محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845831547
شرايط كارگزاران از ديدگاه نهج البلاغه
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
شرايط كارگزاران از ديدگاه نهج البلاغه نويسنده: حسن معاشرت از ديدگاه اسلام كارگزاران خدمتگزار مردم هستند ، نه ارباب آنان . از اين رو بايد نحوه رفتار و معاشرت آنان با مردم ، براساس عناصر ارزشي اسلام باشد . تاريخ جوامع بشري نشان مي دهد كه كارگزاراني در ايفاي مسؤوليت خويش موفق بودند كه از عناصر مهم اخلاقي همانند تواضع ، مهر به مردم و ... بهره گرفته اند . در حوزه فرهنگ اسلام نيز به اين عناصر توجه شده است . چنانكه در قرآن خطاب به رسول اكرم ( ص ) آمده است : اگر خشن و بد خلق بودي مردم از اطراف تو پراكنده مي شدند . يكي از ويژگي هاي مهمي كه از ديدگاه نهج البلاغه به آن توجه خاص شده حسن معاشرت كارگزاران با مردم است ؛ كه بايد براساس اصول و مباني و ارزش هاي اخلاق اسلامي باشد . از ديدگاه نهج البلاغه كارگزاران همانند درندگان نيستند كه مردم از آنان وحشت داشته و جرأت صحبت كردن با آنان را نداشته باشند . از اين رو كارگزاران بايد با مردم با بهره گيري از عوامل و عناصر مهم اخلاقي همانند تواضع ، عفو ، محبت نسبت به مردم ؛ معاشرت كارگزاراني همانند محمد بن ابو بكر و مالك اشتر توصيه مي كند كه با مردم براساس مهر ، عاطفه ، عفو و تواضع برخورد كنند چنانكه آن حضرت خطاب به محمد بن ابو بكر فرمود : دو بال خود را در برابرشان فرود آر و با آنان با نرمي رفتار نما و در هنگام مواجهه با آنان با چهره خندان و گشاده روبرو شو . همچنين آن حضرت خطاب به مالك اشتر فرمود : ... دل خويش را با مهر رعيت سرشار ساز و به آنان محبت نموده و لطف نما . براي آنان مثل درنده خونخوار مباش كه لقمه از دهان آنها بگيري ، زيرا مردم دو دسته اند يا برادران ديني تواند و يا در خلقت شبيه خودت كه از آنان لغزش سر مي زند و دستخوش انحراف مي شوند ... بنابراين از عفو و گذشت خويش آنان را بهره مند ساز زيرا تو مافوق آنهايي و امام تو مافوق تو و خداوند مافوق امام تو است ... نكته قابل توجه آن است كه علي ( ع ) به مردم نحوه برخورد با حاكمان را نيز تعليم مي دهد . حضرت يكي از اهداف حكومت خويش را برقراري عدالت كه مصداق بارز آن ، احقاق حق محرومان است ؛ بيان كرده است . با من آنسان كه با جباران و ستمگران سخن مي گويند سخن نگوييد ، القاب پر طنطنه برايم بكار نبريد . عدالت و ظلم ستيزي از ديدگاه علي ( ع ) يكي از ويژگي ها و صفات مهم كارگزاران نظام اسلامي ، عدالت ، ظلم ستيزي و مساوات نگري است . عدالت و ظلم ستيزي از مقوله هايي است كه در فرهنگ امام علي ( ع ) از اهميت ويژه اي برخوردار است . اين نگاه امام با ديدگاه قرآن و منظر رهبران الهي ديگر نيز هماهنگ است . چنانكه در قرآن و منظر رهبران الهي ديگر نيز هماهنگ است . چنانكه در قرآن يكي از اهداف بعثت انبياء برقراري عدالت بيان شده است و همه مسلمانان و مومنان به اين عنصر و پديده مهم ارزشي دعوت شده اند : يكي از اهداف و آرمان بلند علي ( ع ) برقراي عدالت و ظلم ستيزي است . از اين رو است كه آن حضرت يكي از اهداف حكومت خويش را برقراري عدالت كه مصداق بارز آن احقاق حق محرومان است ؛ بيان كرده است . همچنين آن حضرت خطاب به فرزندان خود فرمود : دشمن ستمكاران و ياور ستمديدگان باشيد . ... از منظر علي ( ع ) حكومت بايد مبتني بر رفع تبعيض و مساوات نگري باشد . از اين رو كارگزاران او هم بايد عادل باشند و هم عدالت نگر ؛ كه هيچ از مسير عدالت منحرف نشده و در سياستگزاري هاي كشور عدالت را رعايت كنند . چه بسا به خاطر عدم رعايت عدالت حق محرومي ضايع شده و انساني بي گناه به پاي دار برود . به خاطر اهميت و حسن عدالت و قبح ظلم است ، كه از ديدگاه علي ( ع ) رهبر عادل ترين بندگان خدا و حاكمان ظالم ترين انسان ها معرفي شده است . چنانكه آن حضرت درباره كارگزاران برتر فرمود : برترين كارگزاران كساني هستند كه نام و خاطره اش به عدل ياد شود . كارگزاران جوامع اسلامي بايد بدانند كه رسيدگي به وضعيت محرومان و احقاق حق آنها يكي از وظايف مهم آنان است . سياستگزارن بايد سعي كنند كه در جهت رفع تبعيض و بهبود توده مردم كه معمولاَ محرومان و پابرهنگان هستند ، سياست هاي اصولي و منطقي اتخاذ كنند كه آنان ستون فقرات جامعه و پشتوانه محكم حكومت ها هستند . چنانچه از ديدگاه علي ( ع ) نيز مشورت و بهره گيري از تجربيات ديگران از اهميت ويژه اي برخوردار است . علي ( ع ) خطاب به مالك اشتر فرمود : بي شك فقط توده هاي مردمند كه ستون فقرات جامعه ديني و وسيله شكست دشمنان مي باشند . تو با آنها باش و بر آنها تكيه زن و به خواست و نياز آنان توجه كن . تاريخ انقلاب اسلامي ايران نشان داد كه محرومان پا برهنگان جامعه ، انقلاب را حفظ كردند ؛ نه مرفه هايي بي درد . از اين رو از نگاه علي ( ع ) جامعه اي كه در آن حق محرومان ناديده گرفته شود ، قداست ندارد . چنانچه آن حضرت خطاب به مالك اشتر از قول رسول الله ( ص ) فرمود كه رسول خدا چنين فرمود : هرگز امتي كه حق ضعيفان در ميان آنان پايمال مي شود از قداست برخوردار نخواهد شد . توانايي و سياست از ديدگاه علي ( ع ) يكي از ويژگي ها و صفات كارگزاران نظام اسلامي توانايي و سياست است . از اين روست كه در نحوه انتخاب كارگزاران از سوي آن حضرت به اين عنصر توجه شده است . انتخاب كارگزاران با تدبير همانند مالك اشتر حاكي از توجه خاص آن حضرت به اين ويژگي است . در جوامع امروزه نيز از كارگزاراني بهره گرفته مي شود ، كه از توانايي و مديريت خوبي برخوردار باشند . طبيعي است كه كارگزاران هر نظامي بايد شايسته و توانا باشند تا بتوانند به وظايف خويش خوب عمل كنند . كارگزاراني كه در انجام وظايف محوله خود ناتوان باشند صلاحيت چنين مسؤوليتي را ندارند . از اين روست كه علي ( ع ) به توانايي و تدبير كارگزاران كه معناي عامي دارد تأكيد نموده چنين فرمود : از مردم شايسته ترين افراد به حكومت تواناترين آنها بر امور حكومتي است . ... در فرهنگ اسلام به لياقت و اولويت ها درخصوص انتخاب كارگزاران توجه خاصي شده است. بي ترديد يكي از مصاديق بارز لياقت و اولويت ها توانايي و تدبير است كه در كلام علي ( ع) به آن شارت رفت . از اين رو است كه اگر در جامعه اي اسلامي مسؤوليت ها براساس لياقت و اولويت ها واگذار نشود ، خيانت معرفي شده است . چنانكه رسول خدا ( ص) فرمود : هركس از ميان مسلمانان كارگزاراني را برگزيند در حالي كه مي داند كسي ديگر نسبت به او اولويت دارد به قرآن و سنت آگاه تر است خيانت به خدا و رسول او و جميع مسلمانان كرده است . مشورت در جوامع بشري مشورت و بهره گيري از تجربيات و افكار ديگران يك اصل پذيرفته شده است . از اين رو است كه رهبران و كارگزاران جوامع ، مشاورين متعدد در زمينه هاي مختلف دارند . در مسايل علمي نيز مشورت كاربرد مهم دارد . چنانچه پزشكان در مسايل پزشكي مشاوره مي كنند . از يدگاه اسلام نيز به مشورت ، تبادل افكار و بهره گيري از تجارب ديگران توجه خاص شده است . رسول اكر ( ص ) مشورت را موجب رشد دانسته و خود آن حضرت در زمينه هاي مختلف با اصحاب خود مشورت مي كرد . چنانكه آن حضرت در جنگ بدر ، احد ، طائف و صلح حديبيه و ... با اصحاب خود مشورت كرد . از ديدگاه علي ( ع ) نيز مشورت و بهره گيري از تجربيات ديگران از اهميت ويژه اي برخوردار است . چنانكه آن حضرت از تجربه به عنوان علم جديد ياد كرده است و از مشورت به عنوان مهم ترين پشتيبان با توجه به اهميت مشورت است كه علي ( ع ) يكي از وظايف مالك اشتر را مشورت بيان كرده است . چنانچه آن حضرت مالك اشتر را به همنشيني و مذاكره با علما و حكيمان اسلامي امر مي كند : با دانشمندان و حكيمان زياد به بحث ، مذاكره بنشين تا مصالح كشور را تثبيت كني و اصول پايداري يك ملت را قوام بخشي ، كارگزاراني كه استبداد رأي دارند و از انذار ديگران خود را بي نياز مي دانند ، در ايفاي مسؤوليت موفق نبوده و در معرض لغزش ها و خطرات جدي قرار مي گيرند . بي ترديد يكي از مسائل مهم مذاكره با فرهيختگان و دانشوران بهره گيري از افكار و تجربيات آنان در زمينه مسائل حكومتي است ؛ كه بهره گيري از افكار صاحبان فكر و انديشه موجب هدايت و رشد و بي نيازي از انذار ديگران موجب هلاكت و خطر جدي خواهد بود . با توجه به بررسي هاي مهمي كه پيرامون ديدگاه علي ( ع ) درخصوص لزوم مشورت كارگزاران ، صورت گرفت ؛ چنين مي توان گفت : يكي از ويژگي هاي مهم مديران حكومتي و كارگزاران مشورت با ديگران است . نكته قابل ذكر آن است كه از يدگاه علي ( ع ) كارگزاران با هر كسي نبايد مشورت كنند ؛ به دليل اينكه مشورت با برخي افراد در مسايل حكومتي نه تنها مفيد نيست ، بلكه زيان آور است . از اين روست كه علي ( ع ) به مالك اشتر دستور مي دهد كه با علما و حكيمان مشورت كرده و از مشورت با برخي از افراد پرهيز كند چنانكه آن حضرت فرمود : با بخيل مشورت نكن زيرا از بخشش و كمك به ديگران باز مي دارند و از فقر مي ترسانند . همچنين با افراد ترسو مشورت نكن زيرا آنها تو را از انجام كارهاي مهم باز مي دارند . و نيز با افراد حريص مشورت نكن كه آنها براي جمع آوري ثروت و يا كسب مقام ستمگري را در نظر تو نيك جلوه مي دهند . حسن سابقه يكي از ويژگي ها و شرايط كارگزاران از ديدگاه علي ( ع ) براي اولويت خود براي رهبري امت اسلامي به حسن سابقه خود استدلال مي كرد . در گماردن و عزل مديران حكومتي از سوي علي ( ع ) نيز به اين ويژگي اهميت داده شده است . به دليل اينكه عزل برخي از كارگزاران به خاطر سوء سابقه آنان بوده است كه در حكومت قبل داشته اند .علي ( ع ) معاويه را به خاظر سوء سابقه اش مورد سرزنش قرار داده فرمود : تو لياقت رهبري را نداري با توجه به ويژگي فوق است كه علي ( ع ) مالك اشتر را مخاطب قرار داده فرمود : بدترين وزراي تو كساني هستند كه براي آنها بيابي از كساني كه از نظر فكر و نفوذ كمتر از آنان نيستند ، اما بار گناهان آنها را به دوش نمي كشند هزينه اين افراد بر تو سبكتر و همكاريشان با تو بهتر است. همچنين آن حضرت در مورد انتخاب وزرا كه اصالت خانوادگي و سابقه درخشان دارند ، خطاب به مالك اشتر فرمود : پس به سراغ كساني برو كه از خانواده هاي اصيل ، نجيب ، با شخصيت ، مومن ، صالح و خوش سابقه اند . بدترين وزراي تو كساني هستند كه براي جنايتكارن پيشين وزارت نموده و يا شريك جنايتشان بوده اند . از سخنان علي ( ع ) چنين استفاده مي شود كه در حكومت اسلامي مسؤوليت ها نبايد به مهره هاي مؤثر در رژيم هاي طاغوتي كه معمولاََ سابقه سوء دارند واگذار شود . به دليل اينكه آنها علاوه بر آنكه صلاحيت چنين مسؤوليتي را ندارند ، از نظر مردم نيز اعتبار ندارند و سبب وهن حكومت اسلامي مي شود . ديدگاه علي ( ع ) درخصوص حسن سابقه كارگزاران يك اصل مهم و مقبول جوامع است به دليل اينكه در جوامع يكي از معيار و پارامترهاي گزينش كارگزاران حسن سابقه است . اگرچه امكان دارد كه برخي افراد بد سابقه به حسب تحولات جوامع عوض شود ولي چنين افرادي كم هستند . امانت داري حكومت از ديدگاه علي ( ع ) امانت الهي است كه فلسفه وجودي آن براي اجراي قوانين الهي ، برقراري عدالت ، احقاق حق محرمان ، و ... است چنانكه آن حضرت فرمود : خدايا تو مي داني آنچه از ما در گرفتن زمام حكومت به دست واقع شد به خاطر رغبت در امر حكومت و سلطنت نبود ، و نه براي به دست آوردن متاع دنيا ، هدف اين بود كه دينت را زنده كنيم و بلاد تو را اصلاح نماييم تا بندگان مظلوم تو احساس امنيت كنند و حدود و قوانين تو را برپا سازيم . براين اساس كارگزاران حكومت اسلامي امانت دار اين امانت الهي هستند ؛ كه بايد امين باشند . از اين رو مي توان گفت : يكي از شرايط و صفات مهم كارگزاران از ديدگاه علي ( ع ) امانت داري است . چنانچه علي ( ع ) خطاب به حاكم بحرين كه از حكومت به عنوان امانت الهي بهره گرفته بود فرمود : پس همانا به خوبي از عهده حكومت برآمده اي و امانت خود را ادا كرده اي . همچنين آن حضرت در نامه اي به يكي از كارگزارانش درباره اختلاس او كه خيانت به امانت است فرمود : اگر تو انجام دادي ( و خيانت كردي ) پس همانا پرووردگارت را ناراحت كرده خلاف فرمان امام خود عمل نمودي و به امانت خويش خيانت كردي . همان طوري كه از سخنان علي ( ع ) استفاده شد كارگزاران امانت دارند ؛ كه بايد امانت الهي را حفظ كرده و امين باشند . يكي از مصاديق مهم امانت داري آن است كه كارگزاران اسلامي از حكومت به عنوان وسيله و ابزاري براي اجرا و احياي قوانين الهي استفاده كنند . كارگزاران جهان اسلام بدانند كه توسعه اقتصادي ، سياسي يكي از شاخصه هاي توسعه جامعه اسلامي است ؛ ولكن شاخصه مهم بنيادي توسعه همانا توسعه فرهنگي است . ائمه حكومت را براي احيا و اجراي قوانين الهي مي خواستند . بي ترديد در پرتو اجراي قوانين الهي است كه محرومان به حق خود رسيده و شجره خبيثه ظلم از جامعه ريشه كن شده و درخت عدالت به بار مي نشيند و در سايه اجراي قوانين الهي است كه جوامع اسلامي به سوي قانونگرايي و قانونمندي هدايت شده ضوابط جايگزين ضوابط خواهد شد . كارگزاران جهان اسلان بدانند كه توسعه اقتصادي ، سياسي يكي از شاخصه هاي توسعه جامعه اسلامي است ؛ ولكن شاخصه مهم و بنيادي توسعه همانا توسعه فرهنگي است كه در جوامع اسلامي توسعه فرهنگي زيربناي توسعه اقتصادي ، سياسي است . اگر جامعه اسلامي با معارف عميق و بلند اسلامي آشنا نباشد ، چه بسا كه فرهنگ تجمل گرايي ، اسراف و اشرافگري ، در جامعه حاكم شده و معنويت از جامعه رخت بربندد ؛ و مردم و مخصوصاَ نسل جوان قرباني تهاجم فرهنگي شوند . كارگزاران با بهره گيري از ويژگي ها و صفات كارگزاران از ديدگاه علي ( ع ) مورد تجليل قرار گرفت . مي توانند امانت دار امانت الهي باشند به دليل اينكه اين ويژگي ها مربوط به مقطع زماني خاص نيستند ؛ بلكه عناصري هستند كه در تمام زمانها كاربرد دارند . چه بسا كارگزاري كه اين عناصر را ناديده گرفته و از حكومت به عنوان رياست طلبي و ... استفاده كند كه اين گونه بهره گيري از حكومت خيانت به امانت است و موجب پشيماني در قيامت. چنانكه رسول خدا فرمود : حكومت در دست كارگزار امانت است و آن در روز قيامت مايه خواري و پشيماني است مگر اينكه كسي آن را به حق و از راه مشروع تصاحب كند و به وظيفه خويش عمل نمايد . صداقت در حوزه تعليمات اسلام صداقت يكي از عناصر مهم ارزشي است . رسول خدا ( ص ) فرمود : براي امتحان مردم نگاه به زيادي نماز و روزه آنها و كثرت حج و نيكي كردن آنها به مردم و سرو صداي آنها در عبادت شبانه نكنيد . ولي نگاه به راستگويي و امانت آنها كنيد . معصومان ديگر ( ع ) نيز به اين عنصر ارزشي اسلامي و انساني توجه خاص داشته اند . با توجه به نقش سازنده صداقت در روابط اجتماعي و سياسي ؛ رعايت آن براي همگان اهميت دارد و لكن رعايت اين پديده ارزشمند براي كارگزاران از اهميت ويژه اي برخوردار است . زيرا كه صادقانه برخورد نمودن كارگزاران با مردم و گفتن حقايق و واقعيات به مردم ؛ نقش بنيادي در جلب رضايت و اعتماد عمومي دارد ؛ اعتماد مردم به دولتمردان بزرگترين سرمايه كارگزاران است . از اين رو در نهج البلاغه به اعتماد مردم و مسؤولان توجه خاص شده است . امام علي ( ع ) با بهره گيري از صداقت حكومت كرد و كارگزاران خويش را نيز به رعايت آن توجيه نمود . صراحت و صداقت حضرت در سياست يكي از مشكلات خلافت آن حضرت بود . استاد شهيد مطهري مي نويسد : مشكل سوم خلافت او علي ( ع ) مسئله صداقت و صراحت حضرت در سياست بود كه كه اين را هم باز عده اي از دوستانش نمي پسنديدند و مي گفتند سياست اين همه صراحت و صداقت برنمي دارد چاشني سياست دغلبازي است . به خاطر عدم بهره گيري علي ( ع) از اهرم در مسائل حكومتي بود كه برخي تصور مي كردند كه معاويه از علي ( ع) سياستمدار تر است . از اين رو حضرت در جواب اين تصور فرمود : قسم به خدا معاويه از من سياستمدار تر نيست ولي او نيرنگ مي زند و مرتكب گناه مي شود . اگر نيرنگ خصلت زشتي نبود من سياستمدار ترين مردم بودن . در فرهنگ ديني و ساختار حكومتي ديني ، بهره گيري از سياست كه مبتني بر خدعه و نيرنگ باشد ، جايز نيست و يكي از امتيازات حكومت علوي بر حكومت هاي اموي و عباسي نيز در همين است كه حكومت علوي بر عنصر صداقت و عدالت استوار است . به توجه به نقش صداقت در شيوه زمامداري است كه علي ( ع ) به مالك اشتر توصيه مي كند كه با مردم صادقانه برخورد نموده و از وعده و شعارهايي كه همراه عمل نيست پرهيز كند . زيرا كه وعده هاي بدون عمل و نشان دادن غيرواقع را به صورت واقع ؛ موجب خشم خدا و مردم مي شود . حضرت خطاب به مالك اشتر فرمود : از منت نهادن بر رعيت به جهت احساني كه نموده اي و يا بيش از حد جلوه دادن آنچه كرده اي بپرهيز و نيز از دادن وعده اي كه خلف مي كني احتراز كن ؛ چه منت نهادن ، احسان را بي ارزش مي كند و زياده نگري روشنايي حق را مي برد و خلف وعده موجب خشم خدا و مردم مي شود . خداي تعالي فرمود : گناه بزرگي است از نظر خداوند كه بگوييد آنچه را عمل نمي كنيد . اعتماد مردم به دولتمردان بزرگترين سرمايه كارگزاران است .
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 801]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها