همه چیز درباره جشنواره چهلم فجر

جشنواره‌ی فیلم فجر برای اولین بار در سال 1361 آغاز به کار کرد و پس از آن این جشنواره همزمان با آغاز دهه‌ی فجر، از 12ام تا 22 بهمن برپا شد. امسال نیز این جشنواره به رسم هرسال در تهران و سایر شهرهای ایران در دو بخش فرهنگی و رقابتی به دبیری «مسعود نقاش‌زاده» برگزار خواهد شد. جشنواره‌ی چهلم فیلم فجر درحالی برپا خواهد شد که سال گذشته، به دلیل شیوع بیماری کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی این برنامه به صورت محدود برگزار شد و استقبال از جشنواره در میان سینمادوستان، علاقه‌مندان به این هنر و حتی در میان اهالی سینما و اصحاب رسانه کمرنگ‌تر از دوره‌های قبل بود.

اما جشنواره فجر 1400، با توجه به فروکش کردن این بیماری و واکسیناسیون گسترده، با رعایت پروتکل‌ها می‌تواند به مانند سال‌های قبل گرم و پرشور برگزار گردد. امسال 22 فیلم در بخش مسابقه سودای سیمرغ با یکدیگر به رقابت می‌پردازند، همچنین هشت فیلم سینمایی مستند و ده فیلم کوتاه نیز در بخش فیلم‌های مستند و کوتاه حضور دارند.

 امسال عمده‌ی آثار راه‌یافته به بخش سودای سیمرغ از مضامینی اجتماعی برخوردار هستند، فیلم‌هایی با مضوعاتی سیاسی و دفاع مقدس از دیگر موضوعاتی اهستند که بیشتر دستمایه‌ی ساخت اثر توسط فیلم‌سازان بوده اند. البته باید به این مسئله نیز اشاره کرد که در میان فیلم‌های سینمایی جشنواره‌ی چهلم، فیلم‌هایی با موضوعات و بن‌مایه‌های  پلیسی- معمایی، ورزشی، اکشن و غیره نیز دیده می‌شود.

در ادامه به صورت مختصر ببه معرفی آثار راه یافته به این دوره می‌پردازیم. (معرفی آثار به ترتیب حروف الفبا است)

۲۸۸۸

فیلم 2888 به کارگردانی و نویسندگی کیوان علیمحمدی و علی‌اکبر حیدری در ژانر دفاع مقدس ساخته شده است. این فیلم که دومین همکاری مشترک حیدری و علیمحمدی است، درباره‌ی جنگ هشت ساله‌ی ایران و عراق است. در این فیلم از بسیاری از افراد و شخصیت‌های تاثیرگذار و دلیر جنگ یاد شده است. داستان فیلم درباره‌ی یک عملیات بسیار حساس و مهم نیروی هوایی است.

در این فیلم که یکی از فیلم های چهلمین جشنواره فجر محسوب می‌شود، بازیگران بسیاری به ایفای نقش پرداخته‌اند، از جمله‌ي این بازیگران می‌توان به حمیدرضا پگاه، شیرین اسماعیلی، مرتضی اسماعیل کاشی، سیاوش مفیدی، ساناز مصباح، نرگس محمدی و حضور حامد کمیلی، هادی حجازی فر، امین حیایی و غیره اشاره کرد.

بدون قرار قبلی

فیلم بدون قرار قبلی به کارگردانی بهروز شعیبی و  نویسندگی فرهاد توحیدی و مهدی ترابیگی ساخته شده است. این فیلم که مضمونی اجتماعی دارد و برگرفته از رمانی ایرانی است به روابط مابین افراد در جامعه می‌پردازد. داستان فیلم درباره‌ی دختری است که پس از سال‌ها به دلیلی مجبور به بازگشت به ایران می‌شود، این سفر و حضور او در ایران سبب درک تازه‌ای در او می‌شود.

این فیلم ششمین ساخته‌ی شعیبی است که در آن بازیگرانی مانند پگاه آهنگرانی، مصطفی زمانی، صابر ابر‌، الهام کردا، امین میری‌، حامی ترابی ایفای نقش کرده اند.

برف آخر

فیلم برف آخر ساخته‌ی امیرحسین عسگری، فیلمی در ژانر اجتماعی است که روزمرگی‌های یک دامپزشک که در شهری کوچک زندگی می‌کند، می‌پردازد. داستان این فیلم در مورد زندگی یک دامپزشک است که در اثر حادثه‌ای با مشکلی مواجه می‌شود، این مشکل او را به سمت شکار و کشتن گرگ‌ها سوق می‌دهد.  در این فیلم سینمایی امین حیایی، لادن مستوفی و مجید صالحی جلوی دوربین عسگری رفته‌اند.

بی‌رویا

فیلم بی‌رویا توسط آرین وزیردفتری نوشته و کارگردانی شده است. این فیلم اولین بلند وزیر دفتری محسوب می‌شود و از مضمونی معمایی اجتماعی برخودار است. داستان فیلم درباره‌ی زوج جوانی است که به زودی از ایران مهاجرت خواهند کرد، در این میان ورود دختری ناشناس به زندگی آنها و مواجه‌ی آنها با حقیقتی که مدت‌ها  از آن بی‌خبر بوده‌اند زندگی آنان را دستخوش تغییر می‌کند.

در این فیلم طناز طباطبایی، صابر ابر، شادی کرم‌رودی، فرانک کلانتر، نهال دشتی، مائده طهماسبی و رضا داوودنژاد به ایفای نقش پرداخته‌‌اند. همچنین هومن سیدی و سعید سعدی تهیه‌کنندگی آن را بر عهده داشته‌اند.

بی‌‌مادر

فیلم بی‌مادر اولین تجربه‌ی ساخت اثر بلند سینمایی سید مرتضی فاطمی است که نویسندگی آن را نیز خود انجام داده است. این فیلم نیز از مضمونی اجتماعی برخوردار است و داستان زوجی است که در برخورد با مسئله‌ای دچار چالش می‌شوند. این زوج که زندگی آرامی دارند که به ناگاه یکی از آنها تصمیمی میگیرد که آنها را بر سر دو راهی اخلاقی و انسانی قرار می‌دهد. از بازیگران این فیلم می‌توان به امیر آقایی، پژمان جمشیدی، میتراحجار، پردیس پورعابدینی و علی اوجی اشاره کرد.

بیرو

فیلم بیرو یکی از فیلم‌های متفاوت این دوره است که به زندگی «علیرضا بیراوند» از دوره‌ی نوجوانی تا زمانی‌که ورزشکار و دروازه‌بان حرفه‌ای شد، می‌پردازد. این فیلم روایتی از تلاش‌های یک نوجوان عاشق فوتبال است که برای رسیدن به هدفش مشکلات و مصائب بسیاری را به جان می‌خرد. فیلم بیرو به کارگردانی و نویسندگی مرتضی علی عباس میرزایی و تهیه‌کنندگی مجید برزگر با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی ساخته شده است.

در این فیلم حسین بیرانوند، سهیل قنادان، مهران نائل، سعید داخ، سیاوش چراغی‌پور، صحرا اسدالهی، مهدی زمین‌پرداز، محمد علی‌محمدی و سارا والیانی بازی کرده‌اند.

خائن کشی

آخرین ساخته‌ي مسعود کیمیایی، خائن کشی، فیلمی است که منتقدان و طرفداران بسیاری منتظر دیدن آن هستند. این فیلم که یک از پربازیگرترین فیلم‌های جشنواره است، مانند بسیاری از آثار کیمیایی قهرمانی دارد که در جستجوی اجرای عدالت است و در این مسیر یکه و تنها قدم برمیدارد. این فیلم که در دهه‌ی 30 در تهران اتفاق می‌افتد ماجرای گروهی است که قصد دزدی از بانکی را دارند. کیمیایی در این فیلم اشاره‌ای نیز به داستان ملی‌شدن صنعت نفت و دکتر مصدق دارد.   

در این فیلم پربازیگر امیرآقایی، پولادکیمیایی، پانته‌آ بهرام، سارا بهرامی، اندیشه فولادوند، حمیدرضا آذرنگ، سام درخشانی، نرگس محمدی، رضا یزدانی، الهام حمیدی، نسیم ادبی، فریبا نادری، شکیب شجره، پردیس پورعابدینی، فرهاد آئیش، مهران مدیری و غیره جلوی دوربین کیمیایی رفته‌اند.

درب

فیلم درب، به کارگردانی و نویسندگی سید هادی محقق نماینده‌ی سینما هنر و تجربه در این دوره از جشنواره است. موضوع این فیلم دو برادر معلول در یکی از روستاهای واقع در استان کهگیلویه‌ و بویراحمد است. فیلم داستان ساده‌ای دارد، برق خانه‌ای دورافتاده رفته است و با تماس یکی از برادران با اداره‌ی برق، ماموری عازم محل می‌شود. بازیگران این فیلم هادی محقق و محمدظاهر اقبالی هستند.

دسته دختران

دومین فیلم منیر قیدی همانند اثر قبلیش « ویلایی‌های» به موضوع جنگ و حضور زنان و مقاومت‌شان دوشادوش مردان، در طول هشت سال جنگ ایران و عراق  پرداخته است.  داستان فیلم  روایتگر روزهای ابتدایی جنگ، اشغال خرمشهر و ایثار زنان ایرانی در آن روزهاست.  تهیه‌کنندگی این اثر را محمدرضا منصوری بر عهده داشته و فیلم‌نامه‌ی آن را منیر قیدی ، با همراهی ابراهیم امینی و  میلاد اکبر نژاد نوشته اند. در این فیلم بازیگرانی همچون نیکی کریمی، پانته آ پناهی‌ها، فرشته حسینی، هدی زین العابدین، صدف عسگری، حسین سلیمانی، یاسین مسعودی و غیره به ایفای نقش پرداخته‌اند.

شادروان

فیلم شادروان دومین فیلم حسین نمازی است که نوشتن فیلمنامه‌ی آن را نیز خود به عهده داشته است. این فیلم که با مشارکت بنیاد فارابی ساخته شده است، فیلمی با موضوعی اجتماعی است که به یکی از معضلات اجتماعی – اقتصادی با لحنی طنز پرداخته است. داستان فیلم در مورد خانواده‌ای است که به‌ناگاه پدر خانواده فوت می‌کند و خانواده که از طبقات فرودست هستند برای پرداختن مخارج بیمارستان دچار مشکل شده‌اند.  در این فیلم سینا مهراد، نازنین بیاتی، گلاره عباسی، بهرنگ علوی، رویا تیموریان بازی کرده‌اند.

شب طلایی

فیلم شب طلایی به کارگردانی و نویسندگی یوسف حاتمی‌کیا و تهیه‌کنندگی ابراهیم حاتمی‌کیا ساخته شده است. این فیلم نیز با بن‌مایه‌ها اجتماعی و  نگاهی به مشکلات اقتصادی این روزهای جامعه، به روایت داستان خانواده‌ای می‌پردازد که در خانه‌ی مادربزرگ گرد هم آمده‌اند. در این میان یکی از مهمانان وارد می‌شود و به جستجوی امانتی که در خانه‌ی مادربزرگ گذاشته است می‌گردد. در اولین تجربه‌ی کارگردانی یوسف حاتمی‌کیا، بازیگرانی همچون حسن معجونی، مریم سعادت، یکتا ناصر، بهناز جعفری، مسعود کرامتی، سوگل خلیق، علی باقری و سینا رازانی به ایفای نقش پرداخته‌اند.

شهرک

فیلم سینمایی شهرک دومین ساخته‌ی علی حضرتی پس از تجربه‌ی ساخت فیلم سازهای ناکوک است. تهیه‌کنندگی این فیلم  را علی سرتیپی بر عهده داشته است. این فیلم در مورد جوانی است که علاقه‌مند به بازیگری است  و در تست بازیگری فیلمی پذیرفته شده است، او برای رسیدن به خواسته‌ی دیرینه‌ی خود باید مسیر سختی را طی کند. در فیلم شهرک ساعد سهیلی، ساقی حاجی پور، مهتاب ثروتی و شاهرخ فروتنیان بازی کرده‌اند.

هناس

هناس با نام قبلی صورت فلکی، توسط حسین دارابی ساخته شده است. فیلم‌نامه‌ی این اثر را احسان ثقفی یزدی و مهدیه عین الهی به نگارش درآورده‌اند.  این فیلم که در يانر دلهره‌آور ساخته شده است، در مورد زنی است که زندیگیش در آستانه فروپاشی است. سفر او و همسرش او به ناگاه کنسل می‌شود و او به دنبال یافتن علت آن است که متوجه مسئله‌ای می‌شود که جان همسرش را تهدید می کند.  در این فیلم بازیگرانی همچون  مریلا زارعی، بهروز شعیبی، وحید رهبانی، سیاوش طهمورث، سولماز غنی جلوی دوربین دارابی رفته اند.

ضد

فیلم ضد به کارگرداتی امیر عباس ربیعی و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی، فیلمی سیاسی است که سراغ موضوعی  در مورد التهابات کشور در ابتدای دهه‌ی 60 در ایران رفته است. او در این فیلم داستان عشقی را در بستر حوادث سیاسی روایت می‌کند که دوباره زنده می‌شود.  این فیلم محصول سازمان سینمایی حوزه هنری است و لیلا زارع، مهدی نصرتی، نادر سلیمانی، لیندا کیانی و مهشید جوادی در آن ایفای نقش کرده‌اند.

علفزار

فیلم علفزار به کارگردانی و نویسندگی کاظم دانشی و تهیه‌کنندگی بهرام رادان ساخته شده است. این فیلم که بر اساس داستانی واقعی ساخته شده است، درباره‌ی یک پرونده‌ی قضایی است و عمده بخش‌های فیلم در دادگاه فیلم‌برداری شده است. موضوع فیلم در مورد زنی است که پس از سال‌ها به سراغ مردی می‌رود که در قدیم با او دوست بوده است. آن دو زمانی معتاد بوده‌اند، مرد توانسته است با کمک اطرافیانش ترک کند اما زن همچنان معتاد است اما او پس از سال‌ها برای برآورده شدن درخواستی به سراغ آن مرد آمده است.

 از بازیگران این فیلم می‌توان به پژمان جمشیدی، سارا بهرامی، ستاره پسیانی، صدف اسپهبدی، مهدی زمین‌پرداز، مائده طهماسبی، فرخ نعمتی و غیره  اشاره کرد.

لایه‌های دروغ

فیلم لایه‌های دروغ به کارگردانی رامین سهراب، محصول مشترک ایران و فنلاند است. این فیلم که در ژانر اکشن ساخته‌ای شده است، درباره‌ی آتش‌نشانی جوان است که در آخرین ماموریتش دو مرد را از آتش نجات می‌دهد که این مسئله سرآغاز شروع اتفاقاتی در زندگی او می‌شود. این فیلم که با همکاری  بنیاد فارابی ساخته شده است از حضور عوامل فنلاندی نیز بهره می‌برد. در این فیلم رامین سهراب، Jessica Wolff نادر فلاح، کامران تفتی، مجید سعیدی، ارسلان قاسمی، ونوس کانلی، آرمان درویش و میلاد میرزایی بازی کرده‌اند.

ماهان

فیلم ماهان اولین تجربه‌ی کارگردانی حمید شاه‌حاتمی است که تهیه‌کنندگی آن را علی‌ شاه‌حاتمی بر عهده داشته است. این فیلم که بر اساس داستانی واقعی ساخته شده است روایت زندگی یک بازیگر تئاتر است که دچار بیماری شده است. این بیماری مسیر زندگی او را تغییر می‌دهد. این فیلم که از مضمونی اجتماعی برخوردار است توسط هامون قابچی، زهرا شاه حاتمی نوشته شده است و میررضا نظری، نگار جوکار ، وحید رحیمیان، همایون ارشادی، رامین ناصرنصیر در آن ایفای نقش کرده‌اند.

مرد بازنده

 محمد حسین مهدویان با فیلم مرد بازنده، ششمین سال پیاپی است که حضور در جشنواره‌ی فجر را تجربه می‌کند. این فیلم که در ژانر معمایی -پلیسی نوشته و ساخته شده است در ارتباط با کارآگاهی است که مسئول رسیدگی به پرونده‌ای است که رفته رفته پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌شود و بر روی زندگی شخصیش نیز تاثیر می‌گذارد. این فیلم که یکی از فیلم‌های مهم جشنواره‌ی امسال به شمار می‌رود که در آن بازیگرانی همچون جواد عزتی و رعنا آزادی‌ور، بابک کریمی، آناهیتا درگاهی، مهدی زمین‌پرداز، امیرحسین هاشمی و شبنم قربانی جلوی دوربین رفته‌اند. 

ملاقات خصوصی

فیلم ملاقات خصوصی  ملودرامی عاشقانه است که اولین ساخته‌ی کارگردانش  امید شمس است. فیلمنامه‌ی این اثر را امید شمس با همراهی علی سرآهنگ و  بهمن ارک به نگارش درآورده است. داستان این فیلم در مورد علاقه‌ی پروانه و فرهاد به یکدیگر است. پدر پروانه در زندان است و او با کار کردن مخارج خانواده‌اش را تامین می‌کند در این میان فرهاد با پروانه آشنا می‌شود و به او علاقه‌مند می‌شود اما در این میان مشکلاتی بر سر راه است. در این فیلم پریناز ایزدیار، هوتن شکیبا، رویا تیموریان، ریما رامین‌فر، سیاوش چراغی پور، نادر فلاح، جواد قامتی به ایفای نقش پرداخته‌اند.

موقعیت مهدی

فیلم موقعیت مهدی به کارگردانی هادی حجازی‌فر و نویسندگی مشترک او و ابراهیم امینی، در ابتدا یک مینی سریال چند قسمتی  در ژنر دفاع مقدس بود که به رشادت‌های لشکر 31 عاشورا  و  حمید و مهدی باکری پرداخته است. سازندگان این فیلم تصمیم  بر آن گرفتند که نسخه‌ای سینمایی از فیلم تهیه کنند و در فجر رونمایی کنند. فیلم سینمایی موقعیت مهدی،  داستان زندگی مهدی باکری از زمانی‌که شهردار ارومیه بوده است تا زمان شهادتش را روایت می کند.  در این فیلم که یکی از فیلم‌های مهم جشنواره‌ی امسال باید دانست هادی حجازی فر، ژیلا شاهی، وحید آقاپور بازی کرده‌اند.

نگهبان شب

یکی دیگر از آثاری که خیل مشتاقان و دوستداران بسیاری منتظر نمایش آن در جشنواره هستند، فیلم نگهبان شب ساخته‌ی رضا میرکریمی است. در این فیلم رضا میر کریمی و رضا داوودی پس از همکاری مشترک و موفق در فیلم قصر شیرین برای بار دوم در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و فیلمنامه‌ی این اثر را نیز نوشته‌اند. فیلم مضمون اجتماعی دارد و در مورد مشکلات یک خانواده‌ی شهری است. در فیلم میرکریمی، تورج الوند، لاله مرزبان، علی اکبر اصانلو، محسن کیایی، ویشکا آسایش در قامت بازیگر حضور یافته‌اند.

نمور

فیلم نمور به کارگردانی داوود بیدل و تهیه‌کنندگی یاسر جعفری به سراغی موضوع اجتماعی – خانوادگی رفته است. داستان فیلم در مورد خواهر و برادری است که سال‌هاست با یکدیگر قطع رابطه کرده‌اند اما به دلیل مسئله‌ای آن دو دوباره با یکدیگر ملاقات می‌کنند. در این فیلم محمدرضا علیمردانی، سمیرا حسن پور، بهاره کیان افشار، نسیم ادبی، باربد بابایی، محمدرضا عباسی، پریسا شاهولیان بازی کرده‌اند.