واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
کتاب «تأملی بر اخلاق پژوهش در آموزش عالی» منتشر شد
شناسهٔ خبر: 2897937 - دوشنبه ۹ شهریور ۱۳۹۴ - ۱۳:۲۰
دین و اندیشه > سایر
کتاب «تأملی بر اخلاق پژوهش در آموزش عالی» نوشتۀ حسن اسلامیان، لیلا فرقانی، فاطمه دانشمند و نازیلا ابراهیمی به کوشش نشر ارسطو و با همکاری سامانۀ اطلاع رسانی چاپ و نشر ایران منتشر شد. به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «تأملی بر اخلاق پژوهش در آموزش عالی» نوشتۀ حسن اسلامیان، لیلا فرقانی، فاطمه دانشمند و نازیلا ابراهیمی به کوشش نشر ارسطو و با همکاری سامانۀ اطلاع رسانی چاپ و نشر ایران در پیشخوان کتابفروشی ها قرار گرفت. این کتاب در ۱۸۲ صفحه می کوشد تا نقشی در راستای گسترش و نهادینهکردن اخلاق پژوهش در جامعۀ علمی کشور ایفا نماید. این اثر با مروری بر اصول اخلاقی پژوهش، در صدد است تا یک چهارچوب مشخص و قابل درک را برای اخلاق پژوهش ویژۀ پژوهشگران، اساتید و دانشجویان ترسیم کند.در بین کارکردهای مختلف آموزش عالی، پژوهش از جایگاه ویژه و ارزشمندی برخوردار است؛ چرا که پژوهشها و یافته های آن، اصلیترین وسیله برای پیشبرد و ارتقاء علوم مختلف میباشد. در عصر حاضر، توجه به پژوهش در راستای اعتلای سطح علمی، در همه مراکز و مؤسسات آموزشی به طور گسترده و روزافزونی مورد توجه قرار گرفته است اما تحقیق و پژوهش همان طور که میتواند در مسیر رشد و اعتلای علمی قرار گیرد، اگر در مسیر نادرست قرار بگیرد، آسیبهای جبرانناپذیری را بر جای می گذارد.اسلامیان در ضرورت توجه به رعایت اخلاق پژوهش بیان می کند: این امر می تواند منجر به پیشگیری از آسیبها و آفتهای فعالیتهای علمی و پژوهشی شده و بسترساز رشد علمی و اخلاقی در جوامع شود. این مدرّس دانشگاه با اشاره به اینکه امر پژوهش، تنها معطوف به نقش پژوهشگر نمی باشد و با سایر عناصر پژوهش اعم از روشها، ابزار، شرکتکنندگان و ... مرتبط است. وی تأکید می کند رعایت مسائل اخلاقی در ابعاد مختلف پژوهش، امری ارزشی و مهم است که عدم رعایت آن، تبعات و خسارات اخلاقی و فنی بسیاری را در پی دارد. نویسندگان کتاب معتقدند با شناسایی مؤلفه ها و نشانگرهای اخلاقی در پژوهش می توان چهارچوبی برای هدایت اخلاقی در پژوهش طراحی کرد. کتاب حاضر با نظر به اهمیت فردِ پژوهشگر به عنوان مهمترین عنصر در پژوهش، از سه زاویه به بررسی وظایف اخلاقی پژوهشگر پرداخته است: وظایف فردی، وظایف در قبال شرکت کنندگان در پژوهش و وظایف مرتبط با انتشار نتایج. علاوه بر اینها، مسئله اخلاق داوری هم موضوعی مناقشه برانگیز و مهم است که زوایای پنهان و آشکار آن در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است. کتاب «تأملی بر اخلاق پژوهش در آموزش عالی» در هفت فصل به شرح زیر، اصول اخلاقی پژوهش را مورد بحث قرار می دهد:فصل نخست به بیان «کلیات اخلاق پژوهش» اختصاص داده شده است. نویسندگان کتاب، این فصل را با ذکر معنا و مفهوم اخلاق آغاز نموده و سپس این مفهوم را از نگاه دین اسلام به مخاطب عرضه کرده اند. آنان در ادامه با اشاره به جایگاه و ابعاد اخلاق در آموزش عالی، به بررسی اخلاق پژوهش به عنوان یکی از ابعاد چهارگانه اخلاق درآموزش عالی می پردازند. چهار بُعد اساسی برای اخلاق در آموزش عالی بیان شده است که عبارت اند از: اخلاق در مدیریت دانشگاه، اخلاق پژوهش، اخلاق دانشجویی و اخلاق تدریس.فصل دوم کتاب به «اصول اخلاقی فردی پژوهشگر» می پردازد که از جمله این اصول می توان به مواردی مانند مسئولیت حرفه ای، امانتداری، حقیقت جویی، نقدپذیری، تهذیب نفس، شک علمی، ژرف نگری و دقت، آشنایی با روش متناسب با موضوع و ... اشاره کرد.در فصل سوم، دربارۀ «اصول اخلاقی مرتبط با شرکت کنندگان پژوهش» توضیح داده شده است. بسته به اینکه آزمودنیهای پژوهش انسان، حیوان یا گیاه باشد، باید اصول اخلاقی متناسب با آن به کار گرفته شود که این فصل از کتاب به شرح این اصول می پردازد.
«اصول اخلاقی مرتبط با انتشار نتایج پژوهش» در فصل چهارم مورد بحث قرار گرفته است. برخی از اصول مطرح شده در کتاب عبارت اند از: صداقت، بیطرفی، پایبندی به عنصر زمان، ارجاع و استناد به منابع مورد استفاده، استناد به منابع معتبر، ارسال موازی، ارسال مجدد و ...فصل پنجم با پرداختن به «اصول اخلاقی داوری مقالات»، وظایف اخلاقی داوران را یادآوری میکند. نویسندگان کتاب ضمن اشاره به اهمیت و جایگاه داوری مقاله های علمی، مسئولیتهای اخلاقی داوران را از دیدگاه پولاک (۱۹۹۵) و بنویس، کرک و هال (۲۰۰۳) بیان میکنند.نویسندگان در فصل ششم، بحث «نوع شناسی دیدگاههای مرتبط با اخلاق پژوهش» را مطرح کرده اند؛ این دیدگاهها عبارت اند از:الف) دیدگاههایی که بر اصول اخلاق فردی پژوهشگر تاکید داشته اند.ب) دیدگاههایی که بر اصول اخلاق پژوهشی رفتار با شرکتکنندگان پژوهش تأکید داشته اند.ج) دیدگاههایی که بر اصول اخلاق پژوهشی مرتبط با ارائه و انتشار یافته های تحقیقات تأکید داشته اند.در نهایت، کتاب با عنوانکردن موازین، مرامنامه و آیین نامۀ اخلاق پژوهش در نظام آموزش عالی کشور در فصل هفتم به پایان می رسد.علاقه مندان میتوانند این کتاب را با بهاء ۸۵۰۰۰ ریال از طریق تماس با مرکز پخش به شمارههای ۳۵۰۹۶۱۴۶-۳۵۰۹۶۱۴۵-۰۵۱ تهیه نمایند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 124]