تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833383015
چهل درس اخلاقي (2)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
چهل درس اخلاقي (2) در پرهيز از مال حرام از مال حرام اجتناب کن که آن اشد انواع مهلکات ، و اعظم موانع وصول به سعادات است . و اکثر مردمي که از فيوضات محروم ماندند به واسطه ي آن شد . آري ، دلي که از لقمه ي حرام روئيده شد کجا و قابليت او از عالم قدس کجا ، پس طالب نجات بايد از تحصيل حلال دست نکشد و دست و شکم خود را به هر غذايي نيالايد و از ظلم و عدوان و خيانت در امانت و غدر و مکر و حيله و غصب و دزدي و کم فروشي و رشوه و رباء و غير اينها اجتناب کند . و لباس ورع و تقوي را بر خود بپوشاند ، و لباس التقوي ذلک خير .(1) در نکوهش سخن بي فايده گفتن اي برادر من ! تا تواني مهر سکوت بر لب زن و دوري کن از خوض در باطل و سخنان بي فايده و فضول ، که آن باعث تضييع اوقات است ، که سرمايه ي تجارت و نجات است . پس هان اي برادر ! وقت تهيه ي سفر عقبي از آن تنگ تر است که ما مسافران را فرصت بار بستن ، چه جاي فارغ نشستن و سخنان بي فايده گفتن . در نکوهش حسد اي برادر عزيز ! تا تواني از حسد بپرهيز که شخص حسود در دنيا و عقبي به عذاب شديد گرفتار است و لحظه اي از غم و الم خالي نيست . حسود از غم عيش شيرين خلق هميشه رود آب تلخش به خلق اگر خوب ملاحظه کني ، حسود در مقام عناد با رب عباد است و خدا را ـ العياذ بالله ـ جاهل ، يا خود را عالم تر مي داند به مصالح و مفاسد عباد و اين هر دو کفر است و جحود ، که مبتلا است به آن بيچاره مرد حسود . پس محسود باش و حاسد مباش . همانا ترازوي حاسد هميشه سبک است به واسطه ي ترازوي محسود . حضرت رسول خدا صلي الله عليه و آله فرموده اند : اقل الناس لذه الحسود . (2) کمترين مردم از نظر لذت بردن حسود است . و حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرموده اند : الحسود لا يسود . (3) حسود هرگز برتري نمي يابد . و مثل مشهور است که : کفي للحسود حسده . براي شخص حسود همان حسدش کافي است . و اگر خواستي بر بيچاره اي حسد بري ، تامل کن در بي ثباتي اين عاريت سرا ، و ملاحظه کن اين مطلب را که اين چند روزه دنيا را قابليت آن نيست که به واسطه ي آن حسد بر بندگان خدا بري، تا چشم بر هم زني محسود و حاسد در خاک پوسيده اند و نامشان از صفحه ي روزگار محو شده است . در نکوهش حقير کردن مردم اي برادر عزيز ! از اهانت و حقير کردن بندگان خدا بپرهيز . از رسول خدا صلي الله عليه و آله مروي است که : هر که اهانت کند به يکي از دوستان من ، پس کمر محاربه را با من بسته است .پس سزاوار است اکرام و اعزاز جميع طبقات مردم ، به قدر شأن ايشان خصوص سلسله ي جليله ي علم و فضل و صاحبان ورع و تقوي و پيران و ريش سفيدان اسلام و سلسله ي جليله ي سادات عظام . در شاد کردن دل مؤمنان اي برادر ! تا تواني دل مؤمنان را شاد گردان که ثواب آن از حد فزون است . شاد کردن دلي بهتر از آباد کردن کشوري است . تا تواني دلي به دست آور دل شکستن هنر نمي باشد حضرت رسول صلي الله عليه و آله فرموده اند که : محبوب ترين اعمال نزد حق تعالي داخل کردن سرور است بر مؤمنين . (4)در امر به معروف و نهي از منکر اي برادر ! کوتاهي مکن در امر به معروف و نهي از منکر که مسامحه ي در اين باب از جمله ي مهلکات است و ضرر آن عام و فساد آن تام است . از حضرت باقر العلوم ( عليه السلام ) روايت شده که : حق تعالي وحي فرستاد به شعيب پيغمبر عليه السلام که : صدهزار نفر از قوم تو را عذاب خواهم کرد ، چهل هزار نفر از بدان و شصت هزار تن از خوبان ، عرض کرد : پروردگارا ! نيکان را براي چه ؟ خطاب رسيد : به جهت اينکه سهل انگاري با اهل معصيت کردند و به غضب من غضبناک نگرديدند . (5)در پيوند با خويشان صله ي رحم و پيوند با خويشان يکي از اطلاعات ، بلکه افضل عبادات است . و بس است در فضيلت اين صفت که عمر و مال را زياد مي کند و حساب روز قيامت را آسان مي گرداند . و قطع رحم موجب عذاب آخرت و بلاي دنيا است . از اخبار و تجربه ثابت شده که قطع رحم باعث فقر و پريشاني و کوتاهي عمر مي شود . و بس است در مذمت آن که حق تعالي در قرآن مجيد قاطع رحم را لعنت فرموده است . (6)در اذيت کردن به پدر و مادر عقوق والدين عبارت است از به خشم آوردن و آزردن و شکستن خاطر پدر و مادر ، و شکستن خاطر يکي از آنها نيز ، عقوق است . و آن اشد انواع قطع رحم و بلاشک از گناهان کبيره است . بيچاره کسي که عاق والدين باشد ، نه در دنيا خير مي بيند و نه در آخرت ، و نه از عمر خود بر مي خورد و نه از عزت ، عمر او کوتاه و زندگاني او تباه مي گردد . سکرات مرگ بر او سخت و جان کندن بر او دشوار مي شود . پس هان اي برادر ! بر جان خود رحم کن و از تيغ عقوق حذر نماي . يادآور زحمت ها و بي خوابي هاي ايشان را در پرورش و تربيت تو ، سال هاي دراز تو را در آغوش مهرباني کشيده و به شيره ي جان پرورده اند ، زهي بي مروتي که بعد از آنکه اندک قوتي در خود بيابي همه ي آنها را فراموش کني . چه خوش گفت زالي به فرزند خويش چو ديدش پلنگ افکن و پيل تن گر از عهد خرديت ياد آمدي که بيچاره بودي در آغوش من نمي کردي امروز بر من جفا که تو شيرمردي و من پيره زن در مراعات همسايگان اي برادر ! اذيت و آزار همسايگان خود مکن و حق جوار را مراعات کن و به خانه ي ايشان نگاه مکن و ناودان به خانه ي ايشان مگذار ، و خاکروبه بر در خانه ي ايشان مريز ، و از دود و بوي طعام خود ايشان و اطفال ايشان را اذيت مکن و با ايشان مواسات کن . مبادا که شب سير بخوابي و ايشان گرسنه باشند و يا در راحت باشي و ايشان در شدت و سختي و در سرما و برهنگي . منع مکن از آنها نمک و آتش و آب و نحو اينها ، و اگر چيزي از ضروريات خانه به عاريت خواهند ، به ايشان بده . از هر جهت مراعات کن ايشان را که نيکي با همسايگان باعث زيادتي عمر و آبادي ديار مي گردد . و از اهل بيت عصمت عليهم السلام تأکيد و توصيه ي بسيار در باب همسايگان شده . کلمه في ذم اظهار العيوب در نکوهش عيب جويي و اظهار عيوب ] عيب جويي مردم کردن از علامات خباثت نفس و دنائت طبع و عيبناک بودن است . چون هر عيب داري ، طالب اظهار عيوب مردم است . در حديث نبوي صلي الله عليه و آله است که : هر کس ظاهر کند عمل ناشايست کسي را ، مثل آن است که خود به جاي آورده . (7)به تجربه ثابت است که هر کس بناي عيب جوئي مردم نهاد ، ايشان را رسوا کرده و خود را بي اعتماد . پس احمق کسي است که خود به هزار عيب آلوده ، و سر تا پاي او را معصيت فرو گرفته چشم از عيب خود پوشانيده و زبان به عيوب مردم گشاده است . همه حمال عيب خويشتنندطعنه بر عيب ديگران چه زنند حضرت امير المؤمنين ( عليه السلام ) در يکي از کلمات خود چنين مردماني را که جستجوي عيب مردم مي کنند و آن را نقل مي نمايند و از خوبي ايشان نقل نمي کنند ،. تشبيه فرموده به مگس که جستجوي جاهاي فاسد و کثيف بدن را مي کند و به روي آن مي نشيند و جاهاي صحيح بدن را کاري ندارد . (8)قال اميرالمؤمنين ( عليه السلام ) : اکبر العب ان تعيب ما فيک مثله .(9)بزرگترين عيب آن است که عيب بداني چيزي را در حالي که در تو وجود دارد . در حفظ سر اي برادر ! رازي که پنهان خواهي با کسي در ميان منه ، اگر چه دوست مخلص باشد که آن دوست را دوستان بسيار است و همچنين مسلسل ، و دانايان گفته اند : کل سر جاوز الاثنين شاع ، يعني هر سري که از دو نفر تجاوز کرد شايع شد . يا آنکه هر چه از ميان دو لب خارج شد شايع شد . اگر آرام خواهي در اين آب و گل مگو تا تواني به کس راز دل در نکوهش سخن چيني نمامي يعني سخن چيني کردن ، به گفتن يا نوشتن يا صراحت يا اشاره ي و آن رذل ترين صفات خبيثه است و يک سوم عذاب قبر به واسطه اين صفت است (10) بلکه از کلام الهي استفاده کرده اند که نمام اولاد حرام است .(11) هر کس حقيقت اين صفت خبيثه را بشناسد مي داند که سخن چين بدبخت ترين مردمان و خبيث ترين ايشان است . و بدترين انواع سخن چيني سعايت است . يعني نمامي کردن نزد کسي که از او بيم ضرري و اذيت و کشتن باشد ، مانند سلاطين و حکام و روساء . در نکوهش شماتت شماتت عبارت است از آنکه مثلاً بگويد که فلان بلا يا فلان مصيبت که به فلان کس رسيده از بدي اوست و با آن شادي و سرور نيز باشد . و از اخبار و تجربه ثابت شده که شماتت کننده از دنيا نمي رود تا خود نيز به آن مبتلا گردد و ديگري او را شماتت مي کند . پس عاقلي که از حال خود ايمن نيست ، در مقام شماتت کسي بر نمي آيد . در نکوهش استهزاء و مسخره کردن سخريه و اشتهزاء کردن عبارت است از نقل کردن گفتار و کردار و خلقت و اوصاف مردم به قول يا به فعل يا به اشاره و کنايه بر وجهي که سبب خنده ي ديگران گردد ، و باعث آن يا عداوت است يا تکبر و حقير کردن شخصي که به او استخزاء مي شود . و بسا باشد که باعث آن مجرد خنداندن و به نشاط آوردن بعضي از اهل دنيا باشد به جهت طمع در کثافات دنيويه ايشان ، و شکي نيست که اين عمل شيوه ي اراذل و اوباش و پست فطرتان است . و صاحب اين عمل را از دين و ايمان خبري ، و از انسانيت اثري نيست . در نکوهش زياده روي در شوخي افراط در شوخي و مزاج مذموم است و باعث سبکي و کم وقاري و موجب سقوط مهابت و حصول خواري مي گردد و دل را مي ميراند . از آخرت غفلت مي آورد و بسا باشد که باعث عدوات و دشمني و يا سبب آزردن و خجالت دادن مؤمني گردد . و لکن اگر افراط در شوخي نشود و توليد مفاسد مذکوره نکنند و باعث گشادن دهان به هرزه خندي نشود ممدوح است . در نکوهش غيبت غيبت عبارت است از گفتن چيزي را در غياب شخصي به قصد تنقيص او که اگر بگوش او رسد او را ناخوش آيد و به آن راضي نباشد . خواه آن چيزي که در حق او گفته مي شود نقص در بدن يا در نسب يا در صفات و افعال و اقوال او باشد ، يا در چيزهايي که متعلق و منسوب است به او . چنانچه در حديث نبوي صلي الله عليه و آله است که فرمود : آيا مي دانيد که غيبت چه چيز است ؟ عرض کردند : يا رسول الله ! خدا و رسول او صلي الله عليه و آله داناترند . فرمودند : آن است که ياد کني برادر خود را به چيزي که او را ناخوش آيد . شخصي عرض کرد : اگر آن صفت با او باشد باز بد است . فرمود : اگر باشد غيبت است و اگر نه ، بهتان است .(12) و فرقي نيست در ميان غيبت به کنايه يا تصريح ، بلکه بشا باشد که کنايه بدتر باشد و غيبت شنونده هم در حکم غيبت کننده است . بدان که غيبت اعظم مهلکات است و به اجماع جميع امت و صريح کتاب و سنت حرمت آن ثابت است . از احاديث بسيار مستفاد مي شود که غيبت بدتر است از زنا .(13) و مي خورد حسنات را چنانچه مي خورد آتش هيزم را . (14)و حق تعالي چهل شبانه روز نماز و روزه ي غبت کننده را قبول نمي فرمايد . (15)صفات حسنه و رئيس اخلاق حميده است . قال الله تعالي : اتقوا الله و کونوا مع الصادقين . (16)و از حضرت صادق ( عليه السلام ) مروي است که فرمودند : نظر نکنيد به طول رکوع و سجود مرد ، زيرا که آن چيزي است که به آن عادت کرده اگر آن ترک کند از آن وحشت نمايد ولکن نظر نمائيد به راستي گفتار او و پس دادن او امانت را . (17)در مفاسد زبان پوشيده نماند که بسياري از آفات، از غيبت و بهتان و دروغ و سخريه و جدال و مراء ومزاح و تکلم به فضول و فحش و غيرها از مفاسد زبان است و ضرر اين عضو به انسان زياده از ساير اعضاء است . و آن بهترين آلات است براي شيطان به جهت گمراه کردن بني نوع انسان . پس هر کس آن را مطلق العنان ساخت شيطان او را به وادي هلاکت رسانيد و به سر منزل خذلان و فلاکت کشانيد . لاجرم در حديث نبوي صلي الله عليه و آله وارد شده که بيشتر چيزي که مردمان را داخل جهنم مي کند زبان است و فرج (18) و نيز فرموده که : هر کس محفوظ ماند از شر شکم و فرج و زبان خود به تحقيق که از همه ي شرور محفوظ است . (19)و از حضرت امام جعفر صادق ( عليه السلام ) منقول است که هيچ روزي نيت مگر آن که هر عضوي از اعضاء به زبان خطاب مي کند . مي گويد : تو را به خدا قسم مي دهم که ما را به عذاب نينداز . (20)و در روايت ديگر است که گويند : در حق ما از خدا بترس ، چه اگر تو راست باشي ما همه راستيم و اگر تو کج شوي ما همه کج مي شويم . (21)آري اکثر محنت هاي دنيويه و مفاسد دينينه منشاء آن زبان است . و ضد همه ي آفات زبان ، خاموشي است . که زينت عالم و پرده ي جاهل است و دري است از درهاي حکمت . در حديث نبوي صلي الله عليه و آله است : من صمت نجي . (22) کسي که خاموش ماند نجات يافت .و در وصاياي لقمان است به فرزند خود که : اگر چنان پنداري سخن تو نقره است بدان که سکوت طلا است . (23)حضرت باقر العلوم ( عليه السلام ) فرمود که : جز اين نيست که شيعيان و دوستان ما زبان هايشان لال است . (24)پس اي عزيز من ! تا تواني خاموشي عادت کن و از فوائد آن غفلت منما و بدان که نادان را به خاموشي نيست و اگر اين مصلحت بدانستي نادان نبودي . پي نوشت : 1. سوره ي اعراف آيه ي 26 .2. معاني الاخبار ، ص 195 . 3. مستدرک الوسال ، ج 12 ص 21 .4. مستدرک الوسايل ، ج 12 ص 359 . 5. بحار الانوار ، ج 12 ، ص 386 .6. سوره ي رعد آيه ي 25 . 7. ثواب الاعمال صدوق ، ص 247 . 8. شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد ، ج 20 ، ص 269 . 9. بحار الانوار ، ج 71 ، ص 49 . بزرگترين عيب اين است که با عيبي که خود رداري ، ديگران را عيب جويي کني .10. علل الشرايع صدوق ، ج 1 ، ص 309 . 11. سوره ي قلم ، آيه ي 11 . 12. وسايل الشيعه ، ج 12 ، ص 381 . 13. علل الشرايع ، ج 2 ، ص 557 . 14. مستدرک الوسايل ، ج 9 ص 118 .15. مستدرک الوسائل ج 9 ص 122 . 16. سوره ي توبه ، آيه ي 119 . 17. وسايل الشيعه ، ج 19 ، ص 68 . 18. معراج السعاده 424 . 19. بحار النوار ، ج 71 ، ص 287 . 20. اصول کافي ، ج 2 ، ص 114 . 21. کنزل العمال ج 3 ، ص 548 . 22. وسائل الشيعه ، ج 12 ، ص 251 . 23. اصول کافي ، ج 3 ، ص 114 . 24. بحار الانوار ج 68 ، ص 285 . منبع:کلمات طريفه/س
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 995]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها