تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
کدام رنگ کاغذ دیواری مناسب فضای شماست؟
چه چیزهایی دیگر در دکوراسیون مد نیست؟!
بررسی قیمت تیرچه + قیمت تیرچه کرومیت + قیمت یونولیت
خرید و قیمت ورق در مشاوران آهن + [مشاوره رایگان]
تی‌وی وال: ایده‌ای نوین برای دکوراسیون داخلی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1813052867
کاروتلاش درپرتو آموزه هاي ديني
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
کاروتلاش درپرتو آموزه هاي ديني نويسنده:اسماعيل اخلاقي مقدمه کار وتلاش، يکي از عوامل بسيار مهم درايجاد روحيه نوآوري وشکوفايي انسان است؛ زيرا خمير مايه وجود انسان از دو بعد مادي ومعنوي (جسم و روح) معجون و ترکيب يافته است وهر يک از اين ابعاد براي رشد وبالندگي خود، به تقويت و ايجاد نيرو وانرژي وتغذيه سالم نيازمند مي باشد. خداي متعال که جهان هستي را خلق کرده ودراين ميان، انسان را به عنوان گل سر سبد مخلوقات خود معرفي کرده وطبيعت را مسخر وي ساخته است؛ ابزار، وسائل وامکانات مورد نياز را در دو بعد (مادي ومعنوي) دراختيارانسان قرار داده وبا نهادن غرايز وکشش هاي دروني راه سعادت وشقاوت، صعود و سقوط را به او نشان داده است؛ ولي پيمودن راه زندگي ونوع زندگي، استفاده وبهره برداري صحيح از مواهب نعمت هاي طبيعي را به خود او واگذار کرده است. وخود انسان است که بايد در سايه تدبر، تعقل، تلاش و فعاليت هاي شبانه روزي زمينه رشد و شکوفايي را درهر يک از دو بعد مادي ومعنوي زندگي، براي خود وهمنوعان خويش فراهم سازد وعوامل ضد تکامل وشکوفايي را از سر راه زندگي اش بردارد. مفهوم شناسي کار مفهوم کار «کار» درلغت، به معناي فعل وعمل و کردار آمده است.(1) ودراصطلاح، به معناي فعاليتي است نسبتاً دائمي که به توليد کالا يا خدمات مي انجامد وبه آن دستمزدي تعلق مي گيرد. به عقيده ي بعضي از صاحب نظران، درمفهوم کار به نوع خاصي از کار توجه نشده است؛ بلکه کار را درمفهوم عام، سرچشمه انباشت ثروت وسرمايه ونهايتاً رشد وشکوفايي جوامع تلقي کرده اند. فعاليت وکار به طور عمده از طريق هدف ها وارزش محصولي که توليد شده، معين مي گردد. به عبارت ديگر، «کار» زمينه را براي توليد وافزايش خدمات ايجاد مي کند. ودريک کلام، «کار» عبارت است از: مجموعه عملياتي که انسان با استفاده از مغز، دست ها، ابزار و ماشين ها براي استفاده عملي ازماده، روي آن انجام مي دهد واين اعمال نيز متقابلاً برانسان اثر مي گذارد واو را تغيير مي دهد.(2) براساس اين تعريف، کار داراي سه خصوصيت است: 1. کار، مبتني بر فعاليت فکري وبدني است. 2. از طريق کار، کالايي توليد مي شود يا خدمتي عرضه مي گردد. 3. درقبال انجام کار، دستمزدي پرداخت مي شود. در «انديشه اسلامي» مي توان به صورت استنباطي، کار را چنين بيان نمود: تلاش وکوشش انسان ها براي آماده کردن زاد وتوشه براي جهان آخرت در دوران زندگي در دنياي مادي. از اين رو امام علي (ع) مي فرمايد: «فعليکم بالحد والاجتهاد والتأهب والاستعداد والتزود في منزل الزاد؛(3) برشما باد به تلاش و کوشش، آمادگي و آماده شدن و جمع آوري زاد وتوشه براي جهان آخرت در دوران زندگي مادي». از ديدگاه اسلام يکي از حقوق اوليه مردم، داشتن شغل و فراهم کردن کار است. کار، کوچکي و بزرگي ندارد، مگر با توجه به کاري که انجام مي دهند و هرکس اعم از مرد وزن، پاداش کار خود را خواهد ديد. ارزش کار در فرهنگ اسلامي کساني که اندک آشنايي با معارف اسلامي دارند. وآيات قرآن و احاديث معصومان (ع) را خوانده اند اين حقيقت را متوجه شده وباورخواهند کرد که اسلام، رشد وتکامل مادي ومعنوي انسان را تنها درسايه سعي وتلاش امکان پذير مي بيند؛ چنانکه قرآن کريم درجملات کوتاهي مي فرمايد: (وان ليس الانسان الا ما سعي)؛(4) «وبراي انسان بهره اي جز سعي وکوشش او نيست». (کل نفس بما کسبت رهينه)؛(5) «(آري) هرکس درگروه اعمال خويش است». هرچند آيات يادشده درارتباط با امور معنوي واخروي است ولي قرآن، معيار وملاک کلي به دست مي دهد که اين بهره مندي انسان از نعمت هاي مادي ومعنوي (دنيا وآخرت) درگروه سعي وتلاش است. به قول شاعر: نابرده رنج، گنج مسير نمي شود مزد آن گرفت که جان برادرکه کار کرد در روايات مي خوانيم که پيامبران الهي براي امر معاش کار مي کردند. پيامبر اسلام (ص) قبل از بعثت، گوسفند چراني مي کرد وبا مال وسرمايه ي حضرت خديجه (س) تجارت مي نمود. حضرت موسي (ع) نيز گوسفند چراني مي نمود، حضرت ابراهيم (ع) به کارهاي چوباني وبنايي اشتغال داشت، حضرت ادريس (ع) خياطي مي کرد وحضرت نوح (ع) نجار بوده است...(6) وهمچنين ائمه اطهار (ع) هر کدام به کار و فعاليت مي پراختند. پس از رسول خدا (ص)، حضرت علي (ع) ازهر کس متواضع تر بود. در امور خانه به همسر خويش کمک مي کرد. شخصاً به کار وتلاش درمزرعه مي پرداخت، با کلنگ زمين را مي کند وآن را شيار و آبياري مي کرد وبارهاي هسته خرما را روي شانه مي گذاشت وبه صحرا مي برد وبر زمين مي فشاند واگر يک دانه اي از آن برزمين مي افتاد، خم مي شد و آن را برمي داشت ومي فرمود: « امروز هسته است وفردا خرما». (7) علي بن ابي حمزه نقل مي کند: ابوالحسن (موسي بن جعفر)(ع) را ديدم که در زمين خود کار مي کرد وپاهايش عرق کرده بود، گفتم : فدايت شوم! مردها (کارگران) کجا هستند؟ فرمود: اي علي! کسي که از من وپدرم بهتر بود، با دست خود در زمينش کار مي کرد. پرسيدم: او کيست؟ فرمود: «رسول خدا (ص) واميرمؤمنان(ع) وپدرانم، همگي، با دست هاي خود کار مي کردند . اين، کار همه پيامبران و فرشتگان و بندگان شايسته خداوند است».(8 ) پيشوايان معصوم (ع) پيش از آنکه با زبان خود فرهنگ و روش زندگي اسلامي را به مردم معرفي کنند، در رفتار وعملکرد خويش آن را به تصوير مي کشيدند. مثلاًً وقتي کسي يکي از پيشوايان دين را در حال کارکردن وعرق ريختن مي بيند، به دين اسلام خوش بين مي شود؛ چون مي بيند که يکي از شخصيت هاي بزرگ اسلام در راه تأمين درآمد زندگي تلاش مي ورزد، به کار و تهيه معيشت زندگي علاقه مند مي شود، طبيعتاً تشويق مي شود. وخود و رفتارش را با رفتار امام تطبيق مي دهد وبه صورت يک انسان تلاشگر وداراي اعتماد به نفس در مي آيد. اصحاب و پيروان پيامبر (ص) واهل بيت بارها ديده اند که خود آنان مشغول کار بودند وعرق از سر تا پاي آنان مي ريزد، از سيره آنان چنين نتيجه مي گرفتند که کار وتلاش، عبادت است وباعث مي شود که خوشبختي وآسايش فردي وخانوادگي تأمين شود. لذا آنان هم تمايلي به کوشش و فعاليت پيدا مي کردند وبه سمت رزق و روزي حلال از راه کار مي رفتند. طبيعي است که هرگاه کسي دنبال کار وفعاليت مثبت باشد، انحرافات وگناهاني که به واسطه بيکاري به وجود مي آيد، خود به خود کاهش پيدا مي کند واز اين رو «کار وتلاش» اثر تربيتي خودش را برجاي مي گذارد وانسان را به کمالات تربيتي واخلاقي مي رساند. امام صادق (ع) به اندازه اي به کار اهميت مي داد که وقتي يکي از يارانش را مدتي نديده بود، احوال او را جويا شد؛ عرض کردند: او کار وفعاليت تجاري را ترک کرده وبه عبادت روي آورده است. امام سه مرتبه فرمود: «عمل شيطان؛ اين کار، کار شيطاني است نه کارخدايي! آيا نمي داند کسي که طلب روزي را ترک کند، دعايش مستجاب نمي شود؟» سپس امام صادق (ع) فرمود: هنگامي که آيه (ومن يتق الله يجعل له مخرجاً ويرزقه من حيث لايحتسب ) نازل گرديد؛ جمعي از ياران پيامبر (ص) درها را به روي خود بستند وبه عبادت روي آوردند وگفتند : خداوند روزي ما را عهده دار شده است. اين جريان به گوش پيامبر(ص) رسيد، کسي را نزد آنها فرستاد که: چرا اين گونه رفتار مي کنيد؟ جواب دادند: يا رسول الله ! چون خداوند روزي ما را متکفل شده است، ما مشغول عبادت شده ايم. پيامبراکرم (ص) فرمود: «هرکس چنين کند، دعايش مستجاب نمي شود وبر شماست که کار وکوشش کنيد و طلب روزي نماييد.»(9) بنابراين، معني و مفهوم تسخير طبيعت ونعمت هاي فراوان (10)؛ اين است که انسان در سايه تدبير وتعقل، درحوزه هاي مختلف زندگي مثل: زراعت، دامپروري، تجارت، استخراج معادن، به کارگيري گياهان دارويي وساخت و ساز ابزار و وسايل مورد نياز، تلاش وفعاليت نمايد وزمينه رشد و بالندگي را درتمام عرصه هاي زندگي فراهم سازد. اگرما به رفتار وگفتار پيشوايان دين به دقت نگاه کنيم، مي بينيم که سعي و تلاش در چهارچوب قوانين شريعت وبه دور از افراط و تفريط، براي اداره زندگي مادي ومعنوي، جايگاه ويژه اي را در فرهنگ قرآن وآموزه هاي ديني و تربيتي به خود اختصاص داده است. علت وفلسفه آن نيز روشن است؛ زيرا کار وکوشش: اولاً سستي وتنبلي و دل مردگي را از انسان دور نموده، زمينه نوآوري و شکوفايي افراد جامعه مي شود. ثانياً باکار وکوشش است که نارسايي ها و مشکلات اقتصادي بر طرف شده، رفاه و آسايش مطلوب به دست مي آيد. انسان هاي پرکار وزحمت کش علاوه بر اينکه زندگي خود را سر وسامان داده و تأمين مادي مي کنند وسبب آسايش مادي وآرامش روحي براي خانواده خود مي شوند، به افراد مستمند ومستحق نيز کمک مي کنند. ثالثاً اگرافراد جامعه به تلاش وفعاليت مداوم ادامه دهند، بدون شک اقتصاد کشور ومملکت روز به روز رونق بيشتري پيدا مي کند ودر نتيجه، رده هاي نفوذ دشمنان نيز مسدود مي شود و ارزش هاي ديني وفرهنگي جامعه از دستبرد اجانب، محفوظ مي ماند. فوايد کارواشتغال «کار واشتغال» امروزه در دنيا، يکي از مسائل اساسي وموضوعات مورد بحث مي باشد، وهرکس نسبت به فراخور حالش و بر اساس رشته تخصصي وانديشه هاي خود، درمورد چگونگي کار واشتغال جوانان وآداب وشيوه هاي کار، علل وانگيزه هاي بيکاري، انواع مشاغل، اولويت انتخاب شغل ها ... وسخن گفته وبحث مي کند. اشتغال به کارهاي مفيد ومورد نياز جامعه، داراي اثرات ونتايج قابل توجه براي همه جامعه اسلامي است که از جمله آن ها مي توان به فوائد زيراشاره نمود: 1. عبادت واطاعت خدا اگر ما سيره معصومان (ع) را به دقت مطالعه کنيم؛ به خوبي مي فهميم که آنان کار وتلاش را يک نوع عبادت واطاعت خدا مي دانند. شخصي مي گويد: ديدم امام باقر(ع) درهواي بسيارگرم مدينه کار مي کند واز شدت کار وگرمي هوا، عرق از بدن حضرت مي ريزد... با خود گفتم: سبحان الله! بزرگي از بزرگان قريش دريک چنين وقتي وبا چنين حالي درپي دنياست! بايد او را نصيحت کنم. نزديکش رفتم وسلام کردم، جواب سلام مرا داد.گفتم: خدا خيرت دهد، بزرگي از بزرگان قريش درچنين ساعتي وبا چنين حالي در پي دنياست! اگر با اين حال اجلت فرارسد، چه مي کني؟ فرمود: «اگر درچنين حالي باشم ومرگم فرا رسد، درحالت طاعتي ازعبادات خداوند عزوجل هستم؛ طاعتي که با آن خودم وخانواده ام را از محتاج شدن به تو ومردم باز مي دارم». من گفتم: راست گفتي، خدايت رحمت کند! خواستم تو را نصيحت کنم، اما تومرا نصيحت کردي.(11) همچنين پيامبر اکرم(ص) مي فرمايد: «العباده سبعون جزءاً، افضلها طلب الحلال؛(12) عبادت خداوند؛ هفتاد جزء است که بهترين آن ها، طلب روزي حلال است». پيامبر(ص) اشتغال به کارهاي حلال را مانند «عبادت» بر زن ومرد مسلمان ضروري دانسته ومي فرمايد: «طلب الحلال فريضه علي کل مسلم و مسلمه؛(13) به سراغ درآمدي حلال رفتن، بر مردم وزن مسلمان لازم است.» اين قبيل روايات، همه کارها وفعاليت هاي اقتصادي يک مسلمان (تجاري، کشاورزي، صنعتي، خدماتي، و ...) را فرا گرفته وآن ها را در شمار عبادات قرار مي دهد. 2. عزت خودوخانواده انسان مي تواند با کار وتلاش شبانه روزي، «عزت» خود وخانواده اش را حفظ کند .در روايت مي خوانيم که شخصي خدمت امام صادق (ع) عرض کرد: يابن رسول الله! من کارگر هستم اما ديگر نمي توانم با دستم کار کنم، ديگر نمي توانم با دوشم کار کنم. امام فرمود: «برو کار کن، برو باربگذار روي سرت و ببر. با اين کار، عزت خودت را حفظ کن.عزيز باش وزن و بچه ات را در رفاه وآسايش قرار بده ».(14) از اين فرمايش امام صادق (ع) استفاده مي شود که يک مسلمان با کار وکوشش، مخارج زندگي خود را تأمين نموده وتا حدودي فقر اقتصادي و فرهنگي خود و جامعه را کاهش مي دهد وسربار جامعه نمي شود. 3. زمينه رستگاري کار واشتغال در بينش اسلام، يک ارزش محسوب مي شود وتلاش بيشتر درکارهاي دنيوي واخروي، زمينه سعادت و رستگاري افراد را در دنيا وآخرت فراهم مي نمايد و آنان را تا درجه جهاد گران در راه خداوند بالا مي برد. رسول خدا (ص) در رواياتي مي فرمايد: «الکاد علي عياله کالمجاهد في سبيل الله؛(15) کسي که براي تأمين معاش خانواده اش تلاش مي کند، همانند مجاهد در راه خدا ست.» «من اکتسب قوته ولم يسال الناس لم يعذبه الله تعالي بوم القيامه؛(16) کسي که روزي خود را به دست آورد واز مردم چيزي نخواهد، خداوند متعال در روز قيامت عذابش نمي کند.» «ما اکل العبد طعاماً احب الي الله من کديده و من باب کالا من عمله باب مغفور؛ (17) بنده، هيچ غذايي نخورد که نزد خداي متعال محبوب تر از دسترنج او باشد وهر که شب را با تني خسته از کار بخوابد، آمرزيده شود.». 4. آرامش روح و وجدان تمام کساني که به کارهاي مفيد اقتصادي اشتغال دارند وبر اساس احساس وظيفه، به شغل مناسب و آبرومندانه خود مي پردازند؛ علاوه بر اين که آرامش روح، روان و وجدان خود را فراهم مي کنند، به نوعي به تفريح نيز مي پردازند؛ هم چنان که افراد سست عنصر و بيکاري، معمولاً به اضطراب وافسردگي وعذاب وجدان دچار هستند 5.بيدار نمودن روحيه خلاقيت اشتغال به کسب مورد علاقه، روحيه ابتکار و خلاقيت را در افراد زنده کرده واستعدادهاي دروني آنان را شکوفا نموده وانسان را متوجه نيروهاي نهفته در اندرون خود مي سازد و به اين ترتيب، مفيد و مؤثر بودن خود را باور نموده واعتماد به نفس در او تقويت مي شود .چنين فردي با روحيه اي سرشار از عشق به کار، از زندگي خود لذت برده و براي رسيدن به اهداف عالي تلاش مي کند. رابطه بيکاري با جرائم طبيعي است که روآوردن جوانان و قشرهاي ديگر جامه به سمت ناهنجاري هاي اجتماعي، اغلب ريشه در بيکاري وسرگرداني آن ها دارد، و تنبلي و بيکاري به عنوان يک پديده شوم، مصايب ومشکلات فراواني را متوجه جامعه مي سازد. اولين ثمره تلخ تنبلي و بيکاري، فقر وتهي دستي افراد است؛ پديده ناميموني که از آن به «مرگ بزرگ» ياد شده وباعث مي شود که انسان هاي فقير و درمانده به اعمال خلاف مثل: اعتياد، قتل، دزدي، تجاوز، خودفروشي، بي عفتي، قاچاق وآدم فروشي مبادرت ورزند وبا افراد خلافکار طرح دوستي بريزند، مسير خلاف را در پيش گيرند وامراض لاعلاج اخلاقي واجتماعي دامنگير شان شود، شالوده واساس زندگي شان را متلاش و کانون گرم خانوادگي شان را به جهنمي سوزان وغير قابل تحمل تبديل نمايند. ودر نتيجه آثار زيان بار آن به حوزه هاي فرهنگ، اقتصاد و امنيت اجتماع وارد شده وشيرازه اجتماعي را تهديد به زوال نمايد. لذا دراحاديث فراواني مي خوانيم که ائمه (ع) اصحاب و پيروان خودشان را از سستي وتنبلي نهي کرده اند درهمين زمينه، پيامبر اکرم(ص) در سفارش خود به حضرت علي (ع) فرمود: «اي علي !... از دو خصلت بپرهيز: بي حوصلگي وتنبلي؛ زيرا اگر بي حوصله باشي، برحق شکيبايي نکني واگر تنبل باشي، حقي را نگذاري.»(18) امام باقر(ع) مي فرمايد: «از تنبلي وبي حوصلگي بپرهيز؛ زيرا اين دو، کليد هر بدي مي باشد و کسي که تنبل باشد، حقي نگذارد و کسي که بي حوصله باشد، بر حق شکيبايي نورزد.»(19) ونيز در روايت آمده است: «ابغض الناس عندالله البطالون؛ مبغوض ترين مردم پيش خدا، افراد ولگرد وتنبل هستند.»(20) وامام صادق (ع) مي فرمايد: «من وجد ماءاً وتراباً ثم افتقر فابعده الله؛ آن فرد [وملتي] که آب وخاک دارد، اما فقيراست، از نعمت خدا دور شده است.»(21) افراد نتبل و بيکار، مبغوض خدا هستند، فرق نمي کند که زن باشند يا مرد؛ زيرا حوزه کاري هرکدام از آنها مشخص شده است. اگر زن درمحيط خانه، به پرورش بچه، بافندگي، کارها وصنايع دستي و...نپردازد ومرد نيز بيرون از خانه براي رفاه خانواده اش تلاش نکند، امورات زندگي فردي، خانوادگي واجتماعي آنان برهم مي خورد وزندگي، زيبايي ظاهري خود را از دست مي دهد! پي نوشت ها : 1-لغت نامه دهخدا، ج26، ص107. 2-جامعه شناسي کار وشغل، غلام عباس توسلي. 3-نهج البلاغه، محمد دشتي، ص 447. 4- نجم/39. 5- مدثر/38. 6- کار وحقوق کارگر، شريف قريشي، ترجمه: اديب لاري- محصل يزدي. 7- جلوه ي حق در سيره اميرالمؤمنين (ع)، سيد علي اکبر برقعي قمي، ص 55. 8- وسائل الشيعه، ج12، ص23. 9-تفسير نمونه، ج34، ص238. 10-درآياتي به تسخير طبيعت اشاره شده است. 11-ميزان الحکمه، محمدي ري شهري، ترجمه: حميد رضا شيخي، ج10، ص125. 12-بحارالانوار، ج100، ص209. 13-همان. 14-تربيت فرزند از نظر اسلام، حسين مظاهري، ص289. 15- کافي، ج5، ص82. 16-آثار الصادقين، صادق احسان بخش، ج19، ص110. 17- کنزالمعال، متقي، هندي، ج4، ص9. 18- بحارالانوار، ج73، ص159. 19- تحف العقول، ابن شعبه حراني، قم، دفترانتشارات اسلامي. 20-تربيت فرزند از نظر اسلام، ص217. 21-بحارالانوار، ج76، ص180. منبع:نشريه فرهنگ کوثر، شماره83. ae
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 823]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها