محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829900161
تبیین جامعه‌شناختی مؤلفه‌های همبستگی اجتماعی در جامعه مهدوی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
تبیین جامعه‌شناختی مؤلفه‌های همبستگی اجتماعی در جامعه مهدوی
توسعه عدالت اجتماعی است. گسترش عدالت در جامعه سبب‌ساز توسعه رضایتمندی عمومی می‌شود. رضایتمندی در سطح جامعه از سویی به رابطه صمیمانه دولت و ملت کمک می‌کند و از سوی دیگر به گسترش مهرورزی در بین آحاد ملت یاری می‌رسند.
بخش اول چکیده هر نظام اجتماعی برای پایداری و پویایی خود نیازمند فضایی آرام و به دور از هرگونه تضاد و تنش است تا بتواند به اهداف خود دست یابد. این مهم نیازمند زمینه‌هایی است که بدون آن‌ها پیشرفت غیرممکن است. یکی از این زمینه‌ها وجود وفاق ملی و همبستگی اجتماعی در سطح جامعه است. از این‌رو امروزه همه نظام‌های سیاسی جهان با درک درست از این واقعیت به دنبال تحقق و تثبیت همگرایی در جوامع خود هستند. ما اعتقاد داریم که دولت و جامعه مهدوی در این فضیلت نیز سرآمد جوامع انسانی است و یکی از راهبردهای امام زمان(عج) پس از ظهور، ایجاد همبستگی اجتماعی در بین جوامع بشری است و برای رسیدن به این وفاق، شیوه‌ها و راهکارهایی را به کار خواهند برد که می‌تواند الگویی شایسته برای جوامعی باشد که می‌خواهند از جامعه و ملتی همگرا برخوردار باشند. راهکارهایی چون گسترش دین و جهان‌بینی واحد، توسعه همه‌جانبه عدالت اجتماعی، توسعه مهرورزی، ارتقای سطح فکری فرهنگی جامعه و البته این راهکارها با رهبری سیستماتیک و فرهمندانه خویش می‌تواند برای دولت و جامعه زمینه‌ساز الگو باشد؛ هم در تلاش برای تحقق شرایط و زمینه‌های ظهور منجی و هم در ساماندهی به وضعیت نظام اجتماعی موجود. واژگان کلیدی: همبستگی اجتماعی، وفاق ملی، ظهور منجی، پس از ظهور، جامعۀ زمینه‌ساز، جامعۀ مهدوی. مقدمه هر ساخت اجتماعی به زمینه‌ها و شرایطی نیاز دارد که پایایی و پویایی خود را مرهون آن‌هاست. هر جامعه‌ای دسته‌ای اهداف و آرمان‌ها دارد که اعضا را برای دست‌یابی به آن‌ها از طریق برخی وسایل پذیرفته شده، تشویق می‌کند. اما بی‌شک شرط ضروری و گام نخست برای رسیدن به این اهداف تعریف شده، فراهم آوردن زمینه‌هایی است که حرکت اعضا را به سوی اهداف تسهیل کند و در مرحله بعد زدودن شرایطی است که مانعی بر سر راه رسیدن به اهداف مورد نظر جامعه به شمار می‌آید. وجود شکاف، تنش و گسستگی بین لایه‌های گوناگون جامعه، چون گسلی عمیق و دامن‌گستر مانع پویایی و حرکت نظام اجتماعی در مسیر دست‌یابی به اهداف است و در مقابل، انسجام و همبستگی بین بخش‌های مختلف نظام اجتماعی، حرکت جامعه را در رسیدن به آرمان‌هایش سرعت می‌بخشد و به جامعه کمک می‌کند در زمان کم‌تری به اهدافش دست یابد. پارسونز (Alan Parsons)، جامعه‌شناس امریکایی، معتقد است هر نظام اجتماعی برای پایایی و پویایی خود، باید دارای سازوکاری باشد که بتواند چهار تکلیف ضروری را انجام دهد: تطبیق نظام با محیط، دست‌یابی به هدف، یک‌پارچگی و سکون (نگه‌داشت الگو). مراد او از کارکرد یک‌پارچگی، تنظیم روابط متقابل اجزای نظام است. (ریتزر، 1380: 131) امروزه همه نظام‌های سیاسی و اجتماعی جهان به این درک و فهم دست یافته‌اند که مهم‌ترین راه نگه‌داشت و پویایی اجتماعی ساخت‌های مورد نظرشان، از مسیر انسجام ملی و همبستگی اجتماعی می‌گذرد. از این‌رو به هر وسیله‌ای در تلاشند که نوعی وحدت و یگانگی در بین قشرهای مختلف جوامع خود ایجاد نمایند تا از این طریق اعضا را در دست‌یابی به اهدافشان یاری نمایند. این را زمانی می‌توان به خوبی درک کرد که به انبوهی از نظریه‌پردازی‌هایی که اندیشه‌ورزان فرهنگ‌ها و جوامع مختلف برای نیل به همبستگی اجتماعی ارائه داده‌اند، نظری افکند که در چارچوب‌های نظری به آن‌ها اشاره خواهد شد. اسلام نیز همچون دیگر نظام‌های سیاسی ـ اجتماعی برای خوش‌بختی و سعادت بشر، دسته‌ای از باورداشت‌ها، بینش‌ها، نگرش‌ها و کنش‌های ویژه را به عنوان ارزش معرفی نموده و از مؤمنان خواسته است از مسیرهای پذیرفته‌شده به این اهداف دست یابند و با توجه به کارکرد مثبت یک‌پارچگی و همگرایی در جای‌جای آموزه‌های خود به آنان توصیه کرده که در این مسیر همبستگی خویش را حفظ کنند، به ریسمان الهی چنگ زنند و از تفرقه بپرهیزند. قرآن، از یک‌سو همبستگی اجتماعی بین مسلمانان را نعمتی الهی یاد کرده و تأکید می‌کند که فقدان همبستگی بین جامعه عرب پیش از اسلام، کانون آتشی بود که آن جامعه را در کام خود فرو می‌برد، اما جامعه عرب در پرتو اسلام و با دست‌یابی به وفاق اجتماعی از سقوط حتمی و نابودی قطعی نجات یافت (آل عمران: 103) و از سوی دیگر مردم را به اطاعت از پیامبر فراخوانده، از تفرقه و جدایی برحذر داشته و آن را عامل سستی و از بین رفتن قدرت جامعه اسلامی بیان می‌کند. (انفال: 103) افزون بر سفارش قرآن به حفظ همبستگی اجتماعی، توصیه به یک‌پارچگی را در سنت و سخنان پیامبر خدا(ص) و جانشیان او به روشنی می‌توان دید. پیامبر گرامی اسلام(ص)از زمان بعثت تا رحلت، همواره در آموزش‌ها و تعالیم خود در جهت نفی تفرقه و تقویت پایه‌های وحدت و همبستگی و همدلی میان امت اسلام و حتی تفاهم با غیر‌مسلمانان گام برمی‌داشت؛ از ساختن مسجد گرفته تا بستن عقد اخوت و برادری بین امت و تلطیف فضای اجتماعی خشن حاکم بر جوامع عرب. پیامبرخدا(ص) و جانشینان او در طول حیات خود پیروانشان را به انسجام اجتماعی و حفظ وحدت و یک‌پارچگی و دوری از تفرقه و چنددستگی دعوت می‌کردند. حضرت علی(ع) بزرگ‌ترین دست‌آورد رسول اعظم اسلام(ص)را ایجاد الفت و اتحاد در میان مردمی متفرق و پراکنده می‌داند؛ مردمی که به دلیل تعصبات جاهلی به جان یکدیگر افتاده و در حال سقوط بودند. پیامبر با تعالیم اسلامی همه را به خدای یگانه متوجه نمود و امتیازات موهوم مانند مال، ثروت، نژاد و رنگ را از میان برد. ایشان می‌فرماید: ... در روزگاری که مردم روی زمین دارای مذاهب پراکنده، خواسته‌های گوناگون و روش‌های متفاوت بودند، عده‌ای خدا را به پدیده‌ها تشبیه کرده و گروهی نام‌های ارزشمند خدا را انکار و به بت‌ها نسبت می‌دادند و برخی به غیرخدا اشاره می‌کردند. پس خدای سبحان مردم را به وسیله محمد(ص) از گمراهی نجات داد و هدایت کرد. (شریف رضی، 1383: 25، خ1) بی‌گمان حکمت اصلی جمعی بودن بسیاری از مناسک دینی مانند حج، نماز جماعت و... ایجاد حس همبستگی و پیوند‌های اجتماعی بین مسلمانان است. در جامعه اسلامی، باید میان افراد همبستگی و وحدت وجود داشته باشد؛ چرا که هرچه اتحاد و همبستگی میان افراد بیش‌تر باشد، تحقق فضایل در میان مردم امکان‌پذیرتر و بسیاری از قوانین اخلاقی در جامعه اجرایی‌تر خواهد شد و آن‌گاه افراد جامعه انسانی بیش‌تر و بهتر می‌توانند استعداد‌های خدادادی خویش را در ابعاد مختلف مادی و معنوی، آشکار نمایند و زمینه تعالی خود و جامعه خویش را فراهم‌تر آورند. شیعه در نگرش به آموزه مهدویت نیز بر این نکته تأکید دارد که مهدی موعود(عج) پس از ظهور به همبستگی اجتماعی و یک‌پارچه کردن امت اسلامی همت خواهد گمارد که این خود نشان از اهمیت و ارزش بودن گفتمان «همبستگی اجتماعی» است. در آموزه‌های دینی به این بعد از ابعاد اصلاحی امام زمان(عج) بسیار اشاره شده است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم: 1. در دعای امام علی(ع) درباره آن حضرت چنین آمده است: وَ اجْمَعْ بِهِ شَمْلَ الْأُمَّه؛ (نعمانی، 1397: 214؛ مجلسی، بی‌تا: 115) و پراکندگی امت را با او جمع فرما!2. امام صادق(ع) می‌فرماید: خداوند به وسیله او بین دل‌های پراکنده و مخالف یکدیگر ائتلاف می‌بخشد. (کلینی، 1388: ج1، 314) 3. در برخی دعاها برای زیارت امام زمان(عج) آمده است:السَّلامُ عَلَى الْمَهْدِیِّ الَّذِی وَعَدَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ الْأُمَمَ أَنْ یَجْمَعَ بِهِ الْکَلِمَ وَ یَلُمَّ بِهِ الشَّعَث؛ (قمی، 1378: 876)سلام بر مهدی که خداوند وعده داده است که به وسیله او همبستگی به وجود آورده و پراکندگی را برطرف کند. همین مضمون در دعای افتتاح نیز با عبارتی دیگر آمده است:اللَّهُمَّ الْمُمْ بِهِ شَعَثَنَا وَ اشْعَبْ بِهِ صَدْعَنَا؛ (همو: 229)خدایا، به واسطه مهدی پراکندگی ما را به همبستگی مبدل کن و ازهم‌گسیختگی ما را التیام بخش! 4. در روایتی آمده است:عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ(ع) قَالَ: قُلْتُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ! أَ مِنَّا آلَ مُحَمَّدٍ الْمَهْدِیُّ أَمْ مِنْ غَیْرِنَا؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): لَا، بَلْ مِنَّا. یَخْتِمُ اللَّهُ بِهِ الدِّینَ کَمَا فَتَحَ بِنَا وَ بِنَا یُنْقَذُونَ مِنَ الْفِتَنِ کَمَا أُنْقِذُوا مِنَ الشِّرْکِ وَ بِنَا یُؤَلِّفُ اللَّهُ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ بَعْدَ عَدَاوَهِ الْفِتْنَهِ إِخْوَاناً کَمَا أَلَّفَ بَیْنَهُمْ بَعْدَ عَدَاوَهِ الشِّرْکِ إِخْوَاناً فِی دِینِهِم؛ (مجلسی، بی‌تا: ج51، 84) علی(ع) فرمود: به پیامبر(ص) گفتم: آیا مهدی از ما آل محمد است یا از غیر ما؟ فرمود: نه، بلکه از ماست. خداوند دین را به دست او ختم می‌کند، چنان‌که به وسیله ما آغاز کرد و به واسطه ما مردم از فتنه‌ها نجات می‌یابند همان‌گونه که از شرک نجات یافتند و به وسیله ما خداوند پس از دشمنی فتنه‌ها و آزمایش‌های سخت، دل‌هایشان را با هم الفت می‌دهد، همان‌طور که پس از دشمنی شرک، آنان را برادر دینی قرار داد. 5. امام حسین(ع) نیز وضعیت جامعه ازهم‌پاشیده و ازهم‌گسیخته دوران پیش از ظهور را در پاسخ به راوی که پرسیده بود: آیا خیر و خوبی در آن زمان وجود خواهد داشت، چنین توصیف فرمود:الْخَیْرُ کُلُّهُ فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ یَقُومُ قَائِمُنَا وَ یَدْفَعُ ذَلِکَ کُلَّه؛ (نعمانی، 1397: 206)خوبی‌ها آن‌گاه پدیدار خواهد شد که قائم ما قیام کند و تمامی بدی‌ها (نا‌هنجاری‌ها) را از بین می‌برد. بدون شک امام زمان(عج) در بسط و گسترش گفتمان همبستگی از معجزه استفاده نمی‌کند، بلکه این هدف را از مسیر سازوکارها و راهبردهای اجتماعی خاصی به انجام خواهند رساند که در روایات به آن‌ها اشارت رفته است که با استخراج و تبیین آن‌ها می‌توان به گنجینه‌ای راهبردی از شیوه‌های ایجاد انسجام و همبستگی اجتماعی دست یافت؛ گنجینه‌ای پربها که هم می‌تواند همه را با برنامه‌های اصلاحی امام زمان(عج) آشنا کند و هم ذخیره‌ای پایان‌ناپذیر برای نظام‌های اجتماعی باشد که راه‌های وصول به همبستگی اجتماعی را جست‌وجو می‌کنند. اما نکته بسیار مهم این است که هر جامعه یا دولتی که می‌خواهد «جامعه و دولت زمینه‌ساز» باشد باید بتواند راهبردهایی را که امام زمان(عج) برای اجرای برنامه‌های اصلاحی خود به کار می‌گیرد در حد توان خود به کار گیرد و از این طریق، زمینه‌های آغاز حرکت اصلاح‌طلبانه حضرت را فراهم آورد. این نوشتار پس از استخراج آیات و روایات درباره سازوکارهای امام زمان(عج) برای ایجاد همبستگی اجتماعی با توجه به نیاز روزافزون جامعه امروز به حفظ همبستگی اجتماعی و انسجام ملی برای دست‌یابی به اهداف مورد نظرش و وظیفه‌ای که نظام اسلامی ما در قبال زمینه‌سازی ظهور امام زمان(عج) دارد، به بررسی نقش جامعه و دولت زمینه‌ساز در تحقق و حفظ همبستگی اجتماعی قشرهای مختلف جامعه می‌پردازد. سؤال اصلی این پژوهش این است که «امام زمان(عج) چه راهکارهایی را برای ایجاد همبستگی اجتماعی در بین مردمی که ظهور را درک کرده‌اند، به کار می‌گیرد؟» در ادامه نیز برای برجسته‌تر شدن جنبه کاربردی تحقیق، به این سؤال پرداخته می‌شود که «نقش جامعه و دولت زمینه‌ساز در زمینه ایجاد همبستگی اجتماعی چیست؟» فرضیه تحقیق نیز این است که امام زمان(عج) با استفاده از محبوبیتی که در بین قشرهای مختلف جامعه دارد ابتدا وحدتی در نوع نگرش انسان‌ها به هستی پدید می‌آورد و در مرحله بعد و در پرتو این وحدت نگرش به تصحیح، تعدیل و هدایت کنش‌های اجتماعی و سامان دادن به نظام اقتصادی در راستای یک‌پارچه کردن جامعه گام برمی‌دارد. این پژوهش با روش توصیفی ـ تبیینی و بر اساس اسناد و شواهد کتاب‌خانه‌ای صورت پذیرفته است. در این روش با رجوع به کتاب‌هایی اعم از کتب روایی یا ادعیه یا کتب تحلیلی که به توصیف یا تبیین آموزه مهدویت پرداخته‌اند، مسئله بررسی و تبیین می‌شود. کتاب‌ها و مقالات دیگر به‌گونه‌ای پراکنده به برخی راهکارهای تحقق همبستگی در زمان ظهور اشاره کرده‌اند، اما اثری که به صورت مستقل و شایان به این بحث، آن هم از نگاه جامعه‌شناسی بپردازد، وجود ندارد. از این نظر، طرح این مسئله، پرداختی جدید و بدون پیشینه است. در بیان چارچوب نظری تحقیق نیز باید گفت که هر پدیده اجتماعی در پیدایی خود نیازمند علل و عواملی است که در به وجود آوردن آن نقش داشته‌اند. پیدایی همبستگی اجتماعی نیز وام‌دار عوامل ایجادکننده خود است. اما در این‌که چه عاملی در ایجاد این پدیده نقش دارد، بین اندیشه‌ورزان و نظریه‌پردازان اجتماعی، توافقی وجود ندارد. جامعه‌شناسان و اندیشه‌ورزان بسیاری درباره پدیده همبستگی اجتماعی و علل به وجود آورنده آن به نظریه‌پردازی دست زده‌اند که در ذیل به عمده‌ترین آن‌ها اشاره‌ای گذرا خواهد شد. ابن‌خلدون، متفکر اسلامی عصبیت را عامل همبستگی اجتماعی می‌دانست. فارابی و خواجه نصیر طوسی نیز به همبستگی اجتماعی مبتنی بر محبت اعتقاد داشتند. (یعقوبی، 1383: 16)دورکیم (Émile Durkheim) جامعه‌شناس فرانسوی اعتقاد داشت که همبستگی اجتماعی مبتنی بر دو عامل وجدان جمعی و تقسیم کار است. پارسونز (Alan Parsons) جامعه‌شناس امریکایی بر این باور بود که همبستگی، مبتنی بر تعادل ارزش‌ها و محیط است. زیمل و کوزر (و البته به نوعی مارکس) وجود دشمن مشترک را عامل همبستگی اجتماعی معرفی می‌کردند. هرچند هرکدام از این نظریه‌ها در پرداخت به این موضوع به بخشی از واقعیت نظر افکنده‌اند، هیچ‌کدام به تنهایی نمی‌توانند پاسخ‌گوی همه ابعاد و جوانب پرسش اصلی تحقیق باشند. از این‌رو در این تحقیق گزاره‌هایی مناسب از هر کدام از نظریه‌های مورد اشاره که بتوانند راه‌گشای مسیر پژوهش باشد به کار خواهد آمد. مفاهیم کلیدی 1. همبستگی اجتماعی همبستگی اجتماعی (social solidarity) از مفاهیم کلیدی جامعه‌شناسی است که در علوم اجتماعی کاربرد بسیاری دارد. وحدت (unity)، وفاق (agreement) و وفاداری (suppok) که ناشی از علایق، احساسات و همدلی و کنش‌های مشترک است، از لوازم همبستگی اجتماعی به شمار می‌رود. (Hornby,oxford advanced lerner's dictionary,A.S fifth edition,1998,entry or solidarity) در روان‌شناسی اجتماعی، همبستگی به کششی اطلاق می‌شود که یک گروه در اعضای خود می‌یابد و همه نیروهای انگیزشی که احساس فرد را به گروه تحت تأثیر قرار می‌دهند، گاه در درون خود فرد و گاه بیرون از او ریشه دارند. (گولد، 1376) جامعه‌شناسی نیز تعریفی نزدیک به همین معنا برای همبستگی اجتماعی بیان کرده است: به زبان جامعه‌شناختی، همبستگی پدیده‌ای را می‌رساند که بر پایه آن در سطح یک گروه یا یک جامعه، اعضا به یکدیگر وابسته‌اند و به‌طور متقابل نیازمند یکدیگرند. (بیرو، 1370: 400)از این‌رو گفته شده است که همبستگی در درون، معنایی اخلاقی را دربر دارد که متضمن وجود یک اندیشه، یک وظیفه یا الزام متقابل است. 2. دولت دولت در لغت به معنای اقبال و سعادت، پیروزی در امری، غنیمت، مال، سطنت و... آمده است. در اصطلاح، برای این واژه، سه تعریف ارائه کرده‌اند:الف) دولت عبارت است از مجموعه تشکیلات حقوقی، جغرافیایی و اجتماعی معین و مشخص مردمان در سرزمینی خاص. با توجه به این تعریف، دولت واحدی است دربر گیرنده چهار عنصر جمعیت، سرزمین، حکومت و حاکمیت. ب) دولت به معنای هیئت مجریه (حکومت) و مقننه (پارلمان) است.ج) دولت به معنای قوه مجریه کشور و هیئت دولت که وظیفهاش اجرای قانون است. (آراسته‌خو، 1371: 56 - 57)مراد ما از دولت، معنای دوم است؛ یعنی تمام کسانی که مجاری امور و برنامه‌ریزی‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فکری ـ فرهنگی نظام به دست آن‌هاست و مسئولان نظام و هیئت حاکمه نامیده می‌شوند؛ زیرا هر برنامه‌ای که بخواهد در جامعه طرح‌ریزی و اجرا شود بدون همکاری آنان به ثمر نخواهد رسید. 3. جامعه جامعه‌شناسان در ارائه تعریفی از جامعه با هم اتفاق نظر ندارند. البته این عدم اتفاق به تعریف جامعه اختصاصی ندارد؛ زیرا آنان نیز در بسیاری از مفاهیم دیگر که در حوزه علوم انسانی و اجتماعی کاربرد دارند با این مشکل روبه‌رو هستند، اما تعریف زیر از جامعیت بیش‌تری برخوردار است: جامعه، جمعیتی سازمان‌یافته از اشخاص است که با هم در سرزمینی مشترک سکونت دارند و با همکاری در گروه‌ها نیازهای اجتماعی ابتدایی و اصلی‌شان را تأمین می‌کنند و با مشارکت در فرهنگی مشترک به عنوان یک واحد اجتماعی متمایز شناخته می‌شوند. (نیک‌گهر، 1369: 99) 4. زمینه‌ساز اصطلاح «زمینه‌ساز» برگرفته از مضمون احادیثی است که در آن‌ها از گروه‌هایی یاد شده که پیش از ظهور حضرت مهدی(عج) بسترها و شرایط لازم را برای قیام امام زمان فراهم می‌آورند. این اصطلاح، معادل فارسی کلمۀ «تمهید» و «توطئه» و «اعداد» در عربی است که به معنای مقدمه‌چینی، فراهم‌سازی، آماده‌سازی و بسترسازی است، چنان‌که کلمات «یُوَطّئون» (قزوینی، بی‌تا: ج2، 1368) و «لَیُعِدَّنَّ» (نعمانی، 1397: 320) در احادیث به همین معناست. با توجه به این معنا، زمینه‌سازی ظهور، یعنی فراهم ساختن و ایجاد مقدمات و اسباب و علل ظهور به‌گونه‌ای که شرایط برای تحقق ظهور و خارج شدن امام از پرده غیبت، مهیا و هموار باشد تا امام بتواند حرکت خود را آغاز و حکومت جهانی‌اش را تحقق بخشد. (پورسیدآقایی، 1388: 20) با این تفسیر روشن می‌شود که دولت و جامعه زمینه‌ساز، ساختارهای سیاسی و نظام‌های اجتماعی هستند که با استفاده از ظرفیت‌های انسانی و توانمندی‌های علمی، فکری، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی خود، به پاکی پهنه هستی پرداخته و با فراهم آوردن شرایط لازم، ظرف زمین را برای ظهور امام زمان(عج) آماده می‌سازند. منابع 1. آذربایجانی، مسعود و دیگران، روان‌شناسی اجتماعی، با نگرش به منابع اسلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387ش. 2. آراسته‌خو، محمد، جامعه‌شناسی سیاسی، تهران، نشر صدوق، 1371ش. 3. آمدی تمیمی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و دررالکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1366ش. 4. افروغ، عماد، فرهنگ‌شناسی و حقوق فرهنگی، تهران، فرهنگ دانش، 1379ش. 5. بندرریگی، محمد، فرهنگ جدید عربی ـ فارسی (ترجمه: المنجد الطلاب)، تهران، انتشارات اسلامی، 1362ش. 6. بیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه: باقر ساروخانی، تهران، کیهان، 1370ش. 7. پورسیدآقایی، سیدمسعود، «زمینه‌سازی ظهور» فصلنامه مشرق موعود، قم، مؤسسه آینده روشن، سال سوم، ش10، تابستان 1388ش. 8. ج. گرب، ادوارد، نابرابری اجتماعی: دیدگاه‌های نظریه‌پردازان کلاسیک و معاصر، ترجمه: محمد سیاهپوش و احمدرضا غروی‌نژاد، تهران، نشر معاصر، 1373ش. 9. حکیمی، محمدرضا، الحیاه، ج1، تهران، نشر فرهنگ اسلامی، 1409ش. 10. خوانساری، آقاجمال، شرح غرر و درر آمُدی، تهران، دانشگاه تهران، 1373ش. 11. ریتزر، جورج، نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی، چاپ پنجم، 1380ش. 12. شریف رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، ترجمه: محمد دشتی، قم، مؤسسه تحقیقاتی امیرالمؤمنین، 1383ش. 13. صدوق، محمد بن علی بن بابویه، علل الشرایع، ج1، نجف، المکتبه الحیدریه، 1386ق. 14. طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ترجمه: محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1363ش. 15. قزوینی (ابن‌ماجه)، محمد بن یزید، السنن، تحقیق: محمدفؤاد عبدالباقی، بیروت، دارالفکر، بی‌تا. 16. قمی، عباس، مفاتیح الجنان، قم، انتشارات دلیل ما، 1378ش. 17. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1388ق. 18. کوئن، بروس، درآمدی به جامعه‌شناسی، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران، نشر توتیا، 1375ش. 19. کورانی، علی، عصر ظهور، ترجمه: عباس جلالی، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی، 1369ش. 20. گولد، جولیوس؛ ال.کولب، ولیام، فرهنگ علوم اجتماعی، تهران، انتشارات مازیار، 1376ش. 21. گیدنز، آنتونی، جامعه‌شناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، تهران، نشر نی، 1376ش. 22. مؤسسه المعارف الاسلامیه، معجم احادیث المهدی، قم، بنیاد معارف اسلامی، 1386ش. 23. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، بی‌تا. 24. مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، تحقیق و نگارش: محمدحسین اسکندری، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1378ش. 25. مطهری، مرتضی، عدل الهی، قم، انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم)، 1361ش. 26. ـــــــــــــــ ، مجموعه آثار، ج2، تهران، انتشارات صدرا، 1375ش. 27. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، 1369ش. 28. ملکوتیان، مصطفی، سیری در نظریه‌های انقلاب، تهران، نشر قومس، چاپ دوم، 1376ش. 29. نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، تهران، مکتبه الصدوق، چاپ اول، 1397ق. 30. نیک‌گهر، عبدالحسین، مبانی جامعه‌شناسی، تهران، رایزن، 1369ش. 31. یعقوبی، عبدالرسول، عوامل همبستگی و گسستگی ایرانیان، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1383ش. 32. Hornby,oxford advanced lerner's dictionary,A.S fifth edition, 1998, entry or solidarity. شمس‌الله مریجی اسماعیل چراغی کوتیانی منبع: فصلنامه مشرق موعود شماره 14 ادامه دارد...
94/02/05 - 04:48
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 111]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها