واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
دین و اندیشه
تأثیر شناخت فرهنگ اعراب جاهلی در فهم قرآن بررسی شد
محمد فقیهی رضایی در تشریح تأثیر شناخت فرهنگ اعراب جاهلی در فهم قرآن گفت: برخی مسائل در قرآن ذکر شده که نیاز به شناخت فرهنگ، آداب و رسوم اعراب جاهلی دارد.
به گزارش خبرگزاری مهر، نشست تأثیر آشنایی با فرهنگ، اداب و رسوم جاهلی در فهم قرآن عصر روز گذشته، 18 تیرماه با حضور محمد فقیهی رضایی در سالن کنفرانس ساختمان موزه دفاع مقدس برگزار شد.
در این نشست فقیهی رضایی به برخی اعتقادات عرب جاهلی در دوران ظهور اسلام اشاره کرد و گفت: اعراب پیش از ظهور اسلام با واژه و مفهوم «رب» و «الله» آشنا بودند اما «الله» عرب جاهلی ویژگی هایی داشت که متفاوت با «الله»ی است که در قرآن ذکر شده است.
وی افزود: بر همین اساس است که وقتی پیامبر از خداوند واحد یاد می کنند، این افراد از پیامبر می خواهند که از خدا بخواهد که سنگ یا عذابی بر آنها بفرستد تا به این صورت بر رسالت پیامبر ایمان بیاورند؛ بنابراین عرب جاهلی «رب» را می شناسد اما او را «رب الابواب» می شناسند؛ یعنی بزرگ خدایان دیگر است که بت ها تمثال های آنها محسوب می شود و دخترانی نیز دارد.
فقیهی رضایی همچنین خاطرنشان کرد: در عهدنامه ای که منجر به محاصره پیامبر و مسلمانان شد، نوشته شده بود «بسمک اللهم» که نشان می دهد آنها نیز با عبارت «الله» آشنا هستند؛ تفاوت «الله» عرب جاهلی با «الله» را می توان در جریان صلح حدیبیه مشاهده کرد؛ زمانی که پیامبر از کاتب می خواهد تا صلح نامه را با عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز کند اما اعراب مخالفت می کنند و می گویند ما خدای رحمان را نمی شناسیم و بعد تأکید می کنند که صلح نامه با «بسمک اللهم» شروع شود.
وی اظهار کرد: آنچه قرآن معرفی می کند، خداوندی است که شریکی ندارد، پاک است و از اول بوده و تا ابد هست و اسمای حسنی دارد.
فقیهی رضایی با اشاره به دو واژه «عبد» و «رب» گفت: عبد یعنی مخالف حریت و آزادگی؛ عبد یعنی برده و در اختیار کسی بودن؛ رب نیز در نقطه مقابل عبد قرار دارد و به معنای مالک و صاحب اختیار است.
وی با بیان اینکه در عصر جاهلی نظام رقیت حاکم بود، اظهار کرد: در این دوره ما شاهد رابطه ارباب و بردگی هستیم به همین خاطر در بسیاری از آیات و یا عبارات واژه های «رب» و«عبد» به کار برده شده و حتی پیامبر اسلام(ص) خود را پیش از اینکه پیامبر معرفی کند، «عبد» می خواند و خود را برده پروردگار به مردم می شناساند.
فقیهی رضایی همچنین به روابط خانوادگی و قوانین نکاح اعراب جاهلی پرداخت و گفت: در این دوره نکاح وراثتی وجود داشت به این معنا که نامادری پس از فوت پدر به عنوان ارث برای فرزندان باقی می ماند که قرآن اعراب را از این کار بازداشت و آن را یک مسئله کثیف و پلید معرفی کرد.
وی افزود: در این دوره همچنین فرزندآوری قبل از ازدواج نیز وجود داشته است که در آیه 25 سوره نساء به این مورد اشاره شده و بر این مسئله تأکید می شود که باید ازدواج و ارتباط بین زن و مرد شرعی باشد.
فقیهی رضایی با اشاره به مسئله بنوت فرزندخواندگی گفت: در این دوره همچنین شاهد هستیم که فرزندخوانده به عنوان فرزند خونی از سوی خانواده معرفی می شد که این سنت نیز از سوی قرآن نفی شد و تأکید شد که فرزندخوانده ها را به اسم پدرانشان بخوانید و اگر نام پدرانشان را نمی دانستید آنها را برادران دینی خود بدانید.
وی به مسائل سیاسی عصر جاهلی نیز پرداخت که در این مورد به سوره قریش اشاره کرد و گفت: در این سوره به مسافرت های قریش اشاره شده که برخی مفسران «ایلاف» را الفت بین قریشیان یاد کرده اند اما در واقع ایلاف نوعی قرارداد برای امن شدن مسیر عبور قریش بود که ابتدا از سوی هاشم با پادشاه شام منعقد شد و پس از آن نیز عبدالمطلب این قرارداد را ادامه داد.
فقیهی رضایی تصریح کرد: این نمونه ها نشان می دهد که قرآن از فرهنگ اعراب جاهلی تأثیر نپذیرفته و بلکه تأثیرگذار بوده است اما برای دانستن برخی مفاهیم قرآن نیاز به دانستن آداب و رسوم عصر جاهلی هستیم چرا که برای تحول در جامعه انسانی لازم است با فرهنگ جامعه آشنا بود.
وی گفت: همچنین لازم است برای دریافت برخی مفاهیم قرآن با فرهنگ و رسوم اعراب جاهلی آشنا شویم؛ هر چند مخاطب قرآن اعراب نیستند اما مخاطب اولیه قرآن اعراب محسوب می شوند و آنها باعث نشر فرهنگ قرآنی در بین اقوام دیگر شدند.
۱۳۹۳/۴/۱۹ - ۱۱:۱۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 52]