تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820337660
تنها چاره رهایی از ادبیات گذشته
واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۴:۰۰
در نشست نقد رمان «فیل‌ها» نوشته شاهرخ گیوا گفته شد، تنها چاره رهایی از ادبیات گذشته ما تاکید بر نقاط قوت و ضعف کارهای یکدیگر با صدای بلند است. به گزارش ایسنا، بر اساس گزارش رسیده، در ابتدای جلسه نقد رمان «فیل‌ها» نوشته شاهرخ گیوا که در ششمین جلسه «عصر جمعه» برگزار شد، علی سطوتی قلعه به اهمیت جست‌وجو در این رمان به منظور یافتن امکان‌های مفهومی برای فراروی از وضعیت فعلی رمان فارسی اشاره کرد و گفت: در رمان فیل‌ها با دو گونه نقل قول با گیومه و بدون گیومه سر و کار داریم و این رمان در میان این دو نوع نقل قول اتفاق افتاده است؛ یکی قول‌هایی متعلق به گذشته دور‌تر و دیگری قول‌هایی متعلق به گذشته‌ای نزدیک‌تر. او در بخشی از سخنانش با انتقاد از جریان ادبیات در دهه ۷۰ گفت: این لحظه‌ای است شگرف در رمان فارسی. کافی است مد دهه هفتادی رمان‌نویسی را به یاد آورید که از سر بدفهمی و غریب بینامتنیت، درهای رمان فارسی را بیش از پیش برای مثال بیش از گلشیری در معصوم پنجم به روی ادبیات قدیم گشود؛ همه‌جا بازسازی نثر قرون ماضی در کار بود و همه‌جا رمان همانند متنی قدیمی و کهن می‌نمود. سطوتی همچنین در ادامه به آثار قبلی شاهرخ گیوا اشاره کرد و افزود: شاهرخ گیوا در مونالیزی منتشر چنین سودایی در سر داشت. رمان فارسی در چنین مقطعی بیش از هر چیز دیگری در معرض گیومه‌ها و دو نقطه‌ها بود. گیومه‌ها حتی گذشته داستان فارسی را تحت شعاع قرار می‌داد. این منتقد ادبی درباره ساختار این رمان نیز توضیح داد: این ساختار روایی که مبتنی بر علیت است منطق شباهت را بار‌ها شبیه‌تر از آنچه در موارد گفته شده یاد می‌آورد، بازتولید و در رمان منتشر می‌کند. سطوتی ادامه داد: فیل‌ها نیروی آیرونیک نقل قول کردن را دست می‌اندازد و در نهایت این منطق، کاسه کوزه قضیه را به‌هم می‌ریزد. او گفت: گیوا به زعم ایده شخصیتی که رمان حول آن شکل گرفته و تا حد زیادی هم در لحظاتی برانگیزاننده است بیش از اندازه درخور و ادبی است. لازم بوده قدری از این همه زیبایی‌شناختی کردن قضیه دست برداریم و موضوع را با گزاره‌های دیگر پیوند بزنیم. در ادامه این نشست احمد ابوالفتحی دیگر منتقد حاضر در خصوص شباهت رمان فیل‌ها با رمان آبلوموف ایوان گانچاروف گفت: شباهتی آرکی تایپیک (Archetype) میان شخصیت فیروز جناح و آبلوموف موجود است. فیروز جناح همانند همه شخصیت‌های ادبی شخصیتی نیست که از خلا بیرون آمده باشد. او برآمده از ساخت ادبی است که در گذشته این اثر وجود داشته است و این شخصیت روی آن اثر قرار گرفته و حسن رمان این است که این وضعیت را ارتقا داده است. این وضعیت شخصیت آبلوموف است که به شدت از نظر ساخت طبقاتی با این شخصیت نسبت دارد. ابوالفتحی در ادامه به اهمیت چندصدایی در رمان اشاره و اظهار کرد: باختین در بوطیقای داستایوسکی مسئله مهم درباره نوع نگاه داستایوسکی به جهان ادبی را بیان می‌کند و چندصدایی در آن کتاب مطرح می‌شود. اتفاقی که در داستایوسکی افتاده و در گنچاروف نیفتاده برخورد سابجکتیو با جهان و شخصیت است. این منتقد با اشاراتی دیگر به گفته‌های باختین در بوطیقای داستایوسکی افزود: لازمه بروز صدا استقلال شخصیت از شخصیت نویسنده است. این اتفاقی که می‌افتد و این صحبت‌هایی که می‌شود نگاه شاهرخ گیوا در رمان‌هایش فلان و بهمان است، موقعی که با فیروز مواجه می‌شوم علی السویه می‌شود؛ به خاطر اینکه این شخصیت یک‌صدا جدا از شاهرخ است و استقلالی دارد که این استقلال لازمه چندصدایی است. او همچنین با باختینی خواندن شخصیت‌پردازی رمان فیل‌ها افزود: اتفاقی که در رمان فیل‌ها افتاده یک اتفاق باختینی است. به خاطر همین هم این رمان مهم است. در کلیت فضای ادبی امسال چهار اثر مهم دیده‌ام نه به خاطر اینکه انفجار ادبی به وجود آورده باشند مهم از این نظر که حرکتی رو به جلو هستند و فیل ها هم یکی از آن‌هاست. ابوالفتحی افزود: در این رمان حرکتی از یک بازنمایی پریشان احوال داشته‌ایم که رمان فارسی همواره با آن مواجه بوده است. بازنمایی پریشان احوال شهر، شخصیت‌ها که مبتنی بر قضاوت‌های شخصی نویسنده از وضعیت شخصیت‌ها به سمت تولید یک صدا هستند، صدایی مستقل که برای فهم آن تلاش می‌کنیم. حال این صدا هرچه می‌خواهد باشد. او در خصوص صدای ایجاد شده در «فیل‌ها» توضیح داد: ما در فیل‌ها بروز این صدا را در فرم رمان هم می‌توانیم ببینیم. اینکه عملا تکرار جلماتی داریم که اول شخص هستند و تکرار در سوم شخص راوی می‌بینیم وضعیت من دیگری را به خوبی بروز می‌دهد. یعنی با شخصیتی روبه‌رو هستیم که هم خود را اول شخص روایت می‌کند و هم سوم شخص. یعنی نمی‌توانیم سوم شخص رمان را از اول شخص آن جدا ببینم. او در ادامه با انتقاد از وضع موجود در ادبیات بیان کرد: در وضعیتی هستیم که احتیاج داریم به سمتی برویم که از بازنمایی دور شویم و از نگاه پازتیویوستی مثل نمایاندن خیابان‌های تهران در رمان، نمایاندن یا بروز دادن خیابان‌ها و شهر دور شویم و به بازاندیشی نزدیک شویم. او همچنین با انتقاد از تک‌شخصیت بودن این رمان گفت: اتفاق موقعی فوق‌العاده می‌شد که علاوه بر صدای فیروز صداهای دیگر را می‌شنیدیم. وضعیتی که امروز دچار آن شدیم یک هژمونی حجم شکل گرفته حوالی ما، اینکه رمانی در حجم مشخصی بنویسیم که اصلا خواننده هم ندارند و به نظر می رسد جا داشت این رمان با شخصیت ها و صداهای بیشتر و تعداد صفحات بیشتر باشد. در ادامه یوسف انصاری نیز ضمن اشاره به رمان بی‌لنگر از بهمن شعله‌ور به عنوان نمونه‌ای معدود از رمان چندصدایی فارسی و رمان دود از حسین سناپور به عنوان رمانی که نماینده رمان تک‌صدایی در ادبیات فارسی است، درباره چندصدایی در رمان در آثار این نویسندگان و همچنین هوشنگ گلشیری سخن گفت. او سپس با اشاره به تفاوت‌های رمان شاهرخ گیوا با آثار منتشرشده دیگر از جمله آثار نویسنده‌ای چون حسین سناپور گفت: برای مثال آخرین رمان حسین سناپور «دود» داستانی ماجرامحور است و از اول تا آخر داستان ما با یک‌سری ماجراهای به‌شدت تلویزیونیِ در هم تنیده طرفیم که می‌شود این ماجراها را در 10 جلد هم ادامه داد و انتهایی برای آن متصور نشد. این نویسنده ادامه داد: ساختار رمان آخر سناپور و کتاب‌های امثال آن همانند سریال‌های ترکیه‌ای است که الگوهای متنی آن هم حکایت‌هایی است داستان در دل داستان دیگر که تنها عنصر پیش‌برنده است. سریال‌های ترکیه‌ای یا فارسی و در کل فیلم‌های عامه‌پسند برای جلب رضایت مخاطب دائم باید او را روبهروی تلویزیون نگه دارند و برای محقق شدن این کار چاره‌ای جز عنصر غافل‌گیری در جاجای متن روایی یا تصویر ندارند و این رمان‌ها نیز درست همانند همین سریال‌ها تنها بر پایه تعلیق مصنوعی پایه‌ریزی شده‌اند و تمرکز آن‌ها نه به درون شخصیت‌ها بلکه به بیرون است. او اظهار کرد: دهه 80 مخاطب و نویسنده ما شیفته همین ماجراهای بیرونی شد و این معضل آن دهه بود و هنوز هم ادامه دارد ولی چیزی که رمان‌نویسی گیوا را از ابتذال دهه 80 و وضعیت رمان‌نویسی این 15 سال گذشته به کل جدا می‌کند تاکید و اصرار گیوا به درون شخصیت‌هایش است. شخصیت‌های رمان‌های گیوا و به‌خصوص رمان فیل‌ها شخصیت‌های مسئله‌دار و درون‌گرا هستند و نمونه‌ای از شخصیت‌متفکری که باختین مدنظرش بود. می‌توان بر همین اساس این شخصیت را مقابل طیف گسترده‌ای از شخصیت‌های بی‌مسئله و خالی از تفکر رمان‌های این 15 سال گذشته گذاشت و گفت برای همین رمان فیل‌ها استقلال خودش را در مقابل آثار گل‌خانه‌ای حفظ می‌کند. انصاری ادامه داد: شاید در فیل‌ها تنها جایی که بشود گفت عنصری کم‌رنگ است همان عنصر تصادف و بازی است. شاهرخ گیوا موقیعت خوبی داشت که در این رمان از این دو عنصر استفاده کند. او در پایان افزود: در نهایت همان‌طور که براهنی در کیمیا و خاک می‌گوید برای عبور و رهایی از ادبیات گذشته تنها چاره ما تاکید بر نقاط قوت و ضعف کارهای یکدیگر با صدای بلند است. در پایان این نشست به رسم نشست‌های پیشین شاهرخ گیوا نویسنده اثر به سوال‌های حاضران در جلسه پاسخ داد و در خصوص اثر خود گفت: اینکه اول شخص یا سوم شخص را در کنار یکدیگر آورده‌ام حتما دلایلی داشته‌ام که مخاطب باید متوجه شود و در این صورت ممکن است در انتقال این منظور موفق شده باشم یا نه. اما خیلی‌ها متوجه منظور من از این تغییر زاویه دید نشده‌اند که با توجه به گفته‌های احمد ابوالفتحی به نظرم تا حدودی به این موضوع نزدیک شده و این برای من امیدوارکننده بود. یک دلیل هم لذتی بود که از انتخاب این تکنیک می‌برم و لذتی که از درآمیختن چیز‌های مختلف می‌برم. او با اشاره به مباحثی که در جلسه پیش آمد افزود: در این جلسه این چالش در من ایجاد شد که آیا می‌شد رمان من چندصدایی باشد؟ موافق هستم که رمان من چندصدایی نیست، اما یک صدای واحد دارد. استراتژی من این نبود که به صداهای دیگر فکر کنم. این بود که این آدم در عین حالی که یک صدا دارد با صدای دیگری در خود هم وارد چالش می‌شود و هر دو صدا صدای یک نفر است و برای همین اجازه ندادم صدای آدم‌های دیگر شنیده شود. گیوا اتهام ضدزن بودن آثارش را رد کرد و در این باره گفت: از رمان اولم مونالیزای منتشر بابت گفتمان مردسالارانه در آن رمان که نگاهی به گذشته دارد به ضد زن بودن متهم می شوم. اما در رمان اندوه مونالیزا مرد‌ها منفی‌تر هستند. و در این رمان هم نمی‌پذیرم. او در خصوص رمان فیل‌ها توضیح داد: راوی به عنوان یک مرد جهانی دارد که در بخشی از زندگی‌اش مجبور است با زن‌ها درگیر شود و حتی با پدرش و با مرد‌ها هم رابطه خوبی ندارد. جهان این شخصیت است و نمی‌توان شخصیت را به نویسنده تعمیم داد. باید نیاز رمان ایجاب کند. در دو سوم رمان نگاه منفی به زن داریم و در نهایت تلنگر مثبت به فیروز پیرزنی است که فیروز نگاه منفی به او دارد. انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها