واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
صفات مؤمن: قسمت 9 درس اخلاق حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دامت برکاته) مقدّمه:در بحث اخلاقى هفته حديثى از پيامبر اكرم(ص) خطاب به حضرت على(ع) نقل كرديم كه در آن 103 صفت براى مؤمن كامل بيان شده بود.كسانى كه مى خواهند عرفان اسلامى داشته باشند، به جاى بى راهه رفتن مى توانند به اين حديث عمل كرده و سير الى اللّه را كامل كنند، در جلسات گذشته چهل و يك صفت بيان شد. در اين جلسه چهار صفت ديگر را شرح مى دهيم:متن حديث:... وقوراً، صبوراً، رضياً، شكوراً.(1)ترجمه حديث:... مؤمن كامل شخصى با استقامت و در برابر ناملايمات صبور است، به قضاء الهى راضى و در مقابل نعمت ها شكرگزار است.شرح حديث:اين حديث را مى توانيم در كنار خطبه همّام قرار دهيم كه در آن حضرت على(ع) صد و ده صفت از صفات متقين را بيان فرموده است. سه صفت در آن خطبه مفسّر اين كلام پيامبر است:فى الزلازل وقور و فى المكاره صبور و فى الرخاء شكور.(2)چهل و دوّمين صفت مؤمن «وقوراً» است. «وقور» به معنى سنگينى است. قرآن كريم مى فرمايد: «و فى آذانهم وقراً»(3) خدا براى مجازات بعضى از افراد بر گوش آنها سنگينى قرار مى دهد و حرف حق را نمى شنوند.حضرت على(ع) در خطبه همام مى فرمايد: در حوادث تكان دهنده زندگى مؤمن با استقامت است. بعضى مانند يك پر كاه هستند و با نسيمى جابه جا مى شوند و اصلا استقامت ندارند، بعضى مانند برگ و بعضى مانند شاخه و بعضى مانند درخت هستند كه طوفان مى تواند آن را از ريشه بيرون بياورد، ولى مؤمن مانند كوه است كه با وزيدن طوفان نه تنها تكان نمى خورد بلكه طوفان ها را مهار مى كند: «و ألقى فى الارض رواسى أن تميد بكم»(4) خداوند كوهها را افكنده است كه مبادا بادها زمين را بلرزانند. در تفسير اين آيه گفته شده است كه اگر كوه ها در زمين نبودند طوفان هاى شن زندگى انسان ها را در هم مى كوبيد. بنابراين مؤمن فتنه ها و طوفان ها را مهار كرده و همراه آنها حركت مى كند.زلازلى كه على(ع) به آن اشاره كرده است گاهى از درون انسان است مثل طوفان شهوت ها همان گونه در سوره يوسف مى فرمايد: «ولقد همت به وهم بها لولا اَن رأى برهان ربّه»(5) برهان ربّ مانع شد كه طوفان شهوت يوسف راتكان دهد.گاهى طوفان ها از بيرون است مثل وساوس شيطان هاى بيرونى.چهل و سوّمين صفت مؤمن «صبوراً» است. حضرت على(ع) در خطبه همّام مى فرمايد:«و فى المكاره صبور» يعنى مؤمن كامل در مقابل ناراحتّى هاى زندگى صبر مى كند. ناراحتى لازم نيست طوفان باشد بلكه بايد در مريضى، فقر، فقدان عزيزان صبور باشد. در زندگى طلبگى و سربازى امام زمان(عج) و همچنين جوانان مشكلات و محروميت هاى زيادى است كه اگر صبر و استقامت نباشد به جايى نمى رسند كسانى را سراغ داشتم كه در تابستان روزه گرفته و در موقع افطار حتّى نان خالى نداشتند و يا پول حمّام نداشتند. مشكلات امروزه كمتر شده است. خود ما در ايام تحصيل در قم يا نجف با مشكلات زيادى گريبانگير بوديم.اگر صبور نباشيم چه مى شود؟ آيا بى صبرى ما مشكلات را عوض مى كند؟ على(ع) چقدر زيبا مى فرمايد:ان صبرت جرت عليك المقادير و انت مأجور و ان جزعت جرت عليك المقادير و انت مأزور (عذاب مى شوى در مقابل بى تابى).(6)پس بهتر است صبر كنيم تا اجر ببريم، به قول آن مرد دانشمند كه مى گويد: من در مقابل مشكلات به خود مى گويم: ان لم اصبر فما افعل.چهل و چهارمين صفت مؤمن «رضياً» است يعنى مؤمن به مقدّرات الهى راضى است. انسان بايد تلاش كند ولى با همه اينها باز مقدّراتى سراغ انسان مى آيد كه بايد به آن راضى باشد. مقام رضا و تسليم مقام مهمّى است. بسيارى از چيزها با پيشرفت علوم روشن مى شود مثلا بچّه هايى كه در كودكى يرقان (زردى) مى گيرند امروزه ثابت شده اين زردى مانند آنتى بيوتيك ها بچّه را در مقابل بيمارى هاى عفونى محافظت مى كند در حالى كه در زمان سابق آن از مشكلات و گرفتارى ها مى دانستند. بسيارى از مشكلات چنين است يعنى انسان جهت آنها را نمى داند.چهل و پنجمين صفت مؤمن «شكوراً» است. حضرت على(ع) در خطبه همّام مى فرمايد: «و فى الرخاء شكور». وقتى انسان ها در امن و امان وسلامتى و عافيت هستند خدا را فراموش مى كنند وقتى گرفتار مى شوند به ياد خدا مى افتند. خداوند در قرآن مجيد مى فرمايد: «فلمّا نجّاهم الى البرّ اذا هم يشركون»(7) مؤمن كسى است كه در همه حال به ياد خدا باشد چه در پيرى و چه در جوانى، پس مؤمن در آرامش ها هم خدا را شكر مى كند.اميدوارم خداوند توفيق عمل به اين كلمات را به ما عنايت فرمايد كه براى تمام عمر ما كافى است.پي نوشت : 1. بحار، ج 64، ص 311.2.نهج البلاغه، خطبه 193.3. آيه 57، سوره كهف.4. آيه 15، سوره نحل.5. آيه 24، سوره يوسف.6. بحارالانوار، ج 68، ص 92.7. آيه 65، سوره عنكبوت.منبع: پایگاه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دامت برکاته)
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 208]