واضح آرشیو وب فارسی:مهر: یک جامعه شناس عنوان کرد:
ضعف عملکرد رسانه ملی در مواجهه با فاجعه منا
شناسهٔ خبر: 2939888 - سهشنبه ۲۱ مهر ۱۳۹۴ - ۱۵:۱۵
دین و اندیشه > اندیشکده ها
جوادی یگانه در نشست «بررسی ابعاد رسانه ای فاجعه منا» گفت: رسانه ملی درباره فاجعه منا بیش از اینکه روشنگری کند بیشتر رویه نمک روی زخم مردم پاشیدن یا نفت روی آتش ریختن را در پیش گرفت. به گزارش خبرنگار مهر، نشست «بررسی ابعاد رسانه ای فاجعه منا» با سرفصل های بازتاب بین المللی در رسانه ها، بازتاب در رسانه ملی و بازتاب در فضای مجازی صبح امروز در «پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی» برگزار شد. محمود کریمی علوی، مدیر گروه ارتباطات پژوهشگاه آغاز شد، دبیری این نشست را به عهده داشت و در ابتدای جلسه گفت: اصطلاح رسانه واژه وسیعی است که شامل رسانه های مکتوب و چاپی، رسانه های اینترنتی و مجازی، شبکه های اجتماعی و... می شود و ما وقتی می خواهیم پوشش رسانه ای یک واقعه را نقد کنیم باید به همه آنها توجه کنیم. کریمی علوی در ادامه سخنانش به نمونه ای از اخبار ضد و نقیضی که درباره فاجعه منا توسط رسانه های ایرانی و خارجی منتشر شده بود، اشاره کرد و افزود: با نگاهی به اخبار ضد و نقیض از جمله بی نظمی حجاج ایرانی، بی کفایتی آل سعود، قضا و قدر و .. متوجه می شویم که هر رسانه ای از منظر خودش موضوع را پوشش داده است. در ادامه این نشست محمدرضا جوادی یگانه، رییس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به بررسی موضوع ابعاد رسانه ای فاجعه منا پرداخت و گفت: اینکه چرا فاجعه منا اتفاق افتاده و دلیل این فاجعه چه بوده است، را کمیته حقیقت یاب باید پاسخ دهد ولی تنها چیزی که می توان با قطعیت گفت این است که رویه عربستان بعد از رخ دادن فاجعه غیر قابل دفاع است. نکته دیگری که در این حوزه لازم است به آن توجه شود این است که متأسفانه اطلاعات اجتماعی ما از حج کم است و نظر دادن درباره حج نیازمند تجربه زیسته است. جوادی یگانه افزود: من رسانه هایی که با این فاجعه مواجه بودند را به سه دسته تقسیم می کنم؛ رسانه ملی، شبکه های اجتماعی و اپلیکیشن های موبایلی. رسانه ملی در کشورما که عمدتاً نه پاسخگو است و نه مسئولیتی در قبال رفتارش می پذیرد، درباره فاجعه منا هم بیش از اینکه روشنگری کند بیشتر رویه نمک روی زخم مردم پاشیدن یا نفت روی آتش ریختن را در پیش گرفت، یا مثلاً حرف های مشمئزکننده اکبرعبدی را پخش کرد که تبعات اجتماعی آن را می توان در مردم دید و نتیجه اش رفتار احساسی و تشدید هیجانات و احساسات مردم است. وی افزود: اما درباره شبکه های اجتماعی هم ما ضعیف عمل کردیم، به عنوان نمونه در همان ابتدای فاجعه ما پیشنهاد دادیم تا از توییتر به عنوان یک شبکه اجتماعی متن محور و بدون عکس استفاده شود و هشتگ مخصوص حج ساخته شود تا بتوان آن را مدیریت کرد ولی متأسفانه چون توییتر در کشور ما فیلتر است، این اتفاق نیفتاد و هرکسی در هرجایی سوگواری و همدلی کرد ولی اینها دیده نشد به عبارتی در چنین شرایطی ما در جنگ شبکه های اجتماعی بازنده ایم. این درحالی است که رسانه های عربستان در همان ساعت های اولیه هشتگ های مختلفی برای حجاج ایرانی ساختند و به سرعت به یک منبع خبر تبدیل شدند. در اینگونه مواقع رسانه ها کارکردشان عوض می شود مثلاً اینستاگرام که شبکه عکس محور است به جایی برای انتشار اخبار تبدیل می شود. وی ادامه داد: به عبارتی رسانه هایی که قرار است به عنوان رسانه مکمل و جایگزین باشند کارکرد رسانه های اصلی را پیدا می کنند چون رسانه اصلی به وظایف خودش درست عمل نکرده است. این درحالی است که ما می توانستیم در جنگ توییتری تأثیرگذار باشیم و تبدیل به منبعی برای اخبار اصلی شویم ولی این طور نشد و ضعیف عمل کردیم. ما همیشه از مضرات این شبکه های اجتماعی حرف می زنیم و آسیب می بینیم ولی وقتی که می توانیم از آنها استفاده درست کنیم این کار را انجام نمی دهیم. استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران گفت: در مورد اپلیکیشن های موبایلی ما می توانیم از تلگرام به عنوان جامعه مجازی که تعدادی افراد را دور هم جمع کرده بپذیریم اما باید ببینیم که کارکرد تلگرام برای ما چه بوده است؟ متأسفانه ما چون سواد رسانه ای نداریم آداب تعامل اجتماعی هم بلد نیستیم و نتیجه اینکه مثلاً عکس بدن قاری قرآن کشورمان در این گروه ها دست به دست می گردد بدون اینکه به حوزه خصوصی افراد و احساسات خانواده آن عزیز از دست رفته توجه کنیم. جوادی یگانه با اشاره به یک جریان صدساله که در کشور ما وجود دارد توضیح داد: در این گونه موارد باید توجه کرد که هر رفتار ما ممکن است بر جزییات اختلاف با عربستان و اختلاف بین شیعه و سنی دامن بزند، ضمن اینکه ما یک جریان صد ساله بیگانه ستیزی داریم که چون نمی توانند بگویند عامل عقب ماندگی ما اسلام است آن را ذیل عرب ستیزی می برند. علاوه بر این نحوه تعامل ما ایرانیان با یکدیگر خودش یک مسئله است اینکه به سرعت برای یک موضوع طنز می سازیم و در شبکه های اجتماعی دست به دست می کنیم در حالی که توجه نمی کنیم در یک جامعه عزادار این بی توجهی به آداب چه آسیبی می تواند بزند. یا مثلاً همه ما توهم تئوری توطئه داریم و عادت کردیم درباره همه چیز حرف بزنیم و نظر بدهیم. البته همه این نقدها به مردم مربوط نمی شود و حتماً رفتار و مدیریت مسئولان کشوری هم قابل نقد است. وی در پایان گفت: به طورکلی در مورد فاجعه منا غیر از محترم شمردن احساسات عزیزان و بازماندگان این فاجعه چیز دیگری قابل دفاع نبود و عملکرد چندان قابل تأییدی نداشتیم و لازم است در این رابطه بازبینی از منظر ارتباطات صورت بگیرد. من سخنم را با یک حدیث از امام جعفر صادق(ع) تمام کنم. ایشان گفتند که دوست دارم شیعه جعفریه به گونه ای باشند که بتوانم در صف اول نماز بگویم اینها شیعه اند یعنی اقلیت شیعه را به گونه ای پیشتاز کنیم که در همه جا بتوانند تشخیص دهند که اینها شیعه اند نه اینکه با یکسری رفتارهای بد از شیعه یاد کنند. اگر فاجعه منا را نوعی مواجهه اقلیت با اکثریت بدانیم باید بگویم که مواجهه و برخورد ما در این مسیر هوشمندانه و درست نبوده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 33]