محبوبترینها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1855365328
بخل در فرهنگ اجتماعي
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
بخل در فرهنگ اجتماعي امام علي ( عليه السلام ) فرمود : البخل عار . (1)بخل ننگ است . بخل « عبارت است از امساک کردن در مقامي که بايد بذل و بخشش کرد و ندادن آنچه را بايد داد و آن طرف تفريط ( صفت جود و سخا ) است و افراط آن اسراف است که عبارت است از خرج کردن آنچه نبايد خرج کرد و اين دو طرف مذموم است و وسط آنها که صفت جود و سخا بوده باشد ، پسنديده و محمود است . صفت بخل نتيجه محبت دنيا و ثمره آن است . علي عليه السلام در حديثي مي فرمايد : هر گاه دانشمندان جامعه ، دانش خود را پنهان کنند و حاضر نشوند آن را همانند نور در جامعه بپراکنند و از طرف ديگر ، ثروتمندان جامعه از بخشش مال خود بخل بورزند و فقيران نيز آخرت خويش را به دنياي خود بفروشند و انسان جاهل هم اهل تکبر شود و در طلب دانش حالت استکبار به خود بگيرد ، دنيا به جاي اينکه به سوي آبادي حرکت کند و حرکت رو به جلو داشته باشد ، با حرکت قهقهرايي به سوي تاريکي و بيچارگي خواهد رفت . در چنين زماني ، فراواني مساجد و فراواني اقوام مختلف و فرهنگ هاي مختلف ، شما را فريب ندهد . در کتاب الدعوات ، (2) در پايان حديث آمده است که حضرت علي ( عليه السلام ) به جابر مي فرمايد : من کثرت نعم الله عليه کثرت حوائج الناس اليه فان قام بما يجب الله عليه عرضها للدوام و البقاء و ان لم يقم فيها عرضها للزوال و الفناء . (3)هر گاه نعمت هاي الهي بر کسي زياد شود ، نيازهاي مردم و توجه مردم به اين شخص بيشتر مي شود . پس هر گاه اين شخص آنچه را خدا بر او واجب کرده است ، انجام دهد ، در حقيقت ، اين انجام وظيفه سبب دوام و بقاي آن نعمت ها مي شود و اگر چنين نکند ، آن نعمت هاي الهي در معرض زوال و فنا قرار مي گيرد . حضرت اميرمؤمنان علي ( عليه السلام ) درباره بخل فرموده است : « البخل عار » . « عار » در لغت به معناي عيب است و اين جمله نشان مي دهد بخل نوعي نقصان و بيماري در روح آدمي است . اگر اين عيب در افراد جامعه زياد شود ، آن جامعه دچار عيب بزرگي شده است . بنابراين ، بايد با اين نوع صفت ها که در روابط اجتماعي تأثير فراوان دارد ، برخورد علمي و عاقلانه شود و درصدد درمان اين عيب ها برآييم . البته بخل ممکن است در مراحلي نسبت به خود انسان باشد ؛ يعني انسان بر خودش هم بخل بورزد و در مرحله اي نسبت به ديگران بخل بورزد . اميرالمؤمنين علي ( عليه السلام ) درباره بخيل مي فرمايد : « بخيل ، خودش را گم کرده است » . آدمي که پول و ثروت براي او اصالت پيدا مي کند و هدف مي شود ، به تعبير روان شناسي امروز ، در پول ، تثبيت و تحکيم مي شود ؛ يعني در پول غرق مي شود . « من » واقعي چنين آدمي ، پول شده و غير از پول ، « من» ديگري ندارد ؛ چون « من » اصلي را گم کرده و از دستش رفته است . نتيجه اين است که خودش را براي پول مي خواهد ، نه پول را براي خويش . آن حضرت مي فرمايد : عجبت للبخيل يستعجل الفقر الذي منه هرب و يفوته الغني الذي اياه طلب . (4)تعجب مي کنم از آدم بخيل که در حالي که دنبال ثروت و بي نيازي است و از فقر فراري مي کنم ، در عمل ، به همان گرفتار است و از غنا دور مي شود . توضيح بيشتر مطلب در نهج البلاغه است که حضرت مي فرمايد : فيعيش في الدنيا عيش الفقراء و يحاسب في الاخره حساب االاغنياء . (5)در دنيا مثل يک آدم فقير و بدبخت و مفلوک زندگي مي کند ؛ چون خودش را صرف پول مي کند و حاضر نيست پول را صرف خودش بکند . (6)بخل و بخل ورزان در قرآن کريم بخل و مشتقات آن دوازده بار در شش سوره قرآن کريم به کار رفته است : آل عمران ( 180 ) ، نساء ( 37 ) ، توبه ( 76 ) ، محمد ( 37 و 38 ) ، حديد ( 24 ) و ليل (8 ) . 1 ـ بخيلان در وهم و خيال باطل اند کساني که بخل مي ورزند و آنچه را خدا از فضل خويش به آنان داده است ، انفاق نمي کنند ، گمان نکنند اين کار به سود آنهاست ، بلکه براي آنها شر است . به زودي در روز قيامت ، آنچه را نسبت به آن بخل ورزيدند ، همانند طوقي به گردشنان مي افکنند . ميراث آسمان ها و زمين ، از آن خداست و خداوند از آنچه انجام مي دهيد ، آگاه است ( آل عمران : 180 ) . 2 ـ نصيحت قرآني خدا را بپرستيد و هيچ چيز را همتاي او قرار ندهيد و به پدر و مادر نيکي کنيد ؛ همچنين به خويشاوندان و يتيمان و مسکينان و همسايه نزديک و همسايه دور و دوست و هم نشين و واماندگان در سفر و بردگاني که مالک آنها هستيد ؛ زيرا خداوند ، کسي را که فخر فروش است ( و از اداي حقوق ديگران سرباز مي زند ) ، دوست ندارد . آنها کساني هستند که بخل مي ورزند و مردم را به بخل فرا مي خوانند و آنچه را خداوند از فضل و ( رحمت ) خود به آنها داده است ، کتمان مي کنند و ما براي کافران ، عذاب خوار کننده آماده کرده ايم . ( نساء : 36 و 37 ) 3 ـ بخيل به خود بخل مي ورزد آري ، شما همان گروهي هستيد که براي انفاق در راه خدا دعوت مي شويد . بعضي از شما بخل مي ورزند و هر کس بخل ورزد ، نسبت به خود بخل کرده است . خداوند بي نياز است و شما همه نيازمنديد و هر گاه سرپيچي کنيد ، خداوند ، گروه ديگري را جاي شما مي آورد . پس آنها مانند شما نخواهند بود . ( و سخاوتمندانه در راه خدا اتفاق مي کنند ) . ( محمد : 38 ) آثار بخل در روايات امام صادق ( عليه السلام ) فرمود : من بخل بمعونه اخيه المسلم و القيام له في حاجته ابتلي بمعونه من يأثم عليه و لا يوجر . (7)هر کس در ياري کردن برادر مسلمان خود بخل بورزد يا از تلاش براي رفع نيازش کوتاهي کند ، گرفتار مخارج شخصي مي شود که آن شخص بر او ستم مي کند و در مقابل اين ياري کردن ثوابي هم نصيبش نمي شود . در روايات ديگر ، به طور صريح به آثار بخل ورزيدن اشاره شده است که اکنون بر مي شماريم : 1 ـ بخل ، بينوايي مي آورد حضرت امام علي ( عليه السلام ) فرمود : البخل جلبات المسکنه . (8)بخل ، رداي بينوايي است . 2 ـ بخل ، آبرو و حيثيت آدمي را بر باد مي دهد امام رضا ( عليه السلام ) فرمود : البخل يمزق العرض . (9)بخل ، آبرو را بر باد مي دهد . امير مؤمنان علي ( عليه السلام ) مي فرمايد : بالبخل تکثر المسبه . (10)بخل ورزيدن مايه دشنام بسيار مي شود . 3 ـ بخل ، خفت و خواري به بار مي آورد در روايتي از امير مؤمنان علي ( عليه السلام ) آمده است : هر کس در مال خود بخل ورزد ، خوار و سبک شود و هر کس در دين خود بخل ورزد ، سربلند و بزرگ گردد . (11)4 ـ بخيل دوستي ندارد بخل سبب مي شود انسان دوست پيدا نکند و خويشاوندان آدمي از انسان گريزان شوند . حضرت علي ( عليه السلام ) مي فرمايد : ليس لبخيل حبيب . (12)بخيل هيچ دوستي ندارد . امام صادق ( عليه السلام ) مي فرمايد : انسان بخيل نبايد طمع داشته باشد که فاميل با او ارتباط برقرار کنند . (13)گلبانگ حديث 1 ـ جايگاه بخل حضرت اميرمؤمنان علي ( عليه السلام ) فرمود : البخل جامع لمساوي العيوب و هو زمام يقاد به الي کل سوء . (14)بخل در بردارنده بدي هاي هر عيبي است و افساري است که ( بخيل ) به وسيله آن به سوي هر بدي کشانده مي شود . 2 ـ ويژگي هاي بخيل امام علي ( عليه السلام ) فرمود : البخيل خازن لورثته . (15)آدم بخيل ، خزانه دار وارثان خود است . حضرت امير مؤمنان علي ( عليه السلام ) فرمود : البخيل يسمح من عرضه بأکثر مما امسک من عرضه . (16)بخيل بيشتر از آنکه آبروي خود را حفظ کند ، از بين مي برد . حضرت علي ( عليه السلام ) فرمود : النظر الي البخيل يقسي القلب . (17)نگاه کردن به بخيل ، دل را سخت مي کند . از حضرت علي ( عليه السلام ) روايت شده است : ليس لبخيل حبيب . (18)بخيل هيچ دوستي ندارد . امام صادق ( عليه السلام ) فرمود : ان البخيل من کسب مالا من غير حله و انفقه من غير حقه . (19)بخيل کسي است که مالي را به ناروا به دست آورد و آن را بيجا خرج کند . پيامبر خدا ( صلي الله عليه و آله ) فرمود : انما البخيل حق البخيل الذي يمنع الزکاه المفروضه في مله و يمنع الباثنه في قومه و هو فيما سوي ذلک يبذروا . (20)بخيل واقعي کسي است که از پرداخت زکات واجب مال خود سرباز مي زند و از بخشش به خويشان خود دريغ مي ورزد و در غير اين موارد تبذير مي کند . پيامبر خدا ( صلي الله عليه و آله ) فرمود : البخيل حقا من ذکرت عنده فلم يصل علي . (21)بخيل واقعي کسي است که نام من نزد او برده شود و بر من درود نفرستد .امام صادق ( عليه السلام ) فرمود : البخيل من بخل بالسلام . (22)بخيل کسي است که از سلام کردن بخل ورزد .3 ـ مؤمن ، اهل بخل ورزيدن نيست امام صادق ( عليه السلام ) فرمود : المؤمن حليم لا يجهل و ان جهل عليه يحلم و لا يظلم و ان ظلم غفر و لا يبخل و ان بخل عليه صبر . (23)مومن ، بردبار است و ناداني نمي کند ( کار غير عاقلانه از او سر نمي زند ) و اگر ديگران با او ناداني کنند ، او بردباري پيشه مي کند . مومن ستم نمي کند و اگر مورد ستم واقع شد ، مي بخشد و عفو مي کند . مؤمن بخل نمي ورزد و اگر ديگران بر او بخل ورزند ، او صبر پيشه مي کند . 4 ـ بخل ، انسان را از بعضي مراتب بهشت محروم مي سازد از امام صادق ( عليه السلام ) روايت شده است اگر کسي خانه اي داشته باشد و مؤمني به سکونت در آن خانه نياز پيدا کند و صاحب خانه ، خانه اش را در اختيار آن مؤمن نيازمند قرار ندهد ، خداوند عزوجل خطاب به فرشتگان خود مي فرمايد : يا ملائکتي ابخل عبدي علي عبدي بسکني الدار الدنيا و عزتي و جلالي لا يسکن جناني ابداً . (24)اي فرشتگان من ، آيا بنده ي من نسبت به بنده ديگر درباره سکونت در خانه دنيا بخل ورزيده است ؟ به عزت و جلالم سوگند ، او را هرگز در بهشت خود ساکن نسازم . 5 ـ بخل ، انسان را به دوزخ مي برد حضرت اميرمؤمنان علي ( عليه السلام ) فرمود : ان الله فرض في اموال الاغنياء اقوات الفقراء و قال الله تعالي المال مالي و الفقراء عيالي و الاغنياء و کلاني فمن بخل بمالي علي عيالي ادخله النار و لا ابالي . (25)خداوند ، قوت و نياز فقيران را در اموال ثروتمندان قرار داده و فرموده است : مال و ثروت از آن من است و نيازمندان و فقيران ، عيال من هستند ( يعني خرج و مخارج آنها به عهده من است ) و ثروتمندان وکيلان من هستند ( يعني وکيل من هستنددر رساندن آن مال و ثروت به فقيران ) .حال اگر کسي ( از وکيلان من ) از مال من بر عيال هاي من بخل ورزد ، او را داخل آتش سازم و از اين کار ابايي ندارم ) . پي نوشت ها: 1. ميزان الحکمه با ترجمه فارسي ، ج 1 ، ص 442 ، ح 1582. 2.قطب الدين راوندي، الدعوات ، مدرسه اماممهدي( عج) ، چاپ قم ، 1407 ه . ق 3.همان ، ص 229 . 4.نهج البلاغه دشتي ، حکمت 126 . 5.همان . 6.مرتضي مطهري ، فلسفه اخلاق ، انتشارات صدرا ، 1372 ، چ 11 ، ص 177 . 7.بحار الانوار ، ج 72 ، ص 18 . درکتاب بحارالانوار ، ذيل اين حديث توضيحي درباره اين حديث آمده است . 8.ميزان الحکمه ، با ترجمه فارسي ، ج 1 ، ص 442 ، ح 1583 . 9.همان ، ح 1584 . 10. همان ، ح 1587 . 11. همان ، ح 1586 : « من بخل بمامله ذل ، من بخل بدينه جل » . 12.همان، ح 1597 . 13. همان ، ح 1602 . 14.همان ، ح 1579 . 15. همان ، ص 444، ح 1591 . 16. همان ، ح 1594 . 17. همان ، ح 1596 . 18. همان ، ح 1597 . 19. همان، ص 446 ، ح 1606 20. همان ، ح 1607 . 21.همان ، ح 1610. 22.همان ، ح 1611 . 23.الکافي ، ج 2 ، ص 226 ، باب المومن و علاماته و صفاته . 24.بحارالانوار ، ج 72 ، ص 179 ، باب 59 ، من منع مومنا شيئا من عنده . 25.جامع الاخبار، ص 80 ، الفصل السابع و الثلاثون . منبع:فرهنگ اخلاقي معصومين/خ
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 376]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها