محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829612951
تأمّلی قرآنی بر انفاق از منظر جوادی آملی/ ازدیاد نعمت با انفاق
واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
تأمّلی قرآنی بر انفاق از منظر جوادی آملی/ ازدیاد نعمت با انفاق
شناسهٔ خبر: 2519082 دوشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۹:۵۵
دین و اندیشه > اندیشمندان
آیت الله جوادی آملی درباره لزوم ترویج نیکوکاری و انفاق علوی درآستانۀ فرارسیدن بهار فاطمی بیاناتی فرموده که متن آن در ذیل می آید. به گزارش خبرگزاری مهر، در آستانۀ فرارسیدن سال نو و بهار طبیعت که با شهادت فاطمه زهرا س مقارن گردید، لذا شایسته است همگان برای خلق بهار فاطمی تلاش نمایند که از جمله آن می توان به دستگیری از مستمندان و فقرا اشاره نمود، لذا تبیین چیستی مقولۀ نیکوکاری و انفاق از منظر آیت الله جوادی آملی می تواند به عنوان الگو و نقشۀ راه در این آموزه مهم اخلاقی اجتماعی مورد لحاظ قرار گیرد، از این رو در این نگاشته چیستی مفهوم و شاخصه های انفاق در اسلام و قرآن کریم با استفاده از اندیشه های قرآنی مفسر بزرگ قرآن کریم آیت اللهجوادی آملی تقدیم مخاطبان می گردد:چیستی مفهوم انفاقدر آغاز باید اذعان نمود انسان مالک حقيقي چيزي نيست، بلکه نماينده مالک حقيقي است و بايد مطابق فرمان او در مال خود تصرف کند: (وانفقوا مما جعلکم مستخلفين فيه) [۱] و اگر کسي بگويد: من با کوشش خود مال فراهم کرده ام، گفتار او همان منطق باطل قاروني است که مي گفت: (انما اوتيته علي علم عندي).[۲]لذا وجه مناسبت آن است که انفاق، نسبتی به خداوند بي نياز دارد و نسبتی به مخلوق محتاج.اینچنین است که خداوند در قران کریم فرمود: «مَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ» [۳] حکایت کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق ميیکنند همچون حکایت دانه‌اي است که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه‌ای صد دانه باشد تا به هفتصد برابر برسد» و در فراز دوم این آیه بیان شده است «وَاللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ [۴]؛ و خداوند برای هر که بخواهد آن را دو چندان میکند» که البته این یضاعف یا به معنای چند برابر است یا همان دو چندان است که این دو چندان ۷۰۰ است که می‌شود ۱۴۰۰ و در فراز پایانی این آیه است «وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ [۵]؛ و خداوند را بخششی گسترده است و میداند چه کسی درخورِ بخشش است» که هیچ کس اندازه آن را به غیر از خداوند نمی‌داند.شاخصه های انفاق مطلوب در اسلام۱. اجتناب از افراط و تفریط در انفاقاز جمله (و مما رزقناهم ينفقون [۶]) می توان به این نکته رهنون شد که اولا، پرهيزکاران بخشي از روزي خود را انفاق مي کنند، نه همه آن را، و اين تعديل و پرهيز از افراط و تفريط دستور قرآن کريم درباره مقدار انفاق است: (و لا تجعل يدک مغلوله الي عنقک و لا تبسطها کل البسط فتقعد ملوما محسورا).[۷]۲. انفاق؛ روزی خداوندثانيا، بايد آنچه را انفاق مي کنند روزي خدا بدانند، نه مال خود (رزقنا) و اين بينش توحيدي را قرآن کريم به انسانها مي دهد: (و ما بکم من نعمه فمن الله [۸])، (واتوهم من مال الله الذين اتيکم) [۹].۳. انفاق از طیباتانفاق بايد از مال حلال باشد؛ چون مال حرام رزق الله نيست، بلکه مبغوض خداست. از اين رو قرآن کريم مي فرمايد از طيبات انفاق کنيد: (انفقوا من طيبات ما کسبتم) [۱۰] گرچه اصل مال روزي خداست، ولي مال حلال هر کس روزي خاص اوست و خداوند دستور انفاق از رزق خاص انفاق کننده داده است.۴. اکرام فقیر؛ مهمترین شاخصه در انفاقهدف از انفاق به فقیر اطعام نیست اکرام است؛ لذا به انفاق سری توصیه شده است، زمانی اکرام در انفاق محقق می‌شود که کسی نفهمد حتی کسی که انفاق را دریافت میکند؛ به همین علت است که در روایات آمده به نحوی انفاق کنید که اگر با دست راست انفاق کردید دست چپ با خبر نشود، مقصود از دست چپ و راست این است که نه تنها دیگران نفهمند خود گیرنده هم نفهمد.۵. انفاق تشویقی و اعلان علنیگاهی انفاق‌ها باید برای تشویق مردم آشکارا باشد. انسان گاهی برای کار خیری مانند ساختن مسجد، حسینیه و بیمارستان دعوت می‌شود در این کارهای خیر اگر علنی انفاق شود دو ثواب مستحق فرد است یک ثواب کار خیر و انفاقی است که انجام داده است و ثواب دیگر از آن جهت است که دیگران را برای انجام این کار خیر تشویق کرده است.۶. انفاق مقوله ای عام و فراگیربدیهی است انفاق نبايد محدود به مال باشد، بلکه علم، عقل، قدرت، جاه و جان نيز مورد انفاق است؛ زيرا همه اينها از مصاديق رزق الهي است که به بنده خود عطا کرده است، و از اين رو خداوند در بخشی از آيه سوم از سورۀ بقره فرمود: (مما رزقناهم) و نفرمود: من اموالهم. بنابراين، متقين نه تنها از مال، که از هر چه خداي رزاق روزيشان کرده انفاق مي کنند و چنين انفاقي است که زمينه بهره گيري از هدايت قرآني را فراهم مي سازد.۷. استمرار و تداوم؛ شرط بنیادین انفاق مطلوببر مبنای آیه شریفه «و الذین إذا أنفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قواما» [۱۱] باید گفت: معنی آیه شریفه این نیست که اگر بخواهند انفاق کنند چنین می کنند، بلکه به این معنی است که همیشه انفاق می کنند و صفات انفاقشان این گونه است که افراط و تفریط ندارد و منزه از اسراف و تقتیر است؛ یعنی در هسته مرکزی عدل زندگی می کنند. انفاق هم به عنوان نمونه ای از این زندگی مطرح می شود و همه زندگی عباد الرحمان بر اساس عدل که از بهترین فضائل اخلاقی و انسانی است بنا شده استآثار بی بدیل انفاق۱. تحکیم ارتباط با خداوندانفاق در مرحله اول مايه تحکيم ارتباط بندگان با خداست و در مرحله بعد و در پرتو توجه به خدا، در تحکيم پيوند با يکديگر موثر است، و تحقق این مهم در صورتي در تحکيم پيوند مردمي اولا و ايجاد تقرب الهي ثانيا، سودمند است که تنها براي ابتغاء وجه الله باشد، يعني سهم، حقيقي در انفاق مالي براي پيوند با خداست، گرچه در برخي موارد، انتفاع جامعه نيز مطرح است.۲. انفاق موجب فزونی نعمتواژه انفاق در قرآن کريم درباره اعطای الهي نيز به کار رفته است: و معلوم است که انفاق الهی مايه کاهش ملک و ملک او نيست، بلکه انفاق او زمينه افزونی نعمت وجود و کرم بيشتراو می گردد: (لئن شکرتم لازيدنکم) [۱۲]، (ولا تزيده کثره العطاء الا جودا وکرما) [۱۳]. بنابراین، در اين گونه موارد سخن از زوال و نابودی متاع مورد انفاق نيست، در نتيجه بايد گفت: در کاربرد قرآنی انفاق، چنين معنايی لحاظ نشده است، بلکه هم در موارد زوال و هم در موارد افزونی و هم در موارد يکسان بودن به کار رفته است.۳. انفاق توأم با تکریم موجب ازدیاد نعمت و فضلبی شک انفاق مال اگر با حسن فعلي و فاعلي همراه باشد، يعني هم مال حلال باشد و هم اعطاي آن از سر اخلاص و بر پايه احترام و تکريم انجام گيرد، نه ترحم و تحقير، با زوال و نابودي همراه نيست و نه تنها خداوند از فضل خود چيزي را جايگزين آن مي کند: (و ما انفقتم من شي ء فهو يخلفه [۱۴])، بلکه آن را مضاعف مي کند: (مثل الذين ينفقون اموالهم في سبيل الله کمثل حبه انبتت سبع سنابل في کل سنبله مائه حبه والله يضاعف لمن يشاء والله واسع عليم) [۱۵] و بدين جهت، اهل تقوا انفاق را غنيمت و کافران آن را غرامت و خسارت مي شمارند: (و من الاعراب من يتخذ ما ينفق مغرما [۱۶]).در برخي از نصوص روايي براي ترغيب به انفاق چنين آمده است: من ايقن بالخلف، جاد العطيه [۱۷].۴. انفاق، راه درمان بخلمسئله انفاق را از آن جهت که به حسب ظاهر، کمبود و نقص است، قرآن کریم تحلیل میکند که این نقص صوری، ازدیاد معنوی را در بر دارد. گرچه انفاق به حسب ظاهر از دست دادنِ مال است؛ اما این مالی که مورد انفاق شد، مانند همان آبی که از نهر گرفته بشود، فوراً آنجا را خدای سبحان پر میکند و انسان از آن جهت که طبعاً به دنیا علاقه‌مند است، مال را که وسیله معیشت میداند دوست دارد و طبعاً انسان، بخیل و ممسک است و اگر خزاین عالَم طبیعت را هم به انسان بدهند، این سعی میکند که این خزاین را به خود اختصاص بدهد. قرآن کریم چون شفای بیماریهای درونی است، اوّل دردها را بازگو میکند، سپس راه شفا و درمان را هم تشریح میکند؛ به انسان می‌گوید «تو مریضی»، زیرا طبعاً مُمْسک و بخیلی و این بخل و امساک، مرض است. و این قرآن که شفای بیماریهاست، راه درمان انسان را از این بیماریِ درونی هم بیان میکند، چون قرآن مدّعی است که تمام اوصاف نفسانی را درمان میکند و معتقد است انسان طبعاً بخیل است و این بخل هم مرض است، آن‌گاه راه درمان را هم بیان میکند تا انسان در اثر تقوای مالی بشود سالم از مرض. امّا اینکه انسان طبعاً مُمْسِک است و مال‌دوست، در سوره «اسراء» آیه ۱۰۰ اینچنین فرمود: ﴿قُل لَوْ أَنتُمْ تَمْلِکُونَ خَزَائِنَ رَحْمَةِ رَبِّی إِذاً لأَمْسَکْتُمْ﴾؛ اگر همه خزاین رحمت حق را شما می‌داشتید، در اثر آن بخل و امساکی که دارید، سعی می‌کردید به کسی ندهید-خواه رحمتهای معنوی، خواه رحمتهای مادّی- اگر شما خزاین رحمت حق را می‌داشتید هر آینه امساک و بخل می‌ورزیدید، چرا؟، ﴿خَشْیَةَ الأَنفَاقِ﴾؛ می‌ترسیدید تمام بشود.لذا خداوند در سوره «اسراء» فرمود: «انسان مریض است؛ انسانی که طبعش اینچنین است، این مریض است» [و] برای اینکه این مرض را درمان کند می‌فرماید: آنچه در اختیار انسان است، خواه جان و خواه مال و خواه علم و سایر کمالات که قابل انفاق است، این از یک طرف مالِ خود او نبود [و] خدای سبحان به او داد (این در آغازِ کار)، در پایان کار هم برای انسان ابدی نیست، از انسان می‌گیرند -چه بخواهد، چه نخواهد- بین آن آغاز و این انجام هم انسان مالک نیست، بلکه نماینده مالک است؛ مستخلَف است.در خاتمه لازم به یادآوری است مخاطبان و قرآن پزوهان محترم برای تعمیق هر چه بیشتر در آموزه های قرآنی همچون انفاق ...، می توانند به جلد دوم از تفسیر گرانسنگ «تسنیم» اثر ارزشمند آیت الله جوادی آملی مراجعه نمایند.………………………[۱] سورۀ حدید، آیۀ۷.[۲] سورۀ قصص، آیۀ۷۸.[۳] سورۀ بقره، آیۀ ۶۱[۴] همان[۵] همان[۶] سورۀ بقره آیۀ ۳.[۷] سورۀ اسراء؛ آیۀ ۲۹.[۸] سوره نحل، آيه ۵۳.[۹] سوره نور، آيه ۳۳.[۱۰] سوره بقره، آيه ۲۶۷.[۱۱] سورۀ فرقان، آیۀ ۶۷.[۱۲] سورۀ ابراهیم آیۀ ۷.[۱۳] مفاتیح الجنان، دعای افتتاح[۱۴] سورة سبأ | آية : 39 .[۱۵] سورۀ بقره، آیۀ ۶۱[۱۶] سوره توبه، آيه ۹۸..[۱۷] نهج البلاغه، حکمت ۱۳۸
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 67]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها