تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکتهای مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه میتوانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدلهای [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804697801
![نمایش مجدد: ابن تیمیه و انکار وابستگی عقل و نقل - refresh](https://vazeh.com/images/refresh.gif)
ابن تیمیه و انکار وابستگی عقل و نقل -
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: یادداشت دینانی؛
ابن تیمیه و انکار وابستگی عقل و نقل
![ابن تیمیه و انکار وابستگی عقل و نقل دینانی](http://media.mehrnews.com/d/2014/11/15/3/701755.jpg?ts=1419944994284)
شناسهٔ خبر: 2454943 شنبه ۱۳ دی ۱۳۹۳ - ۱۴:۱۳
دین و اندیشه > اندیشمندان
دینانی نوشت: ابن تیمیه معتقد است معرفت های عقلی ازحد حصر و شماره بیرون است ولی آن نوع معرفت عقلی که صحت نقل را می توان با آن اثبات کرد نه تنها همه آن معارف عقلی نیست بلکه با هر یک از آنها مباینت دارد. به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر دینانی مقاله ای با عنوان «ابن تیمیه و انکار وابستگی عقل و نقل» در سایت شخصی خود گذاشته است که متن آن در پی می آید.ابن تیمیه معنی کلی و مطلق را در عالم ذهن همانند لفظ کلی و مطلق در ظرف زبان به شمار می آورد. یعنی همانطور که لفظ کلی و مطلق در ظرف زبان چیزی جز یک قرارداد نیست واقعیت مطلق و کلی طبیعی نیز امری موهوم و تهی بوده و در واقع و نفس الامر تنها کثرات و شتات تحقق دارد. ما در مورد این مسأله که واقعیت، در اصل و بالذات کثیر است یا واحد سخن نمی گوییم . این مسأله را نیز مورد بحث قرار نمی دهیم که آیا کثیر از واحد ناشی می شود یا واحد از کثیر. اما آنچه اکنون در اینجا مورد بحث واقع می شود این است که اگر عقل، مانند هر موجود دیگری بالذات کثیر و متفرّق بوده و نیز هر عقلی با عقل دیگر مباینت داشته باشد پس چگونه تفاهم و ارتباط واقعی در عالم امکان پذیر خواهد بود و چگونه می توان از یک امر عقلی مباین به امر عقلی مباین دیگر راه یافت؟ابن تیمیه معتقد است معرفت های عقلی از حد حصر و شماره بیرون است ولی آن نوع معرفت عقلی که صحت نقل را می توان با آن اثبات کرد نه تنها همه آن معارف عقلی نیست بلکه با هر یک از آنها مباینت دارد. به این ترتیب وقتی برخی از آنها و یا حتی همه آنها باطل شود به هیچ عقلی که اساس سمع است و نقل را با آن می توان اثبات کرد باطل نمی گردد. او این مساله را به این جهت مطرح می کند که بگوید عقل، اصل و اساس ثبوت شرع نیست و نقل به هیچ وجه وابستگی به عقل ندارد. انگیزه ابن تیمیه در این سخن موضع گیری و مخالفت در برابر کسانی است که نقل را وابسته و متکی به عقل می دانند این اشخاص چنین استدلال می کنند که اگر نقل را مقدم بدانیم ناچار خود نقل را از اعتبار ساقط خواهیم کرد زیرا وقتی نقل بر عقل مقدم می شود به اصل و اساس نقل، که عبارت از عقل است لطمه وارد می شود و هنگامی که به اصل و اساس عقل، لطمه وارد شود ناچار به خود نقل نیز لطمه وارد خواهد شد.ابن تیمیه برای اینکه با این استدلال مخالفت کند وابستگی نقل به عقل را به دو صورت تقسیم کرده است: قسم اول اینکه گفته شود: نقل در ثبوت نفس الامری خود به عقل وابستگی دارد. قسم دوم اینکه گفته شود: تنها علم ما به صحت نقل است که به عقل وابستگی پیدا می کند. او قسم اول را غیر معقول دانسته و می گوید چیزی که در واقع و نفس الامر به طریق سمع ثابت شده هیچ گونه وابستگی به عقل نداشته و علی ما هو علیه ثابت است اعمّ از اینکه ما از طریق عقل به آن واقعیت نفس الامری دست پیدا یابیم یا نه زیرا علم نداشتن به چیزی غیر از علم داشتن به عدم آن چیز است. به سخن دیگر عدم علم، علم به عدم نیست. این مساله به صورت یک مثل رایج معروف شده و گفته اند: «عدم الوجدان لا تدلّ علی عدم الوجود» به این ترتیب آنچه صادق مصدق به آن خبر داده در واقع و نفس الامر ثابت است، اعمّ از اینکه ما به صدق این خبر آگاه باشیم یا نباشیم. به سخن دیگر کسی که خداوند به رسالت به سوی خلق برگزیده، در واقع و نفس الامر رسول است. اعمّ از اینکه مردم به رسالت او آگاهی داشته باشند یا نداشته باشند. بنابراین ثبوت رسالت و ثبوت صدق رسول در واقع و نفس الامر حتی به وجود ما نیز وابسته نیست، چه رسد به اینکه به عقل ما وابسته باشد.نتیجه ای که از این مقدمات بدست می آید این است که عقل، اصل و اساس نقل نیست و چیزی را نیز نمی تواند به نقل اعطا کند که خود نقل آن را نداشته باشد. ابن تیمیه در اینجا به نکته ای اشاره کرده که در خور تامل و بررسی است. او می گوید: علم از آن جهت که علم است باید با معلوم مطابقت داشته باشد. بنابراین، علم در مطابقت خود با معلوم، نیازمند معلوم است ولی معلوم از آن جهت که یک امر واقعی و نفس الامری است نیازمند علم نیست. به عبارت دیگر علم چون تابع معلوم است نمی تواند در معلوم، موثر واقع شود ولی معلوم چون متبوع است، اساس نیازمندی علم به شمار می آید.با توجه به آنچه ذکر شد، به آسانی می توان ادعا کرد که همه معقولات و معارف عقلی را نمی توان منشأ صحت نقل به شمار آورد. به همین جهت برخی از متکلمان مانند ابوالمعالی امام الحرمین جوینی و بسیاری از پیروانش گفته اند: مشاهده معجزات موجب می شود که انسان نسبت به صدق سخن پیامبر به طور ضروری آگاه گردد و بدست آوردن این نوع از آگاهی عقلی، امری بسیار آسان و ساده است.در اینجاست که ابن تیمیه براساس مسلک کثرت انگاری خود کوشیده تا تعارض میان عقل و نقل را از میان بردارد و اهل دین و ایمان را برای همیشه از غائله این نوع مجادلات و گفتگوها خلاص کند. زیرا همانگونه که ذکر شد، معقولاتی که احیاناً با شرع در تعارض قرار می گیرد، غیر از معقولاتی است که به وسیله آنها صحت سخن پیغمبر را اثبات می کنیم. به همین جهت ردّ و ابطال اینگونه معقولات به هیچ وجه رد و ابطال معقولاتی نیست که به وسیله آنها صحت نقل را اثبات می کنیم. در نتیجه می توان ادعا کرد که ابطال برخی از امور معقول، ابطال همه معقولات نیست، همانسان که ابطال برخی از امور نقلی ابطال همه آنچه منقول است به شمار نمی آید.بر اهل بصیرت پوشیده نیست که در این سخن ابن تیمیه خطایی بارز و مغالطه ای آشکار به چشم می آید و تردیدی نمی توان داشت که آنچه مردم آن را عقلیات می نامند میتواند خطا و ناحق دربرداشته باشد چنانکه می تواند شامل حقایق درست و صواب و بر حق نیز بوده باشد ولی این سخن به معنی این نیست که آنچه در واقع معقول است هم خطا دارد و هم صواب. به عبارت دیگر می توان گفت خطا و صواب داشتن آنچه مردم آن را عقلیات می نامند، غیر از آن است که معقولات در واقع و نفس الامر دارای خطا و صواب بوده باشند. ابن تیمیه در اینجا بین مقام ثبوت و اثبات خلط کرده و معقولات نفس الامری را با آنچه مردم آن را معقولات می خوانند، یک چیز شمرده است.در آغاز همین مبحث دیدیم که ابن تیمیه در مسأله وابستگی نقل به عقل، بین مقام ثبوت و اثبات تفکیک کرده و می گوید: «نقل» در واقع و نفس الامر خود که مقام ثبوت نام دارد وابسته به عقل نیست بلکه در مقام اثبات، یعنی علم ما به صحت نقل است که وابسته به عقل می باشد ولی همان شخصی که این سخن را ابراز داشت، در اینجا بین مقام ثبوت و اثبات تفکیک نکرده و معقولات نفس الامری را با آنچه مردم آن را معقولات می نامند یک چیز شمرده است. ابن تیمیه برای نقل و صدق در سخن، مقام ثبوت و نفس الامر قائل است ولی در مورد عقل از مقام ثبوت و نفس الامر سخن به میان نمی آورد. به نظر او عقل چیزی است که مردم آن را عقل می نامند. ولی این سخن را در مورد نقل جایز نمی داند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]
صفحات پیشنهادی
کریستین بنو: وحدت مسلمانان به میزان عقل و آگاهی آنهاست
جمعه ۱۲ دی ۱۳۹۳ - ۲۰ ۵۹ یک پژوهشگر حوزه قرآن و فلسفه اسلامی گفت فرصتها برای درک وحدت همان آگاهی و دوری از امیال نفسانی مثل خودشیفتگی و خودپرستی است که انسانها باید از آن دور شوند به گزارش خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا پروفسور کریستین بنو در همایش وحدنسل اول انقلابی میراثدار افرادی مانند آیت الله طالقانی هستند -
یک نویسنده نسل اول انقلابی میراثدار افرادی مانند آیت الله طالقانی هستند شناسهٔ خبر 2453778 پنجشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۳ - ۱۱ ۱۹ دین و اندیشه > اندیشکده ها فروغ پارسا در نشست طالقانی زندگی و شیوه قرآنی گفت نسل اول انقلابی میراثدار افرادی مانند طالقانی هستند کسی نمیتواند نقش طالقم در سوگ شهادت علیابنموسیالرضا (ع)
سهشنبه ۲ دی ۱۳۹۳ - ۱۱ ۲۹ مردم ولایی قم همزمان با 30 صفر سالروز شهادت هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت ثامن الحجج علی ابن موسی الرضا ع به سوگ نشسته و مجالس عزاداری متعددی برپا کردهاند به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا منطقه قم شهر مقدس قم در این روزهایبانویی که عقل را حیران کرده است
یادداشت آیتالله سید حسن عاملی بانویی که عقل را حیران کرده است مقام فصاحت و بلاغت ذکاء و فطانت تدبیر و درایت کیاست و فراست جهاد و مبارزت عزّت و مناعت تسلیم و رضایت ورع و عبادت حیاء و عفـّت عشق و تسلیم سراسربه ولایت و دفاع از امامت و سرانجام جامعیت حضرت زینب س عقل را حیايجاد انقلاب دينی در کشمیر به واسطه میرسیدعلی همدانی -
ايجاد انقلاب دينی در کشمیر به واسطه میرسیدعلی همدانی شناسهٔ خبر 2450655 یکشنبه ۷ دی ۱۳۹۳ - ۱۱ ۵۸ دین و اندیشه > اسلام در جهان ميرسيدعلی همدانی نه تنها به لحاظ دینی انقلابی عظيم به وجود آورد بلکه در نحوه زندگی مردم کشمیر نیز تأثیرگذار بود كه در نهايت به توسعه اقتصادی و اجتمافدایی در ششمین کنگره جمعیت ایثارگران: دولت باید در سامان دادن عقلانیت و محکمات انقلاب پیشتاز باشد/ انتقاد از ت
فدایی در ششمین کنگره جمعیت ایثارگران دولت باید در سامان دادن عقلانیت و محکمات انقلاب پیشتاز باشد انتقاد از تلاش اخیر عدهای در کشور برای دو قطبیسازیدبیرکل جمعیت ایثارگران با تأکید براینکه انتظار داریم دولت بتواند در سامان دادن عقلانیت در کشور و نهادینه کردن محکمات انقلاب پیشتازراهکارهای اجرایی پیام رهبر انقلاب به اجلاس نماز بررسی میشود
پنجشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۳ - ۱۲ ۲۳ در دومین روز از اجلاس سراسری نماز که در تالار نفت اهواز در حال برگزاری است میزگرد هماندیشی راهکارهای اجرایی پیام مقام معظم رهبری به بیست و سومین اجلاس سراسری نماز برگزار میشود به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا –منطقه خوزستان- بیست و سومین اجلتکرار/فدایی در ششمین کنگره جمعیت ایثارگران: دولت باید در سامان دادن عقلانیت و محکمات انقلاب پیشتاز باشد/ انتقا
تکرار فدایی در ششمین کنگره جمعیت ایثارگران دولت باید در سامان دادن عقلانیت و محکمات انقلاب پیشتاز باشد انتقاد از تلاش اخیر عدهای در کشور برای دو قطبیسازیدبیرکل جمعیت ایثارگران با تأکید براینکه انتظار داریم دولت بتواند در سامان دادن عقلانیت در کشور و نهادینه کردن محکمات انقلابنقطه حساس هر داستان قرآنی عقل را مخاطب قرار میدهد -
محسن اسماعیلی نقطه حساس هر داستان قرآنی عقل را مخاطب قرار میدهد شناسهٔ خبر 2449709 شنبه ۶ دی ۱۳۹۳ - ۱۱ ۰۶ دین و اندیشه > قرآن و متون دینی محسن اسماعیلی در جلسه شرح نهج البلاغه گفت هر داستان قرآن در نقطه حساس عقل را مخاطب قرار می دهد و نتیجهگیری میکند قاعده و قانون و سن12 درصد حمل و نقل کالای استان زنجان در شهرستان خدابنده صورت می گیرد -
آقاخانی 12 درصد حمل و نقل کالای استان زنجان در شهرستان خدابنده صورت می گیرد شناسهٔ خبر 2449699 شنبه ۶ دی ۱۳۹۳ - ۱۰ ۳۵ استانها > زنجان زنجان-معاون سازمان حمل و نقل و پایانه های استان زنجان گفت در نه ماهه سالجاری 12 درصد از حمل و نقل کالا در شهرستان خدابنده صورت گرفته است مح-غربیها با ترجمه آثار ابن سینا و ابن هیثمها به عقلانیت رسیدند
خسروپناه غربیها با ترجمه آثار ابن سینا و ابن هیثمها به عقلانیت رسیدند رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران در برنامه شب آسمانی گفت تا زمانی که جریانهای سلفیگری و صوفیگری مطرح است تفکر فلسفی در جهان اسلام مرده باقی میماند به گزارش جام جم آنلاین حجت الاسلام خسروپناه رئیسسلفیگری و صوفیگری دو لبه قیچی هستند که به عقلانیت آسیب میزنند -
خسروپناه سلفیگری و صوفیگری دو لبه قیچی هستند که به عقلانیت آسیب میزنند شناسهٔ خبر 2443376 دوشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۳ - ۰۹ ۴۸ دین و اندیشه > اندیشمندان رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در برنامه شب آسمانی گفت تا زمانی که جریانهاس سلفیگری و صوفیگری مطرح است تفکر فلسفی در جهبالاترین هنر انقلاب و امام(ره) ایجاد امید در دل مردم بود
دوشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۳ - ۱۱ ۵۸ مشاور عالی مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام گفت ما باید برای بیداریهای اسلامی حرکتها و برنامه ریزیهای روشنی داشته باشیم و همواره به آینده امیدوار باشیم به گزارش خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا آیتالله تسخیری در همایش بررسانقلاب ایران بعد از 34 سال، همچنان منشأ تحولات بنیادین است
دوشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۳ - ۱۱ ۳۰ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی ره تلاطمی را در دنیای معاصر ایجاد کرد که بعد از 34 سال همچنان در منطقه و جهان منشأ تحولات بنیادین است به گزارش خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا علی جنتی که در سمینعماریون سونامی دهه 90 هنر انقلابند/ آنچه در مطبوعات سرم آمد حقم بود -
ده نمکی در افتتاحیه عمار عماریون سونامی دهه 90 هنر انقلابند آنچه در مطبوعات سرم آمد حقم بود شناسهٔ خبر 2453757 چهارشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۳ - ۲۲ ۰۸ هنر > سینمای ایران مسعود دهنمکی درباره دستاندرکاران جشنواره فیلم عمار و فیلمسازان آن بیان کرد که بچههای عمار سونامی دهه 90 هنر اربیعی: نقش وقف در مهندسی نظام فرهنگی، علمی و سلامت انکارناپذیر است
سهشنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۳ - ۱۰ ۱۶ رئیس ستاد ششمین همایش وقف و رسانه گفت با هدفگذاری اطلاعرسانی مطلوب و مدیریت افکار عمومی میتوانیم فرهنگ وقف را در جامعه ترویج و تبیین کنیم به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا حسن ربیعی در همایش وقف و رسانه با بیان اینکه این همایشصلح امامحسن(ع) از نظر رهبر انقلاب/ حق عظیم امام مجتبی(ع) بر بقای دین -
به مناسبت سالروز شهادت امام مجتبی ع صلح امامحسن ع از نظر رهبر انقلاب حق عظیم امام مجتبی ع بر بقای دین شناسهٔ خبر 2447023 یکشنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۳ - ۰۸ ۱۷ دین و اندیشه > آیین ها و تشکل های مذهبی امام حسن اگرصلح نمیکرد یقیناً اسلام ضربه میدید تبلیغات و پول آنچنان جو بدی به-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها