محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830344675
آثار دکتر طباطبایی لبریز از احکام جزمی و ایدئولوژیک است/ ایران طباطبایی تقلیدگرایانه است
واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
دین و اندیشه نشست بررسی و نقد آثار سید جواد طباطبایی؛
آثار دکتر طباطبایی لبریز از احکام جزمی و ایدئولوژیک است/ ایران طباطبایی تقلیدگرایانه است
دکتر حاتم قادری پژوهشگر حوزه علوم سیاسی و استاد دانشگاه تربیت مدرس گفت: خرد جدیدی که دکتر طباطبایی در آراء خود به کار بردند از یک طرف خشونت مبدأ (از اروپا) را دارد و از طرفی در زبان دکتر تبدیل به نوعی گفتمان نه پرسشگری که به گفتمان طرد منجر شده است و به نظرم این گفتمان طرد حتی یک خشونتی را در صدا و گفتگوی دکتر طباطبایی ایجاد کرده است.
به گزارش خبرنگار مهر، نشست نقد و بررسی آثار و اندیشه های دکتر سیدجواد طباطبایی به همت پژوهشکده تاریخ اسلام عصر پنجشنبه 4 اردیبهشت با حضور حسین آبادیان، سیدهاشم آقاجری، احمد بستانی، حجت الاسلام داوود فیرحی، داریوش رحمانیان، حاتم قادری و قباد منصوربخت در کتابخانه ملی برگزار شد. در آثار دکتر طباطبایی بار ایدئولوژیکی و احکام جزمی موج می زند دکتر حاتم قادری پژوهشگر حوزه علوم سیاسی و استاد دانشگاه تربیت مدرس طی سخنانی در این نشست، درباره شخصیت علمی دکتر طباطبایی گفت: ایشان بیش از 3 دهه با آثار و آراء بسیار زیادی در صحنه فکر و دانشگاهی حضور دارند و توانستند در اوج باشند و این گویای توانمندی ایشان است. من نسبت به آثار دکتر انتقاداتی دارم. دکتر در آثارشان بر خرد جدید برای خوانش تاریخی ایران تأکید دارند. تصورم این است که با خرد جدید سعی می کنند تاریخ ایران را بخوانند و در لابه لای خوانش شان برخوردهای ایدئولوژیکی دیده می شود و مهمتر از خرد جدید، نوعی خشونتی است که دکتر برای اعمال و گسترش بحث خود به کار می بردند که بعد ایدئولوژیکی را برجسته می کند. وی با بیان اینکه خرد جدید خالی از وجه خشونت نبوده است، افزود: خرد جدیدی که با وجود دستاوردهای دیگر بشری سعی می کرد آنها را در یک چالشی که خود طرح می کرد، همه آنها را به محک بزند. خرد جدید خود را به عنوان خدایگانی تبدیل کرد که همه چیز را به دیده نقد و حتی طرد و رد جلوه دهد. در خرد جدید نوعی اعمال خشونت نهفته است. وقتی دکتر سعی می کند تاریخ 3 دهه اخیر را به عنوان تاریخ گذار به عنوان خرد جدید مورد نقد قرار دهد طبعا همان خشونت اعمال می شود و نگرانی من این است که خرد جدید در سلوک و زبان و بیان دکتر تبدیل به خشونت مضاعف شده است.خرد جدیدی که دکتر در آراء خود به کار بردند از یک طرف خشونت مبدأ (از اروپا) را دارد و از طرفی در زبان دکتر تبدیل به نوعی گفتمان نه پرسشگری که به گفتمان طرد منجر شده است و به نظرم این گفتمان طرد حتی یک خشونتی را در صدا و گفتگوی دکتر طباطبایی ایجاد کرده است. این استاد دانشگاه تربیت مدرس در ادامه با اشاره به تقسیم بندی های دکتر طباطبایی در آثارش، گفت: هیچگاه روشن نشد وقتی ما از شریعت نامه نویسی و سیاست نامه نویسی سخن می گوییم ایا یک تحقیق کامل از همه آثار موجود است یا افراد را بر این اساس تقسیم بندی می کنیم؟ چطور می توان با این روش افراد چند پهلو را مورد بحث و بررسی قرار داد؟ آیا متفکرینی که این رساله ها را نوشته اند یک سویه نگر بودند و فقط شریعت نامه نویس بودند؟ به نظرم ما نیازمند تک نگاره های برجسته هستیم تا بعد شروع کنیم و ببینیم در تاریخ چه داریم و در کجا ایستاده ایم. وی افزود: دکتر طباطبایی در دوره دورم و در سه گانه دوم سعی کردند خوانشی از دوره گذار ایران را ارائه دهند اما من متوجه نشدم که اتهاماتی که بد دیگران می زند مربوط به چیست؟ مذمت ما برخاسته از نسبت به دوره است یا به افراد؟ و ضمن اینکه آثار دکتر لبریز از احکام جزمی است. قادری با استناد به دو کتاب «دیباچه ای به نظریه انحطاط ایران» و « زوال اندیشه سیاسی در ایران» به برخی از احکام جزمی دکتر طباطبایی اشاره کرد و گفت: دکتر طباطبایی در خشونتی که در اعمال نظرشان وجود دارد با دیدن چنین مطالبی چه برخوردی با آن نویسنده می کردند؟ یکی دیگر از نقدهای من به ایشان، رویکرد ایشان به منابع است. یکی از خشونتهای دکتر در رویکرد دیگران با مبانیی و مفاهیمی است که به کار می برند. آیا اینگونه برخوردها با خردجدید سازگار است؟ هرکس که چیزی می نویسد امکان اشتباه و برداشت نادرست دارد اما آیا این با خشونت نهفته در آراء مسئله ای را حل می کند؟ در آثار دکتر آراء توأم با ایدئولوژیک و احکام جرمی که با فقر منابع همراه است، بسیار دیده می شود. اگر خود آراء دکتر را در نظر بگیریم چه آنهایی که معطوف به زوال و یا به انحطاط و یا خرد تجربه هست یک پرسش جدی مطرح می شود و آن اینکه نظریه انحطاط بومی است یا از جای دیگر گرفته ایم و اگر از جای دیگر گرفته ایم باید مبادی آن در چند کتاب و مقاله منتشر شود.
وی افزود: ما هنوز در آستانه طرح اندازی کلی چه در اندیشه فلسفی و چه اندیشه سیاسی و چه ادوار تاریخی هستیم و بهتر است آن را با خشونت و احکام جزمی طرح نکنیم ولی متأسفانه دکتر طباطبایی چنین عادتی دارند و راجع به افراد و آثار و کتابهای دیگران حکم صادر می کنند. من می گویم که ما به بنیادها برگردیم و یک فلسفه گفتگویی و پرسشگری مطرح کنیم. من مخالف نقد نیستم ولی از ابعاد پنهان ایدئولوژیکی آن نباید غفلت کنیم.
آقاجری دکتر سیدجواد طباطبایی را به ابتحال متهم کرد/ آثار طباطبایی کاملا ایدئولوژیک است
در ادامه دکتر سیدهاشم آقاجری دیگر استاد دانشگاه تربیت مدرس و استاد تاریخ طی سخنانی در ابتدا یادآور شد: نقد می تواند بی رحمانه و ضمنا منصفانه و مؤدبانه باشد و من سعی می کنم در این فرصت رئوس مطالب را عرض کنم و در فرصتهای دیگر فراوان حرفهای خود را راجع به آثار دکتر طباطبایی بیان کنم. آثار دکتر را می توان در چهار بخش صورت، ماده، تکنیکالی و اتیکی مورد نقد و بررسی قرار داد. من پروژه دکتر طباطبایی را از دیدگاه خودم مطرح می کنم. اولا دکتر خودش را در ژانر تاریخ اندیشه تعریف می کند. البته در آثار متأخر ایشان یک جایجایی ظریفی انجام می دهند و به جای تاریخ اندیشه، به تاریخ مفهومی اشاره می کنند. وی افزود: پروژه دکتر طباطبایی با طرح نظریه انحطاط و زوال اندیشه شروع می شود و به نظریه تجدد و زنده کردن سنت در عصر جدید می انجامد. ایشان در آثار اولیه بحث زوال را به سده های اولیه اسلامی و اندیشه های فلاسفه و متفکران قرون 3 تا 6 اختصاص دادند و در آثار متأخر به سوی سده های صفویه، قاجار و مشروطیت روی آورده اند. البته دکتر به عنوان فیلسوفی که می شود او را فیلسوف انحطاط خواند، از یک سو و از طرفی فیلسوف تجدد و در عین حال در کانون انحطاط مفهوم اندیشه سیاسی و به خصوص قدرت نهفته است اما دکتر به ما نمی گوید که معیار او برای زوال و یا انحطاط اندیشه چیست؟ ما باید خود تلاش کنیم تا منطق ایشان را در آثارش استخراج کنیم. به گمانم منطق ایشان مبتنی بر دال اعظم است و این دال اعظم «غرب» است. برای دوره غرب قدیم، یونان و برای دوره غرب جدید، تجدد و دوره روشنگری است.
این استاد تاریخ تأکید کرد: دکتر طباطبایی در چارچوب این پروژه با اینکه داعیه این را دارد که می خواهد تاریخ مطالعه کند و آن هم تاریخ اندیشه، اما به ما نمی گوید که نظریه و چارچوب تئوریک شان چیست و متدولوژی اش کدام است و مآخذ مفهوم سازی هایش کجاست؟ و در عین حال به ما نمی گویند صرف‌نظر از اقتباس های پنهان فراوانی که در آثارشان هست هم در مفاهیم مثل رنسانس اسلامی، عصر زرین فرهنگ ایران و غیره نمی گوید که این مفاهیم را از کجا گرفته است، ولی اینها البته برای اهل تحقیق روشن است. ولی در یک تحقیق علمی و جدی رسم است که مآخذ ارائه شود. در حالیه دکتر نه تنها مآخذ مفاهیمی که دیگران ابداع کردند را ارائه نمی دهند بلکه سعی در پنهان کاری دارند و این پنهان سازی ممکن است خواننده را به اشتباه بیندازد. اینکه دکتر اعلام کردند که من هگلی نیستم این اشتباه هم ناشی از پنهان کاری ایشان است.
وی در ادامه دکتر طباطبایی را متهم به ابتحال کرد و افزود: ابتحال پدیده ای خاص دکتر نیست و متأسفانه فراگیر است مثل ترجمه هایی که عنوان تألیف بر خود دارد و یا اقتباسهایی که از منابع تئوریک است ولی گوینده و یا نویسنده آن را آشکار نمی کند. دکتر نه تنها مفاهیمی را که استفاده می کند مشخصا مأخذ نمی دهد حتی گاه علیرغم هجوم خشونت آمیز و طردکننده ای که دکتر نسبت به اصحاب ایدئولوژیک دارد، آثار خودش کاملا ایدئولوژیک است. اما به لحاظ روش شناختی دکتر به ما نمی گوید که از چه دستگاهی استفاده می کند و برای همین در آثارشان یک آشفتگی می بینیم. در حوزه تاریخ اندیشه هم به نظرم منبع اصلی که دکتر از آن استفاده کرده است و در آثار متأخرش به کار برده از « راین هاید گزلک» نظریه پرداز معاصر آلمانی است و مفاهمی که دکتر استفاده می کند هم بر اساس آثار و اندیشه های گزلک یا کازلک ست.
وی افزود: دکتر طباطبایی به لحاظ روش شناختی هگلی نیست و حتی کازلکی وفادار هم نیست چون کازلک به مفهوم تاریخیت یعنی تاریخیت را از گادامر گرفته است و بعد با این مفهوم وارد بحث می شود اما دکتر کانتی صحبت می کند.
آقاجری نگاه ناسیونالیستی دکتر طباطبایی را اقتباسی خواند و گفت: این ملی گرایی و ناسیونالیستم ایرانی حذف کننده هم هست. ایران طباطبایی تقلیدگرایانه است و برای دکتر طباطبایی ایران سیاسی مهم است و در این ایران نهاد سلطنت عامل توهم تاریخ ایران است و این نهاد قدرت و سلطنت است که گفتمان دکتر را علیرغم برخورد خشونت آمیزی و طردآمیزی که با دگر اندیشان و روشنفکران دینی دارد، اما نسبت به عامل قدرت موضعی محافظه کارانه دارد. این ناسیونالیسم دکتر با محوریت نهاد سلطنت یک نوع ایران گرایی است و این ایران گرایی بر اساس ایران فرهنگی و تکیه بر فرهنگ مردم ایران عامل تداوم بوده است. شما می دانید نهاد سلطنت پس از هزار سال دوباره در دوره صفویه بازتولید شد و قبل از آن نهاد سلطنت نبوده است.
این استاد دانشگاه تربیت مدرس ناسیونالیسم دکتر طباطبایی را رمانتیک توصیف کرد و افزود: آیا واقعا سلطنت ایرانی و شاهی آرمانی در دوره ساسانیان را می بینید و آیا شاهانی که در دوره ساسانی بودند بر اساس شاهی آرمانی صورت گرفته است. دکتر طباطبایی سلطنت ایرانی را آنالیزه می کند. ایشان دچار مغالطه های آناکورونیک فراوان هستند و به دلیل بی توجهی به عنصر تاریخیت در تاریخ اندیشه. ضمن اینکه دکتر در آثار منتشر شده فقط در چارچوب تاریخ اندیشه نمی ماند و سعی می کند تاریخ ایران را توضیح دهد ولی آن را با تاریخ اندیشه توضیح می دهند در حالی که این برخلاف کسانی هستند که در تاریخ مفهومی کار می کنند هست.
وی افزود: دکتر طباطبایی به عنوان محقق تاریخ مدام حرفهای رایج کلیشه ای را تکرار می کند و به نظرم دکتر طباطبایی شبیه آدمیت است با یک تفاوت و آن اینکه آدمیت علنی ایدئولوژیک خود را می گوید اما دکتر پیچیده می کند و با نثری فیلسوفانه حرف می زند. دکتر طباطبایی متأسفانه در خصوص تاریخ ایران کم اطلاع هستند.
دکتر طباطبایی در ادامه در رد سخنان آقاجری که او را متهم به ابتحال و ندادن مآخذ کرده بود گفت: اولا من هر سخنی گفته ام ارجاعات آن را ارائه داده ام و وقتی مرا متهم به ابتحال می کنید به معنی دزدی ادبی این بار حقوقی دارد. باید در پاسخ بگویم که من چندین ماه با «کازلک» در کتابخانه بحث و گفتگو داشتم. اینکه ما از غربیها تقلید می کنیم یا نه حرف جدیدی نیست اما مسئله اصلی من گرفتن مجتهدانه چیزی است که من از جایی می گیرم. ممکن است من و یا ما مفاهیم را از جاهای دیگر بگیریم اما مسئله این است که با این مفاهیم چه می کنیم. من مثل گوهری با آن مفاهیم کار می کنم و الماسهای ریز و درشتش را جابجا می کنم و در یک قالب جدید می ریزم و حرف جدیدی می زنم. همه ایرادهای ممکن، دقیق و مستند مورد قبول است از هر جا که بیاید اما به صورت بحث فله ای ما را به جایی نمی رساند.من سر کلماتم می ایستم و بحث من خطابه و موعظه نیست بحث ما علمی و نظری است و علوم به مفاهیم دقیق نیاز دارند اما متأسفانه ما بدون خواندن ایراد می گیریم. من هیچ جمله ای نگفته ام مگر سندش را آورده ام اما مقدمه ها به صیغه مفرد متکلم است و وارد کتاب می شوید جمع است برای اینکه دیگر من حرف نمی زنم. بزرگان حرف می زنند و من مترجم آنها هستم و البته مواردی ممکن است آن حرفها را شخصا تأیید هم کرده باشم اما همه صفحات کتابهای من دارای منبع و مرجع است.
۱۳۹۳/۲/۵ - ۱۴:۳۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 182]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها