تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833237902
نمایه سازی؛ ابزاری مهم در سازماندهی محتوایی علوم و معارف اسلامی
واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
نمایه سازی؛ ابزاری مهم در سازماندهی محتوایی علوم و معارف اسلامی
شناسهٔ خبر: 2860753 - جمعه ۲۶ تیر ۱۳۹۴ - ۱۱:۲۰
دین و اندیشه > اندیشکده ها
مدیرگروه پژوهشی نمایه سازی و فهرست نویسی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی گفت: نمایه سازی، یکی از روشهای مقبول سازماندهی محتوایی اطلاعات است و شاید بهترین و مطمئن ترین شیوه سازماندهی اطلاعات باشد. به گزارش خبرگزاری مهر، تهیه و تولید علم در عصر حاضر از یک سو و نشر و اشاعه آن به شیوه های مختلف از سوی دیگر، سرعت فزایندهاى بخود گرفته و به مرحله انفجار اطلاعات نزدیک مىگردد. از این رو متخصصان علم اطلاع رسانى در سالهاى اخیر به فکر کنترل و سازماندهى آن برآمده و راهها و شیوه هاى گوناگونى را در معرض تجربه قرار دادند. در این راستا شیوه نمایه سازى موضوعى، راهکار مناسب و سودمندى است که نهادهاى علمى و اطلاع رسانى مهمى نیز در کشورهاى پیشرفته و در حال پیشرفت جهان به آن اقدام کرده اند. مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی نیز براى سازماندهی محتوایی منابع و مدارک اسلامی، بر اساس اصطلاح نامه جامع علوم اسلامی گام های موثری برداشته ست. گروه پژوهشی نمایه سازی و فهرست نویسی مرکز، مسئولیت سازماندهی اطلاعات علوم اسلامی را بر عهده دارد و در سالهای اخیر منابع کلام اسلامی را بر اساس اصطلاح نامه، نمایه سازی موضوعی نمود و محصول ارزشمندی به جامعه علمی پژوهشی تقدیم کرد.برای آشنایی بیشتر با این موضوع، مصاحبه ای با حجت الاسلام والمسلمین سیدتقی واردی مدیرگروه پژوهشی نمایه سازی و فهرست نویسی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انجام شده است که در ادامه می آید:*نمایه سازی موضوعی چه نقشی در مدیریت اطلاعات دارد؟ نمایه سازی، یکی از روشهای مقبول سازماندهی محتوایی اطلاعات است و شاید بهترین و مطمئن ترین شیوه سازماندهی اطلاعات باشد زیرا بعد از آزمون و خطاهایی که دانشمندان مدیریت دانش در شیوهای مختلف سازماندهی اطلاعات داشته اند، امروزه بالاتفاق شیوه نمایه سازی را توصیه و مورد عمل قرار می دهند. در دوران معاصر به خاطر دیجیتالی شدن منابع، نمایه سازی شتاب بیشتری یافته و در مراکز علمی و پژوهشی کشورهای پیشرفته، یک کار حتمی تلقی می گردد اما سازماندهی اطلاعات، که یکی از فرایندهای مدیریت اطلاعات است، نقش زیر بنایی در مدیریت اطلاعات(تولید، گردآوری، سازماندهی و اشاعه) دارد و در واقع یکی از رکن های اصلی مدیریت اطلاعات محسوب می گردد. به همین جهت، نمایه سازی اطلاعات، زمینه سازماندهی آن را فراهم می کند و سازماندهی، پازل مدیریت اطلاعات را کامل می گرداند.*مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، به ویژه گروه نمایه سازی کدام یک از مراحل مدیریت اطلاعات را بر عهده دارد؟مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی فعالیتهای گسترده ای در هر چهار مرحله فوق الذکر دارد. هم در تولید، کارهایی چون فرهنگ نامه و اصطلاح نامه را عرضه می کند، هم در گردآوری، کتابخانه دیجیتالی مهمی به وجود آورده، هم در سازماندهی، رشته های مختلف علوم اسلامی را نمایه نموده و هم در اشاعه، چه به صورت کتبی و چه به صورت الکترونیکی محصولاتی را ارائه نموده است. اما گروه نمایه سازی، فعالیتش منحصر در نمایه سازی محتوایی علوم اسلامی است. تا کنون منابع محتوایی علم اصول فقه، علوم قرآن و کلام اسلامی نمایه شده اند و منابع اخلاق اسلامی در دستور کار می باشد. البته پیش از این چند مجموعه آثار اندیشمندان معاصر، از جمله علامه شهید مرتضی مطهری نیز مورد نمایه قرار گرفته اند.*نمایه سازی محتوایی منابع علوم اسلامی را به چه روشی انجام می دهید؟ نمایه سازی مرکز ما، اولا موضوعی است. ثانیا به روش همارا است. ثالثا از واژگان کنترل شده(اصطلاح نامه) استفاده می کند و رابعا به دو روش تک اصطلاحی و ترکیبی می باشد. هر یک از این ها از جهت مفهومی نیاز به توضیح دارند، که از حوصله این گفتگو بیرون است. *سه مورد اول، کم و بیش برای خوانندگان ارجمند معلوم است، لطفا مورد چهارم، یعنی دو روش تک اصطلاحی و ترکیبی را مقداری توضیح دهید.مراد از نمایه تک اصطلاحی آن است که برای موضوع مورد نظر، یک اصطلاح(از اصطلاح نامه) انتخاب و به سند انتساب گردد و اگر آن موضوع نیاز به چند اصطلاح داشته باشد، به تعداد اصطلاحات، انتساب به سند تکرار می شود. این گونه نمایه سازی معمولا دارای عمق زیادی نمی باشند و در آن ها بیشتر به نمایه های کلی بسنده می شود. غالب نمایه های فعلی مراکز علمی و پژوهشی کشور ما این گونه اند.نمایه ترکیبی آن است که نمایه ساز برای ارائه هر نمایه موضوعی،از ترکیب چند اصطلاح مرتبط با همان موضوع استفاده کند. در واقع هر نمایه، از چند اصطلاح تشکیل می گردد. این نمایه سازی، دارای عمق بیشتری است و گاهی به آن نمایه سازی تفصیلی نیز گفته می شود. که ارزش افزوده بسیار زیادی نسبت به نمایه تک اصطلاحی دارد.*بعد از بیان مقدمات، می پردازیم به اصل مطلب. بفرمایید منابع کلام اسلامی را به چه روشی نمایه نمودید؟ کلام اسلامی، یکی از رشته های پُردامنه علوم اسلامی است، که از جهت موضوعی و هم از جهت حجمی(تولیدی) در طول تاریخ اسلام بسیار وسیع و حجیم شده است. مخصوصا در این عصر، که عصر دانایی و اطلاع رسانی است، روز به روز بر حجم آن(از هر دو جهت) افزوده می شود. بی تردید نمایه سازی همه آن ها در توان گروه نمایه سازی مرکز(که بودجه اندک و نیروی کمی دارد) مقدور نیست و چه بسا برای مراکز مهم و پُر بودجه نیز ممکن نباشد. ولی از باب قاعده ما لا یدرک کله لا یترک کله، گروه نمایه سازی مرکز منابع مهم و اثر بخش مذاهب اسلامی (به آن مقداری که در کتابخانه دیجیتالی مهیا شده است) را در دستور نمایه سازی قرار داد و این نمایه سازی به هر دو روش مزبور(تک اصطلاحی و ترکیبی) صورت گرفته است.*لطفا بفرمایید حجم نمایه های منابع کلام اسلامی در هر دو روش به چه مقدار بوده است؟البته پیش از ارائه آمار و ارقام، لازم به یادآوری است آن تعداد منابعی که از جهت اتقان متن و سندیت و هم چنین از نظر معروفیت نویسنده، اولویت و اهمیت بیشتری داشته اند، به صورت ترکیبی و عمیق نمایه سازی شدند و بقیه منابع که اهمیت کمتری داشته اند، تنها به صورت تک اصطلاحی و غیر عمیق مورد نمایه قرار گرفته اند. اما آمار نمایه سازی منابع کلام اسلامی:۱) نمایه سازی ترکیبی عمیق:
- حجم منابع نمایه شده حدود ۸۰/۰۰۰ صفحه الکترونیکی(۳۰۰ کلمه ای) ، در ۱۲۰ عنوان از منابع کلام اسلامی( ۱۹۵ مجلد) می باشد.
تعداد نمایه های ترکیبی: ۶۷/۳۴۸ مورد و تعداد اصطلاحات به کار گرفته شده: ۲۲/۲۸۸ عدد می باشد، که با محاسبه تکرار آن ها بالغ بر: ۲۰۰/۲۳۴ اصطلاح می باشد.۲) نمایه سازی تک اصطلاحی غیر عمیق:حجم منابع نمایه شده: ۱/۶۰۶ جلد و تعداد اصطلاحات به کار گرفته شده: ۱۴/۹۰۰ عدد(تکراری) و بدون تکرار: ۳/۶۶۲ اصطلاح می باشد.بنا بر این، از مجموع این دو روش بیش از ۲۸/۰۰۰ نمایه برای کتاب های کلام اسلامی به عمل آمده و علاوه بر آن، تعداد ۱/۱۶۵ پایان نامه های حوزوی نیز به صورت تک اصطلاحی نمایه شده اند.
در واقع، با نمایه سازی منابع کلام اسلامی(اعم از کتاب و پایان نامه،به دو روش مزبور)، بزرگترین بانک اطلاعاتی موضوعی کلام اسلامی پدید آمده است و این افتخاری برای مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی و هم چنین پژوهشگاه دفتر تبلیغات اسلامی و کل حوزه علمیه قم می باشد.*آیا برای عرضه و اشاعه آن نیز اقدامی انجام داده اید؟گر چه عرضه و نشر محصولات مرکز بر عهده گروه پژوهشی نمایه نیست و مدیریت نظام های اطلاعاتی متولی آن است، ولی از باب «اهل البیت أدری بما فی البیت »، گروه نمایه سازی نیز اقداماتی به عمل آورده است. از جمله تمامی نمایه های منابع کلام اسلامی را در یک پروژه ای بررسی و موارد تکراری را حذف و مشکلات ویرایشی را بر طرف و مابقی را برای چاپ و نشر(مکتوب) آماده می نماید . فاز اول این پروژه سال قبل انجام شد و فاز دوم آن ان شاء الله امسال انجام و برای چاپ، به نشر پژوهشگاه تحویل خواهد شد. هم چنین از نظام های اطلاعاتی درخواست شد که برنامه نرم افزاری ویژه نمایه کلام اسلامی، همراه با اصطلاح نامه کلام و متن الکترونیکی منابع تهیه و تکثیر و توزیع کند، که هنوز اقدامات جدی به عمل نیامده است. اما پایان نامه های کلام اسلامی، در برنامه کتابداری«آذرخش» بارگذاری شده و جستجوگران می توانند از طریق سایت مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی(islamicdoc.org) آن را مشاهده نمایند.*چه محملهایی برای نشر نمایه های کلام اسلامی پیشنهاد می نمایید؟محمل های مختلفی مد نظر است. از جمله: ایجاد ویکی کلام اسلامی، ایجاد پایگاه تخصصی کلام اسلامی(همانند پایگاه تخصصی اصول فقه) که جامع فرهنگ نامه، اصطلاح نامه، نمایه، مقالات، پایان نامه و متن الکترونیکی منابع کلام اسلامی می باشد. هم چنین نشر مکتوب نمایه های کلام اسلامی به صورت موضوعی( مثلا نمایه های موضوع امامت در یک کتاب). علاوه بر همه آن ها تعبیه آن در یک برنامه نرم افزاری اینترنتی که همه بتوانند از آن استفاده کنند. مثلا می توان با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هماهنگ نمود و این دستاورد بزرگ را در موتور جستجوی ایرانی «یوز» www.yooz.ir فعال سازی نمود.*به عنوان آخرین سئوال بفرمایید هم اینک به نمایه سازی چه منابعی اشتغال دارید؟بعد از پایان نمایه سازی منابع کلام اسلامی، نمایه منابع اخلاق اسلامی در دستور کار قرار گرفت و تا کنون حدود پنجاه در صد آن انجام یافته است. هم چنین برنامه و بودجه نمایه معارف مهدوی که از دو سال گذشته پیشنهاد داده شد و مورد تصویب پژوهشگاه هم قرار گرفت، مع الاسف هنوز بودجه آن ابلاغ نگردیده است، تا اقدامی برای آن صورت گیرد. گروه نمایه سازی منتظر تخصیص و ابلاغ بودجه آن است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها