محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828062637
منشأ اختلاف در امت واحده
واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
منشأ اختلاف در امت واحده
سرچشمه همه اختلافات، روبرگردانی از ربوبیت الهی و ترک رسالت رسولان و ولایت او و اوصیاء و روآوردن به اطاعت از شیطان و خلفای اوست.
به این مطلب امتیاز دهید
به گزارش سرویس دینی جام نیوز، قرآن کریم تزاحم منافع را مبنای اختلاف در امت واحده دانسته و بر این اساس بعثت انبیای الهی را برای حل این اختلاف و پایان دادن به آن عنوان نموده است. لذا بعثت انبیا در کنار تربیت دینی و عقلانی سبب از بین رفتن تزاحمات مادی و حل اختلافات خواهد بود.
ارکان شکل‌گیری و ایجاد تمدن فراگیر و امت واحده‌ی اسلامی، باید بر چهار پایه‌ی دین، عقلانیت، علم و اخلاق قرار گیرد. لذا اگر امت واحده‌ی اسلامی را پیکر یک انسان در نظر بگیریم، سه لایه خواهد داشت: لایه‌ی عقلی (عقلانیت مهندسی)، لایه‌ی قلبی (اخلاق مهندسی) و لایه‌ی ظاهری (علم به‌ویژه علم فقه). دین هم در واقع به تمام این سه لایه اطلاق می‌شود و چیزی جدا از آن‌ها نیست. بعثت نبی مکرم اسلام (ص) در واقع دعوت مردم به تربیت دینی، عقلانی، اخلاقی و مبتنی بر علم بوده که زندگىِ آرام و امن و رو به تکامل انسان‌ها به آن‌ها نیاز داشته و ارکان اصلی امت واحده محسوب می‌شوند. در قسمت اول و دوم این سلسله مقالات، به بررسی ملاک‌های وحدت در جامعه مسلمین و علل همگرایی و واگرایی در جامعه پرداختیم. در این قسمت برآنیم منشأ تفرقه و اختلافات را با نگاه قرآنی مورد مداقه قرار دهیم.
رحمت الهی، رافع اختلاف است!
قرآن کریم درباره اینکه خداوند، مردم را وادار ننموده تا امّت واحده باشند بلکه به آن‌ها اختیار داده تا به سبب قبول ولایت و پذیرفتن دین حق، مشمول رحمت شوند، می‌فرماید: «وَلَوْ شاءَ رَبُّکَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً وَ لا یَزالُونَ مُخْتَلِفینَ إِلاَّ مَنْ رَحِمَ رَبُّکَ وَ لِذلِکَ خَلَقَهُمْ وَ تَمَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعینَ»[1]
«و اگر پروردگار تو مىخواست، قطعاً همه مردم را امّت واحدى قرار مىداد، در حالى که پیوسته در اختلافند، مگر کسانى که پروردگارت به آنان رحم کرده و براى همین آنان را آفریده و وعده پروردگارت چنین تحقّق پذیرفته است که البتّه جهنّم را از جنّ و انس یکسره پر خواهم نمود».
در تفسیر این آیه، امام صادق (ع) فرمودند:
« وَ لا یَزالُونَ مُخْتَلِفِینَ إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّکَ وَ لِذلِکَ خَلَقَهُمْ قَالَ خَلَقَهُمْ لِیَفْعَلُوا مَا یَسْتَوْجِبُونَ بِهِ رَحْمَتَهُ فَیَرْحَمَهُم »[2]
«مردم همیشه با هم در اختلافند مگر کسانی‌که مشمول رحمت الهی شوند. رحمتی که خداوند انسان‌ها را برای آن آفریده تا (آنچه را خداوند می‌خواهد بگویند و) به انجام اعمالی بپردازند که به سبب آن، مستحقّ رحمت خداوند شوند تا خدا آن‌ها را مشمول رحمت خود نماید».
امام باقر (ع) نیز در تفسیر این آیه به ابوعبیده حدّاء فرمودند: «اَلنَّاسُ مُخْتَلِفُونَ فِی إِصَابَةِ الْقَوْلِ وَ کُلُّهُمْ هَالِک»
«مردم در اینکه کدام قول (که جملگی حاکی از اعتقاد است) درست می‌باشد، با هم در اختلافند و همه به سبب این اختلاف، به هلاکت می‌رسند مگر شیعیان ما که: «لِرَحْمَتِه خَلَقَهُم» «خداوند با آفریدن آن‌ها، زمینه برخورداری از رحمت الهی را (در سایه تمسک بّه ولایت) برایشان فراهم می‌نماید».
دعوت انبیاء؛ زمینه ساز حل اختلاف
قرآن کریم، دعوت انبیاء به سوی اعتقاد و عمل دینی را زمینه‌ساز حل اختلاف معرفی نموده و می‌فرماید:
«کانَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرینَ وَ مُنْذِرینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْکِتابَ بِالْحَقِّ لِیَحْکُمَ بَیْنَ النَّاسِ فیمَا اخْتَلَفُوا فیهِ وَ مَا اخْتَلَفَ فیهِ إِلاَّ الَّذینَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَیِّناتُ بَغْیاً»[3]
«مردم، امّتى یگانه بودند. پس خداوند پیامبران را نویدآور و بیمدهنده برانگیخت و با آنان، کتاب خود را به حق فرو فرستاد تا میان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند داورى کنند». امام باقر (ع) در تفسیر این آیه فرمودند:
« کَانُوا قَبْلَ نُوحٍ أُمَّةً وَاحِدَةً عَلَى فِطْرَةِ اللَّهِ لَا مُهْتَدِینَ وَ لَا ضُلَّالًا فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیِّین»[4]
«قبل از نوح (ع)، امّت واحدی بر فطرت بودند که به شریعتی، هدایت نیافته بودند و نیز گمراه محسوب نمی‌شدند. پس خداوند پیامبران را فرستاد تا ایشان را هدایت نماید» و آن‌ها را از تحیّر، خارج و با عامل نجات و سعادت، مواجه نمایند تا به تعبیر قرآن، «لِیَهْلِکَ مَنْ هَلَکَ عَنْ بَیِّنَةٍ وَ یَحْیى مَنْ حَیَّ عَنْ بَیِّنَةٍ»[5]
«هرکس سزاوار حیات (پاکیزه دینی) است، از روی بیّنه، پذیرای این حیات شود و هرکس مستحق هلاکت است، از روی بیّنه، هلاک گردد».
لذا از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمودند:
«إِنَّ اللَّهَ لَا یُعَذِّبُ أَحَداً الّا بِحُجَّةٍ بَعْد اظهارِ الْفِعْل» «خداوند، کسی را عذاب و هلاک نمی‌کند مگر پس از اتمام حجّت و به جاآوردن خلاف امر الهی از روی اختیار و آزادی و اراده».
در حدیث دیگر، در تفسیر آیه «کانَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیِّینَ» از امام باقر (ع) و امام صادق (ع) روایت شده است که فرمودند:
«کانُوا ضُلّالاً فَبَعَثَ اللهُ فِیهِم أنبیاءَ و لَوْ سَأَلْتَ النّاسِ لَقالُوا قَدْ فَرَغَ مِنَ الأمْرِ» [6]
«چون همه مردم، گمراه بوده و مشترک و واحد در ضلالت بودند، لذا خداوند پیامبران را برای نجات آن‌ها از ضلالت مبعوث نمود و این درحالی است که اگر از مردم بپرسی، خواهند گفت: خدا از امر، فارغ شده و (در امر اصلاح و تربیت مردم) دخالت نمی‌کند». و در آیه دیگری، مشابه با آیه فوق چنین می‌خوانیم که:
«وَ ما کانَ النَّاسُ إِلاَّ أُمَّةً واحِدَةً فَاخْتَلَفُوا وَ لَوْ لا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ فیما فیهِ یَخْتَلِفُونَ»[7]
«و مردم جز یک امّت نبودند. پس اختلاف پیدا کردند و اگر وعدهاى از جانب پروردگارت مقرّر نگشته بود، قطعاً در آنچه بر سر آن با هم اختلاف مىکنند، می‌انشان داورى مى شد».
دو روایت دیگر از اختلاف بر مبنای تزاحم منافع
علی‌بن‌ابراهیم روایت می‌کند که: «کانَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً قَالَ قَبْلَ نُوحٍ عَلَى مَذْهَبٍ وَاحِدٍ فَاخْتَلَفُوا فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِین»[8]
«مردم قبل از نوح (ع) بر مذهب واحد بوده و با اینکه همگی در گمراهی به سر می‌بردند، اما برای رسیدن به امیال نفس و تأمین خواسته‌های درونی، با هم به اختلاف افتادند. پس خداوند پیامبران را به عنوان بشیر و نذیر فرستاد تا اختلاف بر مبنای شهوات را پایان دهند».
امام صادق (ع) نیز ذیل آیه «وَ ما کانَ النَّاسُ إِلَّا أُمَّةً واحِدَةً فَاخْتَلَفُوا وَ لَوْلا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ...» فرمودند: «وَ لَوْ لا ذَلِکَ لَهَلَکُوا عِنْدَ اخْتِلافِهِمْ»[9]
«اگر این بعثت به منظور عرضه اعتقاد و عمل دینی و معرفی ولایت به عنوان منشأ رفع اختلاف، صورت نمی‌گرفت، مردم به سبب این اختلاف به هلاکت می‌افتادند.»
با توجه به آیات و روایات فوق، فهمیده می‌شود که گرچه مردم به سبب گمراهی، واحد بودند اما تزاحم منافع و اختلاف در سنخ و جنس معاصی و گناهان برای دسترسی به آرامش، سبب شد تا معاصی را جایگزین ولایت نموده و با ایجاد ناامنی بر اطرافیان، موجب بروز نزاع میان مردم شوند. لذا پیامبران برای دعوت به اندیشه و روش رافع این اختلاف، مبعوث شدند و الا این اختلاف، به هلاکت و نابودی آن‌ها منتهی می‌شد.
حکمت فقر و غنا و صحّت و مرض در کفار و مؤمنین!
تدبیر الهی در تقسیم مشترک فقر و غنا و سلامت و مرض میان کفار و اهل ایمان، به منظور جلوگیری از رغبت اهل ایمان به کفر و تبدیل شدن جوامع به امّت واحده کافره صورت گرفته است. چنانکه خداوند می‌فرماید:
«وَ لَوْ لا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً لَجَعَلْنا لِمَنْ یَکْفُرُ بِالرَّحْمنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ وَ مَعارِجَ عَلَیْ‌ها یَظْهَرُونَ»[10]
«اگر (تمکّن کفّار از مواهب مادى) سبب نمىشد که همه مردم، امّت واحد (گمراهى) شوند، ما براى کسانى که به (خداوند) رحمان کافر مىشدند خانههایى قرار مىدادیم با سقف‌هایى از نقره و نردبانهایى که از آن بالا روند».
در تفسیر آیه فوق، ابن بابویه از امام صادق (ع) روایت نموده که فرمودند:
«إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یَقُول لَوْلَا أَنْ یَجِدَ عَبْدِیَ الْمُؤْمِنُ فِی نَفْسِهِ لَعَصَّبْتُ الْکَافِرَ بِعِصَابَةٍ مِنْ ذَهَب»[11] «خداوند می‌فرماید: اگر نبود که بنده مؤمن در نفس خود، احساس رنج و خفّت می‌نمود، دستمال سر کافر را از طلا قرار می‌دادم».
در تفسیر دیگر، ذیل آیه «وَ لَوْلا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً» آمده است که:
«أی لَوْ لا کراهَة اِجْتِماع النَّاس عَلَى الْکُفْرِ لِحُبّهم الدُّنیا طَبْعاً فیَکُونُونَ کُلُّهُمْ کُفَّاراً عَلَى دِینٍ وَاحِدٍ»[12]
«یعنی اگر اجتماع مردم بر کفر، به سبب غلبه حب دنیا بر طبع آن‌ها نبود و موجب کافر شدن و گرایش همه آن‌ها به مسلک واحد نمی‌گردید (همه نعمتهای دنیا را تنها به کفار می‌دادم)». امام سجاد (ع) نیز در تفسیر آیه مذکور فرمودند:
«عَنَى بِذَلِکَ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ أَنْ یَکُونُوا عَلَى دِینٍ وَاحِدٍ کُفَّاراً کُلُّهُمْ...»
«مقصود، امّت محمد (ص)اند که اگر به دین واحد و کفر گرایش پیدا نمى کردند، ما براى آن‌ها که خدا را ناسپاسى مى کنند، خانه هایى از سقف طلا قرار مى دادیم».
«وَ لَوْ فَعَلَ ذَلِکَ بِأُمَّةِ مُحَمَّدٍ (ص) لَحَزِنَ الْمُؤْمِنُونَ وَ غَمَّهُمْ ذَلِکَ وَ لَمْ یُنَاکِحُوهُمْ وَ لَمْ یُوَارِثُوهُمْ»[13]
«اگر خداوند این وضع را براى امّت محمد (ص) پیش مى آورد، مؤمنان از این جهت ناراحت و محزون مى شدند و غم و اندوه آنان را فرا مىگرفت به طورى که خود را از مردم دور مى کردند و با آن‌ها ازدواج و زناشویى نداشتند و از اموال آنان ارثى بر نمى داشتند».
علی بن ابراهیم از امام صادق (ع) روایت می‌کند که فرمودند:
«لَوْ فَعَلَ‌اللَّهُ ذَلِکَ لَمَا آمَنَ أَحَدٌ وَ لَکِنَّهُ جَعَلَ فِی‌الْمُؤْمِنِینَ أَغْنِیَاءَ وَ فِی‌الْکَافِرِینَ فُقَرَاءَ وَ جَعَلَ فِی‌الْکَافِرِینَ أَغْنِیَاءَ وَ فِی‌الْمُؤْمِنِینَ فُقَرَاءَ ثُمَّ امّتحَنَهُمْ بِالْأَمْرِ وَ النَّهْیِ وَ الصَّبْرِ وَ الرِّضَا» [14]
«اگر خدا چنین می‌کرد (و ثروت و نعمت‌ها را تنها به کفار می‌داد) در این صورت هیچ‌کس، ایمان نمی‌آورد. لذا خداوند در میان اهل ایمان و کفر، فقیر و غنی قرار داد و آن‌ها را با امر و نهی و صبر و رضا امّتحان نمود».
شرک به خدا، منشأ تفرقه و اختلاف
سرچشمه همه اختلافات، روبرگردانی از ربوبیت الهی و ترک رسالت رسولان و ولایت او و اوصیاء و روآوردن به اطاعت از شیطان و خلفای اوست. لذا خداوند می‌فرماید: «وَ لَا تَکُونُواْ مِنَ الْمُشْرِکِینَ مِنَ الَّذِینَ فَرَّقُواْ دِینَهُمْ وَ کَانُواْ شِیَعاً»[15]
«و از مشرکان نباشید. آنانی که دین خود را قطعه قطعه کردند و فرقه فرقه شدند» که طبق این آیه، شرک به ربوبیت، موجب تفرقه و تشکّل فرقه‌های ضلال است.
قرآن مجید در آیه دیگری، همه اهل ایمان را به اعتبار وحدت اندیشه و روش و اشتراک در اعتقاد و عمل «اِخْوَة» معرفی می‌نماید که اهرم مشترکی به نام اندیشه و روش واحد، آن‌ها را به هم پیوند می‌دهد. چنانکه «اَخیّة» یعنی میخ بزرگی که به زمین متّصل می‌کنند و چند شیء یا موجود زنده را به آن می‌بندند و بدین ترتیب آن‌ها را به هم وصل می‌نمایند که تعبیر قرآن در این‌باره چنین است:
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ»[16]
«در حقیقت مؤمنان با هم برادرند، پس میان برادرانتان را سازش دهید و از خدا پروا بدارید، امید که مورد رحمت قرار گیرید».
قرآن در آیه دیگر، نعمت الهی را که همان ولایت است، عامل الفت و وحدت و تحقق امّت واحده و جامعه ایمانی مشترک معرفی نموده و می‌گوید:
«وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ‌اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَیْنَ‌قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْواناً»[17]
«و نعمت خدا را بر خود یاد کنید، آن‌گاه که دشمنان یکدیگر بودید، پس میان دلهاى شما الفت قرار داد تا به لطف او برادران هم شدید» که در تفسیر این نعمت، از امام صادق (ع) روایت شده که فرمودند:
«نَحْنُ وَ اللَّهِ نِعْمَةُ اللَّهِ الَّتِی أَنْعَمَ بِهَا عَلَى عِبَادِهِ وَ بِنَا یَفُوزُ مَنْ فَازَ» [18]
«به خدا قسم! ما همان نعمتی هستیم که خداوند به سبب آن، به بندگان نعمت داده و به سبب آن، هرکس سزاوار رستگاری است، فائز می‌شود». و نیز امام باقر (ع) در تفسیر آیه فوق فرمودند: «اَلنَّعِیمِ یَعْنِی الْأَمْنَ وَ الصِّحَّةَ وَ وَلَایَةَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی‌طَالِبٍ (ع)» [19]
«مقصود از نعیم، امن و صحت (به عنوان ثمرات ناشی از) ولایت علی بن ابیطالب (ع) است».
در مقابل این آیه، خداوند در آیه دیگر، اهل ایمان را دارای شدت در قبال کفاری که به اعتبار ایجاد ناآرامی و ناامنی، منشأ فساد در عالم می‌گردند، معرفی کرده و اهل ایمان را نسبت به هم، دارای رحمت قلمداد می‌نماید. لذا می‌فرماید:
«مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ»[20]
«محمّد (ص) رسول خداست و کسانى که با او هستند، بر کافران سختگیر و با همدیگر مهربانند».
بیان یک نکته ظریف!
خداوند در قرآن می‌فرماید: اگر دو طائفه از اهل ایمان، به سبب غلبه میل و هوی، بر خلاف اعتقاد خود عمل نموده و روشی معارض با بینش خود به‌کار گرفتند، باید آن‌ها را بر مبنای ارجاع به اعتقاد درست، اصلاح نمود. لذا می‌فرماید:
«وَ إِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُما»[21] «و اگر دو طایفه از مؤمنان با هم بجنگند، میان آن دو را اصلاح دهید».
در شأن نزول آیه فوق، روایت شده است که مقصود از اقتتال در این کلام الهی، جنگ جمل است که طلحه و زبیر به سبب بازماندن از امیال خود، آتش این نبرد خانمان‌سوز را شعله‌ور نموده و مسلمانان را که باید در سایه تمسک به اندیشه و روش دینی با هم متحد باشند، به ستیز با یکدیگر سوق دادند. لذا امیرالمؤمنین (ع) در مقام اصلاح اندیشه و عمل فتنه‌جویان برآمده و خطاب به آن‌ها فرمودند:
«اَللَّهُمَّ إِنِّی أَعْذَرْتُ وَ أَنْذَرْتُ فَکُنْ لِی عَلَیْهِمْ مِنَ الشَّاهِدِینَ ثُمَّ أَخَذَ الْمُصْحَفَ»[22]
«پروردگارا! من عذر آن‌ها را قطع نموده و آن‌ها را از کیفر ترساندم. پس برای من در برابر آن‌ها گواه باش».
سپس قرآن را به دست گرفته و آیه فوق را قرائت نمودند.
با توجه به آنچه گفته شد، آیه فوق از اختلاف و اقتتال دو طایفه مؤمن (شیعه و شیعه‌نما) حکایت دارد و این درحالی است که ایمان، رافع هر گونه نزاع و ستیز و قتال تلقی می‌شود. لذا اشتراک این دو طایفه در وصف ایمان، سبب شد که خداوند امر نماید تا با رجوع دادن این دو طایفه، به رسالت رسول (ص) و ولایت عترت او و اندیشه و روش مبتنی بر آن، آن‌ها را از هر گونه درگیری و ستیز باز داشته و از ایشان بخواهند تا مانند کافران و منکران ولایت، معاصی (کامجویی و ستیزه‌جویی) و دنیا و ستیز بر مبنای آن را وسیله آرامش خود قرار ندهند.
دکتر مجتبی شریفی
پی نوشت ها: [1]هود/118و119
[2]علل الشرائع/ج1/ 13ـ در حدیث دیگری، عبدالله بن سنان در ذیل آیه «وَ لَوْ شاءَ رَبُّکَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً وَ لا یَزالُونَ مُخْتَلِفِینَ إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّکَ» روایت می‌کند که امام صادق(ع) فرمودند: «کَانُوا أُمَّةً واحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیِّینَ لِیَتَّخِذَ عَلَیْهِمُ الْحُجَّةَ» (الکافی (ط ـ الإسلامیة) /ج8 /379)
[3]البقرة/ 213
[4]تفسیر الصافی/ ج1/ 245
[5]الانفال/ 42
[6]تفسیر العیاشی/ج1/ 104
[7]یونس/ 19
[8]تفسیر القمی/ج1/ 71
[9]تفسیر القمی/ ج1 /310
[10]الزخرف/ 33
[11]علل الشرائع/ج2 /604 ـ در روایت مشابه دیگری چنین آمده است که: قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَوْ لَا أَنْ یَجِدَ عَبْدِیَ الْمُؤْمِنُ فِی قَلْبِهِ لَعَصَّبْتُ رَأْسَ الْکَافِرِ بِعِصَابَةِ حَدِیدٍ لَا یُصَدَّعُ رَأْسُهُ أَبَدا (الکافی (ط - الإسلامیة)/ ج2/ 257
[12]بحارالأنوار (ط - بیروت) /ج64 / 217 ـ در تفسیر دیگر آمده است: «وَ لَوْ لا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً وَ لَوْ لا أنْ یَرغَبُوا فِی الْکُفْر إذا رَأوا الْکُفّار فی سَعَةٍ وَ تَنَعُّمٍ لِحُبّهِمُ الدُّنیا فَیَجْتَمِعُوا عَلَیْه» (تفسیرالصافی/ ج4/390)
[13]علل‌الشرائع/ ج2/589
[14]البرهان فی تفسیر القرآن/ج4/860
[15]الروم/ 31 و 32
[16]الحجرات/ 10
[17]آلعمران/ 103
[18]بحارالأنوار/ج 8/245 ـ امام صادق(ع) در تفسیر «ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ‌النَّعِیمِ» فرمودند: «نَحْنُ النَّعِیم» ما خاندان، نعیم الهی هستیم که خداوند در قیامت از آن، سؤال می‌کند. (بحارالأنوار/ ج24/ 52)
[19]بحارالأنوار/ج24/ 54
[20]الفتح/29
[21]الحجرات/9
[22]مناقب آل أبی‌طالب(ع)/ 155 پایگاه تحلیلی تبیینی برهان
۲۲/۰۴/۱۳۹۳ - ۱۸:۱۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[مشاهده در: www.jamnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 145]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها