تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833389639
اسرار نماز در كلام امام خميني(ره)(قسمت اول)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
اسرار نماز در كلام امام خميني(ره)(قسمت اول) نويسنده:حميد گل مراد زاده مقدمه: قال علي ـ عليه السّلام ـ : «الله الله في الصلوه فَانّها عمود دينكم.» سخن گفتن درباره نماز كه دريچه عروج به عالم قدس و معنويت است در توان هر كسي نيست. شايسته‌تر آن است كه بيان حقيقت اين نشانه بزرگ الهي و ستون دين مبين اسلام را به زبان و بيان واصلان اين طريق، واگذاريم. در اين نوشتار برآنيم كه ديدگاه و روش حضرت امام خميني ـ رحمه الله عليه ـ، اين نمازگزار حقيقي را درباره نماز از گفتار و كردار او بيان كنيم. با نگاهي به آثار مكتوب امام ـ رحمه الله عليه ـ و مشاهده عيني شاهدان احوال ايشان، مي‌توان گفت كه در ديدگاه ايشان، نماز در ميان عبادات به مثابه «اسم اعظم و بلكه خود اسم اعظم»[1] در ميان ديگر اسماء الهي. افزون بر آن، ديدگاه حضرت امام ـ رحمه الله عليه ـ نسبت به نماز در حقيقت حكايت مسافر و طريق سفر است. در اين ميان، مهم‌ترين مسأله بيان نماز و تفسير آن بر اساس سفر معراج پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ (تطبيق دادن جريان سفر نماز با سفر معراج) است. بنابراين، ديدگاه امام ـ رحمه الله عليه ـ به نماز، ديدگاهي عرفاني است؛ به گونه‌اي كه مراحل اسفار اربعه‌ي عرفاني و احوال سالك و مسافر طريق وصل حق را در طول حيات و سلوك وي در يك ركعت نماز واقعي بيان مي‌كند. خلاصه آنكه نماز مؤمن خود معراج و سفري واقعي است كه حالت‌ها و مراتب و مقامات خاص خود را دارد. سالكان اين طريق نيز به تناسب حال و مقام خويش، از حقيقت اين سفر آگاه مي‌شوند. از نظر امام ـ رحمه الله عليه ـ توحيد به معناي واقعي آن ـ كه مقصد اصلي دعوت پيامبران است ـ در نماز محقّق ميشود. در اين گفتار، ديدگاه امام خميني ـ رحمه الله عليه ـ در چند عنوان آمده است. توصيف و تعريف نماز از ديدگاه امام خميني ـ رحمه الله عليه ـ : ابتدا براي آگاهي از ديدگاه امام خميني ـ رحمه الله عليه ـ نمونه‌هايي از توصيف‌هاي آن نمازگزار حقيقي را دربارهي نماز بيان مي‌كنيم، شايد بتوان گفت كامل‌ترين سخن ايشان دربارهي نماز اين جمله است كه ميفرمايند: سرمايه‌هاي سعادت عالم آخرت و وسيله‌ي زندگاني روزگارهاي غير متناهي نماز است.[2] تعبير ديگر ايشان، عبارت «نسخه‌ي جامعه» است، نسخه‌اي كه پروردگار براي رهايي جان قدسي انسان از قفس طبيعت، تجويز كرده است. ايشان ميفرمايند: معلوم ميشود كه حقيقت اين عبادت الهي و نسخه‌ي جامعه كه براي خلاصي اين طايرهاي قدسي از قفس تنگناي طبيعت به كشف تام محمّدي ترتيب داده شده و به قلب مقدسشان نازل گرديده ...[3] در سخني ديگر بيان مي‌كنند كه اين نسخه‌ي كامل «تركيب قدسي» الهي است و همانند ديگر افعال و احكام الهي بر پايه‌ي حكمت و قوانين حضرت حق بنا نهاده شده است. ايشان ميفرمايند: نماز كه يكي از تركيبات قدسيه است كه بيدّي الجلال و الجمال فراهم آمده است و تسويه شده است ...[4] پس از آنكه حضرت آدم و حوا ـ عليهما السلام ـ از جوار پروردگار به عالم خاك هبوط كردند، يزدان مهربان دريچه‌ي ذكر خويش را به روي آدم و حوا گشود و مركبي فراهم كرد تا آنان اين فاصله را با مراتب و منازلش از مبدأ طبيعت تا مقصد قرب الهي بپيمايند. خداوند همان گونه كه پيامبر خود را به معراج قربش برد و حقايق ملك و ملكوت را به او شناساند، حضرت آدم ـ عليه السّلام ـ و همه‌ي فرزندان او را كه دور افتادگان از عالم قدس‌اند به واسطه‌ي نماز به محضر انس خويش بار داد. امام ـ رحمه الله عليه ـ در اين باره ميفرمايند: نماز، مركب سلوك و براق سير الي الله است.[5] و نيز ميفرمايند: براق سير و رفرف عروج اهل معرفت، نماز است.[6] حضرت امام ـ رحمه الله عليه ـ در تعبيري براق (اسبي است كه پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ را به معراج رساند) و رفرف را دربارهي نماز بسيار به كار برده‌اند. نكته‌ي مهم آن است كه قدرت و توان اين مركب و ميزان بهره‌مندي از آن، به ظرفيت و توان معنوي سالك و راكب آن بستگي دارد. حضرت امام ـ رحمه الله عليه ـ در ادامه ميفرمايند: و هر كسي از اهل سير و سلوك الي الله را نمازي مختصّ به خود او و حظ و نصيبي است از آن، حسب مقام خود ...[7] هنگامي كه دريافتيم نماز «نسخه‌ي جامعه‌ي» الهي براي انسان است، جايگاه نماز در بين عبادت‌هاي ديگر آشكار ميشود. آيات و اخبار، مشهورترين مرتبه نماز را «عموديت» آن برمي‌شمارند. حديث امام علي ـ عليه السّلام ـ در ابتداي مقاله، گوياي اين مرتبه و لوازم ويژه است. امام خميني ـ رحمه الله عليه ـ با اشاره به اين نكته ميفرمايند: ... نماز كه در بين عبادات و مناسك الهيه، سمت جامعيت و عموديت دارد ...[8] يا اين كه: و در جمع عبادات، خصوصاً نماز كه سمت جامعيت دارد و منزله‌ي آن در عبادات، منزله ي انسان كامل است و منزله‌ي اسم اعظم، بلكه خود اسم اعظم است ...[9] راز اين جامعيت همان است كه در حديث پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ بيان شده است: «لانَّ الصلاه تسبيحٌ و تهليلٌ و تحميدٌ و تكبيرٌ و تمجيدٌ و تقديسٌ و قولٌ و دعوه»[10] زيرا نماز هم تسبيح است و هم تهليل و هم ستايش و هم تكبير و هم تقديس و هم گفتار است و هم خواستن. يكي ديگر از تعابير امام ـ رحمه الله عليه ـ دربارهي نماز «معجون الهي» و «حبل متين» است. ايشان ميفرمايند: اگر روزگار به عارفي رباني مهلت دهد، مي‌تواند تمام منازل سائرين و معارج عارفين را از منزلگاه يقظه تا اقصاي منزل توحيد از اين معجون الهي و حبل متين بين خلق و خالق خارج كند.[11] حقيقت و واقعيت نماز از ديدگاه امام خميني ـ رحمه الله عليه ـ : مطلب اساسي در شناخت هر پديده‌اي، شناخت حقيقت آن است. دربارهي نماز نيز شناخت حقيقت آن از اساسي‌ترين اموري است كه هر مسلمان بايد بدان آگاه باشد. امام خميني ـ رحمه الله عليه ـ حقيقت نماز را «سفر»ي مي‌داند كه مبدأ آن بيت نفس و الي الله و في الله و من الله است: از آن چه مذكور شد از سرّ صلوه كه حقيقت آن عبارت است از سفر الي الله و في الله و من الله است...[12] همچنين ايشان در اين باره ميفرمايند: ... و آن عبارت است از حصول معراج حقيقي و قرب معنوي و وصول به مقام فناي ذاتي كه در اوضاع به سجده‌ي ثانيه كه فناي از فنا است و در اذكار به «اياك نعبد» كه مخاطبه‌ي حضوري است، حاصل ميشود.[13] نكته‌ي ديگر دربارهي حقيقت نماز، اين است كه نماز را غير از اين ظاهر «باطني» است؛ يعني حقيقت نماز، همان باطن آن است: نماز بلكه جميع عبادات را غير از اين صورت و قشر و مجاز، باطن و لُب و حقيقتي است و اين از طريق عقل معلوم است و از طريق نقل، شواهد كثيره دارد.[14] در حديثي آمده است كه فردي شقي به نام «رزام مولي خالد بن عبدالله» دربارهي حدود نماز از امام صادق ـ عليه السّلام ـ پرسش مي‌كند. ايشان در پاسخ ميفرمايند: «نماز چهار هزار حدّ دارد كه تو نمي‌تواني يكي از آنها را ادا كني». حضرت امام ـ رحمه الله عليه ـ با بيان اين حديث، آن را دليلي بر وجود باطن و حدود باطني نماز مي‌داند. و استنباط مي‌كند كه: اگر اين چهار هزار حدّ كه جناب صادق ـ عليه السّلام ـ فرمودند از حدود ظاهر و آداب صوريه بود، نمي‌فرمودند: تو يكي از آنها را (هم) ادا نمي‌كني و وفا نمي‌نمايي؛ زيرا كه معلوم است كه همه كس مي‌تواند به آداب صوريه نماز قيام كند.[15] ايشان، تغيير حالت ائمه ـ عليهم السّلام ـ در نماز بر اثر خوف و خشيت خداوندي، دليلي بر اثبات بعد باطني نماز مي‌دانند. باطن نماز نيز همانند ظاهر آن، آداب و شرايطي دارد كه اقامه‌ي آنها حقيقت نماز را محقّق مي‌كند. حضرت امام ـ رحمه الله عليه ـ ميفرمايند: از براي نماز غير اين صورت، حقيقتي است و غير از اين ظاهر، باطني است و همان طور كه صورت آن را آداب و شرايط صوريه‌اي است، باطن آن را نيز آداب و شرايطي است كه شخص سالك بايد آنها را مراعات كند.[16] مسأله‌ي ديگر دربارهي حقيقت نماز اين است كه «اصل نماز، يك ركعت است» و اين سفر معنوي در طي اين ركعت محقّق ميگردد. امام ـ رحمه الله عليه ـ ميفرمايند: بايد دانست كه اصل صلاه، يك ركعت و بقيه‌ي ركعات آن از فرايض و نوافل براي اتمام همان يك ركعت است.[17] سپس به بيان حديثي از امام رضا ـ عليه السّلام ـ در اين باره مي‌پردازند. واپسين نكته دربارهي حقيقت نماز اين است كه بر اساس نظر امام ـ رحمه الله عليه ـ نماز اقامه‌ي توحيد‌هاي سه‌گانه (توحيد ذات، افعال و صفات) است. ايشان ميفرمايند: بدان كه اهل معرفت، قيام را اشاره به توحيد افعال دانند، چنان چه ركوع را به توحيد صفات و سجود را به توحيد ذات اشاره دانند.[18] از اين بيان مي‌توان نتيجه گرفت كه اقامه‌ي نماز واقعي، اقامه‌ي توحيد واقعي است و اقامه‌ي توحيد مستلزم نفي هر چه غير اوست، حتّي خواسته‌هاي نفساني. پی نوشت: [1] . آداب الصلوة، امام خميني ـ رحمة الله عليه ـ ، ص 9. [2] . آداب الصلوة، ص 45. [3] . اسرار نماز يا معراج السالكين و صلوة العارفين، امام خميني ـ رحمة الله عليه ـ ، ص 10. [4] . اسرار نماز، ص 17. [5] . همان، ص 7. [6] . همان، ص 6. [7] . اسرار نماز، ص 6. [8] . آداب الصلوة، ص 9. [9] . آداب الصلوة، ص 9. [10] . بحار الانوار، ج 82، روايت، 56، باب 1، ص 231. [11] . اسرار نماز، ص 57. [12] . اسرار نماز، ص 118. [13] . همان، ص 15. [14] . همان، ص 9. [15] . اسرار نماز، ص 11. [16] . آداب الصلوة، صص 55 ـ 56. [17] . اسرار نماز، ص 16. [18] . آداب الصلوة، ص 146. منبع: نماز و دانشگاه، ج 1
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 747]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها