واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
شكافنده علوم؛
آيا واقعا امام محمدباقر(ع) 4هزار شاگرد داشتند؟ / چند نفر از آنها ايراني بودند؟
دانشمندان درحضور هيچكس فروتني ندارند مگر در نزد امام محمد باقر ـ عليه السلام و در برابر احدي اين اندازه خشوع وحقارت نمي كنند.
اينكه برخي مدعي هستند امام باقر ـ عليه السلام ـ چهار هزار شاگرد داشت آيا صحّت دارد؟ آيا از شاگردان وي ايراني هم بوده اند؟ پاسخ: امام باقر ـ عليه السلام ـ از اخبار گذشتگان و پيامبران روايت فرموده و شيعه و سني از آن حضرت اخبار فراوان روايت كرده اند، و با اهل مذاهب و آراء كه بر حضرت وارد مي شدند مناظره مي كرد و عده زيادي از مردم، علم كلام را از حضرت آموخته اند.(1)
عبدالله ابن عطاء مكّي گفت: دانشمندان درحضور هيچكس فروتني ندارند مگر در نزد امام محمد باقر ـ عليه السلام و در برابر احدي اين اندازه خشوع وحقارت نمي كنند.
جابر ابن يزيد جعفي با آن علم و دانشي كه داشت هرگاه چيزي از آن حضرت روايت مي كرد، مي گفت: «براي من حديث كرد، وصيّ اوصياء، و وارث علوم انبياء محمد ابن علي ابن الحسين ـ عليهم السلام ـ» و بازماندگان از صحابه رسول خدا و بزرگان از تابعين و فقهاء مسلمين همگي معالم و احكام دين را از آن بزرگوار روايت كرده اند، و در فضل و دانش سرآمد دانشمندان و ضرب المثل همگان بود.(2) جلسات درس امام همواره صدها تن از نقاط مختلف براي فراگيري فقه و حديث و تفسير و لغت و ديگر علوم در بر مي گرفت، كوفه، بصره، واسط و حجاز افرادي را به دانشگاه اهل بيت گسيل مي داشتند، و علماء و راويان بزرگي از دانشگاه اهل بيت فارغ التحصيل شدند، حسن ابن علي الوشا خود نهصد شيخ را درك كرد كه در مسجد كوفه به درس و بحث اشتغال داشتند و همگي از جعفر ابن محمد ـ عليهما السلام ـ و پدرش امام محمد باقر ـ عليه السلام ـ نقل حديث مي كردند، حسن ابن علي الوشا باامام رضا ـ عليه السلام ـ معاصر بود. ازاين زمان تازمان تاسيس مدرسه امام محمد باقر ـ عليه السلام ـ و امام صادق، سي سال فاصله بود . وي تأليفات فارغ التحصيلان اين درحضور آنان را شمارش كرده به شش هزار كتاب رسيده است و چه بسا بيشتر كتابهاي كافي،من لايحضره الفقيه، الوافي، الاستبصار از آنها برگرفته شده است، دانشگاه اهل بيت چهارهزار دانشجو را در بر مي گرفت.(3)
و شيخ مفيد در ارشاد مي نويسند: «اصحاب حديث كه نام راويان ثقات آن بزرگوار را (امام صادق) جمع كرده اند با اختلاف در عقيده و گفتار شماره آنان به چهار هزار نفر مي رسد.»(4)
از ميان اصحاب و شاگردان امام محمدباقر و امام جعفر صادق ـ عليهما السلام ـ برخي ايراني بوده اند از جمله آنها عبدالله ابن سعد اشعري قمي و برادرش عيسي ابن عبدالله هستند كه هر دو از اجلاء اهل قم و ازدوستداران وشاگردان امام صادق بوده اند.(5) در كتاب امام باقر ـ عليه السلام ـ جلوه امامت در افق دانش. نام 461 نفر از اصحاب و شاگردان امام باقر ـ عليه السلام ـ را ذكر كرده است از جمله اسحاق القمي كه ايراني بوده است.(6)
درپايان مي توان اينچنين نتيجه گيري كرد كه در مدينه عده زيادي از محضر امام محمد باقر ـ عليه السلام ـ كسب علم مي كردند همه ي آنها دريك زمان شاگرد امام نبودند بلكه درچندين دوره به حضورامام شرف ياب شده ودرس گرفته اند. ازطرفي همه ي آنها نيز شيعه نبودند. بلكه بعد از شاگردي برخي ازآنها ازرهبران فرقه هاي مذهبي شدند. پاورقی: 1. مفيد، الارشاد، ترجمه سيدهاشم رسولي محلاتي، تهران، انتشارات علميه اسلاميه، چاپ دوم، 1346، ج 2، ص 161.
2. همان، ص 155 و 158.
3. معروف الحسيني، هاشم، سيرة الأئمة اثني عشر، ترجمة محمد درخشنده، تهران، انتشارات اميركبير، چاپ دوم، 1373، ج2، ص207.
4. مفيد، پيشين، ج2، ص173.
5. قمي، عباس، منتهي الامال، قم، انتشارات هجرت، چاپ يازدهم، بي تا، ج2، ص318.
6. ترابي، احمد، امام باقر ـ عليه السلام ـ ، مشهد، آستان قدس رضوي، چاپ اول، 1373، ص64.
۲۴/۰۸/۱۳۹۴ - ۰۷:۲۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]