واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
صفات مؤمن: قسمت (4) درس اخلاق حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دامت برکاته) مقدمه:در جلسات گذشته حديثى از پيامبر اكرم(ص) خطاب به على(ع) ذكر نموديم كه در مورد صفات مؤمن كامل و با ايمان (103 صفت) بود و 16 صفت بيان شد در اين جا به شش صفت ديگر اشاره مى كنيم:متن حديث: ... بريئاً من المحرّمات، واقفاً عند الشبهات، كثير العطاء، قليل الأذى، عوناً للغريب، و اباً لليتيم... .(1)ترجمه:مؤمن كسى است كه از محرّمات بى زار است و از شبهات توقّف كرده و مرتكب آنها نمى شود، عطايش كثير و اذيّتش قليل است، به افراد غريب كمك مى كند و براى ايتام پدر است.شرح:هفدهمين صفت مؤمن «برئياً من المحرّمات» است، يعنى مؤمن كسى است كه برىّ از محرّمات و بيزار از گناهان است. فرق است بين اين كه بگوييم گناهى انجام نمى دهد و اين كه بگوييم از گناه بيزار است، افرادى هستند كه گناه در نظرشان لذّت دارد ولى به خاطر خدا آن را ترك مى كنند ولى گاهى انسان بر اثر خودسازى و تهذيب نفس به جايى مى رسد كه از گناه متنفّر مى شود و از گناهان هرگز لذّت نمى برد و رسيدن به اين مقام زحمت زيادى دارد تا اين كه از اطاعت خدا لذّت برده و از گناه متنفّر باشد.هيجدهمين صفت مؤمن «واقفاً عند الشبهات» است، يعنى مؤمن كسى است كه در مقابل شبهات توقّف مى كند. شبهات دالان محرّمات است و كسى كه مرتكب شبهات مى شود در محرّمات قرار مى گيرد. شبهات مانند سراشيبى كنار درّه هاست كه بايد از آنها پرهيز كرد و در واقع شبهات حريم محرّمات است و بايد از آنها پرهيز كنند مانند برق هاى فشار قوى كه اگر از فاصله معينى به آن نزديك تر شوند انسان را به سمت خودش كشيده و مى سوزاند و به همين جهت براى اين برق ها حريم قائلند. در بعضى از روايات تعبير خوبى وجود دارد كه مى فرمايد: در حريم ملك مردم نرو تا گرفتار غصب نشوى. بسياراند اشخاصى كه گرفتار موادّ مخدر شده اند در ابتدا به بهانه تفريح كشيده ولى كار به جايى مى رسد كه شديداً به آن مبتلا مى شوند.نوزدهمين صفت مؤمن «كثيرالعطاء» است يعنى مؤمن كسى است كه زياد بخشش مى كند. كثرت نسبى است، مثلا اگر براى ساختن بيمارستان مهمّى يك شخص ثروتمند صد هزار تومان بدهد اين مقدار نسبت به سرمايه او كم است ولى اگر يك مستخدم هزار تومان بدهد همه او را تشويق مى كنند پس بخشش نسبى است. در جنگ تبوك پيامبر(ص) براى تجهيز سپاه اسلام از مردم كمك خواست مردم خيلى كمك كردند در اين ميان كارگرى بود كه براى كمك كردن به لشكر اسلام شب را اضافه كارى كرده و دستمزد خود را خدمت پيامبر آورد. منافقين شروع به تمسخر كردند، آيه نازل شد:«الذين يلمزون المطوعين من المؤمنين فى الصدقات و الذين لا يجدون الا جهدهم فيسخرون منهم فسخر الله منهم و لهم عذاب اليم».(2)كسانى كه مسخره مى كنند مؤمنان پاكدل را كه به اندازه توانشان كمك كرده اند خدا آنها را مسخره مى كند. پيامبر فرمود ابوعقيل خرماهايت را روى اين خرماها بريز تا به واسطه خرماهاى تو اين خرماها بركت پيدا كند.بيستمين صفت مؤمن «قليل الأذى» است يعنى مؤمن كامل الايمان اذيّتش كم است، براى روشن شدن مسئله مثالى بيان مى كنيم:زندگى اجتماعى داراى مزاحمت است به عنوان نمونه تعمير خانه براى همه پيش مى آيد و افراد براى تعمير خانه شان محلّ عبور و مرور مردم را مى گيرند، ولى مهم اين است كه اين مزاحمتى را كه در طبيعت زندگى اجتماعى وجود دارد بايد تا حدّ امكان كم كرد، پس مؤمن مزاحمتش خيلى كم و در حدّاقل است.بيست و يكمين صفت مؤمن «عوناً للغريب» است، يعنى مؤمن كسى است كه به انسان هاى غريب كمك مى كند. كمك به همسايگان و خويشان خيلى خوب است ولى اين در واقع يك داد و ستد است يعنى امروز من به همسايه ام كمك مى كنم و فردا همسايه به من كمك مى كند. امّا اين مهم است كه به كسى كمك كند كه انتظار جبران آن را از او ندارد پس از همه بالاتر كمك به غريب است.بيست و دوّمين صفت مؤمن «أباً لليتيم» است پيامبر در اينجا نمى فرمايند كه مؤمن كمك و اطعام و نوازش يتيم مى كند بلكه مى فرمايد: براى يتيم أب است، يعنى هر كارى را كه پدر براى بچّه اش انجام مى دهد او در حقّ يتيم انجام مى دهد.اين دستورات اخلاقى در محيطى پر از خشونت مطرح شد و تأثير گذاشت و اميدواريم كه خداوند به همه ما توفيق عمل دهد و با توجّه به اين صفات مؤمنان كامل الايمان شويم.پي نوشت : 1. بحار، ج 64، ص 310.2. آيه 79، سوره توبه.منبع: پایگاه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دامت برکاته)
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 262]