تور لحظه آخری
امروز : شنبه ، 19 آبان 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):بلند مرتبه ترين مردم نزد خداوند در روز قيامت كسى است كه در روى زمين بيشتر در نصیحت و...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

لوله بازکنی تهران

آراد برندینگ

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

قیمت پنجره دوجداره

بازسازی ساختمان

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

قیمت سرور dl380 g10

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

اوزمپیک چیست

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل

بی متال زیمنس

ساختمان پزشکان

ویزای چک

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

چراغ خطی

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1827769167




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

ريشه‌يابي تهاجم عراق به ايران (1)


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
ريشه‌يابي تهاجم عراق به ايران (1)
ريشه‌يابي تهاجم عراق به ايران (1) نويسنده: غلامرضا ثاني نژاد مقدمه سابقه تاريخي منازعات ايران با دولت عثماني و عراق در چهار دهه گذشته بنابر ملاحظات ژئوپلتيكي، تاريخي و سياسي مشترك دو كشور و ناشي از تعارض منافع ملي آنها با يكديگر بوده است. اختلاف ايران و دولت عثماني در طول چهار قرن (1914 - 1514) عليرغم بسته شدن بيشاز هيجده قرارداد صلح و چندين پروتكل مرزي همچنان حل نشده ماند و اين تنازعات به دولت تازه تاسيس عراق، پس از جنگ جهاني اول، منتقل گرديد. پس از استقلال عراق، اختلاف دو كشور ايران و عراق عمدتا بر سر مرزهاي بين دو كشور و بويژه رودخانه استراتژيك اروند بوده است، اما موقعيت برتر منطقه‌اي ايران در دهه 1970 منجر به انعقاد قرارداد 1975 الجزاير شد. دو كشور براساس اين موافقتنامه مرزهاي آبي خود را براساس خط تالوگ تعيين كردند. در عين حال، پيروزي انقلاب اسلامي در فوريه 1979 باعث سقوط شاه، قدرت برتر منطقه گرديد و با از هم پاشيدن موازنه قدرت در منطقه خليج فارس، وضعيت نامساعد داخلي ايران و روابط تيره اين كشور در سطح خارجي، فرصت مناسبي براي رهبران عراق بوجود آورد تا بالغو يكجانبه قرارداد الجزاير به حمله گسترده نظامي در شهريور 1359 عليه ايران دست بزنند و ضمن سركوب حركت شيعيان در داخل عراق، خلاء قدرت در منطقه را بپوشانند و عراق را به يك قدرت منطقه‌اي تبديل كنند. مقاله حاضر مروري گذرا بر ريشه‌يابي تهاجم عراق به ايران در دو سطح منطقه‌اي، داخلي ايران و عراق دارد و رخدادها و حوادث سالهاي 1359 - 1357 را بطور اجمال مورد بررسي قرار مي‌دهد. در گردآوري و تنظيم مطالب اين نوشتار، سه محور به هم خوردن تعادل قدرت در خليج فارسف وضعيت نامساعد ايران و فرصت مناسب براي عراق مورد توجه بوده است سه محوري كه عوامل اصلي بروز جنگ ايران و عراض فرض شده‌‌اند. برهم خوردن تعادل قدرت در منطقه خليج فارس منطقه خليج فارس با ذخاير عظيم نفت، فاصله اندك با اتحاد شوروي (سابق) و ساير ويژگي‌هاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي، داراي اهميت استراتژيكي در نظام بين‌الملل بوده و هست. در چند دهه گذشته، خليج فارس يكي از مهمترين مراكز رقابت و كشمكش در نظام دو قطبي بوده است. در اواخر دهه 1970 برخي از تحليلگران سياسي معتقد بودند كه خليج فارس تنها منطقه حياتي كشمكش بين آمريكا و شوروي است. از اين رو دو ابر قدرت تلاش مي‌كردند با افزايش ميزان نفوذ و حاكميت خود بر كشورهاي منطقه، موضع برتري را نسبت به ديگري به دست آوردند. آمريكا با تقويت ايران و شوروي با پشتيباني عراق گامهاي عمده‌اي را در اجراي اين سياست برداشتند، اما در اين ميان آمريكا با تسلطي كه بر ايران و ساير كشورهاي حاشيه خليج فارس داشت از موضع برتري برخوردار بود. براين اساس، اصل توازن قوا در بين كشورهاي خليج فارس جزء سياست خارجي دو ابرقدرت در اين منطقه بود. در اين خصوص، ويليان كوانت محقق موسسه بروكينگز مي‌گويد: مهمترين مساله در منطقه خليج فارس حفظ موازنه قدرت است. آمريكا همواره خواهان منطقه‌اي است كه در آن هيچ قدرت متخاصم با او بر منطقه مسلط نشود. در دهه 1970، بر مبناي دكترين نيكسون قدرتهاي منطقه‌اي تقويت شدند و مسئوليت حفظ ثبات و امنيت مناطق به آنها واگذار گرديد. در منطقه خليج فارس ايارن و عربستان سعودي دو ستون قدرتمند منطقه، ساختار و تعادل قدرت را عهده‌دار شدند. نقش مسلط نظامي به لحاظ جمعيت و ارتش قوي به ايران واگذار شد و عربستان سعويد به يك قدرت اقتصادي پرنفوذ مبدل گشت. الگوي موفق سياست منطقه‌اي آمريكا در خليج فارس از بروز بحرانهاي شديد منطقه‌اي جلوگيري كرد و تداوم جريان نفت به سوي غرب را تضمين نمود. ايران با تقويت سياسي و نظامي آمريكا و در اجراي اين خط مشي به ايفاي نقش ژاندار مي‌پرداخت و ضامن اصلي ثبات در منطقه گرديد. نيروهاي ايران در اين جهت شورشيان ظفار را قلع و قمع كردند و اين كشور با حمايت آمريكا و رضايت تلويحي شيخ نشينهاي خليج فارس امكان يافت تا از منافع كشورهاي منطقه در مقابل تهديد عراق حمايت كند. در چنين اوضاعي قرارداد 1975 بين دو كشور ايران و عراق منعقد گرديد و خطوط مرزي كه همواره مورد اختلاف دو كشور ايران و عراق منعقد گرديد و خطوط مرزي كه همواره مورد اختلاف دو كشور بود، معين شد. براساس اين قراردادف مرز مشترك آبي در رودخانه اروند طبق قوانين بين المللي خط تالوگ شناخته شد و ادعاي عراق مبني بر حاكميت مطلق بر اروند مردود اعلام گرديد. ايران با انعقاد اين قرارداد به موضع برتري دست يافت و رژيم عراق نه شدت تحقير شد. پس از اين واقعه رهبران عراق به تجديد نظر در سياست خارجي خود پرداخته، سياست نزديكي به كشورهاي غربي بويژه كشورهاي اروپايي را مورد توجه قرار دادند. رهبران عراق با حفظ رابطه استرتژيك خود با شوروي اقدام به ارتباط با كشورهاي غربي نمودند و با بستن قراردادهاي نظامي با اين كشورها موقعيت سياسي و نظامي خود را تقويت كردند. فرانسه در اين دوران پس از شوروي، اصلي‌ترين تامين كننده سلاحهاي عراق بود. از اين رو در اواخر دهه 1970 ارتش عراق به يكي از مجهزترين و قويترين ارتش‌هاي منطقه مبدل شد. با اين همه، حمايتهاي همه جانبه آمريكا از ايران، رژيم شاه را به عنوان قدرت مسلط بر منطقه مطرح مي‌ساخت. تاثير پيروزي انقلاب اسلامي بر ساختار امنيتي منطقه پيروزي انقلاب اسلامي در فوريه 1979 منجر به سقوط شاه در ايران و برهم خوردن ساختار امنيتي در منطقه خليج فارس شد. با ايجاد خلاء قدرت در منطقه، فرصت مناسبي براي ايفاي نقش توسط ديگر بازيگران مانند عراق بوجود آمد. فعال شدن كشور عراق با توجه به ساختار حكومتي و وابستگيهاي استراتژيك آن به شوروي زنگ خطري جدي براي غرب به شمار مي‌رفت. در واقع، سياستهاي غرب با توجه به از دست دادن ايران و فعال شدن عراق دچار بحران مي‌شد. آمريكا به عنوان حافظ منافع غرب مي‌بايست از ميان دو تهديد موجود (ايران و عراق) يكي را انتخاب كند و با فراموشي موقت يكي، راه‌حلهاي اساي را در مورد ديگري بكار بندد. در اين ميان انقلاب اسلامي با توجه به ويژگيهاي آن، تهديد اصلي براي غرب محسوب مي‌شد. اين مساله با توجه به تمايل رهبران عراق به عادي سازي روابط خود با غرب براي آمريكا حائز اهميت بود. از سوي ديگر پيروزي انقلاب اسلامي ايران در سطح منطق، موازنه قوا را به ضرر غرب تغيير داد و راه را براي گسترش نفوذ شوروي باز كرد. با سقوط ساختار امنيتي گذشته رقابت بر سر كب مقام ژاندارمي و جانشيني شاه در بين كشورهاي منطقه شدت يافت. روسها با استفاده از اين فرصت در 24 دسامبر 1979 افغانستان را به اشغال در آوردند و دومين ضربه را به سياستهاي منطقه‌اي آمريكا وارد كردند. عراق در اين ميان فرصت به دست آمده را مغتنم شمرد و با اتخاذ مواضع همسو و هم جهت با غرب، به تقويت سياستهاي خود پرداخت. موضع خسمانه مسئولان عراق در برابر انقلاب اسلامي با حربه حمايت از جامعه عرب و تهديد انقلاب اسلامي، رفته رفته عراق را به قدرت برتر منطقه تبديل ساخت. رهبران عراق در اين وضعيت در تلاش بودند تا از خلاء امنيتي منطقه سود ببرند و كشور خود را به عنوان بازيگر اصلي در ميان كشورهاي منطقه مطرح سازند. در اين ميان سياستهاي آمريكا در نظر كشورهاي منطقه در هاله‌اي از ابهام قرار داشت. ناتواني واشنگتن در جلوگيري از انقلاب اسلامي و اشغال افغانستان، آمريكا را به كشوري متزلزل و نامطمئن در اعمال سياستهاي خود مبدل ساخته بود. تنها يك ضربه ديگر مي‌توانست اعتبار سياسي و نظامي اين كشور را بطور كلي خدشه‌ دار نمايد. با اشغال لانه جاسوسي توسط دانشجويان پيرو خط امام، ضربه آخر بر سياستهاي آمريكا وارد آمد و اعتبار ابرقدرتي آمريكا به شدت زير سوال رفت. در چنين اوضاعي هيچگونه نظم و ترتيب امنيتي در منطقه حاكم نبود و ساختار امنيتي گذشته نيز كاملا از بين رفته بود. زمينه‌ها و اوضاع داخلي ايران انقلاب اسلامي ايران در آغاز پيروزي، قبل از اينكه تاثيرات چشمگير خارجي آن ظاهر شود، در ابعاد داخلي به تحولاتي دست زد كه شايد به جرات بتوان گفت در هيچيك از انقلابهاي دنيا چنين تحولي مشاهده نشده است. تحولات داخلي ايران با پشتوانه تفكر ديني در ابعاد سياسي اقتصادي، فرهنگي و نظامي چنان با سرعت انجام گرفت كه دشمنان خارجي تصور مي‌كردند كه سرعت تحولات باعث فروپاشي سيستم حكومتي خواهد شد و اين بنيان تازه پا مدت چنداني دوام نخواهد داشت و به زودي فرو خواهد ريخت. روند اين تحولات در زمان آغاز جنگ برخلاف ميل غربيها به گونه‌اي بود كه حاكميت نيروهاي انقلابي بر كشور، وسعت و تحكيم بيشتري يافته، تصميمات اتخاذ شده از سوي مسئولان در تضاد بيشتري با منافع غرب قرار داشت. مروري اجمالي بر اين تحولات در ابعاد گوناگون بيانگر تاثير شرايط داخلي در اغاز جنگ تحميلي است. سياست داخلي همزمان با تحولاتي كه به تدريج موجب پيروزي انقلاب اسلامي شد، شوراي انقلاب تشكيل گرديد كه وظيفه بررسي و ابلاغ اقداماتي را كه مي‌بايست توسط نيروهاي انقلاب انجام پذيرد، به عهده داشت. در آستانه پيروزي قطعي انقلاب نيز براي رويارويي با دولت بختيار، دوليت به نام دولت موقت عهده‌دار اداره امور اجرايي كشور شد. وجود عناصر ليبرال و بعضا وابسته و سياستهاي اعمال شده از سوي دولت موقت رفته رفته تضاد آن را با ساير نهادها و نيروهيا انقلابي گسترده ساخت. حمايتهاي تلويحي غرب از سياستهاي دولت موقت و تلاشهاي عناصر و گروه‌هيا وابسته به قدرتهاي خارجي، موجب تضعيف و انزواي نيروهيا انقلابي و در نتيجه انحراف انقلاب اسلامي مي‌شد. در اين اوضاع، درگيري گسترده‌اي در تمام سطوح بين دو جريان ليبراليسم و حاميان آن با نيروهاي در خط امام بوجود آمده بود. در واقع، حاكميت نسبي عناصر ليبرال بر اركان اجرايي كشور كه با سياستهاي غرب همسو عمل مي‌كردند، موجب تعديل برخوردهاي غرب بويژه آمريكا با انقلاب شده بود. طراحان سياستهاي آمريكا با مشاهده اوضاع داخلي، بويژه سياست حفظ ارتش توسط دولت موقت در تلاش بودند تا حتي‌الامكان وضع موجود را حفظ كنند تا موقعيت دلخواه براي اجراي سياستهاي گسترده تر فراهم آيد. از سوي ديگر، جنگ قدرت از سوي گروه‌ها براي به دست آوردن بخشي از حاكميت به منظور اعمال سياستهاي خود آغاز شده بود. گروه‌هاي وابسته به قدرتهاي خارجي در سطوح مختلف كشور پراكنده شده، با اخلال در روند جاري انقلاب در پي به دست آوردن امتياز بيشتر بودند. اخلال گروه‌ها حتي به برخوردهاي مسلحانه نيز كشيده شده و درگيريهاي گسترده‌اي در مناطق حساس كشور از جمله كردستان، گنبد، خوزستان و ... آغاز شده بود. در مركز حكومت، گروه‌ها با اشغال بخشي از مراكز دانشگاهي، سازمانها و نهادهاي اجرايي عملا باعث توقف امور اداري و فرهنگي انقلاب شده بودند. اين گروه‌ها با انجام يك اقدام از سوي تصميم‌گيرندگان و مسئولان كه با سياستهاي آنها در تضاد و تناقض بود، اعتصاب و تظاهرات به راه انداخته، باعث توقف امور مي شدند. اين برخوردها با توجه به سياستهاي ليبرالي دولت موقت در بيشتر مواقع منجر به نتيجه مي‌شد و گروه‌ها به تدريج موضع خود را تقويت مي‌كردند. در اين حال نيروهاي انقلابي با الهام از رهنمودهاي امام در تلاش بودند تا از خروج انقلاب اسلامي از خط اصلي آن جلوگيري كنند. با گذشت زمان و آشكار شدن بيشتر ماهيت دولت موقت، مخالفت نيروهاي انقلابي با سياست نزديكي دولت موقت با آمريكا جدي‌تر شد. دانشجويان خط امام در يك اقدام انقلابي سفارت آمريكا را به اشغال خود در آوردند و پرده از سياستهاي توسعه طلبانه آمريكا در برخورد با انقلاب اسلامي برداشتند. با افشاي اسناد جاسوسي آمريكا در ايران و ارتباط بعضي از سران دولت موقت با آمريكا، مهندس بازرگان رئيس دولت موقت مجبور به استعفا شد و شوراي انقلاب عملا اداره امور كشور را به دست گرفت. در اين بين با تصويب قانون اساسي، گام مهمي در جهت تثبيت مواضع انقلاب برداشته شد. اين مساله باعث شد پس از استعفاي دولت موقت، انتخابات رياست جمهوري برگزار شود و بني‌صدر به دليل ارتباط نزديكي كه با نيروهاي انقلابي برقرار كرده بود به عنوان رئيس جمهور انتخاب شود. با انتخاب بني‌صدر درگيري داخلي بين نيروهاي انقلابي با جناح بني‌صدر به دليل اتخاذ سياست حذف نيروهاي انقلابي از تمام صحنه‌ها و نيز ادامه سياستهاي ليبرالي دولت موقت، همچنان ادامه يافت و در نهايت بدنبال اقدام مسلحانه منافقين در خرداد سال 60 بني‌صدر به همراه رجوي سركده منافقين به فرانسه فرار كرد. نيروهاي خط امام در اين موقعيت با راه‌اندازي انقلاب فرهنگي و حذف عناصر وابست به غرب و شرق از دانشگاه تا حدودي بر اوضاع جاري انقلاب مسلط شده بودند. انتخاب شهيد رجايي به عنوان رئيس جمهور و شهيد باهنر به عنوان نخست وزير اوج حاكميت خط امام بر نظام نوپاي اسلامي بود. در اين فاصله انقلاب اسلامي چند تهديد جدي همچون توسعه طلبي گروهكها، نفوذ و تسلط جريانات وابسته، حاكميت ليبرالها، كودتاهاي برنامه‌ريزي شده و .... را كه از سوي غرب به سركردگي آمريكا تدارك ديده شده بود، پشت سر گذاشت و موفق شد حاكميت خود را محقق نمايد. شكست توطئه‌هاي سياسي غرب در كنار موفقيت سپاه و نيروهاي مردمي در سركوب حركت تجزيه طلبنه كردستان موجب شد تا نيروهاي خط امام بر اوضاع جاري مسلط شوند و موجبات پيشبرد هدفهاي انقلاب اسلامي را در داخل فراهم آورند. غرب در چنين اوضاعي با نااميدي از جريانات داخلي در صدد برآمد با استفاده از فشارهاي خارجي گام ديگري در جهت شكست انقلاب اسلامي بردارد. در سناريوي جديد آمريكا، عراق بازيگر اصلي بود. وضعيت اقتصادي مشكلات اقتصادي ايران در سالهاي 58 و 59 كمتر از مشكلات سياسي نبود. اعتصابات انجام گرفته در بخشهاي اقتصادي كشور بويژه در صنعت نفت، اقتصاد ايران را بطور كامل فلج ساخته بود. با پيروزي انقلاب اسلامي فرمان بازگشت كارگران، كارمندان و .... از سوي رهبر انقلاب صادر شد و چرخهاي اقتصاد كشور شروع به حركت كردند. اما نبود انسجام سياسي در داخل و انزواي سياسي كه در اثر درگيري با قدرتهاي بزرگ دچار انقلاب شده بود و نيز تحريك گروه‌هاي مخالف موجب شده بود تا اين حركت با كنيد بسيار صورت بگيرد. در كنار اين مسائل معلق ماندن قراردادهاي اقتصادي كه عمدتا با كشورهاي غربي در زمان شاه منعقد شده بود، بلوكه شدن پولهاي ايران در آمريكا، مشكل فروش نفت، فرار كارشناسان فني كشورهاي مختلف از كشور، انتقال سرمايه‌هاي داخلي به خارج در اواخر حكومت شاه و ...مشكلاتي بودند كه اقتصد كشور را با مشكلاتي دو چندان روبرو ساخته بودند. استراتژي عدم وابستگي به شرق و غرب و در كنار آن مبارزه دامي با آمريكا موجب مي‌شد تا راه‌حلهاي اقتصادي با جهت‌گيري خاصي آغاز شوند. در اين بين نبودن سيستمي كه بتواند الگوهاي ارائه شده از سوي رهبري را به يك برنامه عمل مبدل سازد دورنماي روشني از چهره اقتصاد ايران ترسيم نمي‌كرد. علاوه بر اين تمايل دولت موقت به برقراري رابطه با آمريكا و غرب بويژه در بعد سياسي و اقتصادي استراتژي استقلال اقتصادي را خدشه‌پذير جلوه مي‌داد. وضعيت نظامي ايران كمكهاي نظامي و تسليحاتي آمريكا به ارتش ايران و حضور مستشاران نظامي اين كشور در سطح تصميم‌گيرندگان اصلي ارتش و نيز تفوق و برتري سياسي آمريكا در منطقه موجب شده بود تا ايران قبل از پيروزي انقلاب، در نظر كشورهاي منطقه به لحاظ نظامي كشوري قدرتمند جلوه كند. اما تسليم ارتش شاه در مقابل موج خروشان انقلاب اسلامي و عدم كارآيي فرماندهان آن در رويارويي با مشكلات نظامي، اين نظريه را اثبات كرد كه ايران تنها به صورت انبار سلاحهاي آمريكا در آمده و ارتش ايران بدون اعمال سياستهاي آمريكا كارايي لازم را ندارد. اين ادعا هنگامي شكل عملي به خود گرفت كه در جريان فروپاشي نظام شاهنشاهي، بدنه ارتش (سربازان، درجه‌داران و افسران جزء) كه عمدتا از قشرهاي ضعيف و متوسط جامعه بودند سلاح بر زمين نهاده، هماهنگ با جريان انقلاب اسلامي در صف انقلاب قرار گرفتند. از سوي ديگر هنگامي كه آمريكا تقريبا از پيروزي انقلاب اسلامي مطمئن شده بود، تلاش كرد تا با حفظ ارتش، زمينه‌هاي اعمال سياستهاي بعدي خود را فراهم نمايد. از اين رو ژنرال‌ هايزر ماموريت يافت تا به حضور در تهران، ضمن تاكيد بر حفظ انسجام ارتش، آنرا از مداحله در امور سياسي پرهيز دهد. در حالي كه قبل از اين، از جمله ماموريتهاي ارتش حفظ نظام شاهنشاهي در مقابل حركتهاي داخلي تعيين شده بود. اين سياست با روي كارآمدن دولت موقت همچنان دنبال مي‌شد. اما حركت‌هاي انقلابي بويژه در زمينه برخورد با سران وابسته به نظام شاهنشاهي موجب شد تا تعدادي از فرماندهان ارتش كه در خونريزيهاي دوران انقلاب، نقش اساسي به عهده داشتند از ايران فرار كنند. سياست پاكسازي ارتش از عناصر وابسته و اميران، بلافاصله پس از پيروزي انقلاب آغاز شد و تعداد زيادي از افسران ارشد و اميران از ارتش اخراج شدند. انسجام داخلي ارتش در اين اوضاع با توجه به سياستهاي امام همچنان مورد تاكيد قرار مي‌گرفت اما برخي تصميمات مشكوك همچون انتقال پرسنل كادر به منطقه دلخواه خود و يكسال شدن دوران خدمت سربازي و ... باعث ايجاد نابساماني در ارتش گرديد. در كنار ارتش، سپاه تنها نيروي محدود اما منسجمي بود كه تا حدودي موفق به پر كردن خلاء ارتش در درگيري‌هاي داخلي و مرزي شده بود. در استان‌هاي مرزي نيروهاي گريز از مركز حاكميت انقلاب را شديدا تضعيف كرده بودند. حركت‌هاي جدايي طلبانه در كردستان، خوزستان، سيستان و بلوچستان، به همراه شورش‌هاي آذربايجان و تركمن صحرا موجب شده بود تا توان اصلي سپاه در اين مناطق صرف شود. سپاه به شدت در بحران‌هاي داخلي كشور درگير بود و برنامه مشخصي براي گسترش سازمان نظامي آن وجود نداشت. در اين شرايط طبيعي به نظر مي‌رسيد كه توان موجود دفاعي در كشور (ارتش و سپاه) مي‌بايست به حل اين مشكلات بپردازند. در اين فاصله كشف كودتاي نوژه، كه به وسيله عناصري از ارتش سازمان يافته بود بر اعتبار و پرستيژ آن لطمه وارد ساخت و فرار تعدادي از عناصر ارتشي كودتا در تيرماه 1359 به خارج از كشور، بويژه به عراق اطلاعات ذيقيمتي از سازمان و توان دفاعي ايران را در اختيار دشمنان كشور و مسئولان عراق قرار داد. پس از خنثي سازي كودتا، تبليغات گسترده‌اي براي انحلال ارتش از سوي گروه‌ها صورت گرفت. اما امام با توجه به فداكاري پرسنل وفادار ارتش در سطوح پائين‌تر باز هم بر انسجام داخلي ارتش تاكيد داشتند. در چنين موقعيتي، محافل بين‌المللي و منطقه‌اي از توان نظامي و دفاعي ايران چهره نامناسب و ضعيفي ترسيم نمودند. تصميم‌گيرندگان عراقي در تجزيه و تحليل خود از اوضاع ايران ناتواني نظامي اين كشور را مورد توجه قرار داده، آن به صراحت ابراز مي‌كردند. طارق عزيز وزير خارجه عراق در تابستان 1980 طي تحليلي از اوضاع ايران مي‌نويسد: "امروز ارتش ايران از هم پاشيده است. " صدام حسين رئيس جمهور عراق نيز با اشاره به قرارداد 1975 الجزاير مي‌گويد: "اكنون ما براي باز پس گرفتن حقوق خود از ايران نيروي كافي در اختيار داريم. " عراق به منظور عملي ساختن نيات خود در ايجاد آشوب‌هاي داخلي ايران و تحريك ضدانقلاب در كردستان و خوزستان به صورت گسترده فعاليت مي‌كرد. فرستادن سلاح و مهمات براي گروه‌ها، آموزش و تدارك و تحويل پول، بعلاوه تبليغات گسترده در اين مناطق، از جمله اقدامات عراق بود كه به صورت آشكار و علني انجام مي‌گرفت. در تيرماه 1358 عراق بطور فعال در درگيري‌هاي خرمشهر دخالت داشت و گروه‌هاي ضد انقلاب را تجهيز مي‌كرد. عراق با حمايت گروهك خلق عرب در خوزستان عملا به دنبال زمينه‌سازي فعاليت‌هاي بعدي خود بود. ادامه دارد ......../خ
#دین و اندیشه#





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 278]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


دین و اندیشه
پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن