محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830889011
گنجینه معرفت(6)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
گنجینه معرفت(6) عیب بینی بیشک هر یک از ما عیبهایی داریم اما به علت خوش بینی یا اصلاً آن عیبها را نمیبینیم، یا اگر هم ببینیم، توجهی به آنها نمیکنیم. در حالی که باید درباره عیوب خود فکر کنیم و در پی اصلاح آن باشیم. بهتر است از دوستان خود نیز برای شناختن عیبهایمان کمک بگیریم و به هر شکل ممکن با تمام توان عیوبمان را از بین ببریم تا انسانی شویم پیراسته از عیب و نقص و آن شویم که در شأن مسلمان مؤمن است. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:اَبْصَرُ النّاسِ مَنْ اَبْصَرَ عُیوبَه وَاقْلَعْ عَنْ ذُنُوبِهِبیناترین مردم کسی است که عیبهای خود را ببیند و از گناهانش دوری گزیند.پیش قدمی در کمک به نیازمندان برخی از مردم با اینکه میدانند شخص نیازمندی در کنارشان وجود دارد، اما هیچ گاه خودشان قدمی بر نمیدارند، بلکه صبر میکنند که او خودش از آنها تقاضا کند. چنان که میدانیم تقاضاکردن و حاجت خواستن با خجالت و شرمندگی همراه است و به همین دلیل برخی ترجیح میدهند از تقاضای خود بگذرند تا دچار خجالت نشوند. در مقابل کسانی هستند که به انگیزههای انسانی، همین که احساس کنند کسی نیازی دارد، بدون آنکه دیگران متوجه شوند، نیازش را برطرف میسازند. حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند:اَفْضَلُ النَّوالِ ما وَصَلَ قَبْلَ السُّؤالِبهترین بخشش آن است که پیش از درخواست انجام شود.فریادرسی هیچ شب و روزی بر جهان نمیگذرد مگر آنکه ناله و فریاد هزاران درمند دلشکسته در زیر این آسمان کبود میپیچد؛ ولی آیا ما تاکنون به هیچ یک از کمک خواهان دردمند پاسخ دادهایم؟ اگر خدای ناکرده پاسخ ندادهایم، از هماکنون تصمیم بگیریم که به جبران اشتباهات گذشته در راه انجام دادن این وظیفه بزرگ انسانی کوشا باشیم تا در پیشگاه ناظر همیشه بیدار شرمنده و سرافکنده نباشیم. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:مِنْ کَفّارات الذّنوبِ العِظامِ اِغاثَةُ المَلْهوفِفریادرسی بیچارگان کفاره گناهان بزرگ است.کار و شایستگی برخی از مردم وقتی میخواهند کاری برای خود فراهم کنند، قبل از هرچیز به دنبال کاری میروند که ظاهری پرسروصدا داشته باشد و باعث معروف شدن آنان شود. از آنجا که این کارها، نیاز به تخصص و آگاهی خاصی دارد که آنها از آن بیبهرهاند، خواه ناخواه دچار سرگردانی می‌شوند و کارشان به جایی میکشد که نسبت به همه چیز دچار یأس و ناامیدی می‌شوند. بنابراین آیا بهتر نیست پیش از اینکه دنبال کاری بروید، فکر کنید آیا استحقاق آن را دارید یا خیر؟ حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:لا تَطْمَعْ فیما لا تَسْتَحِقُّدر آنچه استحقاقش را نداری طمع مکن.اصلاح نفس انسان خواه ناخواه اشتباهات و معایبی دارد که خودش بهتر از دیگران آنها را میشناسد، ولی هواهای نفسانی همیشه مانع تکامل انسان میشود و به او اجازه نمیدهد که درباره اصلاح خود بیندیشد و معایب خویش را برطرف سازد. اما از سوی دیگر، خداوند به انسان این توانایی را داده است که برای مبارزه با نفس تلاشی پیگیر را آغاز کند و به تدریج معایب درونی خود را، یکی پس از دیگری کنار بگذارد. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:مَنْ اَجْهَدَ نَفْسَهُ فی اِصلاحِها سَعِدَهرکس در اصلاح نفس خود تلاش کند، موفق خواهد شد.گفتار و کردار حق برخی از انسانها کاری را درست میدانند اما از انجام دادن آن خجالت میکشند و به سبب این خودداری متحمل زیانهای بزرگ مادی و معنوی می‌شوند. این عمل نشان دهنده ضعف اراده و درماندگی روحی آنان است و بدون تردید، اگر با تصمیم جدّی این سد روانی را نشکنند، به تدریج این روحیه به تمام جوانب زندگیشان سرایت میکند. پس چه بهتر که هرچه زودتر خجالت و تردید را کنار بگذارند و آنچه حق میدانند، از گفتن و به کار بستناش خودداری نورزند که حضرت علی(علیه السلام) فرمودند:مَن اسْتَحْیی مِن قولِ الحقِّ فَهُوَ اَحْمَقُهرکس از گفتن حق شرم کند، احمق است.بیپروایی بسیاری از گناهکاران از عمل خویش شرمندهاند و در تلاشاند تا گناه آنان نزد دیگران فاش و آشکار نشود، اما عدهای دیگر، آشکارا گناه میکنند و در عین حال نه تنها شرمنده نیستند، بلکه از کار زشت خود اظهار شادمانی میکنند و به آن میبالند. اینها بدترین گناهکاران عالماند؛ چون نهایت دشمنی را با خدا نشان میدهند و بیتردید عذابی سخت در انتظار آنهاست، مگر اینکه تا دیر نشده، به سوی نور و روشنایی باز گردند و از گذشته سیاه خود پشیمان شوند. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:شَرُّ النّاسِ مَنْ لایُبالی اَنْ یَراهُ النّاسُ مُسیئبدترین مردم کسی است که از اینکه مردم او را گناهکار ببیند پروایی ندارد.ادب انسان در روابط اجتماعی خود با افرادی روبرو میشود که پس از ساعتها صحبت و مراوده، حتی یک کلام یا رفتار ناشایست از آنان مشاهده نمیکند و مایل است مدتها با آنها همنشین شود. بر عکس افرادی را میبیند که سخن و رفتارشان، نشان دهنده بیبهره بودن آنها از ادب و انسانیت است، به طوری که انسان حاضر نیست حتی یک لحظه هم به قیافه آنها نگاه کند. این مسأله نشان دهنده این حقیقت است که انسان مؤدب محبوب قلوب است و بیادب چه بخواهد و چه نخواهد مورد نفرت دیگران است. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:اَلاَدَبُ کمالُ الرَّجُلِکمال انسان به ادب است.سرزنش ممکن است یکی از دوستان یا عضوی از خانواده مرتکب کار خلافی شود، در این حال ممکن است شما به دو صورت با او برخورد کنید: اول اینکه به او که خود بر اثر اشتباهش پشیمان شده است، بگویید امیدوارم که دیگر چنین اشتباهی تکرار نشود. این برخورد قابل ستایش است؛ چون علاوه بر دلداری دادن به وی او را نصیحت هم کردهاید. گونه دوم برخورد آن است که بیمقدمه کار خلاف او را متذکر شده، شروع به سرزنش او کنید. این عمل، علاوه بر این که متضمن نوعی آزار است، ممکن است طرف مقابل را به نشان دادن عکسالعمل و تکرار همان کار وا دارد. حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند:التعریضُ للعاقلِ اَشَدُّ عِتابِهِگوشه و کنایه زدن به خردمند، سختترین شکل گله و سرزنش اوست.همسایه همسایگان نسبت به هم حقوقی دارند که در میان همه فرهنگها محترم است. بسیاری از همسایگان به این حق احترام میگذارند و رابطهای محبتآمیز میانشان حکمفرماست و از دیدار هم بهرهها میبرند و بر اثر همکاری و تشریک مساعی، به یکدیگر بهره میرسانند. در مقابل برخی دیگر، نه تنها نسبت به یکدیگر محبت ندارند که بر عکس، هر روز به بهانههای واهی با هم در جنگ و ستیزند و به حقوق یکدیگر تجاوز میکنند. در حالی که حقوق همسایگی وظیفهای متقابل است که در روایات اسلامی بر آن تأکید شده است. حضرت علی(علیه السلام) در نکوهش همسایه بد میفرمایند:جارُ السُّوءِ اَعْظَمُ الضَرّاءِ وَ اَشَدُّ البَلاءِهمسایه بد، بزرگترین گرفتاری و سختترین بلاست.بردباری بردباری نشانه قوت اراده است. انسان بردبار با عملش نشان میدهد که میتواند در مقابل حوادث سنگین روزگار ایستادگی کند. کسی که خود را به بردباری عادت دهد، علاوه بر آنکه روز به روز بر قوت ارادهاش افزوده میشود، از مشکلات زندگی هم آن طور که دیگران رنج میبرند، رنج نخواهد برد. البته بردباری این نیست که انسان از تلاش و کوشش دست بردارد و با هر ستمی کنار بیاید، بلکه این، نوعی تنبلی است که از نظر دین و عقل و وجدان ناپسند است و در حقیقت، نوعی تخدیر است. بردبار کسی است که با عقل و منطق، تمام سعی خود را برای ساماندهی کارش مبذول میدارد ودر مواجهه با ناکامیها از پای نمینشیند وروحیه خود را نمیبازد. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:اَلْحِلمُ تمامُ العَقلِبردباری نشانه کامل بودن عقل است.نکوهش خسیس خسیس دایم در رنج و عذاب است؛ چون خواه ناخواه زندگی هزینه دارد و او جرأت خرج کردن ندارد، در کارهای خیر اجتماعی شرکت نمیکند و از نظر معنوی هم جزو عقبافتادگان کاروان انسانیت است. خسّت و دل بستن بیش از حد به مال دنیا نشانه پست همتی است؛ چون کسی که همت عالی داشته باشد مقام خود را بالاتر از آن میداند که قدرت دل کندن از مال و دارایی را نداشته باشد. البته لاابالیگری و ولخرجی هم کار ناپسندی است؛ چون مال درحقیقت امانتی است که خداوند به انسان سپرده است تا آن را به مصرف احتیاجات زندگی خود یا دیگران برساند. کسی که این امانت را بیهوده صرف میکند، به امانت الهی خیانت کرده است.حضرت علی(علیه السلام) در نکوهش این خصلت میفرمایند:اَبْخَلُ النّاسِ مَنْ بَخِلَ عَلی نَفْسِهِ بِمالِهِ وَ خَلَفهُ لِوُرّاثِهِخسیسترین مردم کسی است که از مصرف مال برای خودش دریغ کند و مالش برای ورثه بماند.یکرنگی هیچ چیز در زندگی بدتر از نفاق و دورویی نیست. انسان دورو به کسی میگویند که ظاهر و باطنش یکسان نیست. زیان این افراد از کسانی که آشکارا راه مخالفت برگزیدهاند بیشتر است. در حضور کسانی که روح مذهبی دارند از مذهب سخن میگویند و نزد آنانی که از مذهب فاصله گرفتهاند، نسبت به مبانی مذهبی بیعلاقگی نشان میدهند. انسان دورو اگرچه همیشه سعی میکند تا خود را یکرنگ جلوه دهد، ولی خواه ناخواه چهره واقعی خود را آشکار خواهد ساخت، امّا این رسوایی هنگامی رخ میدهد که فتنههای زیادی برپا شده و عدّه زیادی فریب او را خوردهاند. حضرت علی(علیه السلام) در نکوهش این افراد میفرمایند:ما اَقْبَحَ بِالاِنسانِ اَنْ یکونَ ذاوَجْهَیْنچه مایه زشت است که انسان دورو باشد.همنشینی با بدان برخی از مردم با بدان معاشرت میکنند و ادعا میکنند که این معاشرتها از آن روست که آنها را نسبت به وظایف دینی و اخلاقیشان آشنا سازند. در صورتی که معمولاً نه تنها موفقیتی پیدا نمیکنند، بلکه خود نیز به همان فساد اخلاقی مبتلا می‌شوند. پس کسانی که صددرصد به نیروی ایمان خود اعتماد ندارند، نباید به بهانه هدایت افراد فاسدالاخلاق با آنها طرح دوستی و مراوده بریزند؛ زیرا ممکن است دزدادن دین و ایمان گوهر شرف از کفشان بربایند. حضرت علی(علیه السلام) نسبت به همنشینی با این افراد، چنین هشدار میدهند:جَلیسُ الشَّرِ نِقْمةٌهمنشین بد، مایه عذاب است.مشورت انسان به هر درجهای از کمال و معرفت که رسیده باشد، از مشورت کردن با دیگران بینیاز نیست؛ زیرا انسان همواره در معرض اشتباه است و تنها با مشورت کردن با افراد شایسته از خطا ایمن خواهد ماند. مشورت با دیگران نیروی فکر را افزایش میدهد و درصد اشتباهات را کاهش میدهد. در اسلام مشورت به قدری اهمیت دارد که خداوند حتی به پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نیز دستور مشورت میدهند.همچنین از مؤمنان میخواهد که در کارهای خود با یکدیگر مشورت کنند. بنابراین مشورت کردن از مهمترین کارهایی است که انسان برای پیشگیری از اشتباه ناگزیر به انجام دادن آن است. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:مَنْ قَنَعَ بِرأیِهِ فَقَدْ هَلَکَکسی که به رأی خود اکتفا کند، هلاک خواهد شد.تملّق و چاپلوسی چاپلوسی معمولاً از حرص و طمع سرچشمه میگیرد و انسان به طمع مال و منال دست به این کار میزند تا خود را به صاحبان مال و منال نزدیک سازد. تملق و چاپلوسی از قدر و منزلت انسان میکاهد و او را در نگاه دیگران سبک میکند. چاپلوس در حقیقت روحی کوچک و همتی پست دارد و برای حیثیت انسانی خود هیچ ارزشی قائل نیست. ممکن است چاپلوس به ظاهر مورد احترام باشد اما همه میدانند که حیثیت انسانی خود را به بهای اندکی فروخته است و به او با دیده حقارت مینگرند. حضرت علی(علیه السلام) نیز به شدت این افراد را نکوهش میکنند و میفرمایند:اِیّاکَ والمَلَقِ فَاِنَّ المَلَقَ لَیسَ مِنْ خلائِقِ الایمانِاز چاپلوسی بپرهیز که چاپلوسی روش مردم با ایمان نیست.خودستایی خودستایی دلیل ضعف روحی انسان است. کسی که دارای قوت روح است نیازی نمیبیند که خود را نزد دیگران بستاید. کسی که از خود تعریف میکند، معمولاً نتیجهای معکوس میگیرد؛ زیرا مردم گمان قوی میبرند که او بیهوده لاف میزند. اگر انسان خوب باشد چه احتیاجی به تعریف و تمجید از خود دارد. از قدیم گفتهاند: عطر آن است که خود ببوید، نه آنکه عطار بگوید. بنابراین اگر انسانِ خوبی باشید، باید دیگران از گفتار و کردارتان به خوبی شما پی ببرند، نه از تعریفی که از خود میکنید. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:کَفی بِالْمَرْءِ مَنْقَصَةً اَنْ یُعَظِّمَ نَفْسَهدر نابخردی و کوتهفکری شخص همین بس که خود را بزرگ بشمارد.قضاوت عجولانه اساسا قضاوت کار بسیار مشکلی است و باید حساب شده و دقیق باشد؛ زیرا ممکن است بر اثر یک اشتباه کانون زندگی خانوادهای از هم پاشیده شود، خونی پایمال شود، یا حقی ناحق شود. انسان نباید نسنجیده و بیدقت درباره قضیهای قضاوت کند؛ زیرا در قضاوت تنها علم و دانش شرط نیست، بلکه دقّت و بررسی کامل قضیه نیز ضروری است. چه میدانید، شاید در نهاد قضیهای که میخواهید بدون تفکر دربارهاش رأی دهید حقایقی نهفته باشد که اگر بر شما روشن شود، به کلی نظرتان را تغییر دهد. حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند:لَیْسَ مِنَ الْعَدْلِ القَضاءُ علی الثِقَةِ بالظَّنِّداوری بر اساس گمان، خلاف عدل است.منبع: پایگاه حوزه/س
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 356]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها