محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830937631
گنجینه معرفت(4)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
گنجینه معرفت(4) حفاظت از آبرو آبرو، از مهمترین سرمایههای انسان است. انسان باید همیشه مراقب باشد که مبادا سخنی یا کاری از او صادر شود که آبرویش در خطر قرار دهد. حقیقت این است که گاهی انسان کاری میکند یا سخنی میگوید که صادقانه و از روی نیت پاک و خداپسندانه است، ولی از آنجا که به کُنه آن توجه ندارد، در معرض اتهامات دیگران قرار میگیرد و آبرویش به خطر قرار میافتد. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:لا تَجْعَلْ عِرْضَکَ غَرَضا لِقَولِ کُلِّ قائلٍآبروی خود را در معرض سخنان دیگران قرار مده.حیا چرا کارهای خلافمان را به روی خود نمیآوریم؟ آیا وقت آن نرسیده که کمی به خود آییم و از خود شرم کنیم؟ تا کی میخواهیم غافلانه و بدون احساس مسئولیت گام برداریم؟ چرا شب هنگام که میخواهیم به بستر رویم به بررسی کارهایمان نمیپردازیم؟ اگر از خود و کارهایمان احساس شرم نمیکنیم، چگونه از مردم و خدا شرم میکنیم؟ حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:حَیاءُ الرَّجُلِ مِنْ نَفْسِهِ ثَمَرَةُ الْایمانِاینکه انسان از خودش حیا کند، نتیجه ایمان است.راه بازگشت انسان عاقل همیشه با احتیاط و تأمل عمل میکند، امام برخی از انسانها از روی عصبانیت، تصمیمهای عجولانه میگیرند و تمام راهها را بر خود میبندند و سپس دچار پشیمانی میگردند. در حقیقت آنها چوب بیاحتیاطی و شتابزدگی خود را میخورند. اگر اندکی فکر میکردند یا بعد از مشورت کافی اقدام میکردند، شاید نه تنها درها را به روی خود نمیبستند، بلکه درهای تازهای را هم به روی خود میگشودند. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:لا تُغْلِقْ بابا یُعْجِزُکَ اِفْتِتاحُهُدری را که نمیتوانی باز کنی، به روی خود مبند.پرهیز از شوخی شوخی بسیار، انسان را در میان مردم سبک کرده، از قدر و منزلتش میکاهد. تجربه نشان میدهد کسانی که زیاد شوخی میکنند در بسیاری از اوقات کارشان به جنگ و جدال میانجامد؛ زیرا همه افراد تحمل هر نوع شوخی را ندارند و گاه موجبات خشمشان فراهم شده، کار به جاهای باریک میکشد. اگر انسان بخواهد جایگاه اجتماعی خود را حفظ کند، باید از شوخی بپرهیزد. البته اخلاق خوش زبان شیرین، برخورد مناسب و شاد کردن مؤمنان در اسلام پسندیده است. امّا آزار و استهزای دیگران، ناپسند بوده، ناراحتیهای فردی و اجتماعی به دنبال دارد. مولای موحّدان، حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:ما مَزَحَ امْرَؤٌ مَزْحَةٌ اِلّا مَجَّ مِنْ عَقْلِهِ مَجَّةًشوخی (ناپسند) به طور حتم کمی از عقل شوخی کننده را میبرد.دوری از تهمت متهم کردن افراد به کار خلاف، چه از نظر مذهب و چه از نظر وجدان انسانی ناپسند است. آدمی تا دلیل صد در صد یقینی نداشته باشد، نباید دیگران را به کار ناپسندی متهم کند. اساسا هر کس که میخواهد دیگری را به گناهی متهم کند، اگر لحظهای فکر کند و خود را جای او بگذارد، کمتر میشود که به این کار مبادرت ورزد. چه بسا آنچه به دیگران نسبت میدهد در واقع در آنها وجود نداشته باشد و بیجهت آبروی دیگران ریخته شود. هیچگاه نمیتوان «شنیدهها» را مانند «دیدهها» انگاشت و به زبان آورد و باعث ریختن آبروی دیگران شد. امیرمؤمنان(علیه السلام) میفرمایند:لا قِحّةَ کالْبَهْتِهیچ بیشرمی، همچون بهتان زدن نیست.انصاف گاهی انسان در وضعی قرار میگیرد که رعایت انصاف برایش از مبارزه در میدان جنگ نیز مشکلتر است. در این حال هستند افرادی که پای از مرز انصاف فراتر نمینهند و با همه مشکلات، حقایق را بیان میکنند. اگر با شخصی کوچکتر از خودتان بحث میکنید و در وسط کار متوجه میشوید حق با اوست، چنانچه این شهامت را داشتید که حق را به جانب او بدهید، خشنود باشید که از انصاف بهرهای دارید. امام علی(علیه السلام) در توصیه به این صفت نیکو و ذیلآیه شریف:إنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بالْعَدْلِ و الْإحْسانخداوند به عدل و انصاف سفارش فرموده است.میفرمایند:اَلْعَدْلُ اَلْإِنْصافُ وَ الْإحْسانُ التَّفَضُّلُ.عدل انصاف است و احسان بخشش.عهد و پیمان از نظر اسلام پیمانشکنی از ناپسندترین کارهاست. از صفات مؤمنان حقیقی آن است که به وعدههای خود وفا میکنند. کسانی که به عهد خود پایبند نیستند، به تدریج اعتبار خود را در میان مردم از دست میدهند. احترام به پیمان در حقیقت احترام به شخصیت دیگران است و پیمان شکنی نشانه نوعی بینظمی و بیانضباطی در زندگی است. انسان باید به وعده خود وفا کند؛ زیرا وفای به عهد از نشانههای ایمان است امام وفاداران، حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:المسؤول حُرٌّ حَتّی یَعِدَتا کسی وعده نداده، آزاد است.همچنین درباره وفای به عهد فرمودند:اعتَصِمُوا بالذِّمَمِ فی أوتادِهدر پیمانها به وفاکنندگان پناه ببرید.انتقادپذیری از امتیازات بزرگ اسلام این است که انتقاد را نهتنها پذیرفته، بلکه آن را تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر واجب دانسته است. بنابراین نباید هیچگاه از انتقاد هراسید؛ زیرا انتقاد دیگران درموفقیّت انسان سهم بسزایی دارد. باید با آغوش باز انتقادهای سازنده را پذیرفت. اگر منتقد از روی دوستی و علاقهمندی انتقاد کرده باشد، سپاسگزار او خواهیم شد و اگر انتقادش از روی دشمنی باشد، بیش از پیش در کارهایمان دقت خواهیم کرد. امام رادمردان، حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:اِسَمَعوا النَّصیحَةَ مِمَّنْ اَهْداها اِلَیْکُمْپند و اندرز را از کسی که آن را به شما هدیه میکند بپذیرید.زیادهروی در کلام ممکن است در زندگی خاطراتی داشته با شید که برایتان لذّت بخش باشد و نخواهید آنها را بازگو کنید. به هنگام بازگو نمودن آنها، سعی کنید که گفتارتان ملالآور نباشد. از تکرار مطالب بپرهیزید و طرف مقابل را مجبور به شنیدن سخنانتان نکنید. هیچگاه جانب اعتدال را از دست ندهید و به اندازه و آرام سخن بگویید تا برای دیگران نیز لذتبخش و شادیآفرین باشد. این کار به پایههای مودّت و همنشینی مدد میرساند. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:اَفْضَلُ الْاَدَبِ اَنْ یَقِفَ الْإِنسانُ عَنْدَ حَدّهِ وَ لا یَتَعدّی قَدْرَهُبهترین ادب آن است که انسان حد خود را بشناسد و از قدر و اندازه خود تجاوز نکند.پرحرفی، باعث خطا و لغزش میشود.حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:قِلَّةُ الْکَلامِ تَستُرُ العُیُوبَ و تُقَلِّلُ الذُنوبَکمحرفی عیبها را میپوشاند و لغزشها را کاهش میدهد.از سوی دیگر زیادهگویی دوستان را ملول و خسته میکند.کثرةُ الکَلامِ یُمِلُّ الإخواناحترام به والدین در قاموس زندگی انسان، کلمهای مقدستر از واژه پدر و مادر نیست. آنها، سالیان دراز همهچیز خود را با صفا و اخلاص به پای فرزندان نثار کردهاند تا در این زندگی پرتلاطم، طعم تلخ درد و رنج را نچشند و از لذایذ حلال زندگی بهرهمند گردند. از هنگامی که فرزندان چشم به جهان میگشایند تا وقتی که بالغ و مستقل می‌شوند، پدر و مادر هرروز با دلی نگران و چشمانی مضطرب مراقب آنهایند تا مبادا حادثه تلخی برای آنان روی دهد و غبار غم بر رویشان بنشیند. آیا سزاوار نیست فرزندان نیز سر تعظیم در مقابلشان فرود آورند؟ در قرآن کریم بعد از اعتقاد به یگانگی خداوند، نیکی به پدر و مادر از مسلمانان خواسته شده است. در فرهنگ اسلامی هیچ فرزندی حق ندارد حتی با کلمهای مانند «اف»، که حاکی از بیاعتنایی به والدین است، آنان را برنجاند. حضرت علی(علیه السلام) نیز میفرمایند:... فَحَقُّ الْوالِدِ عَلی الْوَلَدِ أَنْ یُطیعَهُ فی کُلِّ شَیءٍ إلاّ فی مَعْصیَةِ اِللّهِ سُبْحانَهُحق پدر بر فرزند این است که فرزند از وی در هر کاری فرمانبُرداری کند، غیر از نافرمانی خدای عزیزخوشحالی از شکست دیگران مسلما این اخلاق خوبی نیست که انسان از شکست دیگران خشنود شود. حتی اگر کسی با دیگری اختلاف دارد، نباید از این پیشآمد اظهار رضایت کند. زیرا معنی ندارد که به سبب وجود اختلاف با کسی از گرفتاری او لذت بریم. بعضی از اوقات، انسانهای مؤمن حتی برای نجات جان مخالفان خود، جانشان را به خطر میاندازند. آنها نه تنها از سقوط مخالفان دلشاد نمیشوند، بلکه برعکس به کمک آنها نیز میشتابند. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:لا تَفْرَحَنَّ بِسَقْطَةِ غَیْرِکَ فَاِنَّکَ لا تَدْری ما یُحْدِثُ بِکَ الزَّمانُاز زمین خوردن کسی خوشحال مباش، زیرا تو نمیدانی روزگار چه بر سرت خواهد آورد.ناسپاسی برخی از مردم با وجود استفاده از نعمت الهی، از صبر و حلم پروردگار سوء استفاده میکنند و با فرمان او از در مخالفت در میآیند و بدون هیچ بیم و هراسی به هر کار خلافی دست میزنند. غافل از اینکه گاهی خدا به آنها مهلت میدهد تا ماهیتشان برای دیگران آشکار شود، پس آنها را به عذاب دردناکی دچار خواه کرد. این سرنوشت همه کسانی است که از رحمت و نعمتهای پروردگار استفاده سوء میکنند. اگرچه همین افراد اگر به سوی خدای خود باز گردند، چه بسا مورد رحمت الهی قرار گیرند. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:مَنْ عانَدَاللّهَ قُصِمَهرکس با خدا دشمنی کند، شکست خواهد خورد.سوءظن (بدگمانی) برخی از مردم به بیماری سوءظن مبتلایند، به طوری که همه چیز را با بدگمانی مینگرند. این افراد حتی به نزدیکترین اعضای خانواده خود نیز سوءظن دارند و معمولاً به بهانههای واهی با دیگران درگیر می‌شوند. از سوی دیگر خود نیز دائما در حالت ترس و تشویش به سر میبرند و هر صدا یا نگاهی را بر ضدّ خود تلقی میکنند. البته نقطه مقابل این امر، خوشبینی بیش از حد است که آن هم درست نیست و شاید زیانهای ناشی از آن کمتر از زیان بدبینی نباشد. پس انسان باید علاوه بر پرهیز از بدبینی افراطی، مواظب زیانهای خوشبینی زائد هم باشد. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:مَنْ لَمْ یَحْسُنْ ظَنُّهُ اسْتَوْحَشَ مِنْ کُلّ اَحَدٍهرکس که گمانش متعادل نباشد، از همهکس هراس دارد.احسان به بدکاران برخی از مردم تصور میکنند که فقط باید به انسانهای خوب احسان کنند، در صورتی که نباید فراموش کنیم که بدکاران نیز به هر حال انسان، و در بسیاری از اوقات بیش از دیگران نیازمند احساناند. به ویژه اگر کمک به آنها حساب شده و منطقی باشد در اصلاح و هدایتشان بسیار موثر است. هستند بدکارانی که در پی احسانی که در حقشان شد، از بیراهه بازگشتند و در صف پرهیزگاران قرار گرفتند. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:اَلْاِحْسانُ اِلَی المُسیء اَحْسَنُ الْفَضْلِنیکی به بدکاران بهترین فضیلت است.پرسش برخی از مردم وقتی چیزی را نمیدانند، بدون اینکه خود را سرگردان کنند از دیگران میپرسند و معمولاً هم بعد از پرسیدن از چندنفر به پاسخ مطلوبی میرسند. در مقابل، عدهای هم هستند که هیچگاه سئوال نمیکنند و از پرسش کردن شرم دارند. بعضی هم برای اینکه غرورشان نشکند و مردم آنها را کمسواد نشمارند سئوال نمیکنند. در حالی که در آموزههای اسلامی سفارش شده است که هیچوقت از پرسیدن شرم نداشته باشیم. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:مَنْ سَأَلَ عَلِمَهرکس سئوال کند، آگاه میشود.پرخوری خوردن و آشامیدن برای ادامه زندگی انسان لازم است ولی اگر از حد خود تجاوز کرد، نه تنها مفیدنیست، بلکه بسیار زیانبخش خواهد بود. پرخوری علاوه بر زیانهای بدنی، فکر و روح انسان را نیز دچار ناراحتی میکند؛ زیرا بدن و روح انسان ارتباط بسیار نزدیکی با هم دارند و بر همدیگر تاثیر متقابل میگذارند. بسیار پیش میآید که از نوع غذایی که برای سلامت مزاجمان کافی است بیخبر باشیم و به جای آنکه از غذاهای کم حجم و مفید استفاده کنیم، شکم خود را با چیزهای پرحجم و کم خاصیت پر کنیم. حضرت علی(علیه السلام) در نکوهش پرخوری میفرمایند:لا تَجْلِسْ عَلیَ الطّعامِ الّا وَ انْتَ جائعٌ و لا تَقُم عَنِ الطّعامِ الّا و اَنْتَ تَشْتَهیِهِبر سر سفره منشین مگر وقتی که گرسنه باشی و قبل از سیر شدنِ کامل دست از خوردن بازکش.تفکر مطلوب شما همانطور که میتوانید درباره مسائل عالی و ارزنده فکر کنید، همانطور هم قادرید که به مسائل پوچ و بیارزش بیندیشید. اگر به مسائل عالی بیندیشید، شخصیتی متناسب با همان افکار مییابید و اگر درباره مسائل پوچ و بیارزش فکر کنید، از مقام انسانی خود کاستهاید. حقیقت و واقعیت انسان در نوع تفکر او خلاصه میشود. حال که چنین است پس چرا از فرصت استفاده نکنیم و نیرویی را که میخواهیم برای فکر کردن صرف کنیم، به مسائل عالی و ارزندهای که به تکامل مادی و معنویمان یاری میرساند، اختصاص ندهیم. شیر بیشه اندیشه، حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:التَفکُّرُ فی مَلَکوتِ السَّمواتِ و الارض عِبادَةُ المُخْلصینَتفکر در ملکوت آسمانها و زمین عبادت مخلصان است.خوشرفتاری در منزل برخی تا وقتی که در میان دیگراناند، رفتار مؤدبانهای دارند، ولی همین که به منزل پا میگذارند یکباره عوض شده، با اعضای خانواده بدرفتاری میکنند و برای کارهای بسیار بیاهمیّت و کوچک بهانهجویی میکنند و به همه ناسزا میگویند. گویی این افراد اخلاق و ادب را فقط در محیط بیرون از خانه میخواهند. این افراد اگر کمی بیندیشند و خود را جای زن و فرزند خود قرار دهند، در مییابند که بدرفتاری با خانواده چه کار زشت و ناشایستی است. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند:عَلَیْکَ بِلُزُومِ الْحَلالِ و حُسْنِ البِّرِ بالْعیالِبر تو باد دوری از حرام و نیکی نسبت به خانواده.رو دربایستی حیا با رودربایستی تفاوت دارد؛ رودربایستی، نشانه ضعف روح است و حیا نشانه بزرگی و عظمت روح و این دو هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. بنابراین کسی که از مردم رودربایستی میکند و از حقوق مشروع خود محروم میماند، باید این کار را به حساب بیعرضگی و ناتوانی بگذارد، نه به حساب حیا. امام علی(علیه السلام) میفرمایند:مَنِ استحیی مِن قَوْلِ الحقّ فَهُوَ اَحْمَقهرکس از گفتن حق شرم ورزد، احمق است.منبع: پایگاه حوزه
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 220]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها