محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830564139
واقف باید حفاظت و نگهداری از عین موقوفه را مدنظر داشته باشد
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: عوامل ماندگاری موقوفات؛
واقف باید حفاظت و نگهداری از عین موقوفه را مدنظر داشته باشد
شناسهٔ خبر: 2519666 چهارشنبه ۱۲ فروردین ۱۳۹۴ - ۱۱:۰۱
دین و اندیشه > آیین ها و تشکل های مذهبی
برای بقای موقوفه، بقای عین آن ضروری است، بنابراین واقف باید موضوع نگهداری و حفاظت از عین موقوفه را همواره مد نظر داشته باشد. به گزارش خبرگزاری مهر، وقف عبارت است از حبس عین مال و تسبیل منافع آن،[۱] به دیگر سخن، واقف مالی را از دارایی خود جدا می‌کند و آن را از نقل و انتقال مصون می‌دارد تا منافع آن در مسیر مورد نظر وی هزینه گردد، هدف واقف ایجاد یک انفاق مستمر برای رسیدن به مطلوب مورد نظر یعنی بهره معنوی است.[۲] واقف امیدوار است تا موقوفة او دوامی ابدی پیدا کند و مزایای معنوی آن، همچون صدقه‌ای جاریه، وی را از موهبت ثواب اعمال خیر، در سرای باقی بهره‌مند سازد، راز رسیدن به چنین هدف مهم و درخور تأملی چیست؟ چگونه می‌توان از ماندگاری موقوفه و اداره دقیق آن مطمئن بود؟ موقوفه ماند گار چه موقوفه‌ای است؟ وقف ماندگار باید از چه ظرفیت‌هایی بهره‌مند باشد؟ واقف چگونه می‌تواند از ظرفیت وقف خود، به طور کامل، استفاده کند؟ آنچه در پی آنیم یافتن راه‌کارهایی برای رسیدن به چنین مطلوبی است.پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در موقوفهبرای بقای یک موقوفه، بقای عین آن ضروری است، بنابراین واقف باید موضوع نگهداری و حفاظت از عین موقوفه را همواره مد نظر داشته باشد، برای نگهداری و حفاظت موقوفه می‌توان دو راهکار عملی پیشنهاد کرد، راهکار نخست پیش‌بینی استفاده از منافع برای نگهداری است، این موضوع در متون فقهی ما نیز، حتی در مورد موقوفه‌هایی که در آن‌ها مسئله نگهداری و تعمیر پیش‌بینی نشده، مورد تأکید قرار گرفته‌است.راهکار دوم که البته می‌تواند جنبه‌های معنوی موقوفه را نیز توسعه دهد، ایجاد ظرفیت جذب سرمایه و کمک‌های دیگران برای نگهداری و توسعه موقوفه است؛ واقف می‌تواند با لحاظ عرصه سرمایه‌گذاری در موقوفة خود، زمینه حفظ و توسعه بیشتر آن را فراهم آورد، او می‌تواند برای اطمینان از نگهداری و توسعه موقوفه، پیش‌بینی شراکت و سرمایه گذاری کند. هدف این شراکت و سرمایه‌گذاری، لزوما ایجاد یک موقوفه تازه نیست، بلکه نوعی جذب سرمایه برای حفظ و تداوم منافع موقوفه است، واقف می‌تواند با پیش‌بینی چنین ظرفیتی، در مواقعی که هزینه نگهداری موقوفه به دلایل مختلف از ارزش عین آن بیشتر شود، موقوفه را از نابودی نجات دهد و از تبدیل آن نیز جلوگیری کند.تعیین دقیق متولی موقوفهواقف باید هدف وقف خود را به خوبی در وقفنامه تبیین کند، در واقع مهندسی منافع موقوفه نقش مؤثری در ماندگاری موقوفه دارد، هنر واقف در تنظیم وقفنامه و پیش بینی ظرایفی که می‌توانند هدف او و ماندگاری موقوفه را تضمین کنند باید شرایط عادی و اضطراری را توامان در بر بگیرد. متولی باید به گونه‌ای تعیین شود که بتوان در هر عصر و زمانی شخص یا نهاد واجد صفات متولی موقوفه را یافت.به همین دلیل است که در بسیاری از وقفنامه‌های قدیمی، واقف پس از تعیین اشخاص حقیقی برای اداره موقوفه، اشخاص حقوقی، مانند تولیت حرم‌های مطهر امامان(ع) و امامزادگان را برای این مهم بر می‌گزید، به عنوان نمونه می‌توان به وقفنامه «عباسقلی‌خان شاملو»، والی خراسان در دوره صفویه و واقف مدرسة «عباسقلی‌خان» در مشهد اشاره کرد، وی به ترتیب خود، اقرب و ارشد ورّاث، عشایر و اقربا و نهایتاً حاکم شرع(عالمی که مرجع امور شرعی مشهد است) را به عنوان واقف تعیین کرده است.در واقع پس از تعیین اشخاص حقیقی در ترتیب متولیان، یک شخصیت حقوقی که از نظر واقف تداوم و حیات مستمر خواهد داشت، به عنوان متولی موقوفه در صورت نبودن اشخاص حقیقی تعیین شده‌است؛ با تعیین دقیق متولی می‌توان امید داشت که منافع موقوفه، به دلیل نبودن اداره‌کنندة منسوب واقف، معطل نمی‌ماند و عین موقوفه نیز از آسیب زمانه و حوادث مصون خواهد ماند.پیش‌بینی دقیق هزینه‌هاموضوع دیگری که می‌تواند از معطل ماندن یا هدر رفتن منافع جلوگیری کند، تعیین دقیق محل هزینه‌ها در وقفنامه است، کسی که ایجاد و اداره مسجد یا مدرسه را هدف وقف خود می‌داند، باید ظرایف این امر را بشناسد یا آن را از شخصی که آگاه به مسائل موضوع وقف است جویا شود. شناخت نیازهای اساسی و حتی غیراساسی موضوع وقف، افزون بر تحقق بهتر و کامل‌تر هدف واقف، جریان اداره موقوفه را آسان می‌کند و متولی را از شک و تردید می‌رهاند، نگاهی به برخی وقفنامه‌های قدیمی نشان می‌دهد، وقفِ واقفانی که در مهندسی منافع موقوفة خود از دقت نظر بالایی برخوردار بوده‌اند، ماندگاری بیشتری داشته‌است.وقفنامة «عباسقلی‌خان شاملو» نمایانگر یکی از همین مهندسی‌های موفق است، او در وقفنامه خود، پس از تعیین قسمتی از درآمد موقوفه برای «مصارف ضروریات روضة رضویة مقدسه» اعم از «مصرف سوخت و مشعل»، «روغن چراغ»، «نفت و فتیله» و «بخور و زغال»، قسمتی را برای «مواجب حفاظ» قرآن در نظر گرفته‌است تا پس از مرگش برای وی قرآن بخوانند، آن‌گاه «۲۰۸ تومان و ۲ هزار دینار و سه خروار غله» را برای مخارج طلابی که در مدرسه درس می‌خوانند اختصاص داده و «۱۸۰ تومان و شش هزار دینار و سه خروار غله» را به عنوان «وظیفه» (روزی) آن‌ها مقرر کردهاست. تیزبینی واقف باعث شده است تا وی روش تقسیم این مواجب را هم تعیین کند و مبنای تقسیم را ۹۲ حجره موجود در مدرسه، به نسبت طلاب حاضر در آن فرض کند. در تعیین مواجب مدرس، استاد، فراش مدرسه و حتی مؤذن نیز همین رویکرد را در وقفنامه عباسقلی‌خان شاملو شاهد هستیم.ماندگاری وقف با تعیین صحیح موضوع «موضوع وقف» نقش مؤثری در بقا و ماندگاری موقوفه دارد، وقف بر موضوعاتی که با گذشت زمان ماهیت و موجودیت خود را از دست می‌دهند، نمی‌تواند ماندگار باشد؛ از قدیم‌الایام رسم بر این بوده‌است که واقفان موضوع وقف خود را مسائل عام‌المنفعه، از قبیل مدرسه، حمام، مسجد، درمانگاه و غیره قرار می‌دادند تا به مرور زمان موضوع وقف آن‌ها ضایع نشود.پیش‌بینی متعارفِ بقای موضوع وقف با کمی تحقیق و تفحص قابل دستیابی است، با این حال برخی محدودیت‌ها که از طرف واقف بر موضوع وقف وارد می‌شود، حتی در صورتی که اصل موضوع از بقا و تداوم ذاتی برخوردار باشد، می‌تواند ماندگاری وقف را در گذر زمان تهدید کند. فرض کنید فردی مدرسه‌ای را برای تحصیل طلاب وقف کند، موضوع وقف او، موضوعی مستمر و ماندگار است اما اگر واقف مقرر کند که فی‌المثل در این مدرسه تنها «طب جالینوس» تدریس شود ولاغیر، موضوع ماندگاری وقف او با محدودیت به وجود آمده تهدید خواهدشد؛ بدیهی است که با پیشرفت علوم و کشفیات جدید، «طب جالینوس» با کتاب‌ها و شیوه‌های نوین جایگزین می‌شود و با از بین رفتن رغبت به فراگیری طب جالینوس، استمرار حیات وقف مورد نظر با نقصان جدی روبه‌رو خواهد شد.افزون بر این گاه شرایط استفاده از منافع موقوفه برای واجدان شرایط چنان گنگ تصویر می‌شود که زمینه سوءاستفاده از موقوفه را فراهم و ماندگاری آن را با تهدیدی جدی روبه‌رو می‌کند، نمونه‌هایی از این نوع محدود موضوع را می‌توان در برخی از موقوفه‌های قدیمی مشاهده کرد.[۳] در این نوع از وقفنامه‌ها، که عموماً فاقد نرمش لازم برای استفاده از منافع وقف در دوره‌های مختلف زمانی هستند، واقف با محدود کردن موقوفه به علوم و فواید مشهور زمان خود، راه را بر استمرار وقف می‌بندد.باید توجه داشت که منظور از طرح این مطلب آن نیست که واقف از موضوع وقف مورد نظر خود چشم‌پوشی کند و قصد خود را وانهد، در حقیقت منظور این است که واقف می‌تواند برای زمانی که دیگر موضوع مورد نظر وی وجود خارجی ندارد، پیش‌بینی‌های لازم را به عمل آورد، به عنوان مثال می‌تواند منافع موقوفه را در زمان از بین رفتن موضوع اولیه در مسیر دیگری، مانند کمک به مستمندان یا درمان بیماران نیازمند تسبیل کند.ارائه مواردی که برشمردیم، برای کسانی که عزم وقف دارند و در پی برخورداری از نفع معنوی این خیر باقی هستند، می‌تواند راهگشا و مفید باشد.پی نوشت:[۱] این تعریفی است که ماده ۵۵ قانون مدنی برای وقف ارائه کردهاست. عموم منابع فقهی نیز همین تعریف را با اضافات مختلف مورد استفاده قرار داده‌اند.[۲] هرچند می‌توان از وقف به عنوان تسبیل منافع عین مال برای وارثان، برای جلوگیری از اختلاف وارثان یا سایر موارد مشابه نیز استفاده کرد.[۳] به عنوان نمونه در وقفنامه مشهور «مریم بیگم»، در اصفهان، می‌خوانیم:« ... از جمله آن شروط این است که باید سکنه مدرسه مذکوره مشغول تحصیل علوم دینی که فقه و حدیث و تفسیر و مقدمات آنهاست و صالح و متقی و پرهیزگار و از اهل قناعت باشند و از زمره ارباب بطالت و کسالت و شرارت نبوده ، حجره خود را معطل و مقفل نگذارند بلکه شب و روز در حجره خود به مباحثه و مطالعه و عبادت مشغول باشند و اگر یک سال بر احدی بگذرد که ترقی در حال او به حسب علم و عمل نشده باشد یا مظنون مدرّس شود که قابل ترقی نیست از مدرسه اخراج نماید ... هر که بعد از هفت سال یک روز بماند غاصب باشد به غضب خدا و رسول خدا گرفتار شود و باید که کتابهای علوم وهمیه یعنی علوم مشکوک و شبهات که به علوم عقلیه و حکمت مشهور و معروف است مثل : شفاء و اشارات و حکمة العین و شرح هدایه و امثال ذلک به شبهه دخول در مقدمات علوم دینی نخوانند ... »**نویسنده: جواد نوائیان رودسری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 51]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها