محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828879510
نظم اصلی ترين مسئله عالَم است/ معنی مدينه «نظم» است نه «شهر»
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش مشروح نوزدهمین همایش ملی ملاصدرا؛
نظم اصلی ترين مسئله عالَم است/ معنی مدينه «نظم» است نه «شهر»
شناسهٔ خبر: 2756729 - شنبه ۲ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۰:۴۹
دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها
داوری اردکانی گفت: بسياری از اوقات مدينه را شهر ترجمه می كنند اما اين ترجمه مدينه را از معنای اصلی خودش دور می كند. دینانی نیز گفت: نظم، اصلی ترین مسأله عالم است. به گزارش خبرنگار مهر؛ نوزدهمين همايش ملي حكيم ملاصدرا، با محوريت موضوع «فلسفه و نظم عمومي» روز پنجشنبه (۳۱ خردادماه) در مجتمع فرهنگي- آموزشي آدينه برگزار شد. در اين همايش يك‌روزه كه به مناسبت بزرگداشت ملاصدرا -كه مصادف با يكم خرداد ماه هرسال است- به همت بنياد حكمت اسلامي صدرا و انجمن بين‌المللي ملاصدرا برگزار شد. چهار نشست در دوسالن اين مجتمع در دو قسمت صبح و عصر برگزار شد كه در هر پنل انديشمندان متعددي درباره موضوعات مشخصي كه همه آن‌ها با محوريت نظم بود سخنراني كردند.اولين سخنران مراسم افتتاحيه آيت‌الله سيدمحمد خامنه‌اي، رئيس بنياد حكمت اسلامي صدرا بود كه درباره موضوع «نظم تشريعي و تكويني» سخنراني كرد.رئيس بنياد حكمت اسلامي صدرا: بدون نظم، فساد دنيا را فرامي‌گيردخامنه‌اي گفت: ايجاد نظم عمومي در جامعه يك قاعده طبيعي است و مخالفت با نظم عمومي فساد به وجود مي‌آورد، مثلاً تصور كنيد در عالم يك خداي ديگري هم وجود داشت، در اين‌صورت نظم عالم به هم مي خورد و اگر نظم عالم به‌هم مي خورد فساد دنيا را فرامي‌گرفت.وي افزود: اقتضاي نظم تكويني در عالم اين است كه خداوند آدم‌ها را هدايت كند، به همين ترتيب دو نوع هدايت وجود دارد: هدايت ارائه طريق يعني اينكه فقط نشاني را مي‌پرسند و ما به كسي كه نشاني را پرسيده آگاهي و راه را نشانش مي‌دهيم ولي در گونه ديگر هدايت وقتي كسي نشاني مي‌پرسد دستش را مي‌گيرند و به نقطه غايت مي رسانند مثل يك كودكي كه او به مقصدش مي‌رسانيم. از آنجايي كه براي موجودي مثل انسان كه شعور و آگاهي دارد رساندن و دستش را گرفتن نوعي توهين محسوب مي‌شود خداوند انسان را به وسيله قانون و قرآني كه فرستاده ارائه طريق كرده است.
رئيس بنياد حكمت اسلامي صدرا ادامه داد: مصاديق مخالفت با نظم عمومي از نظر امام علي(ع) بدعت يا فتنه ناميده شده است و ايشان بارها فرمودند كه عَلَم دار بدعت و فتنه نشويد يعني در قانون نوآوري نكنيد و هنجارهاي آن را نشكنيد. علاوه بر آن در قرآن هم خروج از نظام فلسفه نظري و انكار به توحيد كفر و فسق ناميده شده است. نتيجه آنكه جامعه بدون نظم يك جامعه بيمار است ولي راه درمان و علاج براي آن وجود دارد، جامعه با نظم هم مثل بدن انساني است كه در آن هرعضوي كار خودش را به درستي انجام مي‌دهد.محقق داماد: انسان با نظم به كمال مي‌رسددومين سخنران پنل اول اين همايش، سيدمصطفي محقق داماد، استاد حقوق دانشگاه بهشتي بود. محقق داماد كه موضوع سخنراني اش «نظم هستي و بايستي از ديدگاه ملاصدرا» بود گفت: در اصطلاح حكمت متعاليه و قبل آن كتاب تكوين و تشريع يا كتاب تدوين مطرح بوده به همين دليل نمي‌توان اين دو را از ابدعات ملاصدرا دانست چون قبل او هم در آثار فلسفي متقاوتي تكوين و تشريع مكررا با يكديگر آمده‌اند. مخاطب امر تكويني جهان و نظم حاكم برجهان است در چنين اموري هيچگاه عصيان وجود ندارد، مثلاً خورشيد هيچ گاه نمي تواند بگويد من امروز دلم مي خواهد از سمت ديگر طلوع كنم اما در امر تشريعي، عصيان اتفاق مي‌افتد و جبري در كار نيست.وي افزود: به تعبير ملاصدرا بشر آزاد است كه هر كاري مي‌خواد انجام بدهد اما سعادتش در اين است كه راه مستقيمي كه خدا براي سراسر جهان قرار داده است را برود. به عبارتي از نظر ملاصدرا رسيدن به كمال انساني زماني اتفاق مي‌افتد كه انسان در گردونه مقررات كه همان نظم عمومي است قرار بگيرد.
عضو فرهنگستان علوم ایران همچنين به واژه «نظم عمومي» اشاره كرد و ادامه داد: واژه نظم عمومي از حقوق فرانسه گرفته شده و سپس در قانون مدني ما آورده شده است. براساس تعريفي كه در قانون براي نظم مدني آورده شده است قراردادهايي كه برخلاف اخلاق حسنه، خلاف شرع و نظم عمومي است را محكمه اجرا نخواه كرد، البته عبارت «خلاف شرع» از ابتدا وجود نداشت و بعدها به اين تعريف اضافه شد. اما به تعبير ملاصدرا نظم عمومي عبارت است از مقرراتي كه براي بشر با مقررات جهاني حاكم برهستي منطبق است.داوري اردكاني: معني مدينه «نظم» است نه «شهر»سخنران ديگر اين پنل، رضا داوري اردكاني، رئيس فرهنگستان علوم بود كه درباره موضوع «نظم در فلسفه يوناني» سخنراني كرد. داوري اردكاني گفت: ارسطو بنيانگذار «مدينه» را هيپوداموس معمار و شهرساز شهير يوناني مي داند و از آن زمان به بعد معناهاي متفاوتي براي مدينه در نظر گرفته شده است اما معناي اصلي آن «نظم» است البته در بسياري از اوقات مدينه را شهر ترجمه مي‌كنند اما اين ترجمه مدينه را از معناي اصلي خودش دور مي كند. اساطير يوناني در هومر هرجا كه صحبت از زندگي بشر و نظم بشري مي‌شد، خدا را به عنوان يك ناظم قلمداد مي كرند كه به زندگي آدميان نظم مي دهد.وي افزود: وقتي سولون قانون وضع كرد اسمي از خدايان نبرد، قانون او قانون خودِ او بود. در واقع قانون سولون برگرفته از نظم لوگوس بود، لوگوس هم كه به معناي نظم و عقل جهان است. مشابه چنين نسبتي بين قانون و مدينه هم وجود دارد، قانون حبل و ريشه پيوند مدينه است. اما از نظر سوفسطائيان قانون اعتباري است، به همين دليل قانون چيزي است كه من مي پسندم و چون من ها پراكنده اند و هركدام قانون خودشان را دارند ميل قوي تر غالب مي‌شود.
استاد فلسفه دانشگاه تهران ادامه داد: نظريات و عقايد ارسطو به كتاب «نواميس» افلاطون نزديك‌تر است تا « جمهوري». اگرچه ارسطو با خيلي از بخش هاي اين اثر موافق نيست اما براساس جمهوري افلاطون فيلسوف چون عالم را مي‌شناسد پس نظم جهان را هم مي‌شناسد اما از نظر ارسطو عقل عملي واضع قانون است. عقل يا حكمت عملي (فرونزيس) بدون عقل نظري يعني عقل بدون فلسفه، چرا كه به مدد عقل نظري است كه جاي اشياء معين و مشخص مي‌شود.اعواني: از نظر ملاصدرا نظم حاصل علم الهي است«نظم اجتماعي، نظم جهاني و نظم الهي» عنوان سخنراني غلامرضا اعواني استاد فلسفه دانشگاه شهيدبهشتي بود. اعواني سخنش را با تعريف نظم آغاز كرد و گفت: نظم در تعريف خودِ فلسفه هم وجود دارد. فلسفه ادراك نظام وجود و نظام عالم است، آنچنان كه هست، علاوه برآن تبيين نظام وجود بدون شناخت حقيقت اشياء امكانپذير نيست. ضمناً پي بردن به نظام عالم امري عقلي است، يعني عقل درك مي كند ولي خيال خير. به همين دليل اول خدا بوده است بعد عقل به‌وجود آمده است به عبارتي نظم مطلق را خدا درك مي‌كند و ما به اندازه خودمان از آن شناخت پيدا مي كنيم.به اين ترتيب نظم هم در عالم كبير وجود دارد و هم در عالم صغير، هم در آفاق وجود دارد و هم در انفس چون يك مبدا دارد و به يك اصل الهي برمي‌گردد.اعواني ادامه داد: از نظر هراكليتوس، خداوند علت نظم است يعني همه چيز از لوگوس پديد مي‌آيد و همه چيز ظهور لوگوس است. لوگوس قانون كلي، نطق، عقل و سخن است و انسان لوگوس را درك مي كند. اما از نظر افلاطون، عالَم نظم دارد چون به مُثُل الهي برمي گردد. از نظر ارسطو خداوند عقل عاقل است و عالم را به وجود آورده است. از نظر ابن‌عربي هم عالَم ظهور اسماء الهي است. در اين ميان مولانا نسبت به بقيه عالم و نظم حاكم برآن را در چندبيت شعر، بهتر از بقيه تفسير كرده است؛ به عقيده مولانا اصل عالم از خداست و نظم الهي حاكم است.
چهره ماندگار فلسفه كشورمان افزود: ملاصدرا هم مثل همه كساني كه تابه حال درباره‌شان صحبت كرديم درباره نظم بسيار صحبت كرده است، از نظر او نظم حاصل علم الهي است و عالَم حاصل علم الهي است و ما از اين موضوع غافل هستيم كه مجموع عالم، حاصل عقل است به عبارتي بشر قدرت برقراري نظم را آنگونه كه خدا دارد، ندارد.ابراهيمي ديناني: نظم اصلي‌ترين مسئله عالَم استآخرين سخنران پنل اول اين همايش غلامحسن ابراهيمي ديناني استاد فلسفه دانشگاه تهران بود كه درخصوص «نظم الهي و رابطه آن با نظم بشري» سخنراني كرد و اصلي ترين مسئله عالم را نظم دانست. وي گفت: براي نظم اين تعريف وجود دارد كه هرچيزي سرجاي خودش باشد اما همه مسئله اين است كه جايگاه كجاست؟ اگر همه لغت هاي دنيا را يك جا پرت كنيم هيچ معنايي نمي دهند اما همينكه آن ها را با نظم و ترتيب كنار هم بگذاريم معني مي دهند دليلش هم اين است كه هرزباني نظم خاص خودش را دارد.ابراهيمي ديناني افزود: اخيرا انديشمندان غرب از زمان-مكان سخن مي گويند و مي خواهند اين دو را يكي كنند چون زمان و مكان باهم هستند و نمي توانند از هم جداباشند چون نه زمان بدون مكان داريم ونه مكان بدون زمان. يك فرد عَرب اخيرا واژه اي به نام «زمكان» ابداع كرده كه او هم منظورش اين است كه اين دو از هم جدا نيستند اما در زبان فارسي معادل اين اصطلاح زمان ـ مكان، جايگاه را داريم كه اين اصطلاح در تعريف نظم هم مي‌آيد.دريا منظم است، كوه منظم است،زمين منظم است چون هركدام در جاي خودشان قرار دارند.
این استاد فلسفه ادامه داد: خداوند ناظم، خالق، صانع و مبدع است و همين خدا انسان نظم‌شناس به وجود آورده است اما اين انسان نظم‌شناس كه از نظر شريعت تكليفش روشن است، تكليفش با خودش روشن نيست و خاطر همين بي‌نظمي مي كند.افراط و تفريط فقط مخصوص آدم است وگرنه هيچ فرشته اي كار فرشته ديگري را انجام نمي‌دهد.ابراهيمي ديناني سخنانش را با يك بيت از شاعر تمام كرد و گفت: تمام مباحث بنده در يك بيت از حافظ خلاصه مي‌شود: بيا تاگل برافشانيم و مي در ساغر اندازيم/ فلك را سقف بشكافيم و طرحي نو دراندازيم. «گل‌برافشان» يعني عقل و «مي در ساغر» يعني عشق به اين ترتيب انسان مي‌تواند با عقل و عشق همه كاري انجام بدهد حتي سقف آسمان را بشكافد.مجتهدي: اخلاق نوعي هماهنگي است كه بايد در دل انسان به وجود بيايدبخش دوم سخنراني هاي اين همايش پس از استراحت كوتاهي ادامه يافت. اولين سخنران اين پنل كريم مجتهدي، استاد فلسفه دانشگاه تهران بود. وي كه موضوع سخنراني‌ش درباره «شناخت طبيعت و هماهنگي روحي انسان» بود گفت: در عصرجديد چهار درس حساب، هندسه، موسيقي و نجوم دوباره پايه‌گذاري شدند ام غرب در عصرجديد به ناچار شناخت طبيعت را از دست داده و بيشتر پديداري شده است اگرچه اين علاقه هميشه باقي مانده، چنانچه بزرگترين چهره در كيان فلسفه لايب نيتس است. او علاوه براينكه متكلم است، بنيانگذار رياضي هم بوده و در شناخت علوم طبيعت هم تبحر داشته است.او در نظرياتش رابطه ميان اخلاق و و طبيعت را انكار نكرده است.
وي افزود: اخلاق نوعي هماهنگي است كه بايد در دل انسان به وجود بيايد اگر بعد از لايب نيتس، كانت شناخت نظري را محدود به پديدارها مي كند در عوض شناخت عقلي را نشاني از خداوند مي داند و مي گويد عشق به خدا در دل من است. در واقع او نظر را از اخلاق جدا مي كند نه از عمل.بلخاري: كار هندسه ايجاد نظم در حيات انسان استحسن بلخاري، استاد فلسفه هنر دانشگاه تهران از ديگر سخنرانان اين همايش پس از مجتهدي در خصوص «فلسفه و نظم هندسي» سخنراني كرد. وي گفت: در تقسيمات يوناني نسبت هندسه و فلسفه يك نسبت جزء به كل است و چون چهار درس حساب، هندسه، موسيقي و نجوم جزو فلسفه وسطي هستند جزئي از فلسفه محسوب مي‌شوند.بلخاري افزود: هندسه ظرف حضور تحقق وجود و عامل نظم‌بخشي به رفتار انسان است به عبارتي كار هندسه ايجاد نظم در حيات انسان است. از نظر مصريان حدود ۴۵۰۰ سال پيش كه رود نيل طغيان كرد آشفتگي به وجود آمد و هنگامي كه آشفتگي پديد مي‌آيد مهندس بايد يكبار ديگر اين آشفتگي را با اصول خودش به نظم برگرداند به عبارتي تبديل آشفتگي به نظم فقط از پسِ هندسه برمي‌آيد.نويسنده «هندسه خیال و زیبایی» در ادامه به آراي اخوان الصفا اشاره كرد و توضيح داد: اخوان‌الصفا بحث جالبي درخصوص شكل هندسي لاله زنبورعسل دارد كه چرا اين لانه شش ضلعي است.براساس بحثي كه در اين بخش صورت گرفته مطرح شده كه كار هندسه زدودن پيرايش جرمانيت ماده از شيء است تا حقيقت تجريدي شيء ظاهر شود بنابراين اگر اين لانه به شكل ديگري ساخته مي شد،حتما عسل ساخته شده درون آن خراب و متعفن مي شد. بنابر اين مثال ساخت اين لانه شش‌ضلعي يك نوع هندسه خدايي است كه انسان بايد از اين نظم الگو بگيرد.
پورحسن: انسان از روي ناچاري به نظم عمومي روي آورده استقاسم پورحسن، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبائي در ادامه اين سخنراني‌ها درباره «اعتباريات علامه طباطبائي و نظم اجتماعي» سخنراني كرد. وی گفت: نظريه نظم عمومي يك نظريه متاخر است و در آن سوالاتي از اين قبيل مطرح است كه آيا نظم عمومي لزوما برامده از تاملات نظري است؟ آيا نظم عمومس، عملي بشري نيست؟ و سوالات ديگري از اين قبيل، در دوران جديد نظم عمومي براي تدبيرجامعه تبديل به رهيافت شد اما علامه طباطبائي نظريه جديدي را به عنوان يك نظريه رقيب مطرح مي كند و نظم عمومي را با فلسفه عمل در ارتباط مي داند به عبارتي براساس نظريه اعتباريات علامه در خصوص نظم عمومي، انسان لزوما خواهان اجتماع نيست و اگر از روي اضطرار و ناچاري نبود انسان به نظم عمومي روي نمي‌آورد در واقع علامه با هوشمندي تمام دست به فهم دقيقي از ماهيت انسان و اجتماع مي‌زند.پورحسن افزود: براين اساس نظم عمومي، حَسَب عادت يا سرشت و بخشي از حكمت عملي است، حكمت عملي هم بخشي از حكمت نظري است.البته اگرچه گزاره هاي حكمت عملي منتج از حكمت نظري نيست اما متاثر از آن است به اين ترتيب بحث نظم عمومي يك بحث بشري قلمداد مي شود.انسان ها چون منافع خود را جست وجو مي‌كنند منافع ديگران را هم جستجو مي كنند به نوعي انسان ها به دلايل دلدادگي به منافع خواهان استخدام هستند و اگر منافعشان به خطر نمي‌افتاد دست به اجتماع نمي‌زدند.
سليمان‌حشمت: بنياد نظم در بي‌نظمي قرار داردسخنران ديگر اين پنل، رضا سليمان‌حشمت، استاديار فلسفه دانشگاه علامه‌طباطبائي بود كه در خصوص «حكمت و سخن در تقابل با تحكم هبائي و تقرر مغاكي» سخنراني كرد. وي در ابتدا به وجود نظم در همه مقاطع زندگي بشري اشاره كرد و گفت: ايرانيان سه ايزدبانو داشتند كه عبارت بود از نظم، صلح و عدل. به همين دليل معلوم مي شود كه موضوع نظم از ابتدا مورد بحث و توجه بوده است. موضوع تقابل با تحكم هبائي و تقرر مغاكي از زمان يونان تداوم پيدا كرده تا به زمان ما رسيده است.اين تقابل از آنجا شروع مي‌شود كه يونانيان آغاز همه چيز را كائوس -كه بي‌صورتي و تشتت صرف است- مي دانند بنابراين از همان ابتدا بحث برسر اين پديد مي‌ايد كه بي نظمي برنظم تقدم دارد و بنياد نظم در بي نظمي است.سليمان حشمت افزود: در فلسفه علي‌رغم دفاع از نظم، بي‌نظمي هم وجود دارد، چراكه بي نظمي براي عالم است و از آن گريزي هم نيست و حتي تفكر هم در حالت دردمندانه و بي نظمي اتفاق مي‌افتد. اين اتيك بودن فلسفه ادامه پيدا مي كند تا به كي‌يركگور و كانت مي رسد و اين تقابل همچنان ادامه دارد اگرچه در فلسفه معاصر سعي مي‌شود در مقابل اين كائوتيك و اخلاق‌انگاري نسبي مقاومت شود اما واقعيت اين است كه در شرايط فعلي هم كائوتيك دوباره سيطره پيدا كرده است. در عصرحاضر نظم مقطعي است و فلسفه به ما تذكر مي دهد كه از اين وضعيت بايد زودتر خارج شويم.اين پنل با سخنراني طوبي كرماني با موضوع « فلسفه و نسبت نظم بشري با نظم الهي» به پايان رسيد.ادامه برنامه همايش، از ساعت ۱۴:۳۰ آغاز و تا ساعت ۱۹ ادامه يافت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 73]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها