربوط به حقوق مالکیت معنوی. ـ تقسیم کار ملی برای مشخص شدن متولی کارهای کلانی که باید در عرصه علوم انسانی ـ اجتماعی انجام پذیرد. ـ تدوین و ترویج تصویری مطلوب و ممکن از آینده علوم انسانی ـ اجتماعی در کشور. 4. تقویت و جهت‌دهی جامعه علمی کشور در حوزه علوم انسانی ـ اجتماعی ـ ارتقای حکمت دینی در جامعه علمی. (12) ـ تأسیس دوره‌های تحصیلات تکمیلی با هدف اجرای راهبردهای کلان (1) و (2) و توجه کافی به تأسیس رشته‌های کاربردی در این حوزه. (13) ـ تدوین و اجرای سیاست‌های تشویقی برای اعضای هیئت علمی و دانشجویان، با هدف اجرای راهبردهای کلان (1) و (2). ـ ایجاد تمهیدات لازم برای تعامل با نهادهای علمی جهان، با هدف اجرای راهبردهای کلان (1) و (2). ـ تقویت فضای نقادی در جامعه علمی کشور. ـ تقویت نگاه مرتبه دومی (14) به علوم در جامعه علمی کشور. 5. بهره‌برداری از علوم انسانی ـ اجتماعی حاصل‌آمده با رهیافت اسلامی ـ بسط روش‌ها و شیوه‌های (15) پدیدآمده از پژوهش‌های انسانی ـ اجتماعی با رهیافت اسلامی. (16) ـ ترسیم مسیر ایده تا ثمر (17) در طرح‌های پژوهشی بزرگ انسانی ـ اجتماعی تعریف‌شده با رهیافت اسلامی. ـ مسئله‌محور کردن پژوهش‌های انسانی ـ اجتماعی با رهیافت اسلامی. (18) ـ نظریه‌پردازی درباره پدیده‌های انسانی ـ اجتماعی قابل تأمل در جوامع انسانی با نگرش اسلامی. (19) ـ همکاری حوزه و دانشگاه برای حل مسائل کشور در حوزه مسائل انسانی ـ اجتماعی. (20) ـ اجرای این راهبردها نیاز جدی به متولی واحد و فرابخشی دارد که اقتدار لازم را برای تقسیم کار در سطح ملی داشته باشد و بتواند نهادها و سازمان‌های مختلف را مأمور پی‌گیری راهبردها و اقدام‌های عملیاتی کند. نتیجه از بزرگ‌ترین چالش‌های نظام اسلامی نوپدید، سامان دادن به نظریه‌ها و روش‌های سازگار و بهره‌مند از دین است. طرح چنین آرمانی که علوم انسانی ـ اجتماعی اسلامی یکی از مصادیق مهم آن است، می‌تواند نویدبخش ظهور تمدن اسلامی و نشانگر مقاومت یک فرهنگ و جامعه، در برابر سبک زندگی غربی باشد. چنین آرمانی، در ایران با بررسی مسئله امکان‌پذیری علم دینی آغاز شده است. استدلال کلی امکان‌پذیری علم دینی، بر این اساس شکل می‌گیرد که چارچوب شناختی و هنجاری علم ممکن است تحت‌تأثیر دین قرار گیرد؛ به‌همین دلیل علم دینی امکان‌پذیر است. گرچه واقعیت اقتضائات خود را مستقل از ناظر شناسا دارد و قبول می‌کنیم که همین اقتضائات در شکل‌گیری مشاهده، نقش می‌آفریند؛ ولی این نافی علم دینی نمی‌تواند باشد. زیرا چارچوب‌های شناختی و هنجاری، کم‌وبیش، همواره در مشاهدات ما امکان تأثیر دارد. اما باید به نکته‌ای توجه داشت که بین نشان دادن امکان‌پذیری علوم انسانی ـ اجتماعی دینی و حتی تبیین چارچوب شناختی ـ هنجاری دینیِ علمی معین، با شکل دادن به نظام نظری ـ عملی دینی فاصله‌ای زیاد وجود دارد. چارچوب شناختی و هنجاری دینی یک علم بعد از تبیین، باید انضمامی گردد؛ یعنی تبدیل به نظام نظری ـ عملی گردد، تا بتوان ادعا کرد که علم دینی به‌وجود آمده است. در پایان مقاله، بسته‌ای راهبردی براساس رأی صاحب‌نظران پیشنهاد شده است که می‌توان گفت قلب آن، همین مسئله انضمامی کردن مبانی دینی علم است. پی نوشت: [1]. منظور از جهان‌بینی احکام حاکی از هستی، انسان، خدا و رابطه بین آنهاست. 2. Dear. 3. Lakatos. 4. با وجود اینکه ایرادهایی اساسی بر نظریه لاکاتوش وارد است، ولی به‌نظر می‌رسد که این نظریه بهتر از نظریه پوپر با تاریخ علم سازگاری دارد؛ گرچه لاکاتوش تحت‌تأثر پوپر بوده است. در مواقع ابطال، دانشمندان بنابر راهنمایی ایجابی برنامه با جرح و تعدیل کمربند حفاظتی که شامل نحوه مشاهده امور هم می‌شود، هسته را که ایده اصلی برنامه را تشکیل می‌دهد، از خطر ابطال می‌رهانند تا فرصت رشد و نمو و نشان دادن استعداد خود در توضیح پدیده‌ها و پیش‌بینی‌های بدیع را داشته باشد. این بصیرت مهمی است که سازگاری‌اش با تاریخ علم نسبت‌به نظریه پوپر بیشتر است. 5. براساس گفتگو با یازده نفر از صاحب‌نظران. 6. فقها به‌طور سنتی در حوزه‌های فردی بیشتر تأمل کرده‌اند تا در حوزه‌های اجتماعی. شاید یکی از علل مهم آن عدم توجه حکومت‌ها به ابعاد اجتماعی فقه اسلامی بوده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران توجه به این حوزه از فقه (فقه سیاسی ـ حکومتی، فقه تربیتی، فقه مدیریتی، فقه اقتصادی و ...) بیشتر شده، ولی این مقدار کفایت نمی‌کند. بی‌تردید یکی از پشتوانه‌های اساسی تولید علوم انسانی ـ اجتماعی، توجه اساسی فقها به فقه مربوط به امور اجتماعی است. 7. آنچه اکنون در کشور با عنوان «معرفت‌شناسی» ترجمه و تدریس و حتی تألیف می‌شود، عمدتاً مبتنی بر نظام معرفت‌شناسی غربی است که متأثر از نگرش‌های سکولاریستی و اومانیستی است. معدود آثاری هم که در زمینه معرفت‌شناسی در سنت مسلمانان تألیف شده، تکرار و بازنویسی سخن پیشینیان ازجمله صدرالمتألهین و ابن‌سینا است و تقریباً هیچ نوآوری جدی‌ای در این خصوص به‌چشم نمی‌خورد. با توجه به اینکه نظام معرفت‌شناختی تأثیری غیر قابل انکار در نوع علم تولید شده دارد باید فعالیتی گسترده برای تبیین نظام معرفت‌شناختی مبتنی بر دین انجام گیرد؛ فعالیتی که متناسب با نیازها و زبان روز باشد. 8. ابزارهای گوناگونی برای ترویج در این حوزه وجود دارد که در برنامه‌ریزی عملیاتی باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از ابزارهای بسیار تأثیرگذار، تألیف کتاب‌های عموم‌پسند (popular) است. چنین آثاری را همه افراد غیرمتخصص، اما تأثیرگذار در جامعه می‌توانند مطالعه کنند. جالب اینجاست که در ایران امروز انواع و اقسام کتاب‌های عموم‌پسند در حوزه فلسفه غرب ترجمه شده و بازار کتاب را به تسخیر خود درآورده است که البته در جای خود خوب است، لیکن دریغ از دو سه کتاب عموم‌پسند در حوزه فلسفه اسلامی. در برخی از حوزه‌های مهم دیگر هم وضع به همین منوال است. 9. فرض بر این است که تولید علم در حوزه علوم انسانی ـ اجتماعی توسط یک سیستم یا نظام اجتماعی وسیع به انجام می‌رسد. نظامی که از نهادها و سازمان‌های گوناگون و روابط بین آنها قوام یافته است. نگاشت نهادی یعنی شناخت این نهادها و سازمان‌ها و روابط بین آنها. آسیب‌شناسی نقشه نهادی حاصل‌شده یعنی کشف اینکه کدام‌یک از نهادها و سازمان‌ها مخل امورند و باید حذف شوند و کدام‌ها باید در کار باشند ولی نیستند. همچنین در خصوص روابط، کدام روابط مخل امر تولید علم هستند و کدام روابط برقرار نشده‌اند، درحالی‌که باید برقرار باشند. بعد از آسیب‌شناسی راه‌حل‌هایی برای ارتقای نظام تولید علم حاصل می‌آید. باید توجه داشت که نهادها شامل قوانین و هنجارهای اجتماعی نیز می‌شوند. 10. رصد کارهای دیگر دانشمندان توسط دانشمندان کفایت نمی‌کند. این کاری است که همه دانشمندان فعال برای پیش‌برد کار خودشان تا حدی انجام می‌دهند. منظور از رصد در این راهبرد، رصد سازماندهی شده است که براساس روش‌های علمی انجام می‌گیرد و اطلاعات و دانشی در خصوص روند مطالعات انسانی ـ اجتماعی و ... در اختیار می‌نهد که دشوار است دانشمندان، بخصوص دانشمندان جوان، بتوانند با فعالیت‌های فردی خود، به آنها دست یابند. فنون چنین رصدی در آینده‌پژوهی مورد توجه و بحث قرار می‌گیرد. 11. «تأسیس پایگاه اطلاعاتی در خصوص نیروی انسانی، آثار، امکانات، مراکز دانشگاهی و پژوهشی و امور دیگر مربوط به حوزه علوم انسانی ـ اجتماعی»، «تأسیس و تقویت حافظه‌های سازمانی، به‌‌ویژه در سازمان‌ها یا مراکز سیاست‌گذاری برای رشد علوم انسانی ـ اجتماعی»، «تأسیس شبکه‌ای از عالمان متعامل این حوزه از علوم»، «ایجاد تعامل بین ذی نفعان حوزه علوم انسانی ـ اجتماعی»، «به‌‌کارگیری تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی برای مدیریت امور مربوط به این حوزه» و ... مصادیقی از مدیریت دانش در حوزه علوم انسانی ـ اجتماعی هستند. 12. ارتقای حکمت دینی فقط با خواندن کتاب و متن ممکن نیست. در نگرش اسلامی رابطه‌ای اساسی بین عمل خوب و کسب حکمت وجود دارد. 13. مانند اخلاق حرفه‌ای (اخلاق علم، اخلاق مهندسی و ...)، آینده‌پژوهی و ... . 14. Second - order. 15. مانند شیوه عمل در روان‌درمانی، در مدیریت مهد کودک و ... . 16. برای رشد و بسط یافتن این شیوه‌های عمل، اجرای ایده‌ها و گرفتن بازخورد برای اصلاح، فوق‌العاده اهمیت دارد. این فعالیت‌ها ممکن است با شکست‌های متوالی مواجه شود. 17. مسیر ایده تا ثمر یعنی چه؟ یعنی در هر پژوهشی به‌‌ویژه پژوهش‌های بزرگ، این پرسش را مطرح کنیم که این پژوهش قرار است چه گرهی را از عرصه نظر یا عمل باز کند و در مواردی که قرار است یک پژوهش انسانی ـ اجتماعی گرهی را در عرصه عمل باز کند، این پرسش را طرح کنیم که نقشه راه رسیدن از ایده تا ثمردهی چیست. چون گره‌گشایی از عرصه نظر هم به رسمیت شناخته شد، این راهبرد منجر به ذبح شدن علم در پای کاربرد نمی‌شود. 18. مسائل و مشکلات بسیاری در کشور وجود دارد که باید با مطالعات انسانی ـ اجتماعی حل و فصل شود؛ از مسائل جوانان گرفته تا بی‌کفایتی برخی از مدیران کشور. 19. مانند دفاع مقدس، بحران بعد از انتخابات 88 در ایران، انقلاب در کشورهای مسلمان، بحران اقتصادی غرب و ... . 20. این راهبرد به‌طور طبیعی منجر به نوعی اتحاد حوزه و دانشگاه می‌شود. منابع و مآخذ پایا، علی، 1386، «ملاحظاتی نقادانه درباره دو مفهومی علم دینی و علم بومی»، فصلنامه حکمت و فلسفه، سال سوم، شماره 11، تابستان و پائیز، ص 76 ـ 39، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
تقوی، مطصفی، 1391، «نقدی بر «ملاحظاتی نقادانه درباره دو مفهومی علم دینی و علم بومی»»، فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، سال هجدهم، شماره 71، تابستان، ص 68 ـ 45، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
جمع‌بندی و چکیده مباحث کنفرانس بین‌المللی بحران در علوم مدرن، 1385، بحران در علم مدرن، ترجمه سید مجتبی عزیزی، تهران، کتاب صبح.
دی‌یر، پیتر، 1388، تاریخ علم، ترجمه عبدالحسین آذرنگ و نگار نادری، تهران، سخن.
گلشنی، مهدی، 1385 الف، از علم سکولار تا علم دینی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ـــــــــــــــ ، 1385 ب، تحلیلی از دیدگاه‌های فلسفی فیزیک‌دانان معاصر، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
میچام، کارل، 1388، فلسفه تکنولوژی چیست؟، ترجمه مصطفی تقوی و همکاران، تهران، مؤسسه انتشاراتی روزنامه ایران.
Bhaskar, R, 2005, The Possibility of Naturalism (A Philosophical Critique of the Contemporary Human Sciences), London and New York, Routledge.
Chalmers, A. F, 1990, Science and its Fabrication, Milton Keynes, University of Minnesota Press.
Chalmers, A. F, 1999, What Is This Thing Called Science?, Indianapolis, Cambridge, University of Queensland Press.
Jin, Z, 2005, Global Technological Change (From Hard Technology to Soft Technology), Translated by Kelvin W, Willoughby, Bristol and Portland, Intelect Books.
McGregor, D. M, 1960, The Human Side of Enterprise, New York, McGraw – hill.
Popper, K. R, 1972, Objective Knowledge, Oxford, Clarendon Press. مصطفی تقوی: استادیار دانشگاه صنعتی شریف. فصلنامه علمی ـ پژوهشی اندیشه نوین دینی 34 پایان متن/
94/04/17 - 04:34
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 122]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها