محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827030855
سيره تربيتي و شخصيت بانو مجتهده امين (1)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
سيره تربيتي و شخصيت بانو مجتهده امين (1) نويسنده:محمدحسين رياحى چكيده معرفى شخصيتهاى برجسته زنان دنياى اسلام گامى است ضرورى براى احياى ارزشهاى اسلامى و بالاترين دليل است بر توانمندىهاى زنان مسلمان و سعه وجودى آنها در جهت كسب مدارج عالى علم و معرفت . بانوى مجتهده سيده نصرت امين " معروف به بانوى ايرانى " از علماى برجسته عالم تشيع و از اولياى الهى بود . اين علويهى عارف به نفحات رحمانى ، سراسر عمر پربركتش را صرف تعليم و تعلم معارف اسلامى كرد و در طريق سير و سلوك و جست و جوى قرب و رضاى حق تعالى به مخزن العرفان دست يافت و تأليفات گران قدرى در رشتههاى تفسير قرآن ، حديث ، حكمت ، فقه ، اصول و اخلاق از خود به يادگار گذاشت و از طرفى ، با تأسيس حوزه علميه خواهران و آموزشگاهى دخترانه پايهگذار حركت علمى و معنوى زنان در عصر خود بود . اين نبشتار مىكوشد با معرفى ابعاد اخلاقى ، معنوى و تربيتى بانو مجتهده امين ، ضمن ارج نهادن به شخصيت آن استوانه علم و تقوا ، زنان متعهد جامعهى اسلامى را نيز با وظايف خطير خود آشنا سازد . كليد واژهها : بانو امين ، تحصيلات علمى ، اجازات ، سيره تربيتى ، آثار و آراء اخلاقى و عرفانى ، پژوهشهاى قرآنى ، فعاليتهاى اجتماعى . مقدمه تاريخ و تمدن اسلامى در بين ساير تمدنهاى بزرگ عالم داراى اعتبار و ارزش بسيارى است . يكى از ويژگىهاى قابل اعتناى آن ، منزلت و اعتبار بانوان در عرصهى اين فرهنگ بوده و هست ؛ به ويژه مكتب انسان ساز تشيع در اين بين ممتاز و برجسته است . با تفحص و پژوهش در آثار متعدد و از جمله نامهها ، پى مىبريم كه از همان قرون اوليه هجرى زمينههاى تلاش براى بانوان ، بخصوص در عرصههاى اجتماعى ، علمى و فرهنگى فراهم شده است . زنان در دوران رسالت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و معصومان عليهمالسلام و حتى پس از آن فعاليتهاى قابل توجهى داشتهاند . اين مسئله به ويژه در تاريخ ايران محسوس و قابل توجه است . در اين ميان ، مىتوان از اصفهان نام برد كه محل پرورش بانوان عالمه بسيارى در ادوار مختلف از جمله آل بويه ، سلجوقى و به ويژه عصر صفوى بوده است . اين شهر در دورهى صفويه شخصيتهايى همچون آمنه بيگم مجلسى ، بنت المنشار و فاطمه رويدشتيه را به خود ديده است . اصفهان در دورهى معاصر هم از اين فيض بىبهره نبوده ؛ چرا كه شخصيتى مانند بانو امين را در خود پرورده است ؛ بانويى كه برخاسته از سلسله جليله سادات خاتون آبادى است . خاندان امين ، فرع اين شجره طيبه مىباشد كه دهها عالم ، فقيه ، واعظ ، مفسر ، نسابه ، اديب ، و مورخ به جامعه مسلمانان تقديم كرده است . اميد است تبيين زندگانى اين مجتهده بزرگوار بتواند گامى مثبت در جهت معرفى شخصيتى توانمند در عرصههاى علمى و معنوى باشد و بانوان جامعه ما از آن به عنوان الگويى مناسب در عرصههاى مختلف بهره گيرند . بانوى افتخارآفرين بىشك ، يكى از افتخارات پايتخت فرهنگى جهان اسلام ، يعنى شهر دانشمندپرور اصفهان ، وجود شخصيتى ارزنده و والا در دوره معاصر از حيث علمى و ذوب شده در فرهنگ و تمدن اسلامى ، بانو مجتهده سيده نصرت امين است . اگرچه در عرصهى اين فرهنگ عظيم و انسانساز هميشه افرادى فرهيخته و با عظمت در پهنه دانش و بينش ، به ويژه از طايفهى نسوان ، برخاستهاند ؛ ليكن بدون ترديد ، چهره برجستهى بانو امين همواره در تاريخ و فرهنگ ايران و جامعه مسلمانان تابناك خواهد ماند . اما آنچه كه اين بانو را نسبت به بسيارى از شخصيتهاى زن دوران خود و پيش از آن متمايز مىكند فروغ معنوى و خلل ناپذير ايشان ، به خصوص از حيث اخلاقى ، تربيتى و معنوى است . با بررسى نقش زنان در عالم اسلام درمىيابيم كه همواره بانوان شايسته و متعهد بسيارى وجود داشتهاند كه در عرصههاى مختلف فرهنگ و ادب منشأ ثمرات و بركات فراوانى بوده و آثار قابل توجهى از خود به يادگار گذاردهاند . در تاريخ اسلام ، به خصوص مكتب پرارج تشيع نيز زنان فداكار ، عالم و متقى فراوانى وجود داشتهاند كه از جمله آنها مىتوان به مادر سيد رضى و سيد مرتضى علم الهدى ، دختر شيخ طوسى و نيز آمنه بيگم دختر ملا محمدتقى مجلسى اشاره نمود . " عقيقى بخشايشى ، 1382 ، ص 157 و 790 " از اين رو ، معرفى ابعاد اخلاقى ، معنوى و تربيتى يكى از اسوههاى عالى قدر جامعه كه از مراتب والايى برخوردار است و به حق از مفاخر دنياى اسلام به شمار مىرود ، در حقيقت ، ارج نهادن به شخصيت آن استوانه علم و تقوا خواهد بود . شخصيت علمى و تقواى اين عالم ربانى خود حجتى است بر اينكه زنان جامعه اسلامى مىتوانند با طى مدارج عالى علم و معرفت خود را از محروميتهايى كه توطئه دشمنان و ناآشنايى دوستان از احكام اسلام و قرآن بر آنها ، بلكه بر اسلام و مسلمانان همواره تحميل كرده است برهانند و وجودشان منشأ خدمات عظيم و ارزشمند علمى و فرهنگى قرار گيرد . در اينجا بجاست پيش از پرداختن به ابعاد اخلاقى و معنوى اين بانوى بزرگوار ، سير زندگى و احوالات ايشان را كه مىتواند تا حدى مبين اوضاع و احوال اين بانو و دوران حيات وى باشد ، مرور نماييم . خاندان و تحصيلات نسب بانو مجتهده سيده نصرت امين ، با سى واسطه به وجود مقدس امام على بن ابىطالب عليهالسلام مىرسد . اين بانوى بزرگوار و متواضع از نوادگان مير معصوم خاتونآبادى " متوفاى 1155 ق " از علماى زاهد و وارسته اصفهان در اواخر عهد صفويه است . درباره آغاز زندگى و شروع به تحصيل اين بانو آمده است : حاجيه خانم سيده نصرت بيگم امين " معروف به بانوى ايرانى " در سال 1265 ه . ش در اصفهان متولد شد . " يادنامه ، 1371 ، ص 9 " پدر ايشان حاج سيد محمدعلى امين التجار اصفهانى فردى مؤمن و سخاوتمند بود و مادر ، بانويى بسيار شريف ، متعبد و خيرخواه . خداوند پس از سه فرزند پسر ، اين دختر را به ايشان عطا مىكند . مادر با روشنبينى فرزند را در چهار سالگى براى آموزش قرآن و فراگيرى خواندن و نوشتن به مكتب مىفرستد ؛ در حالى كه فضاى حاكم بر آن ايام به گونهاى بود كه كمتر خانوادهاى به خود اجازه مىداد دخترى را براى كسب دانش به مكتب يا مدرسه بفرستد و چه بسيار والدينى كه آموزش و آشنايى با خط و نوشتن را براى دختران خود جايز نمىدانستند . " رياحى ، 1376 ، ص 83" يكى از سه برادر بانو امين ، به » حاج امين « مشهور و در اصفهان معروف بود. وى در دوره چهارم مجلس به نمايندگى از مردم راهى مجلس شوراى ملى شد ، لكن بعدا به واسطه آزادى خواهى مورد غضب رضا شاه واقع و تبعيد گرديد . " مجموعه مقالات ، 1372 ، ص 23 " بانو امين از 9 سالگى علاقه خاصى به خواندن و نوشتن پيدا كرد . ايشان از خاطرات خود در اين باره مىگويد : » همبازىهايم به من ايراد مىگرفتند كه چرا تو نمىآيى بازى كنى . ولى من عشقم فقط درس بود . « " همان ، ص 24 - 23 " بدين سان ، بانو امين به تحصيل ادامه مىدهد تا اينكه در پانزده سالگى با پسرعموى خود به نام حاج ميرزا ملقب به معين التجار كه از بازرگانان سرشناس و معتبر اصفهان بود ازدواج مىكند و به خانهدارى و تربيت فرزندان مشغول مىشود . اما اين امر نيز نمىتواند مانع ادامه تحصيل و عشق به مطالعه و تحقيق ايشان در معارف اسلامى شود . " رياحى ، 1375 ، ص 57 " بانو امين صاحب هشت فرزند شد كه هفت تن از آنها به مرگى زودرس درگذشتند و فقط يك فرزند پسر از ايشان باقى ماند . وى از اين واقعه با عنوان » ابتلا و آزمايش حق تعالى « ياد مىكرد . " همان ، ص 75 " فضاى حاكم بر دوران و مواضع بانو در حقيقت ، عظمت كار اين بانو و تلاشهاى مستمر وى با در نظر گرفتن فضا و جو آن زمان بسيار در خور توجه است . » از دوران قاجار كه بگذريم ، دورهى رضاخان تقريبا مقارن با انديشه تجددخواهى و تبليغات وسيع اسلامزدايى ، به خصوص در اصفهان ، بود . در آغاز اين دوره ، خانم امين 35 ساله بود و اصفهان هم در اين ايام حوزههاى علميه ] بسيار [ داشت . اين شهر بعد از تهران آماج فعاليتهاى تجددخواهى يعضى خانمها قرار گرفت . مجرى اين فعاليتها خانم ] صديقه [ دولتآبادى بود كه مىگفتند 15 سال قبل از جريان كشف حجاب ايشان به طور رسمى حجاب خود را برداشته بود . دولتآبادى كانونى هم به نام » كانون بانوان « داير كرده بود كه بعد از برداشتن حجابش و ظاهر شدن در ملأ عام ، مردم اين كانون را از ميان برداشتند . البته افرادى مانند خانم دولتآبادى كم نبودند . زنانى هم بودند كه فكر مىكردند اگر در اين گونه مراسم شركت كنند متجدد خوانده مىشوند و عدهاى هم به دليل مشاغلى كه داشتند مجبور به كنار گذاشتن حجاب شدند . به هر حال ، مرجع تجددخواهى مانع ترويج انديشه و تفكر دينى بخصوص در بين بانوان شد و از اينجا مىفهميم كه خانم امين چه حركت عظيم و برجستهاى را شروع كرد و به انجام رساند . « " مجموعه مقالات ، 1372 ، ص 233 " سياست رضاخان مبتنى بر ناسيوناليسم افراطى بود كه پايههاى آن را بر دو اصل » تحقير فرهنگ و محو آثار تمدن اسلامى « و همچنين » برگشت به ايران پيش از اسلام « قرار داده بود . اتفاقا در همين زمان بود كه خانم امين از نام مستعار » بانوى ايرانى « استفاده كرد . استنباط اين است كه چون رضاخان مىخواست زن ايرانى را به پيش از اسلام برگرداند و هويت و اصالت را به آن دوران نسبت بدهد ، خانم امين مىخواست بگويد بانوى ايرانى اين زمان ، بانويى است كه از اسلام و دوران عهد اسلام زندگى نوين و واقعى خود را شروع كرده است ؛ يعنى زمانى كه اسلام به ايران وارد شده و ايرانيان مسلمان شدهاند هويت اصلى و واقعى زن ايرانى شكل گرفته است . اين بانوى بزرگوار در عين تحصيل و تدريس ، به دفاع از معيارها و موازين شرعى پرداخت . سال 1310 شمسى مقدمه كشف حجاب بود ؛ سال 1311 كنگره » زنان شرق « كه دولتآبادى در آن شركت داشت برگزار شد و سپس كشف حجاب به طور رسمى صورت گرفت . مىگويند در همين موقع بود كه خانم امين كتاب روش خوشبختى را نوشت و در آن به دفاع از حقوق زنان پرداخت . خانم امين حتى پيش از علامه طباطبائى و استاد شهيد مرتضى مطهرى اين مطلب را بيان كرد . " رياحى ، 1376 ، ص 58 " استادان و مربيان بانو مجتهده امين در طى حيات ارزشمند علمى و معنوى خود از استادان گرانقدر و شخصيتهاى والايى بهره برد كه مسلما تأثيرات آنان از حيث اخلاقى و تربيتى بسيار بوده است . از جملهى اين افراد ، مرحوم آيت الله حاج مير سيد على موسوى نجفآبادى بود كه خود نيز از مبرزترين و مطرحترين چهرههاى اخلاقى و علمى حوزه علميه اصفهان و ايران در زمان خود به شمار مىآمد . استفاده بانو مجتهده امين از شخصيت علمى استادش مرحوم مير سيد على نجفآبادى قابل توجه بود ، به گونهاى كه اين بانوى مكرمه پس از آنكه صرف ، نحو ، بلاغت ، تفسير ، حديث ، فقه ، اصول و فلسفه را آموخت به مطالعات خود در سطوح عاليه ادامه داد تا به درجه اجتهاد رسيد . جديت وى در امر تحصيل به حدى بود كه هيچ چيز ، حتى مرگ فرزند ، نمىتوانست مانع حضور وى در كلاس درس شود . مرحوم حاج مير سيد على نجفآبادى در اين مورد نقل كرده است : » روزى شنيدم فرزند ايشان فوت شده است ؛ فكر كردم خانم ديگر درس را تعطيل خواهد كرد ، ولى برعكس دو روز بعد كسى را به سراغم فرستاد كه براى تدريس به منزل ايشان بروم و من از علاقه ايشان به درس و تحصيل ، سخت تعجب كردم . « " همان " بانو امين بسيارى از دروس فقه و اصول و حكمت را از مرحوم آيت الله مير سيد على نجفآبادى در منزل فراگرفته بود . مرحوم نجفآبادى در اين باره مىگويد : » حكمت را دايىام به من درس داد و يكى نيست كه من به او درس بدهم . من مىخواهم به اين خانم درس بدهم كه از من يادگارى باقى مانده باشد . « " يادنامه ، 1371 ، ص 14 " زمانى كه اين مجتهده گران قدر اولين كتاب خود به نام اربعين هاشميه را نوشت و علما و بزرگان حوزه علميه نجف اشرف از آن استقبال كردند ، آيت الله آقا سيد محمدعلى نجفآبادى در تكميل تشويقهاى علما گفت : » بانو امين هر چه در اين كتاب نوشتهاند از تراوشات فكرى خودشان بوده و ربطى به تعليمات من ندارد . « " رياحى ، 1376 ، ص 86 " از ديگر شخصيتهاى علمى آن روزگار اصفهان كه بانو مجتهده امين مدتها از حضور او استفادههاى علمى و معنوى برد و متأسفانه شخصيت و جايگاه او مطرح نشده ، عالم كامل ، فقيه نبيه و مجتهد زاهد حاج ميرزا شيخ مرتضى مظاهرى است . اين عالم وارسته مدتها در اصفهان و نجف از محضر استادانى همچون آقا سيد ابوتراب خوانسارى ، آيت الله العظمى آقا سيد ابوالحسن اصفهانى ، آقا سيد ابوالقاسم دهكردى ، شيخ محمدجواد بلاغى ، آخوند ملا محمدحسين فشاركى ، آقا ميرزا محمد حسين نائينى ، و آقا ضياءالدين عراقى استفاده برد . وى پس از وصول به مقامات عاليه و اجتهاد و اخذ اجازات روايتى اجتهاد از اساتيد بزرگوار خود و مرحوم علامه محقق متتبع حاج شيخ آقا بزرگ طهرانى به اصفهان مراجعت نمود و به درس و بحث و اقامه جماعت و امر به معروف و نهى از منكر و تأليف و تصنيف كتب پرداخت . " مهدوى ، 1384 ، ج 2 ، ص 1087 - 1086 " البته شخصيتهاى ديگر از اعاظم علما و عرفاى اصفهان در آن دوران نيز در شكلگيرى شخصيت و تعليمات مجتهده بزرگ دوران خانم امين تأثير قابل توجهى داشتهاند كه برخى از آنان عبارتند از : مرحوم آقا حاج شيخ ابوالقاسم زفرهاى معروف به حاج آخوند كه در ادبيات عرب يد طولانى داشت ، آقا ميرزا علىاصغر شريف كه از علماى وارسته اصفهان بود ، آيت الله حاج ميرزا على آقا شيرازى ، آيت الله آقا سيد ابوالقاسم دهكردى و نيز حاج آقا سيد حسين نظامالدين . "همايونى ، 1383 ، ص 60 " سيرى در سيره تربيتى و شخصيت اخلاقى و علمى بانو مجتهده امين رحمه الله ××زيرنويس تاريخ وصول 1386 / 2 / 23 ؛ تاريخ تصويب نهايى 1386 / 11 / 13 . @ . /خ
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 328]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها