تور لحظه آخری
امروز : یکشنبه ، 4 آذر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):فال بد زدن شرك است و هيچ كس ازما نيست مگر اين كه به نحوى دستخوش فال بد زدن مى شود، ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

لوله بازکنی تهران

آراد برندینگ

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

قیمت سرور dl380 g10

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

بی متال زیمنس

ساختمان پزشکان

ویزای چک

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

خرید سرور مجازی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

لوله و اتصالات آذین

قرص گلوریا

نمایندگی دوو در کرج

خرید نهال سیب

وکیل ایرانی در استانبول

وکیل ایرانی در استانبول

وکیل ایرانی در استانبول

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1833171213




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

بدون علوم انسانی اسلامی، پیشرفت و تمدن اسلامی معنا ندارد


واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش نشستهای تأملات بنیادی درباره اسلام و پیشرفت؛
بدون علوم انسانی اسلامی، پیشرفت و تمدن اسلامی معنا ندارد

رضا غلامی


شناسهٔ خبر: 3666964 - سه‌شنبه ۴ خرداد ۱۳۹۵ - ۱۶:۰۸
دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها

رضا غلامی، رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا گفت: بدون علوم انسانی اسلامی، پیشرفت و تمدن اسلامی معنا ندارد. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه طلیعه، سلسله نشست های تأملات بنیادی درباره اسلام و پیشرفت که با سخنرانی حجت الاسلام رضا غلامی در دانشگاه امام صادق(ع) در حال برگزاری است که خلاصه از ۹جلسه برگزار شده این نشستها  را در ادامه خواهد آمد؛ «هدف از خلقت انسان» چیست؟ در نخستین جلسه حجت الاسلام غلامی به این مهم پرداخت که هدف از خلقت انسان» چیست؟ و تشریح کرد:  فقط یک راه وجود دارد که انسان بتواند به زندگی بی معنا ادامه دهد و آن، مستی و ناهوشیاری خودخواسته یا تحمیلی است. دین، زندگی را به ویژه مرگ و حیات پس از مرگ را معنادار می کند. البته غرب مدرن به قدری دین را تضعیف کرده و علم را بر سر دین کوبیده است که عقاید دینی مثلا در مسیحیت، آنقدر که باید در میان بخشی از مسیحیان باور پذیر نیست. لذا فرد ممکن است با وجود مسیحی بودن باز احساس پوچی و بی معنایی بکند. مهمترین خطری که انسان را در این عالم تهدید می کند، خطر شرک است. لذا از منظر قرآن، یکی از نقاط اشتراک ادیان الهی تحریف نشده، رها کردن انسان از شرک است. حالا چرا اینقدر شرک خطرناک است؟ انسان یک موجود خردمند است و از ابزار شناخت یعنی عقل برخوردار است، و با شناخت است که به رشد و کمال وجودی می رسد. امروز سبک زندگی غربی با تحمیق انسان و محدود کردن عقل به عقل ابزاری، بال پرواز را از انسان گرفته است. مرحله نخست خردورزی و تفکر است که نتیجه آن رسیدن به هدفمندی عالم است و مرحله دوم استمداد از خداوند برای نجات از دوزخ و رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی است که راه نجاتی را که خداوند پیش روی انسان قرار می دهد، همان عبودیت و بندگی خالص است. روی این حساب، اول علم و معرفت شکل می گیرد، بعد علم به قلب گره می خورد و ایمان پدید می آید و سپس ثمره ایمان یعنی عبودیت و بندگی بوجود می آید. دقت بفرمایید که خود علم فی نفسه، مساوی ایمان نیست؛ مقدمه واجب ایمان است. زمانی که علم به قلب پیوند خورد و در قلب رسوخ کرد، تازه ایمان پدید خواهد آمد که در اینکه چه زمانی این پیوند و رسوخ شکل می گیرد بحث های دقیقی هست. از جمله این بحث ها این است که علم و معرفت، چه زمانیکه خودش بخواهد اوج بگیرد و به عمق مسائل دست پیدا بکند و چه زمانیکه می خواهد به قلب گره بخورد، نیازمند پاکیزگی و سلامت قلب است. اگر قلب با گناه آلوده شده باشد، چشمان انسان بینایی خود را از دست خواهد داد و علم ارزنده ای حاصل نخواهد شد چه رسد به اینکه این علم بخواهد در گام بعد به ایمان تبدیل شود. از اینجا به بعد، سئوال مهمی را مطرح می کنیم و آن این است که معنای عبودیت و بندگی پروردگار متعال چیست؟ آیا منظور فقط نماز، ذکر و روزه و امثال این هاست یا خیر، باید آن را فراتر دانست؟ سخن ما در این فقره این است که اطاعت و فرمانبرداری خاضعانه و خاشعانه از دستورات الهی یعنی عبادت. حتی هر عملی که انسان خالصانه و برای رضایت الهی انجام دهد، عبادت محسوب می شود. در پایان این جلسه می خواهم دو نکته را متذکر شوم : یکی اینکه روشن است خداوند غنی محض است و هیچ احتیاجی به این عبادت ها و بندگی های ما ندارد؛ این نهایت لطف خداوند متعال به انسان است که از این طریق زمینه کمال انسان را فراهم کرده است. نکته بعدی اینکه به قول شهید صدر (ره) در مقدمه حلقات اصول، وقتی انسان خردمند، متوجه شد که این عالم هدفمند است، او عبد است، و تدبیر عالم به دست رب می باشد، عقلا خود را مکلف می بیند که ببیند چه تکالیفی از جانب رب برای عبد تعیین شده است. خوب در زمان معصوم (ع) پیدا کردن تکلیف ساده تر است لکن در دوران غیبت معصوم (ع) این کار بر عهده فقه و فقیه است تا بر اساس قواعدی متقن تکالیف الهی را از منابع معتبر کشف و تبیین کند. کمال انسان در این دنیا رقم می خورد و دنیای خراب و نابسامان، بستر کمال را از انسان می گیرد در جلسه دوم گفته شد که در نگاه اول، دنیا در آیات و روایات به شدت مذموم است به طوری‌ که حتی ممکن است انسان مسلمان را به سمت ترک دنیا سوق دهد؛ لکن در نگاهی عمیق تر به آیات و روایات، متوجه می شویم که دنیا خودش مذموم نیست بلکه حب به دنیا و دنیاپرستی، و به بیان دیگر، ترجیح دادن دنیا به آخرت مذموم است. دنیا به دلیل جنسی که دارد برای مؤمن هیچگاه صد در صد خوب نمی شود چراکه هم فضای پرواز گوهر وجودی او که روح است فراهم نیست، و هم دنیا فانی و رفتنی است. از آیات و روایات، لزوم آبادانی و آباد نگاه داشتن دنیا، فقرزدایی، آزادی و به طور کل، ایجاد محیط مساعد برای رشد حقیقی انسان را ـ به مثابه یک تکلیف الهی ـ تبیین کنیم.   در واقع، بحث ما این است که کمال انسان در این دنیا رقم می خورد و دنیای خراب و نابسامان، بستر کمال را از انسان می گیرد. ضمنا تاکید می کنم که منظور از این خرابی و نابسامانی، سخت افزاری نیست، بلکه حتی جنبه های نرم افزاری، به مراتب مهم تر از جنبه های سخت افزاری می باشد. تعارض نمایی ها در بحث اسلام و پیشرفت در ادامه نشست های تأملات بنیادی درباره اسلام و پیشرفت  که در مرکز تحقیقات بسیج دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد،   تعارض نمایی میان دین و پیشرفت تشریح شد. به تعارض نمایی ها در بحث اسلام و پیشرفت پرداخته و گفته شد که این تعارض نمایی‌ها، عمدتاً به رابطه دین و دنیا و تبع آن، دنیا و آخرت برمی گردد. در عین حال، به شش ایرادی که مخالفین امکان پیشرفت اسلامی مطرح کرده اند اجمالاً پاسخ دادیم. این ایرادات مربوط به بحث قضا و قدر و در کل، اختیار و آزادی انسان، بحث روزی رسانی خداوند، بحث توکل، بحث قناعت، بحث باطنی گرایی در شیعه و بحث انتظار فرج بود. تاکید می شود که با رجوع به معنای اصیل این مفاهیم، متوجه می شویم، نه تنها میان این ها و پیشرفت اسلامی تعارضی نیست، بلکه این مفاهیم، هریک به سهم خود در پیشرفت اسلامی نقش موثر و پیشبرنده ایفا می کنند. دیدگاه مختار: وجود رهبری صالح و توانمند و ثانیاً، تبعیت جدی و هوشمندانه از رهبری، حماقت نکردن، تعلل نورزیدن و خیانت نکردن پیروان در مسیر پر پیچ و خمی است که باید طی شود در جلسه چهارم تأملات بنیادین درباره اسلام و پیشرفت با موضوع «ما و غرب در اندیشه پیشرفت» به نقش ممتاز و فراگیر تمدن غرب  در جهان که انکار ناپذیر است پرداخته شد. این پژوهشگر با بیان اینکه  بعضی معتقدند اساساً پیشرفت اسلامی خارج از اتمسفر پیشرفت غربی، ناممکن است؛ در این صورت، یا باید از پیشرفت اسلامی صرف نظر نمود و ضمن دوری از مظاهر پیشرفت غربی، منتظر معجزه ای از جانب خدواند متعال نشست، و یا باید تسلیم غرب شد و مدل غربی را به عنوان تنها مدل ممکن برای پیشرفت پذیرفت. ابتدا سعی کرد از باب مقدمه، تصویری شبه تاریخی از ارتباط اسلام و غرب ارائه داده در این تصویر روشن شد، در دورانی که غرب در انحطاط به سر می برد، تمدن اسلامی، دوران شکوفایی خود را سپری می کرد و لذا غربی ها انگیزه های متعددی برای ورود به جهان اسلام و استفاده از دانش و تجربه مسلمین برای جبران عقب ماندگی های خود داشتند. گفته شد که مسأله اصلی برای غرب حتی در دوران قرون وسطی و وقوع جنگهای صلیبی، رسیدن به قدرت بود؛ بنابراین، بهره گیری از محصول دانش در جهت دست یابی به قدرت، از همان مقطع برای غربی ها اهمیت داشت.  در ادامه، زمینه های شکل گیری رنسانس را توضیح داد و بیان کرد، در شرایطی که غرب وارد مسیر پیشرفت سریع مادی شده بود، به دلایلی که عرض شد، جهان اسلام یک دوره طولانی انحطاط را تجربه می کرد. در جلسه قبل درباره علم و فلسفه جدید و تفاوت آن با فلسفه و علم قدیم توضیح دادیم و ده مؤلفه بنیادی را نیز برای مدرنیسم بر شمردیم. همچنین به انقلاب صنعتی و نقش کلیدی آن در جهش غرب و در پیشرفت مادی اشاراتی داشتیم و گفتیم که غربی ها سرمایه مورد نیاز خود را برای انقلاب صنعتی و تداوم آن از کجا به دست آوردند.  بعد از بحث های مقدماتی، ضمن تأکید بر غیرقابل انکار بودن غرب و آثار فراگیر آن در جهان، به پنج دیدگاه در زمینه مواجهه جهان اسلام با غرب در موضوع پیشرفت پرداخت. این پنج دیدگاه عبارتند از: دیدگاه غربزده، دیدگاه اسلامی واپسگرا، دیدگاه شبه اسلامی مرعوب و متوقف کننده، دیدگاه اسلامی خلوص گرا و متوقف کننده و دیدگاه اسلامی واقع بینانه و پیش رو. این نکته را هم در این جلسه اضافه کرد که دیدگاه پنجم یعنی دیدگاه مختار، از نظر ما امکان تحقق را دارد لکن شرط اساسی آن، اولا وجود رهبری صالح و توانمند و ثانیاً، تبعیت جدی و هوشمندانه از رهبری، حماقت نکردن، تعلل نورزیدن و خیانت نکردن پیروان در مسیر پر پیچ و خمی است که باید طی شود. راه امام یعنی تلاش حداکثری برای جاری و ساری ساختن گوهر اسلام در رگ های جامعه در جلسه پنجم، با محوریت «اسلام اجتماعی و دکترین امامت»  بحث اصلی ما درباره اصل اجتماعی بودن اسلام بود اما از باب مقدمه، به اصل جامعیت، کمال، و جهان شمولی دین اسلام و مباحثی چون امکان فهم اسلام و همچنین نظام مندی تعالیم اسلامی در ذیل این اصل، پرداخته شد. درباره اجتماعی بودن اسلام، ابتدا سعی شد خود اجتماعی بودن دین را از باب یک ضرورت به نحو مستدل توضیح داده شود و سپس وارد بحث قلمرو دین شد. علت اصلی ورود ما به موضوع قلمرو دین در جلسه گذشته، شفاف سازی رسالت دین و گریز از تحمیل اموری به دین بود که با رسالت دین سازگاری ندارد. در بحث قلمرو دین، به دوازده هدف مبنایی دین اسلام با استناد به آیات قرآن پرداخته و هر یک را مختصراً توضیح داد.  در ادامه، وارد اصل تشکیل دولت اسلامی شده و ضمن بیان تفاوت دکترین خلافت با دکترین امامت، به ویژگی های دولت اسلامی بر اساس دکترین امامت پرداخت. همچنین بین دوران حضور امام معصوم (ع) و دوران غیبت ایشان تفکیک قائل شدیم و به تکلیف مسلمانان در عصر غیبت اشاراتی داشت. در انتهای جلسه نیز، بیان شد که در دوران غیبت، به استناد نصوص دینی و اصول عقلی، ولی فقیه عهده دار حکومت اسلامی است و راه او در حد بضاعت، همان راه امام یعنی تلاش حداکثری برای جاری و ساری ساختن گوهر اسلام در رگ های جامعه است. بدون علوم انسانی اسلامی، پیشرفت و تمدن اسلامی معنا ندارد جلسه ششم این بحث حول این سئوال مهم می گردد که اداره جامعه اسلامی بر اساس چه دانشی امکان پذیر است؟ آیا اداره جامعه اسلامی در جهت تحقق اهداف دینی، با دانش عرفی و سکولار ممکن است یا باید به دانشی دست یافت که قادر به درک جامعه اسلامی و فهم و تحقق اهداف اسلام باشد؟ تلاش ما مصروف تبیین ضرورت و امکان رسیدن به مغزافزار اداره جامعه اسلامی و پیشرفت، یعنی علوم انسانی اسلامی شد. بدون علوم انسانی اسلامی، پیشرفت و تمدن اسلامی معنا ندارد و لذا مقدم بر تولید الگوی اسلامی پیشرفت یا مقدمه چینی نظری درباره تمدن نوین اسلامی، می بایست عمده توان ها معطوف به شکل گیری و تکامل علوم انسانی اسلامی شود. در زمینه چگونگی شکل گیری علوم انسانی اسلامی، نظریات گوناگونی هست؛ کارایی نظریه خودمان یعنی نظریه دگرگونی در منطقه بندی منابع و روش شناسی ها را تبیین نموده و تاکید شد که در علوم انسانی اسلامی، لازم نیست هیچیک از منابع یا روش های معرفتی و علمی کنار گذاشته شوند بلکه می توان با حفظ همه منابع و روش ها، و بر حسب ظرفیت و کارکرد واقعی هر منبع و روش، آنها را در مناطق مناسب قرار داد با این ملاحظه که مرز این مناطق نسبت به همدیگر بسته نیست و در بعضی عرصه ها، مناطق با هم تعامل و هم افزایی دارند. گفتمان سازی با روش اسلامی، هم در تولید الگوهای پیشرفت، و هم در اجرای آنها نقش بی بدیلی دارد در جلسه هفتم، ابتدا پیشرفت اسلامی تعریف شد. ماهیت و ابعاد پیشرفت اسلامی با اتکاء به مقدمات مهمی که در شش جلسه پیش ارائه شد، مستقیماً وارد بحث پیشرفت اسلامی شده و طبق آن تعریف، پیشرفت اسلامی که عبارت است از : حرکت رو به جلو و مستمر در جهت به فعلیت رساندن استعدادهای فردی و اجتماعی به منظور ایجاد بسترهای مساعد برای تکامل روحی انسان و جامعه انسانی بررسی شد. پیشرفت اسلامی یعنی شکل گیری بسترهای مساعد برای تکامل روحی انسان و جامعه انسانی، هرچند در خود بسترسازی نیز تکامل رخ می دهد. به بیان دیگر، لازم نیست پیشرفت و تکامل را مجزا از هم ببینیم بلکه بهتر است این دو را پشت و روی یک سکه تصور کنیم که در عین استقلال نسبی، با یکدیگر همراهی می کنند.  در گام بعد، تلاش شد به بعضی از خصائص کلان پیشرفت اسلامی که جزء ماهیت آن محسوب می شود اشاره شد. برای نمونه، گفته شد که در پیشرفت اسلامی هدف وسیله را توجیه نمی کند و لذا پاک و حلال بودن وسائل پیشرفت خودش موضوعیت دارد. علاوه بر این، تاکید شد که رابطه فرهنگ با سایر ساحات اجتماعی در پیشرفت اسلامی یک رابطه ویژه است؛ در واقع، فرهنگ علاوه بر اینکه خودش یک ساحت مستقل محسوب می شود، بر همه ساحات نیز مسلط است و هیچ ساحتی خالی از فرهنگ و جهت گیری های فرهنگی نیست. همچنین بیان شد که پیشرفت اسلامی زمانی محقق می شود که اولا، رشد در همه ساحات و ابعاد جامعه، آن هم به طور متوازن رخ دهد؛ ثانیا، این رشد همه جانبه، حتما در خدمت تکامل روحی باشد بطوریکه آثار آن در تکامل روحی هویدا گردد. مطلب دیگری که عرض شد، به دال مرکزی پیشرفت مرتبط بود. ما معتقدیم دال مرکزی پیشرفت اسلامی، عدالت اجتماعی است و عدالت، همان نیروی قوی و حق مداری است که علاوه بر تنظیم منطقی مناسبات انسانی و اجتماعی، از تبدیل شدن پیشرفت به ضد خودش جلوگیری می کند. سپس وارد این دو بحث شدیم : یکی رابطه منطقی زیربنا و روبنا در پیشرفت اسلامی و دیگری، فرآیندی یا پروژه ای بودن پیشرفت اسلامی از نظر ما، پیشرفت اسلامی اصالتا یک امر فرآیندی است. در پایان نیز وارد موضوع مهم نقش گفتمان سازی در پیشرفت اسلامی شده و گفته شد گفتمان سازی با روش اسلامی، هم در تولید الگوهای پیشرفت، و هم در اجرای آنها نقش بی بدیلی دارد. در جلسه هشتم با عنوان «مؤلفه های پیشرفت اسلامی» بعد از تعریف مؤلفه پیشرفت، و بیان اصل همبندی میان مؤلفه ها، و همچنین توضیح روابط ارگانیکی میان آنها، ده مؤلفه اصلی پیشرفت اسلامی را یک به یک شرح داده و  فقرزدایی، آبادانی و رفاه، عدالت اجتماعی، فسادزدایی، آزادی، مساوات، استقلال و خوداتکایی، مردم سالاری اسلامی، اشاعه فرهنگ و سبک زندگی اسلامی و همچنین جهل زدایی، ده مؤلفه ای بود که برای پیشرفت اسلامی بیان شد. درباره اهمیت عدالت به این نکته اشاره شد که اگر عدالت اجتماعی در جامعه اسلامی به درستی محقق بشود، پیشرفت اسلامی در سطح مناسبی محقق شده است. در این زمینه به بیان نورانی امام علی (ع) در خطبه ۱۵ نهج البلاغه نیز اشاره شد که فرمودند، إن فی العدل سعه… . عرض شد که اگر سعه را به معنای گشایش همه جانبه در زندگی فردی و اجتماعی در نظر بگیریم، چه بسا از نظر امیر المؤمنین علی (ع)، عدالت مساوی با پیشرفت باشد. نکته ای را در جلسات قبل نیز اشاره داشتیم که اگر انسان و جامعه انسانی در مسیر نظام احسن خلقت قرار بگیرد، نظام هستی به اذن الهی با او همراهی می کند و این همراهی موجب پیشرفت قطعی است. در خصوص عدالت نیز باید به این موضوع توجه کنیم که اعطاء حق به ذی حق، یعنی قرار گرفتن در مسیر نظام احسن خلقت چراکه امکان ندارد در این نظام، حق از ذی حق جدا بشود. یکی دیگر از مؤلفه ها که روی آن تاکید خاص شد، اشاعه فرهنگ و سبک زندگی اسلامی بود. به این مطلب توجه دادیم که گرچه فرهنگ اسلامی مشابه روح، در تمامی ابعاد و ساحات پیشرفت حضور دارد لکن خود فرهنگ در پیشرفت اسلامی، دارای یک ساحت بزرگ و اختصاصی است که کار اصلی اش همانند قلب در بدن انسان، پمپاژ دائمی ارزش های اسلامی، مشابه خون، در رگ های جامعه اسلامی است و لذا در پیشرفت اسلامی با اینکه مردم در ترویج فرهنگ اسلامی نقش مهمی دارند و لیکن حکومت مسئول فرهنگ است و نمی تواند خود را نسبت فرهنگ و کار فرهنگی بی تفاوت بخواند. بحث ما درباره ابزارهای پیشرفت اسلامی است. روشن است که شکل گیری مؤلفه های پیشرفت و ادامه حیات آن، نیازمند یک سری ابزارهای کارآمد است و اسلام درباره این ابزارها، به هیچ وجه سکوت نکرده است البته ما می توانیم ابتکاراتی نیز داشته باشیم و زیر ابزارهای تازه یا سیستم هایی را نیز در جهت کمک به تحقق اهداف ابزارهایی که در آیات و روایات بیان شده است تولید کنیم لکن شرط اصلی ایجاد ابزار، عدم تعارض ابزار جدید با روح پیشرفت اسلامی است. ضمنا از نظر ما، ابزار به امکان و وسیله ای فیزیکی و متافیزیکی اطلاق می شود که از طریق آن می توان کار مورد نظر را (مثلا شکل گیری مؤلفه پیشرفت را) سهل تر، دقیق تر و سریع تر محقق ساخت. یک مطلب اساسی در تعریف ابزار، پیوند تنگاتنگ آن با باطن امور است به طوری که رویکرد ابزاری در این عرصه یعنی پیشرفت اسلامی، با رویکرد ابزاری در خیلی از عرصه ها متفاوت است. این نکته را نیز باید درباره ابزارهای اسلامی اشاره کرد و آن، وجود هماهنگی و هم افزایی میان ابزارهای اسلامی است. این گونه نیست که ابزارهای اسلامی جزیره های دور افتاده از هم تلقی شوند؛ خیر، برعکس، ابزارهای اسلامی در کنار هم معنا می دهند و زمانی کارآمدی لازم در این ابزارها بوجود می آید که ابزارها بتوانند در شکل دهی به مؤلفه های پیشرفت با هم تعامل و هم افزایی داشته باشند. شکل گیری مؤلفه های پیشرفت به وسیله ابزارهای پیشرفت اسلامی  در جلسه نهم، بحث درباره ابزارهای پیشرفت اسلامی بود. روشن است که شکل گیری مؤلفه های پیشرفت و ادامه حیات آن، نیازمند یک سری ابزارهای کارآمد است و اسلام درباره این ابزارها، به هیچ وجه سکوت نکرده است.  البته ما می توانیم ابتکاراتی نیز داشته باشیم و زیر ابزارهای تازه یا سیستم هایی را نیز در جهت کمک به تحقق اهداف ابزارهایی که در آیات و روایات بیان شده است تولید کنیم لکن شرط اصلی ایجاد ابزار، عدم تعارض ابزار جدید با روح پیشرفت اسلامی است. ضمنا از نظر ما، ابزار به امکان و وسیله ای فیزیکی و متافیزیکی اطلاق می شود که از طریق آن می توان کار مورد نظر را (مثلا شکل گیری مؤلفه پیشرفت را) سهل تر، دقیق تر و سریع تر محقق ساخت. یک مطلب اساسی در تعریف ابزار، پیوند تنگاتنگ آن با باطن امور است بطوریکه رویکرد ابزاری در این عرصه یعنی پیشرفت اسلامی، با رویکرد   ابزاری در خیلی از عرصه ها متفاوت است. در اینجا قصد داریم به مجموعه ای از ابزارهای بسیار مهم و کارآمد بپردازیم که بعضی از آنها عمدتا در ساحت اقتصادی، و بعضی از آنها در ساحت سیاسی، امنیتی، فرهنگی یا همه ساحات، نقش آفرین هستند؛ هرچند، توجه باشید که با شرحی که از پیوند ساحات اجتماعی در اسلام در جلسات قبل ارائه شد، بعضی از ابزارها، در همه ساحات حضور دارند و اختصاصی کردن آنها امکان پذیر نیست. ابزار جماعت، ابزار ولایت فقیه، ابزار قرض الحسنه، ابزار انفاق و صدقه، ابزار خمس و زکات، ابزار انفال، ابزار وقف، ابزار امر به معروف و نهی از منکر، ابزار جهاد، ابزار شهادت و ایثار، ابزار شعائر اسلامی، ابزار حجاب و عفاف، ابزار انتظار فرج و…. است.










این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 151]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


دین و اندیشه
پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن