تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته میشود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1819611354
روند پايان جنگ (2)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
روند پايان جنگ (2) نويسنده:محمد دروديان تاريخ جنگ مملو از پيچيدگي ها و رموز است و تنها با غور وتمعق در اسناد متقن ميتوان به اصل اين تاريخ دسترسي پيدا كرد. در دومين بخش از اين نوشتار مولف به گوشه هاي ديگري از اين رخداد مهم اشاره مي‌كند :در مرحله جديد جنگ پس از عمليات رمضان و به موازات مباحثي كه درباره استراتژي جنگ صورت مي‌گرفت عمليات مسلم بن عقيل در تاريخ 9/7/1361 در منطقه سومار انجام گرفت كه هدف آن آزادسازي ارتفاعات مشرف بر شهر سومار بود. سردار غلامعلي رشيد درباره اجراي عمليات در منطقه غرب معتقد بود: «بايد از گسترش در دشت خودداري كنيم؛ زيرا اين مسئله توان ما را مي‌گيرد و خطوط پدافند جديدي را بر ما تحميل خواهد كرد. علاوه بر اين مي‌تواند اين تصور را به وجود بياورد كه ما هدف بصره را نتوانستيم تامين كنيم و به علت شكست در جنوب به منطقه غرب آمده‌ايم». ايشان در عين حال اجراي عمليات را در منطقه غرب اجتناب‌ناپذير مي‌دانست و تاكيد مي‌كرد بايد حتما موفق شويم در غير اين صورت وضعيت ما بدتر خواهد شد. از نظر ايشان حركت در غرب كه تاكتيكي براي گرفتن زمان بود در چارچوب استراتژي كلي و تنها با تصرف ارتفاعات قابل قبول است؛ زيرا با تسلط بر ارتفاعات، دشمن نيروهايش را از جنوب به غرب خواهد كشاند و در نتيجه يكي از هدف‌هاي اصلي عمليات در غرب كه كاهش تراكم نيروهاي دشمن در جنوب است، تامين خواهد شد. بر اين اساس، ميزان تاثيرگذاري عمليات مسلم‌بن عقيل براي جابه‌جايي نيروهاي دشمن بايد بررسي شود. ولي شواهد نشان مي‌دهد اين عمليات در عين حالي كه به لحاظ نظامي و روحي – رواني پيامدهاي مثبتي داشت لكن موجب جابه‌جايي نيروهاي دشمن از جنوب به غرب نشد. در ادامه تحركات جديد، عمليات محرم در تاريخ دهم آبان 1361 در منطقه عمومي موسيان روي ارتفاعات حمرين آغاز شد. مسئله مهم در اين عمليات دستاوردهاي آن بود كه به آزادسازي 700 كيلومتر مربع از خاك ايران و تصرف 300 كيلومتر مربع از خاك عراق از جمله بخشي از منطقه نفتي زبيدات و چاه‌هاي نفتي عراق در اين منطقه منجر شد. در اين عمليات، عراقي‌ها از گاز شيميايي استفاده كردند. با گزارش آن به آقاي هاشمي، ايشان اين اقدام عراق را «شروع حركتي خطرناك» ناميد و تاكيد كرد: «عراقي‌ها هر كاري از دست‌شان برآيد، انجام خواهند داد و بايد براي دفاع از اين سلاح خطرناك فكري بكنيم».موفقيت در عمليات محرم و پيدايش دورنماي شهر العماره عراق از روي بلندي‌هاي جبال حمرين سبب گرديد استراتژي جديد براي اجراي عمليات در غرب كشور با هدف جابه‌جايي نيروهاي دشمن از جنوب به شمال و افزايش توان نظامي فراموش شود. چنانكه در جلسه با آقاي هاشمي درباره تداوم و توسعه عمليات محرم و نيز آخرين تغييرات در سازمان رزم سپاه و استراتژي آينده جنگ بحث شد.بنابر گزارش آقاي هاشمي، روز 15 آبان شهيد صياد شيرازي در ملاقات با ايشان راجع به حساسيت منطقه عمليات محرم گفت‌وگو مي‌كند و تشكيل حكومت انقلابي – اسلامي در عراق و در منطقه و در شهر العماره و حلفائيه را در صورت توسعه مناطق آزاد شده، ممكن مي‌داند و قرار مي‌شود سريعا ادامه عمليات محرم را تعقيب كنند. شهيد صياد شيرازي در خاطرات خود درباره پيامد دو عمليات مسلم بن عقيل و محرم مي‌گويد: «دورنماي دو عمليات كه انجام شد، نشان مي‌داد كه ما مي‌توانيم با توان عمده‌اي كه در دست داريم، عملياتي گسترده را طرحريزي كنيم».در واقع نطفه عمليات گسترده در منطقه جنوب كه هدف‌اش تعيين سرنوشت جنگ بود، براساس نتايج دو عمليات محدود، به ويژه عمليات محرم در جبهه مياني، شكل گرفت و در جلسات ارتش و سپاه بحث و بررسي استراتژي جنگ و عمليات گسترده آغاز شد. در مباحث جديد كه به نوعي ادامه بحث‌هاي قبلي درباره استراتژي جنگ بود، تحت تاثير پيروزي‌هاي حاصل از دو عمليات مسلم‌بن عقيل در سومار و محرم در موسيان، فرماندهي وقت سپاه بر ضرورت «تغيير در شيوه جنگ» تاكيد كرد و اهداف نظامي با رويكردي استراتژيك و با هدف تعيين سرنوشت جنگ اينگونه مطرح شد:«پيشروي به نقاط زير جنگ را به مرحله جديدي مي‌كشاند كه بتوانيم خواسته‌هاي خود را بر دشمن تحميل كنيم: 1- تصرف بصره (منطقه شرق بصره) 2- تصرف منطقه العماره – علي غربي 3- زير آتش قرار دادن بغداد». نظر به اينكه پس از عمليات رمضان افزايش توان ضرورت يافت و اساسا با همين هدف عملياتهاي محدود طراحي شد، آقاي رضايي به ضرورت تقويت توان رزمي و تناقض آن با محدوديت زمان اشاره و نتيجه‌گيري مي‌كند: «در حال حاضر بايد همين شيوه چند ماه قبل را عمل كنيم». سپس ايشان خطاب به اعضاي جلسه مي‌گويد: «شيوه جنگ ما چگونه باشد، آيا باز مثل سابق عمل كنيم يا بايد شيوه جنگ را تغيير دهيم و آيا زمانش رسيده است يا نه؟».در مرحله جديد وضعيت سياسي به ناديده گرفتن ملاحظات نظامي منجر شد و به تصرف منطقه العماره – علي غربي در يك طرح بزرگ نظامي و در ادامه پيروزي‌هاي عمليات محرم در جبال حمرين توجه شد. پس از بررسي‌هاي اوليه، طرح پيشنهادي فرماندهي وقت سپاه در جلسه شوراي عالي دفاع كه در مجلس شوراي اسلامي تشكيل شد، ارائه شد. آقاي هاشمي معتقد بود اين طرح وسيع و مشكل است و مدتي وقت لازم دارد. نظر به همين ملاحظات طرح مقداري محدود شد ولي تصورات جديدي را مبني بر تعيين سرنوشت جنگ به وجود آورد؛ چنانكه آقاي هاشمي پس از گزارش شهيد صياد شيرازي، در دفتر يادداشت خود مي‌نويسد: «به ظن قوي (اين عمليات) سرنوشتساز است». به موازات تعميق طراحي عمليات در منطقه العماره، تدريجا اختلاف‌نظري كه پس از عمليات رمضان بين سپاه و ارتش ايجاد شده بود، آشكار شد. (3) در گذشته هماهنگي فرماندهي سپاه با فرماندهي نيروي زميني ارتش در روند جنگ موجب تسريع مي‌شد ولي با آشكار شدن اختلافات و تاثيرات آن، تدريجا دامنه اختلاف سپاه و ارتش به تهران كشيده شد. آقاي هاشمي در دفتر خاطرات خود در اين زمينه مي‌نويسد: «با آقاي خامنهاي تلفني صحبت كردم. ايشان خواسته بود كه امروز عصر در دفتر ايشان با آقايان صياد شيرازي و محسن رضايي كه براي مشورت در امري از جبهه آمده‌اند، مذاكره كنيم. شب درباره مطلب مهم آقايان صياد شيرازي و محسن رضايي پرسيدم و كار مهم آنها مشورت براي رفع اختلاف در طرح عمليات بود». در حالي كه اين موضوع در روز جمعه 8 بهمن 1361 و تنها 9 روز قبل از آغاز عمليات رخ داده بود، مجددا در تاريخ 13 بهمن آقاي هاشمي در دفتر خود مي‌نويسد: «ظهر به دفتر آقاي خامنهاي رفتيم. آقاي صياد شيرازي و محسن رضايي از جبهه آمدند. در نحوه عمليات آينده و نقطه آغاز اختلاف داشتند تا ساعت 4 بعدازظهر مذاكره كرديم و تصميم يكطرفه شد.آقاي صياد شيرازي كوتاه آمد ولي آقاي رضايي مقاومت كرد. به خاطر اينكه عمده نيروهاي رزمنده در اختيار سپاه است و با ملاحظات سياسي و نياز به سرعت بيشتر برگشتند». سرانجام عمليات در دهه فجر و با نام والفجر در تاريخ 17/11/1361 و با رمز ياالله آغاز شد. اميدواري اوليه براي تعيين سرنوشت جنگ در انتخاب زمان و نام عمليات بسيار موثر بود. به‌رغم موفقيت اوليه، تدريجا گزارش‌هاي ارسالي به تهران ناكامي در عمليات را بيان مي‌كرد. چنانكه دو روز بعد از آغاز عمليات در جلسه شوراي عالي دفاع كه در تاريخ 19 بهمن در تهران تشكيل شد، آقاي هاشمي در دفتر يادداشت خود مي‌نويسد: «گزارش‌ها حاكي از محقق نشدن اهداف مرحله اول و توقف كار است». بعدها شهيد صياد شيرازي در خاطرات خود درباره اين عمليات مي‌گويد: «عمليات والفجر مقدماتي، عملياتي بود كه در يك شب وضعيت‌اش مشخص شد». آقاي هاشمي در مقدمه كتاب «پس از بحران» درباره اين عمليات به موانع جديدي كه عراقي‌ها در مرحله جديد جنگ از آن استفاده مي‌كردند و تجربه نداشتن رزمندگان براي عبور از اين موانع اشاره مي‌كند و مي‌نويسد: «البته نبايد نقش اختلافنظر فرماندهان ارتش و سپاه را در نحوه انجام عمليات ناديده بگيريم كه يكي بيشتر به شيوه كلاسيك جنگ مي‌انديشيد و ديگري بر شيوه ابتكاري انقلابي و شهادت‌طلبانه پاي مي‌فشرد». در نتيجه عمليات والفجر مقدماتي موفق نبود. افزايش انتظارات در مسوولان و مردم براي تعيين سرنوشت جنگ، با آشكار شدن نتايج عمليات والفجر كه با توجه به همين ملاحظه به «والفجر مقدماتي» تغيير نام يافت، سبب شد در مذاكرات مرحوم سيداحمدآقا خميني با آقاي هاشمي بررسي شود. آقاي هاشمي در اين زمينه مي‌نويسد: «قرار شد من مصاحبه‌اي بكنم و به‌گونه‌اي اخبار جنگ را بگويم كه انتظارات مردم را كه بر اثر تبليغات روز اول حمله بالا رفته بود، هدايت كنم و وضع موجود را توجيه نمايم و روحيه بدهم».ناكامي عمليات والفجر مقدماتي پيامدهاي مهم داشت. نخست آنكه نگراني نسبت به نتيجه عمليات سبب شد تا به نوشته آقاي هاشمي دكتر روحاني از مجلس با اعزام بازرس ضعف كار فرماندهي را تعقيب كند. همچنين اختلاف ارتش و سپاه را گسترش داد. (4) چنانكه آقاي هاشمي درباره جلسه در دفتر امام با حضور فرماندهان سپاه و نيروي زميني و رئيس‌جمهور و آقاي موسوي اردبيلي مي‌نويسد: «آقاي صياد (شيرازي) از سپاه گله داشت، اثر بدي روي ارتشي‌ها گذاشته چون تعداد نيروهاي سپاه با حضور مردم از طريق بسيج كمي بيشتر از ارتش شده و سپاه مي‌خواهد تصميم‌گيرنده اصلي باشد». ايشان همچنين درباره جلسه با دفتر مشاورت ارتش مي‌نويسد: «عصر از دفتر مشاورت (ارتش) آمدند و گزارش‌ها و نظرياتي ارائه دادند» و «نگراني ارتشي‌ها را از رشد سپاه گفتند». گسترش اختلافات ارتش و سپاه باعث شد تا ساختار جديد فرماندهي براي هماهنگي ارتش و سپاه ايجاد شود. آقاي هاشمي درباره اين موضوع در كتاب خاطرات خود از جلسه با مرحوم احمدآقا خميني مي‌نويسد: «عصر احمدآقا آمد و راجع به جنگ و وضع كشور و سپاه صحبت كرديم، براي سپردن اختيارات فرماندهي كل قوا به آقاي خامنهاي، مشورت كرد، نظر موافق دادم». ايشان در جاي ديگري مي‌گويد: «به اين نتيجه رسيديم كه بايد كسي بالاتر از اينها (ارتش و سپاه) باشد كه به اينها فرمان بدهد. اين شخص از نظر همه ما امام بود ولي ايشان نمي‌خواستند وارد مسائل عملي جنگ شوند. بحث شد كه كس ديگري بيايد. من و آيت‌الله خامنهاي مطرح شديم. آيت‌الله خامنهاي رئيس‌جمهور بودند و مصلحت نبود كه ايشان به جبهه بروند. در حادثه ترور آسيب‌ديده بودند و وضع جسمي ايشان مناسب جنگ نبود. تعبير ديگر امام(ره) اين بود كه مجلس دو نايب‌رئيس دارد و رئيس مجلس خودشان بايد اداره كنند، لذا مرا انتخاب كردند». آقاي هاشمي در مقدمه كتاب پس از بحران نيز درباره تعيين فرماندهي عالي جنگ مي‌نويسد: «در سال‌هاي بعد، امام به اين نتيجه رسيدند كه براي كل جنگ فرماندهي واحدي ايجاد كنند كه همه نيروها را تحت امر داشته باشد و اين قرعه به نام اينجانب افتاد كه با حفظ مسووليت‌ام در مجلس كه خود كاري مهم و سخت بود، اين مسووليت بعد از عمليات والفجر مقدماتي شروع شد و تا آخر جنگ ادامه داشت». ايشان در گفت‌وگوي ديگري مي‌گويد: «پس از عمليات والفجر مقدماتي كه موفق نبود، من به فرماندهي جنگ رفتم. مشكل هماهنگي ارتش و سپاه دوباره به وجود آمده بود». علاوه بر اين، تصور پايان دادن به جنگ با پيروزي در يك عمليات تا اندازه‌اي مخدوش شد و آقاي هاشمي در نماز جمعه تهران طي تحليلي از اوضاع جنگ به سياست جنگي ايران مبني بر اينكه «حزب بعث بايد برود» اشاره و اعلام كرد: اين نكته را مي‌گويم كه بايد اكنون در ميدان جنگ زياد مقاومت كنيم. ممكن است جنگ طولاني باشد. اين را مي‌گويم كه ملت ايران به خودش وعده ندهد كه قضيه فردا و پس‌فردا تمام مي‌شود. در عين حال، بلافاصله پس از اتمام عمليات والفجر مقدماتي و بررسي علل ناكامي آن در جلسه شوراي عالي دفاع در اسفند 1361، تلاش براي اجراي عمليات سبب شد تا طرح نهايي را ارتش تا چند روز ديگر ارائه دهد. در واقع عمليات والفجر مقدماتي براساس پيشنهاد سپاه انجام شد و پس از بررسي علل ناكامي عمليات، طرح عملياتي والفجر 1 را ارتش ارائه داد و پيشنهاد آن تصويب شد. شهيد صياد شيرازي در خاطرات خود در همين زمينه مي‌گويد: «با يك جلسه فوري و فوق‌العاده در قرارگاه كربلا به دنبال عمليات بعدي رفتيم و اسمش را هم والفجر 1 گذاشتيم».عمليات والفجر 1 در شمال غربي منطقه قبلي– ارتفاعات حمرين تا فكه- طراحي شد. هدف اصلي در اين عمليات تك به جبال حمرين و تكميل تصرف آن و تصرف جبل فوقي و سپس پيشروي در عمق بود. عمليات در تاريخ 21/1/62 آغاز شد. با توجه به نتايج عمليات والفجر مقدماتي، مقرر شد تا نتيجه عمليات روشن نشده است از اعلام عمليات و تبليغات خودداري شود. در عين حال، با توجه به سر و صداي عراقي‌ها، احمدآقا خميني پيشنهاد كرد كه خبر عمليات اعلام شود. سرنوشت عمليات والفجر 1 همانند عمليات والفجر مقدماتي در روند جنگ و اتمام آن تاثيري نداشت. در مرحله جديد، با حضور فرماندهان سپاه و ارتش، نخست‌وزير و رئيس‌جمهور، وضعيت جنگ بررسي شد. آقاي هاشمي در دفتر خود در اين خصوص مي‌نويسد: «براي عمليات بزرگ آينده، 6 ماه وقت مي‌خواستند كه صحيح به نظر نرسيد. از آنها خواستيم درباره عمليات كوچك برنامه‌ريزي كنند». تداوم اختلاف ارتش و سپاه همچنان يكي از مهمترين موضوعاتي است كه آقاي هاشمي در خاطرات خود به آن اشاره مي‌كند و از تاثيرات آن در عمليات آينده مي‌نويسد: «شب در دفتر آقاي خامنهاي براي جنگ جلسه‌اي داشتيم. فرمانده نيروي زميني و محسن رضايي بر سر فرماندهي عمليات اختلاف دارند. صيادشيرازي مي‌خواهد وحدت فرماندهي باشد و آن هم از ارتش و براي سپاه گران است. قرار شد اولين عمليات را مثل گذشته مشترك انجام دهند اگر خواستند، عمليات جداگانه‌اي هم داشته باشند. ولي صياد نمي‌خواهد يا نمي‌تواند عمليات مستقل انجام دهد و سپاه موافق است. اختلاف فرماندهان جبهه، مشكل‌ساز شده است». در حالي كه روند تحولات نظامي پس از فتح خرمشهر وضعيت مطلوبي نداشت بروز اختلاف ميان سپاه و ارتش در نحوه طراحي و اجراي عمليات، دورنماي نامطلوبي را ترسيم مي‌كرد و همين امر منشاء نگراني (5) در تهران بود. عمليات خيبر را سپاه در پاسخ به ضرورت «شكستن بن‌بست تاكتيكي جنگ» و بلوغ دفاعي ايران طراحي كرد. آقاي هاشمي در دفتر خود در اين زمينه مي‌نويسد: «ابتكار از سپاه بود. فرماندهي سپاه معتقد است با عمليات كلاسيك عادي نمي‌شود دشمن را شكست داد و بايد از نقاطي كه دشمن غافل است به شيوه خاص سپاه وارد عمل شد. مثل همين (منطقه) هور، جزيره (مجنون) و... اما فرماندهي ارتش اينگونه عمليات را با آموزش‌ها، تجربه‌ها، ابزار و پرسنل خود، منطبق نمي‌دانند و مايل نيستند در آن شركت كنند. مستقلا هم نمي‌توانند عمليات قابل توجهي انجام دهند. اين تضاد، كار را به اينجا رسانده كه فردي خارج از نيروهاي مسلح – مثل من – مسوول هماهنگي و فرماندهي شود».(6) سپس ايشان نتيجه مي‌گيرد: «دستور را عمل مي‌كنند، اما چون اعتقادي به آن ندارند، بازده مطلوبي ندارد». از نظر آقاي هاشمي عمليات خيبر «اهداف بسيار مهم و استراتژيك» داشت زيرا با استقرار نيروهاي خودي در ساحل شرقي رودخانه دجله و قطع جاده بصره به بغداد و تصرف جزاير مجنون كه ضامن تامين غرامت ايران بود، اهرم مناسبي در اختيار جمهوري اسلامي قرار مي‌داد تا خواسته‌هاي خود را تامين كند و به جنگ پايان دهد. پی نوشت : 3- اختلافنظر ارتش و سپاه از مرحله سوم و چهارم عمليات رمضان تدريجا درباره موضوعات مختلف شروع شد و تا پايان جنگ ادامه داشت. حضور دائمي و تفكيك منطقه عملياتي و ماموريت سپاه و ارتش با هدف كاهش اختلافات انجام شد. 4- آقاي هاشمي بر اين نظر است ناكامي در عمليات رمضان اولين شوك را بر نيروهاي ما وارد كرد و همانجا اختلاف سپاه و ارتش در دو بعد فرماندهي جنگ و ساختار نظامي بروز كرد. (روزنامه كيهان، 14/11/82، ص 12)5- آقاي هاشمي رفسنجاني در كتاب«چالش و آرامش» بارها در مقدمه متن كتاب با اظهار نگراني از اختلاف ارتش و سپاه به اين موضوع اشاره مي‌كند كه تلاش براي رفع اختلافات و هماهنگي وقت زيادي را از ايشان و ساير مسوولان به خود اختصاص داد. درباره اين موضوع در صفحات بعد توضيح داده خواهد شد. 6- آقاي هاشمي قبل از سفر به منطقه براي عمليات خيبر حكم فرماندهي خود را از امام دريافت كرد. منبع: همشهریتصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 630]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها