واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
طرحنامه نظریه قانون طبیعی اسلامی ارائه شد
شناسهٔ خبر: 3570767 - چهارشنبه ۱۲ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۴:۱۵
دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها
ارائه طرحنامه «نظریه قانون طبیعی اسلامی» به کرسی علوم اجتماعی هیئت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره برگزار شد. به گزارش خبرگزاری مهر، جلسه شورای علمی کرسی علوم اجتماعی به ریاست مصطفی ملکوتیان و سایر اعضای آن و با ارائه طرح نامه «نظریه قانون طبیعی اسلامی» در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد. نویسنده طرح نامه «نظریه قانون طبیعی اسلامی» در ابتدای بحث خود پیرامون قانون طبیعی میگوید: «قـانون طبیعـی در غـرب برخلاف حوزه اسلامی بسیار مشهور است. کتابها و مقالات فراوانی در غرب حاوی نظریه های متعددی در بـاب قانون طبیعی است. درواقع، قانون طبیعی در غرب یک دکترین است که نظریه های گوناگون را در خـود جایداده است؛ بنابراین، پیشینه قانون طبیعی در غرب به درازای بیش از ۲۵ قرن است. این قانون کلیـد حـل مسـائل بسـیار فراوانی در حوزه اخلاق، حقوق و سیاست است.» وی می افزاید: «باوجود اهمیت زیاد آموزه قانون طبیعـی در مباحـث مربـوط بـه عقل عملی و فلسفه های مضاف، باکمال تأسف، در حوزه اسلامی بهجز چند اثر مکتوب از نگارنده در این زمینـه تاکنون اثر دیگری که حاوی نظریه اسلامی درباره قانون طبیعی باشد، منتشرنشده است. صاحب نظریه در تشریح قانون طبیعی اسلامی (Islamic natural law) ابراز می دارد که قانونی تکوینی است که خدای متعال در وجود انسـان قـرار داده و عقل بشر آن را به طور بدیهی درک می کند و آدمی با عمل به آن به سعادت میرسد. این قانون حاوی اوامر و نواهی عقل درباره بایسته های رفتاری انسان برای رسیدن به سعادت ابدی است. قانون طبیعی اسـلامی خـود را در شاکله بایدها و نبایدهای بدیهی صادرشده از عقل بشر نشان می دهد که از مراتـب سهگانه نفـس آدمـی (نبـاتی، حیوانی و ناطقه) با عنایت به نیازهای انسان برای وصول به مقام قرب الهی، یعنی با توجه به مقصد حرکـت انسـان بهسوی کمال مطلق و رسیدن به مقام خلیفهاللهی به دست میآید. نگارنده این نظریه، درباره محتوای قانون طبیعی آورده است: محتوای قانون طبیعی چندین دستورالعمل عقلی است که عقل عملی بشر آنها را با عنایـت بهمراتب سهگانه نفس بهمنظور رسیدن انسان به سعادت صادر می کند. این گـزاره هـای بـدیهی مبنـای رفتارهـای صحیح آدمی در زندگی سعادتمندانه به شرح زیر هستند: محتوای قانون طبیعی در مرتبه نفس نباتی بشر عبارت است از: ۱. «انسان برای زنده ماندن باید از آبوهوا و غذای سالم استفاده کند.» ۲. «انسان برای ادامه حیات خود باید شرایط رشد مناسب خویش را فراهم کرده و از خود در برابـر بیمـاریهـا مراقبـت کند.» ۳. «بشر برای حفظ نوع خود باید تولیدمثل کند.» قانون طبیعی، یعنی دستورالعمل های عقل عملی، در مرتبه نفس حیوانی بشر دو گزاره بدیهی زیر است: ۴. «هرکس باید نسبت به پدیده هایی که در حیاتش قطعاً مفید یا مضر است، به خوبی آگاهی (جزئی) داشته باشد.» ۵. «انسان برای ادامه زندگی خود باید از پدیده هایی که برای حیاتش قطعاً زیان آور است، دوری کند و آنچه برای حیاتش نافع است، به دست آورد.» احکام عقل عملی که محتوای قانون طبیعی در مرتبه نفس ناطقه است، عبارتاند از: ۶. «هرکس باید در یادگیری علومی که برای رسیدن به سعادت ابدی او لازم است، کوشا باشد.» ۷. «انسان باید افعالی را بر انجام دهد که او را در مسیر کسب سعادت ابدی بهپیش می برد و از انجام دادن افعـالی کـه او را از مسیر سعادت جاودانه دور می سازد، اجتناب کند.» ۸.انسان باید از همه فرمانهای عقل عملی اطاعت کند. صاحب این نظریه در خصوص کارکردها و دستاوردهای این نظریه آورده است: با استفاده از این نظریه می توان نظام جدید حقوق بشر اسلامی را بناکرده و از همه حق های طبیعـی بشـر دفاع عقلی کرد. همچنین تعیین و توجیه عقلی حقوق طبیعی حیوانات، تعیین حقوق طبیعی گیاهان در محیطزیست، ارائه لوایح و قوانین و مقررات جدید به مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام جهت تصویب در راستای دفاع از حقوق شهروندی، از دیگر کارکردهای این نظریه به شمار میروند. اعضای شورای علمی کرسی علوم اجتماعی پس از بررسی طرحنامه و گفتگو درباره ابعاد مختلف نظریه، با تعیین چند ارزیاب، تصمیمگیری درباره قرار گرفتن آن درروند کرسیهای نظریهپردازی را به بررسی و اظهارنظر اعضای این اساتید محول کردند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 52]