واضح آرشیو وب فارسی:مهر: یادداشت؛
نگاه کلی به سیر سه مرحلهای فلسفه در غرب
شناسهٔ خبر: 2858595 - پنجشنبه ۲۵ تیر ۱۳۹۴ - ۰۹:۳۹
دین و اندیشه > اندیشکده ها
عبدالرزاق حسامیفر در این یادداشت سیر سه مرحلهای فلسفه در غرب را به صورت مختصر بیان و توجه به وجودشناسی و معرفتشناسی را در هر دوره مشخص میکند. به گزارش خبرگزاری مهر، متن پیش رو بخشی از جزوۀ تجربه گرایی، درسگفتارى از عبدالرزاق حسامی فر در باب سیر شکل گیری سنت تجربه گرایی در غرب است.این درسگفتار حاصل سلسله جلسات سطح دو سیزدهمین دورۀ آموزشى تربیتى «والعصر» مى باشد که در تیرماه۱۳۹۰برگزار شده است که به همت مؤسسه علمی فرهنگی سدید پس از پیاده سازى و ویرایش در اختیار علاقهمندان قرار مى گیرد.در فلسفه دو موضع را کاملاً از هم مشخص میکنیم که یکی وجودشناسی و دیگری معرفتشناسی است؛ یعنی فیلسوف یا در مقام شناخت واقعیتهای خارجی است که وجودشناسی نامیده میشود و یا در مقام شناخت ذهن است که معرفتشناسی نامیده میشود. در تاریخ فلسفه، فیلسوفان سه مرحلۀ حرکتی داشتند. در مرحلۀ اول، وجودشناسی برایشان محور بود و میخواستند ببینند واقعیت جهان چیست. در این دوره چنین نیست که فقط به خارج توجه کنند، بلکه به ذهن و زبان هم توجه دارند، اما مسئلۀ اصلی، جهان خارج است که اصطلاحاً وجودشناسی یا «آنتولوژی» نامیده میشود. پس از قرن هفدهم، معرفتشناسی و شناختشناسی محور شد و به تعبیر دیگر فیلسوفانی که تا قبل از این فکر میکردند ذهن فقط مانند یک آینه است و ما کسانی هستیم که از طریق پنجرههایی، جهان خارج را میبینیم، ناگهان این سؤال برایشان پیش آمد که چقدر میتوان به ذهن و شناخت توجه داشت؟ آیا میتوان به شناخت اعتماد کرد یا خیر و به تعبیری خود شناخت زیر سؤال رفت. این امر، تحولی جدی در فلسفه بود. پیش از این دوره، فیلسوفان دربارۀ شناخت با هم بحث میکردند و هر کس شناخت خودش از واقعیت را درست میدانست، اما از قرن هفدهم به بعد، جهانِ خارج محوریت خود را از دست داد و فیلسوفان سراغ ذهن رفتند و این پرسش مطرح شد که آیا شناختی که ذهن به ما میدهد معتبر است یا خیر؟ این تغییر رویکرد، نقطۀ عطفی در فلسفه بود. در قرن هفدهم مسئلۀ شناخت، برجسته میشود و تا قرن بیستم ادامه پیدا میکند تا اینکه در قرن بیستم، ذهن فیلسوفان معطوف به یک مسئلۀ جدید میشود که عبارت است از زبان و نقش آن در تفکر. فیلسوفان در گذشته تصور میکردند ذهن، خنثی است، اما پس از مدتی متوجه تأثیر ذهن شدند، به مرور زمان به بیطرف نبودن زبان پی بردند و دریافتند که خود زبان در شناخت مؤثر است. به همین دلیل، فلسفۀ زبان به وجود آمد و فیلسوفان، نظریههایی دربارۀ زبان ارائه کردند.علاقه مندان صوت این جلسه را می توانند از اینجا خرید کنند!
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 110]