واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
دین و اندیشه
فلسفه شدائد و گرفتاريها در زندگی انسان/ تهذیب نفس بدون سختی ممکن نیست
انسان به حكم قانون خلقت جز در مواجهه با سختي ها و شدايد و در نتيجه تصادمها و اصطكاكهاي سخت به کمال نمی رسد، از این رو خداوند انسانها را به حوادث و مصائب مبتلا می کند.
به گزارش خبرگزاری مهر، يكي از اموري كه سبب تكميل و تهذيب نفس و تصفيه اخلاق و تهييج قوا و نيروهاي نهفته وجود انسان مي شود و در حكم نيروي محرك دستگاه وجود انسان است، شدائد و سختيها و مصيبت هاست. در آيات قرآن و روايات، زياد اين مضمون به چشم مي خورد كه خداوند فلان پيغمبر و فلان بنده صالح ديگر را در معرض بلاها و شدايد قرار داد يا اين مضمون كه خداوند شدايد و بلاها را مخصوصا متوجه كساني مي كند كه مورد لطف و رحمت خاصه او هستند، يا اين مضمون كه شدايد و سختي ها تحفه الهي است. مثلا در حديث كافي ج 2 ص 255 آمده که خداوند ياد مي كند و مورد نوازش قرار مي دهد بنده مومن را به و سيله فرستادن يك سختي و مشكل،آن طور كه يك مرد وقتي كه در مسافرت است با فرستادن يك هديه خاندان خود را ياد مي كند و مورد محبت و نوازش قرار مي دهد. در جايي ديگر در كافي ج2، ص 253 وارد شده که خداوند وقتي كه بنده اي را دوست بدارد او را در شدايد غرق مي كند. سازندگي شدايد اين سوال ابتدا به ذهن هركسي مي آيد كه چگونه لطف و محبت و رضايت خداوند از كسي، اقتضا مي كند كه او را با شدايد و مشكلات مواجه كند؟ لازمه مهر و محبت فراهم كردن موجبات خوشي و آسايش است نه موجبات سختي و عدم آسايش. نوع تعبير ديگري در زبان قرآن هست كه سوال ديگري پيش مي آورد و آن تعبير"امتحان"است. خداوند بندگان را به وسيله شداديد و بلايا امتحان مي كند، يعني چه؟ مگر خداوند از باطن كار مردم بي خبر است كه مي خواهد با امتحان چيزي را بفهمد؟ مگر نه اين است كه در خود قرآن مجيد آمده كه هيچ ذره اي و هيچ حركتي و جنبشي، بالاخره هيچ امر كوچك يا بزرگي در عالم هستي نيست، مگر آنكه معلوم و مكشوف حق متعال است؟ پس امتحان يعني چه؟ جواب هر دو سوال آن وقت معلوم مي شود كه فلسفه بلايا و شدايد و سختي ها و اثر آنها در و جود آدمي معلوم شود؛ معلوم شود كه به حكم قانون و ناموس خلقت، بسياري از كمالات است كه جز در مواجهه با سختي ها و شدايد جز در نتيجه تصادمها و اصطكاكهاي سخت جز در خميدان مبارزه و پنجه نرم كردن با حوادث،جز در روبرو شدن با بلايا و مصائب حاصل نمي شود. اثر شدايد و سختي ها تنها ظاهر شدن و نمايان شدن گوهر واقعي است، به اين معني كه هر كس يك گوهر واقعي دارد كه رويش پوشيده است مانند يك معدني است در زير خاك و اثر شدايد فقط اين است كه آنچا در زير خاك است نمايان مي شود، اثر ديگر ندارد، اين طور نيست بالاتر است. شدايد و سختي ها و ابتلائات اثر تكميل كردن و تبديل كردن و عوض كردن دارد، كيمياست و فلزي را به فلز ديگر تبديل مي كند، سازنده است، از موجودي موجود ديگر مي سازد،از ضعيف، قوي و از پست، عالي و از خام پخته به وجود مي آورد. خاصيت تصفيه و تخليص دارد هوشياري و حساسيت به وجود مي آورد و ضعف و سستي را از بين مي برد. پس اين گونه امور را نبايد قهر و خشم شمرد،لطف است در شكل قهر،خير است در صورت شر،نعمت است در مظهر نقمت. امتحان الهي اما سوال دوم كه امتحان در اين موارد چه معني دارد؟ امتحان اگر فقط به معني به كار بردن ميزان و مقياس براي كشف مجهولي باشد،البته درباره خداوند صحيح نيست. امتحان معني ديگري هم دارد و آن از قوه به فعل آوردن و تكميل است. خداوند كه به وسيله بلايا و شدايد امتحان مي كند، به معني اين است كه به وسيله اينها هر كسي را به كمالي كه لايق آن است مي رساند. فلسفه شدايد و بلايا فقط سنجش وزن و درجه و كميت نيست، همچنين زياد كردن وزن و بالا بردن درجه و افزايش دادن به كميت است. خداوند امتحان نمي كند كه وزن واقعي و حد و درجه معنوي و اندازه شخصيت كسي معلوم شود، امتحان مي كند يعني در معرض بلايا و شدايد قرار مي دهد كه بر وزن واقعي و درجه معنوي و حد شخصيت آن بنده افزوده شود. امتحان نمي كند كه بهشتي واقعي و جهنمي واقعي معلوم شود؛ امتحان مي كند و مشكلات و شدايد به وجود مي آورد كه آن كسي كه مي خواهد به بهشت برود،در خلال همين شدايد خود را شايسته و لايق بهشت اند و آن كه لايق نيست سر جاي خود بماند. در نتيجه اگر جسم زياد در آسايش باشد روح فاسد مي شود. كسي كه درد و رنج را نشناسد، نه لذت شفق را مي شناسد و نه حلاوت ترحم را. چنين كسي قلبش از هيچ چيز متاثر نخواهد شد و بدين سبب و بدين سبب قابل معاشرت نبوده مانند ديوي خواهد بود در ميان آدميان.
۱۳۹۲/۱۲/۱۳ - ۱۷:۰۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 43]