واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
اخلاق؛
راههاي دستيابي به توكّل
توكّل بر خدا، ناراحتي ها و نگراني ها را از بين مي برد؛ چرا كه ريشة آنها را از ميان برده است. عامل برخي فشارهاي رواني، احساس ضعف و ناتواني در برابر مشكلات است و توكّل بر خدا، ريشة این احساس را از بين مي برد.
به گزارش سرویس دینی جام نیوز، به برخی از راههاي دستيابي به توكّل از نگاه آیات و روایات اشاره می شود: اعتماد به خداوند در كارها روح و عصارة توكّل، اعتماد به خداوند متعال است كه اين اعتماد، آرامش و سكون را به ارمغان مي آورد؛ چون تكيه كردن بر يك منبع مطمئن قدرت، از عوامل بسيار مهم در افزايش مقاومت در برابر سختيها است. كسي كه به يك منبع قدرت اتّكال مي كند، قدرت او را به قدرت خود پيوند مي زند. از اين رو، بر توان خود مي افزايد و احساس اقتدار مي كند. از سوي ديگر، شخص با اعتماد به يك منبع قدرت، تحت حمايت و حفاظت صاحب قدرت قرار مي گيرد و همين امر موجب تقويت روحي و رواني انسان مي گردد. پيامبر خدا (صلی الله علیه وآله) دربارة نقش توكل در افزايش قدرت، مي فرمايد: مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ أَقْوَى النَّاسِ فَلْيَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ؛[1] هر كه دوست دارد نيرومندترين مردم باشد، بايد به خدا توكّل كند. ... توكّل بر خدا، ناراحتي ها و نگراني ها را از بين مي برد؛ چرا كه ريشة آنها را از ميان برده است. عامل برخي فشارهاي رواني، احساس ضعف و ناتواني در برابر مشكلات است و توكّل بر خدا، ريشة این احساس را از بين مي برد.[2] همان گونه كه امام علي (علیه السلام) فرمود: أصْلُ قُوَّةٍ الْقَلْب التَّوَكُلُ عَلَى اللهِ؛[3] ريشه [اطمينان و] قوّت قلب انسان، توكّل [و اعتماد] به خدا است. از اين رو، شهيد مرتضي مطهري (رحمه الله)، توكّل را عامل تقويت روح بشر مي داند و مي نويسد: از آية وَ الَّذينَ جاهَدُوا فينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنينَ؛[4] معلوم مي شود كه دو جور مدد است: يك مدد اين است كه قوّه و قدرتي به كمك انسان مي آيد، و ديگر اينكه ذهن و روح انسان روشن مي شود.[5] علاوه بر اين، چون با اتّكا به خدا تحت حمايت و حفاظت ايشان قرار گرفته ايم، مي دانيم كه او در حق ما كوتاهي نمي كند و آنچه را كه براي سعادت ما لازم است، فراهم مي نمايد، در نتيجه، آرامش به سراغ ما مي آيد. امام رضا (علیه السلام) در ضمن اشاره به درجات توكّل، به اين نكته پرداخته و فرموده اند: توكّل درجاتي دارد: يكي از آنها اين است كه در تمام كارهايت، در آنچه با تو كند، به او اعتماد كني و به آنچه با تو كند، خشنود باشي و بداني كه او از هيچ خير و نظر لطفي دربارة تو كوتاهي نمي كند و بداني كه در اين باره حكم، حكم او است، پس با واگذاري اين امور به خدا بر او توكّل كن! يكي ديگر از درجات توكّل اين است كه به غيبهاي خدا كه در علم تو نگنجد، ايمان داشته باشي و علم آنها را به او و به امناي او بر آنها واگذاري و در اين غيب ها جز آنها تنها به او اعتماد كني.[6] از اين حديث چنين برمي آيد كه بيشترين جايي كه مناسب است انسان به خداي متعال توجه پيدا كند و بر او توكّل نمايد، آن زماني است كه از اسباب عادي كاري ساخته نيست. مانند هنگامي كه طبيب از درمان بيماري اظهار عجز مي كند. اگر بيمار ايمان نداشته باشد، به شدت نااميد گشته، تن به مرگ مي دهد؛ اما انسان مؤمن هرگز نگران نمي شود و اميد دارد كه خداي متعال راه ديگري پيش روي او قرار دهد. او مي داند كه خداي متعال مي تواند يكي از ملائكة خود را بفرستد و مسير حركت سلسله را تغيير دهد، نظير سوزن باني كه با عوض كردن ريل، مسير حركت قطار را عوض مي كند. قرآن كريم مي فرمايد: فَالْمُدَبِّراتِ أَمْراً؛[7] آنها كه امور را تدبير مي كنند. بنابراين، برخي ملائكه واسطة در تدبيرند.[8] اگر انسان، چنين تصوّري از خدا داشته باشد و بر چنين منبع قدرتي توكّل كند، در سخت ترين مشكلات، آرام خواهد بود. اين، يك مهارت شناختي است؛ شناختي مبتني بر واقعيتها. توجّه به اين واقعيت كه خداوند، همواره با انسان است و در صورت نياز، پاسخگو و اجابت كننده است، نه تنها مانع فشار مضاعف مي شود؛ بلكه سبب مي گردد كه انسان، توان مقابله بيشتري بيابد. به همين جهت، امام علي (علیه السلام) مي فرمايد: مَنْ تَوَكَّلَ لَمْ يَتَهَمَّ؛[9] هر كس توكّل كند، اندوهگين نمي شود.[10] پی نوشت: [1]. جامع الأخبار، شیخ صدوق، ص321، ح 904. [2]. رضايت از زندگي، عباس پسنديده، نشر دار الحديث، قم، ص318 و 319. [3]. غرر الحكم، تميمی آمدي، ص197، ح 3879. [4]. عنكبوت / 69. [5]. گفتارهايي در اخلاق اسلامي، مرتضي مطهري، انتشارات صدرا، تهران، ص41. [6]. التَّوَكُّلُ دَرَجَاتٌ؛ مِنْهَا أنْ تَثِقَ بِهِ فِي أمْرِكَ كُلِّهِ فِيمَا فَعَلَ بِكَ فَمَا فَعَلَ بِكَ كُنْتَ رَاضِياً، وَ تَعْلَمُ أنَّهُ لَمْ يَأْلُكَ خَيْراً وَ نَظَراً وَ تَعْلَمُ أنّ الْحُكْمُ فِي ذَلِكَ لَهُ، فَتَتَوَكَّلُ عَلَيْهِ بِتَفْوِيضِ ذَلِكَ إِلَيْهِ وَ مِن ذَلِكَ الْإِيمَانُ بِغُيُوبِ اللهِ الَّتِي لَمْ يُحِطْ عِلْمُكَ بِهَا فَوَكَلتَ عِلْمَهَا إِلَيهِ وَ إِلَى أمَنَائِهِ عَلَيْهَا وَ وَثِقْتَ بِهِ فِيهَا وَ فِي غَيْرِهَا. تحف العقول، ص443. [7]. نازعات / 5. کسانی که در راه ما تلاش می کنند را به راههایمان هدایت می کنیم و خداوند با نیکوکاران است. [8]. محمدتقي مصباح يزدي، 25/11/1391 ش. [9]. غرر الحكم، ح 3881؛ عيون الحكم والمواعظ، لیثی واسطی، دارالحدیث، قم، 1376 ش، ص429؛ مستدرك الوسائل، محدث نوری، مؤسسه آل البیت (علیهم السلام)، قم، 1408 ق، ج15، ص233. [10]. رضايت از زندگي، عباس پسنديده، انتشارت معارف، قم، ص319 و 320. ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 170 .
۰۵/۰۳/۱۳۹۴ - ۱۰:۰۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]