واضح آرشیو وب فارسی:مهر: پژوهش های برگزیده دهمین دوره آیین تجلیل از پژوهشگران؛
اثرپذیری الاهیات فلسفی یهودی از فلسفه و کلام اسلامی در دوره میانه
شناسهٔ خبر: 2864028 - شنبه ۳ مرداد ۱۳۹۴ - ۱۰:۰۲
دین و اندیشه > اندیشکده ها
اثرپذیری الاهیات فلسفی یهودی از فلسفه و کلام اسلامی در دوره میانه با تاکید بر ابن میمون یکی از پژوهشهای برگزیده دهمین دوره آیین تجلیل از پژوهشگران است که توسط سید لطف الله جلالی انجام شد است. به گزارش خبرگزاری مهر، اثرپذیری الاهیات فلسفی یهودی از فلسفه و کلام اسلامی در دوره میانه با تاکید بر ابن میمون یکی از پژوهشهای برگزیده دهمین دوره آیین تجلیل از پژوهشگران است که توسط سید لطف الله جلالی از موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی انجام شد و در این مرحله برگزیده شد. پژوهشی درباره الهیات یهودی در سه دوره (یونانی مآبی، میانه، مدرن) با تاکید ویژه بر دوره میانه است. الهیات فلسفی یهودی در این دوره که همزمان با رونق علم و فلسفه و کلام در جهان اسلام بوده (قرن سوم تا هشتم هجری) نسبت به دو دوره دیگر اهمیت بیشتری دارد. از دیدگاه پژوهشگر، موسی بن میمون قرطبی مهمترین شخصیت در این دوره است که هم به لحاظ ادبیات و روش شناسی و هم در مباحث اعتقادی از متفکران مسلمان اثر پذیرفته است.پژوهشگر با شیوه مقایسه و تحلیل به این نتیجه رسیده که الهیات فلسفی یهودی ساختاری مشابه با ساختار کلام اسلامی به خصوص کلام معتزلی و اسماعیلیه دارد. الهیات فلسفی یهودی در بحث خداشناسی، اثرپذیری بیشتری از فلسفه و کلام اسلامی داشته و در موارد بسیاری دقیقا از تعابیر و استدلالهای فلسفه و کلام اسلامی بهره گرفته است. الهی دانان یهودی با الهام از کتاب مقدس و با تاثیر از اندیشمندان مسلمان، قائل به نظریه خلق از عدم و نیز پایان جهان هستند. آنها در مباحث مربوط به انسان همچون فلاسفه مسلمان، قائل به جاودانگی نفس، اختیار و اراده آزاد هستند و برای انسان در جهان جایگاهی ویژه قائلند. همچنین انسان را برخوردار از کمالات ویژه (توانایی ارتباط با خدا و دریافت وحی) میدانند.یکی از مهمترین ویژگیهای این تحقیق را میتوان بهره بردن پژوهشگر از منابع کهن و دست اول الهیات یهودی دانست. پژوهشگر از آثار الهی دانان یهودی در قرون میانه مانند موسی بن میمون، سعدیا گائون و یحیی بن پاقودا مستقیما بهره برداری کرده است.این پژوهش از یک مقدمه پنج فصل و یک خاتمه تشکیل شده است. در مقدمه به تعریف موضوع، ضرورت و اهمیت این موضوع پرداخته شده است. در فصل اول، ماهیت و تبارشناسی الهیات فلسفی یهودی و معرفی مهمترین مکاتب و جریانهای مورد بحث قرار گرفته است. فصلهای بعدی عبارتند از: اثر پذیری الهیات فلسفی یهودی از فلسفه و کلام اسلامی در زمینه روش، خداشناسی، جهانشناسی و انسانشناسی. جمع بندی و نتیجه گیری پژوهشگر در پایان این چنین است: یهودیت در اساس خود، سنتی محور و مبتنی بر سنت بارویکرد شریعت محور است. عهد عتیق، شامل قوانین و مقرراتی است که روابط فردی و جمعی و عبادات قوم یهود را تنظیم میکند. الهیات فلسفی یهودی از ابتدای ظهور شریعت یهود با آن همراه نبود. این الهیات در دورهای ظهور پیدا کرد که یهودیت با سنتها و فرهنگهای دیگر تماس پیدا می کند.الهیات فلسفی یهودی همزمان با رشد و گسترش اندیشه فلسفی و کلامی اسلامی در فضای فکری جهان اسلام شکل گرفت. موسی بن میمون، جامعترین شخصیت متفکر یهودی است که مهمترین کتاب فلسفی الهیات یهودی را نوشته است. او دانش خود را از جهان اسلام اخذ کرد. کتاب دلاله الحائرین ابن میمون از زمان نگارش تاکنون اثر شگرفی بر جریانهای مختلف فکری در یهودیت داشته است. اثرپذیری وی از فیلسوفان مسلمان در بخش قابل توجهی از مباحث (مثلا بحث تنزیه و نفی تجسیم و نظریه آفرینش) از نوع اثر پذیری مستقیم و شبه مستقیم بوده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 95]