تور لحظه آخری
امروز : شنبه ، 24 شهریور 1403    احادیث و روایات:  امام صادق (ع):سنگین ترین چیزی که روز قیامت در ترازوی اعمال قرار داده می شود صلوات بر محمد و اهل...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1815487865




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

بایسته های ضيافت و مهمانى


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
بایسته های ضيافت و مهمانى
بایسته های ضيافت و مهمانى نويسنده: محمداسحاق مسعودى مهمانى براى مردم مسلمان ايران در اعياد اهميتى ويژه مى‏يابد. به اين منظور بر آن شديم تا در خصوص ضيافت و سفره‏دارى نظرى كوتاه به آداب اسلامى بيفكنيم. سخاوت سخاوت از صفات پسنديده‏اى است كه در فرهنگ اسلام ارزش بالايى دارد، امام جعفر صادق(ع) فرمود: «السخاء من اخلاق الانبياء و هو عماد الايمان و لا يكون مؤمن الا سخيا»سخاوت از اخلاق پيامبران و ستون ايمان است و مؤمن نمى‏تواند سخى نباشد. مهماندارى و سفره انداختن يكى از جلوه‏هاى بزرگ سخاوت است، اين كار با ارزش آنجا مى‏تواند جلوه‏اى الهى داشته باشد كه حدود اسلامى آن رعايت‏شود. فضيلت ضيافتاز پيامبر اسلام(ص) روايت‏شده است: «لا خير فيمن لا يضيف‏»در كسى كه ضيافت نمى‏كند، خيرى نيست. حضرت ابراهيم خليل(ع) وقتى مى‏خواست غذايى تناول كند، يكى دو ميل راه مى‏رفت تا كسى را پيدا كند و با هم غذا بخورند، به همين جهت كنيه ابوالضيفان (پدر مهمانها) به او داده شد. در قرآن كريم نيز داستان مهمانان حضرت ابراهيم(ع) را مى‏خوانيم: «هل اتيك حديث ضيف ابراهيم‏» كه پس از وارد شدن مهمانان و احوالپرسى با آنها، پنهانى به سوى خانواده خود رفت و گوساله چاقى را بريان كرد و براى آنان آورد. از امام صادق(ع) روايت‏شده است كه: «مهمانان وقتى بر ميزبان وارد مى‏شوند، روزى بسيارى با خود مى‏آورند و وقتى مى‏روند آمرزش الهى را به ميزبان مى‏دهند.» تكلف، عامل بازدارنده از جمله نكاتى كه در برخى از ضيافتها وجود دارد اين است كه ميزبان خود را به زحمت طاقت‏فرسايى مى‏اندازد. از رسول گرامى اسلام روايت‏شده است كه: «خويش را براى مهمانى به تكلف و زحمت زياد نيندازيد چون اين امر موجب مى‏شود كه مهمان و مهمانى مورد دشمنى شما قرار گيرد و هر كس نسبت‏به مهمان بغض داشته باشد خداوند را مبغوض داشته است و هر كس خداوند را مبغوض بدارد، خداوند هم او را مورد غضب خويش قرار مى‏دهد.» از اين‏روى پيامبر اكرم(ص) اهل تكلف نبود. «و ما انا من المتكلفين‏» كما اينكه متكلفين را هم دوست ندارد. آنچه بيان شد به معناى تنگ‏نظرى نيست كه خود صفتى مذموم است‏بلكه به اين معناست كه بايد به اندازه قدرت مالى پذيرايى كرد. حال اگر كسى توانايى داشت‏بايد بهتر از مهمانان پذيرايى كند و هر چه در اين زمينه مورد بهره‏بردارى درست واقع شود، اسراف نخواهد بود. در روايتى آمده است كه: «اگر غذايى را به صد هزار درهم! تهيه كنى و از آن فقط يك مؤمن بخورد، اسراف نكرده‏اى!»مقصود اين است كه در صورت توانايى، پذيرايى خوب كردن، اسراف محسوب نمى‏شود. وظايف ميزبان 1 - دعوت به ضيافتدعوت از مؤمنين براى ضيافت، سنتى ريشه‏دار، و سيره‏اى رايج نزد پيشوايان، بزرگان و عالمان ما است‏بنابراين سزاوار است ارزش اين سنت‏بيش از گذشته حفظ شود. مهم آن است كه دعوتها و ضيافتها به قشر و طبقه خاصى تعلق نداشته باشد و نيازمندان و انسانهاى پرهيزگار و شريف در ليست دعوتها وارد شوند زيرا رسول گرامى اسلام فرمودند: «لا تاكل الا طعام تقى و لا ياكل طعامك الا تقى‏»تنها، غذاى پرهيزكار را بخور و غذاى تو را تنها، پرهيزكار بايد بخورد. 2 - پرهيز از فخرفروشى اميرالمؤمنين(ع) فرمود: «من صنع شيئا للمفاخرة حشره الله يوم القيامة اسود». هر كس سفره‏اى را براى فخرفروشى ساخته و پرداخته كند، خداوند روز قيامت او را سياه محشور مى‏كند. چون فخرفروشى در ميهمانى سبب ريخت و پاش مى‏شود، ديگران را به اين امر تشويق مى‏كند، آنگاه عده‏اى هم به خاطر عدم توانايى، از ميهمانى صرف‏نظر مى‏كنند. 3 - احترام به مهمان رسول گرامى اسلام(ص) فرمود: «من كان يؤمن بالله و اليوم الآخر فليكرم ضيفه‏». هر كس به خداوند و روز قيامت ايمان دارد به مهمانش احترام كند. اين دستور نورانى موجب مى‏شود مهمان از نظر روحى خود را در حالت انفعالى احساس نكند، در نتيجه، مودت و حبت‏بين مسلمانان ريشه‏دارتر و پيوندهاى دينى و برادرى محكمتر خواهد شد. 4 - پذيرايى خوب ميزبان در حد توانايى بايد غذايى كه مهمان را به اشتهاء درآورد تهيه كند. ابوحمزه مى‏گويد: ما با جماعتى نزد امام صادق(ع) بوديم، امام صادق(ع) فرمود، طعامى آوردند كه از نظر لذيذ و پاكيزه بودن، چنان غذايى نديده بوديم، و خرمايى آوردند كه از خوبى و تميزى آن، به چهره يكديگر نگاه مى‏كرديم. 5 - رفع موانع ميزبان علاوه بر ايجاد زمينه مناسب براى مهمان، بايد به رفع موانعى كه مانع پذيرايى كامل از او مى‏شود، بپردازد. روايات نكات گوناگونى در اين باره آمده است از جمله اينكه; ميزبان اولين نفرى باشد كه دست‏به سفره مى‏برد و آخرين نفرى باشد كه از سفره دست‏برمى‏دارد. در روايتى مى‏خوانيم; هنگامى كه رسول گرامى اسلام(ص) با جماعتى غذا مى‏خوردند، اولين كسى بود كه دست‏به طرف سفره مى‏برد و آخرين نفرى بود كه از سفره دست‏برمى‏داشت، تا مهمانان غذا بخورند. 6 - از مهمان كار نكشيد ميزبان نبايد در امور مربوط به مهمانى يا ديگر كارها از مهمان كار بكشد. حتى در برخى روايات آمده است كه خود مهمان بدون آنكه از او تقاضايى شده باشد مى‏خواست كارى انجام بدهد، امام(ع) مانع شد. الف - مهمان امام صادق(ع) برخاست تا برخى از نيازمنديهاى منزل حضرت را برآورده سازد، امام(ع) مانع شد و خود به انجام آن پرداخت آنگاه فرمود: «نهى رسول الله عن ان يستخدم الضيف‏» رسول الله(ص) از بكارگيرى مهمان نهى فرموده است. ب - شب هنگام امام رضا(ع) با مهمانش گفتگو مى‏كرد، ناگهان در بين صحبت روشنى چراغ از حالت طبيعى خارج شد، مهمان دست‏برد تا آن را اصلاح كند، امام رضا(ع) مانع شد و خود آن حضرت به اصلاح و تنظيم چراغ اقدام كرد و فرمود: «انا قوم لا نستخدم اضيافنا»ما مردمى هستيم كه مهمانان خود را به كار نمى‏گيريم. 7 - سفره را زود جمع نكنيد در روايتى از امام صادق(ع) آمده است كه: «نشستن بر سر سفره را طول بدهيد، اين ساعتى است كه از عمر شما حساب نمى‏شود.» و در مهمانى و ضيافت اين مساله از تاكيد بيشترى برخوردار مى‏گردد تا همه بتوانند غذاى خود را بخورند و كسى گرسنه از سر سفره برنخيزد. وظايف مهمانها مهمانها نيز آداب و وظايفى دارند از جمله; 1 - بدون دعوت، مهمان نشويد! اگر شما را به مجلسى دعوت نكرده‏اند، نرويد، در غير اين صورت چنانچه اگر با بى‏اعتنايى روبرو شديد، بايد خود را سرزنش كنيد. در روايتى از پيامبر(ص) آمده است كه: هشت گروه اگر مورد اهانت قرار گرفتند، نبايد كسى جز خودشان را ملامت كنند. «الذاهب الى مائدة لم يدع اليها»كسى كه دعوت به غذا خوردن نشده است، بدون دعوت برود. گذشته از آن، غذايى كه مهمان ناخوانده مى‏خورد، خالى از اشكال نخواهد بود. امام صادق(ع) فرمودند: «من اكل طعاما لم يدع اليه فانما اكل قطعة من النار»اگر كسى غذايى بخورد كه به آن دعوت نشده است، گويا پاره‏اى از آتش را مى‏خورد. 2 - رعايت تعداد دعوت‏شوندگان امام صادق(ع) فرمود: «هرگاه شما را دعوت به طعامى كردند، فرزند خود را به همراه مبريد زيرا; اگر چنين كارى بكنيد آنچه خورده مى‏شود، حرام خواهد بود و غاصب بشمار مى‏رويد! 3 - پذيرش دعوت امام صادق(ع) فرمود: «ان من حق المسلم على المسلم ان يجيبه اذا دعاه‏»از جمله حقوق مسلمان بر مسلمان اين است كه; هرگاه او را دعوت بنمايد، بپذيرد. و در روايتى ديگر پذيرفتن دعوت مؤمن را از حقوق واجب شمرده است. 4 - وقت‏شناسى در جلسات عمومى معمولا پس از صرف غذا عده‏اى مى‏نشينند و با يكديگر به صحبت مى‏پردازند، اين كار چون موجب وقت‏گيرى ميزبان مى‏شود درست نيست. البته مواردى كه ميزبان خود چنين مجالس را مى‏خواهد برگزار كند مستثنى است. به اين آيه شريفه توجه فرماييد: «يا ايها الذين امنوا لا تدخلوا بيوت النبى الا ان يؤذن لكم الى طعام غير ناظرين اناه ولكن اذا دعيتم فادخلوا و اذا طعمتم فانتشروا و لا مستانسين لحديث، ان ذلكم يؤذى النبى‏» اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، داخل خانه‏هاى پيامبر نشويد مگر به شما اجازه براى صرف غذا داده شود (مشروط بر اينكه قبل از موعد نياييد) و در انتظار وقت غذا ننشينيد، اما هنگامى كه دعوت شديد، داخل شويد و چون غذا خورديد، پراكنده گرديد (و بعد از صرف غذا) به بحث و صحبت ننشينيد، اين عمل شما پيامبر را ناراحت مى‏كند. 5 - مكان نشستن از حضرت امام محمدباقر(ع) نقل شده است كه چون شخصى به خانه كسى برود، هر جا كه صاحبخانه امر كرد، بنشيند زيرا، صاحبخانه امور مخفى خانه‏اش را بهتر مى‏داند. 6 - پرهيز از بهانه‏گيرى مهمان در مورد غذايى كه براى او تهيه شده است، نبايد بهانه بگيرد. از امام صادق(ع) روايت‏شده است كه: «هلك امرء احتقر لاخيه ما يحضره و هلك امرء احتقر لاخيه ما قدم اليه.» هلاك شد شخصى كه براى پذيرايى از برادر دينى خود، آنچه را در خانه حاضر است ناچيز بشمارد، و هلاك شد شخصى كه غذايى را كه برايش آورده‏اند ناچيز بشمارد. 7 - پرهيز از تعارف غذايى كه تهيه شده است را بدون تعارف و بخوريد. عده‏اى با امام صادق(ع) غذا مى‏خوردند و به اصطلاح زدوتر دست كشيدند، امام(ع) آنان را توصيه به غذا خوردن كرد فرمود: «ان اشدكم حبا لنا احسنكم اكلا عندنا»هر كس بهتر (و بيشتر) نزد ما غذا بخورد، بيشتر ما را دوست دارد! و در حديث ديگرى، امام صادق(ع) مهمان خود را توصيه به خوردن كرد و فرمود: «كل اما علمت انه تعرف مودة الرجل لاخيه باكله من طعامه‏»بخور، مگر نمى‏دانى كه دوستى انسان با برادر دينى خود با خوردن او از غذايش شناخته مى‏شود. و حضرت امام رضا(ع) فرمود: «سخى و صاحب همت‏» از طعام مردم مى‏خورد تا مردم از طعام او بخورند. و بخيل غذاى مردم را نمى‏خورد تا از طعام او نخورند. 8 - دعا كردن مهمان به خاطر نعمتهاى الهى شكر خدا را بجا آورد و براى سلامتى و برآورده شدن حاجتهاى ميزبان دعا كند، رسول گرامى(ص) در خانه‏اى دعوت شده بود، در حق آنان فرمود: «طعم عندكم الصائمون و اكل عندكم الابرار وصلت عليكم الملائكة الاخيار»روزه‏داران نزد شما طعام خوردند و ابرار و نيكان نزد شما پذيرايى شدند، و فرشتگان برگزيده بر شما درود مى‏فرستند. و از امام محمدباقر(ع) روايت‏شده است كه هرگاه سفره را جمع مى‏كردند، رسول گرامى اسلام(ص) مى‏فرمود: «خداوندا، نعمت زياد و پاكيزه و با بركت دادى، با آن ما را سير كردى و سيراب نمودى، حمد و سپاس خدايى را كه اطعام مى‏كند ولى اطعام نمى‏شود (چون مبراى از اين چيزهاست)«الحمدلله الذى يطعم و لا يطعم‏». دوازده نكته در پايان اين بحث‏به دوازه نكته اشاره مى‏كنيم: 1 - غذايى كه تهيه مى‏شود، بايد از مال حلال باشد. 2 - امام صادق(ع): هر كس قبل و بعد از غذا دستهاى خود را بشويد، زندگى آسوده و بدنى سالم خواهد داشت و نيز فرمود: وضو گرفتن قبل از غذا و پس از آن، روزى انسان را زياد مى‏كند. 3 - رسول گرامى اسلام(ص): بنده خدا بر سر سفره، اگر با بسم‏الله شروع كند، فرشتگان براى او دعا مى‏كنند و شيطان را بيرون مى‏رانند و چنانچه پس از خوردن غذا، الحمدلله بگويد: فرشتگان مى‏گويند، اينها مردمى هستند كه خداوند بر آنها نعمت داده و شكر پروردگارشان را بجا مى‏آورند. 4 - اول غذاى سبكتر را بخوريد و بعد غذاى سنگين‏تر را، تا در هضم غذا دچار مشكل نشويد. 5 - افتتاح و اختتام غذا با نمك باشد. اين از جمله سفارشات رسول گرامى اسلام(ص) به على(ع) است. 6 - از خوردن غذاى داغ پرهيز كنيد. 7 - امام باقر(ع): نزد خداوند چيزى بدتر از شكمى كه پر از غذا باشيد نيست. و حضرت على(ع) به فرزند امام حسن(ع) چهار نكته را يادآور شد كه اگر آنها را رعايت كند از مراجعه به پزشكان بى‏نياز مى‏شود: وقتى گرسنه‏اى، بخور، تاء;ء ميل به غذا دارى (و خيلى سير نشده‏اى) از خوردن دست‏بكش، خوب غذا را بجو و قبل از خوابيدن، به دستشويى برو 8 - امام صادق(ع): در صورتى كه مى‏توانى با دست راست غذا بخور. 9 - امام صادق(ع): نان را زير ظرف قرار ندهيد، و رسول گرامى اسلام(ص) فرمود: احترام نان به اين است كه وقتى بر سر سفره آوردند، به انتظار غذاى ديگر نباشيد (و به نان بى‏توجهى نكنيد بلكه با نان شروع كنيد) و آن را به زير دست و پا نيدازيد و با كارد آن را نبريد. 10 - رسول گرامى اسلام(ص): مهمانى روز اول و دوم و سوم است، اما بعد از آن صدقه و تصدق (از جانب ميزبان) حساب مى‏شود، حضرت فرمود: آنقدر نزد برادر مؤمن خود نمانيد كه او را درهم شكنيد كه ديگر چيزى نداشته باشد، تا خرج شما بنمايد. 11 - با معصيت و گناه سفره رحمت را آلوده نسازيم، در معاشرتها حساب محرم و نامحرم بشود، گفتگوها حريم داشته باشد، عفت زبان حفظ شود، از غيبت و تهمت ديگران اجتناب شود، نوشيدنى يا غذايى كه خوردنش حرام است در سفره مشاهده نشود. 12 - از باب ، من لم يشكر المخلوق لم يشكر الخالق، از كسانى كه در تهيه غذا و سفره زحمت كشيده‏اند، سپاسگزارى كنيد ميزبان نيز از خانواده خود و افرادى كه كمك كرده‏اند، قدردانى كند. منبع:www.balagh.net
#دین و اندیشه#





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 343]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


دین و اندیشه
پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن