محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1852894942
هر ایرانی یک وقف/ راهکارهایی برای فراگیر کردن فرهنگ وقف - اخبار ایران و جهان |
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: یادداشت؛
هر ایرانی یک وقف/ راهکارهایی برای فراگیر کردن فرهنگ وقف
شناسهٔ خبر: 2491292 دوشنبه ۲۰ بهمن ۱۳۹۳ - ۰۸:۴۸
دین و اندیشه > آیین ها و تشکل های مذهبی
برای ترویج و گسترش فرهنگ وقف، ابتدا باید موانعی را که بر سر راه این مهم قرار دارد بشناسیم و به رفع آن‌ها بپردازیم. رویکردهای نامناسب گذشته باعث بی اعتمادی واقفان شده است. به گزارش خبرگزاری مهر، بازسازی فرهنگ وقف به خصوص پس از دوران سیاهی که در زمان رضاخان به خود دیده و همچنین افزایش تصدی گری دولت در بخش‌های عمومی هم مشکل و هم ضروری است. تصویب قانون فروش رقبات و موقوفات در سال ۱۳۲۰ ه.ش، باوجود لغو آن پس از فرار رضاخان در آبان ماه همان سال، اثرات فوق‌العاده نامطلوبی بر پیکر فرهنگ وقف باقی گذاشت؛ خارج شدن اداره موقوفات از دست متولیان تعیین‌شده توسط واقف و گماردن افرادی که بعضاً تصور و درکی نسبت به مسئله وقف نداشتند (حتی استفاده از افراد برخی فرق ضاله در این عرصه)، باعث ویرانی یا تصرف بسیاری از موقوفات کشور شد، موقوفاتی که اعتبار و قدمت برخی از آن‌ها به قرن‌ها قبل بازمی‌گشت. آسیب جدی فرهنگ وقف و به حاشیه رفتن آن در جامعه، نتیجه چنین سیاست‌های اسف‌انگیزی بود، این تأثیر نامطلوب آن‌قدر زیاد بود که باوجود تلاش‌های گسترده مسئولان و متولیان این سنت حسنه، هنوز هم رویکرد عمومی مردم به فرهنگ وقف به روزگار پیش از تسلط رژیم پهلوی بر این سرزمین، بازنگشته است.شناختن آسیب‌ها، نخستین گام برای ترویج وقفبدیهی است که برای ترویج و گسترش فرهنگ وقف، ابتدا باید موانعی را که بر سر راه این مهم قرار دارد بشناسیم و به رفع آن‌ها بپردازیم. رویکردهای نامناسب گذشته باعث دو آسیب جدی در عرصه وقف شده است: نخست، بی‌اعتمادی واقفان نسبت به تداوم اجرای نیات آنان و دوم، مهجور ماندن سنت وقف به سبب این بی‌اعتمادی در جامعه.واقفان را نسبت به انجام نیتشان مطمئن کنیم«وقف عبارت است از اینکه عین مالی حبس و منافع آن تسبیل شود»[۱] واقف پس از انجام عقد وقف، دیگر حق بازگشت از نظر خود را ندارد و نمی‌تواند عقد وقف را فسخ کند، بنابراین واقف زمانی اقدام به وقف مالش می‌کند که مطمئن باشد نیت و خواست وی انجام خواهد شد.در قدیم‌الایام واقفان بر اساس شناخت خود از دیگر افراد و با در نظر گرفتن شرط‌هایی مانند دیانت و امانت، متولیانی برمی‌گزیدند، به‌این‌ترتیب متولی، به‌عنوان منصوب واقف، موقوفه را بر اساس خواست وی اداره و منافع آن را بر مبنای نیت واقف صرف می‌کرد.با دخالت رژیم پهلوی در اداره امور موقوفه‌ها، عزل بسیاری از متولیان و زدن چوب حراج بر اراضی کِرامندی که جهت امور عام‌المنفعه وقف شده بودند، اطمینان به برآورده شدن نیت واقف، پس از وقف، به‌شدت کمرنگ شد؛ درواقع رژیم پهلوی با دخالت آشکار و غیرشرعی در امور موقوفه‌ها، مسئله نظارت و اداره موقوفه را از امری مردمی به کاری حکومتی بدل کرد.حضور مستقیم حکومت در اداره موقوفه‌ها و کنار گذاشتن متولیان، مهم‌ترین آسیب به فرهنگ وقف در جامعه ایرانی بود. جریان فروش بی‌دلیل موقوفه‌ها[۲] و تعطیلی بسیاری از مدارس دینی که عموماً موقوفات ارزشمندی داشتند، باعث بروز بدبینی در مردم نسبت به ورود حکومت در موضوع اداره موقوفه‌ها شد و این بدبینی بسان میراثی نامبارک تا امروز باقی‌مانده است.بنابراین اطمینان دادن به واقفان درباره اداره صحیح موقوفاتشان مسئله‌ای است که می‌تواند فرهنگ وقف را بیش‌ازپیش رونق بخشد، واقفان و عموم مردم باید از این مسئله مطمئن شوند که حضور دستگاه‌های حکومتی مرتبط با مسئله وقف در نظام جمهوری اسلامی ایران، صرفاً برای نظارتی است که قانون برای اداره بهتر موقوفه‌ها در نظر گرفته است.باید پذیرفت که هرگونه ورود تُند و بدون مقدمه در عرصه اداره موقوفه‌ها و برخورد ناصحیح با متولیان، تأثیر ناخوشایندی بر گرایش عمومی نسبت به وقف خواهد گذاشت، تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی، برای تصحیح این رویکرد، می‌تواند نقش مؤثری در این عرصه داشته باشد؛ درواقع رویکرد اخلاقی و مناسب نسبت به متولیان و اجازه به آن‌ها برای اقدام مستقیم در اجرای نیات واقفان، افراد بیشتری را به سمت سنت حسنه وقف جذب خواهد کرد.در واقع نظارت حکومتی در حوزه وقف باید کمتر در چشم باشد و واقفان آینده به این احساس واقعی و مطلوب برسند که دستگاه‌های ذی‌ربط قصد دخالت در امور موقوفه‌ها را ندارند.هر ایرانی می‌تواند یک واقف باشدموضوع دیگری که باید آن را از لوازم احیای هرچه بیشتر سنت حسنه وقف دانست، تبلیغ و ترویج این امر با ابزارهای قدرتمند فرهنگی است. خوشبختانه مردم ما، مردمی نوع‌دوست و دوستدار امور عام‌المنفعه هستند، اما بسیاری از آن‌ها ماهیت وقف را نمی‌شناسند. همان‌طور که اشاره کردیم، شرایط ناگوار حاکم برگذشته سنت وقف، باعث کم‌رنگ‌تر شدن آن در جامعه شد و زمینه فراموشی آن در میان بسیاری از مردم را فراهم کرد.راهکارهایی برای احیای وقفبرای حل این مسئله، می‌توان عرصه‌های گذشته و حال ورود به سنت حسنه وقف را به واقفان آینده نشان داد، این کار مهم می‌تواند با استفاده از واقفان قدیمی صورت پذیرد.معرفی و بازدید از موقوفات بزرگموقوفات بزرگ و مهم باید محلی برای آمدوشد و بازدید مردم و به‌ویژه دانش‌آموزان باشد تا آن‌ها بتوانند آثار ماندگار این عمل خیرخواهانه را به چشم ببینند و به سفیران نیکوی ترویج وقف در جامعه بدل شوند. معرفی موقوفات آموزشی آستان قدس به مردم و نتایج علمی ملموس و غیرملموس این موقوفات به جامعه نیز اهمیت خاصی در اصلاح نگاه مردم و یادآوری نقش وقف در آموزش‌وپرورش نسل‌ها دارد. در این میان گزارش‌هایی از میزان کمک‌های مردم در بهبود ظرفیت بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های وقفی می‌تواند باعث انگیزه سازی برای اشاعه وقف در امور بهداشت و درمان و حوزه های دیگر شود.مساجد پایگاه‌های ترویج وقف مساجد نیز می‌توانند به‌عنوان پایگاهی مهم در جهت ترویج فرهنگ وقف فعال شوند. دعوت از اشخاص تأثیرگذار در صنف‌های مختلف برای بازدید از موقوفه‌ها و تماس مستقیم با متولیانی که بدون نظارت محسوس سازمان‌های مرتبط، به انجام نیت واقفان مشغول‌اند، گام مهمی در راستای اعتمادسازی برای واقفان آینده است.هدفمندسازی و تجمیع وقفهای خُرد ترویج وقفهای کوچک نیز از راه‌های مهم نهادینه شدن فرهنگ وقف در جامعه محسوب می‌شود، اخیراً سازمان اوقاف و امور خیریه، درصدد تهیه اوراق مشارکت وقف برآمده است، این امر اگر چه‌کاری مطلوب است و به کسانی که سرمایه آن‌چنانی ندارند مجال ورود به این عرصه را می‌دهد، اما به نظر کافی نیست.وقف های کم هزینه از سوی هر کس با هر بضاعتیباید حوزه‌هایی را که می‌توان با هزینه اندک کسوت واقف را بر تن افراد کرد به مردم نشان داد، خواه یک تانکر برای تأمین آب شُرب رهگذران یک بازار باشد یا تهیه کتاب موردنیاز یک کتابخانه عمومی. توجه به عرصه‌هایی که هزینه کمی دارند، مدخل ورودی خوبی برای گسترش فرهنگ وقف در جامعه ماست. مردم باید به این شناخت مهم دست پیدا کنند که در سنت حسنه وقف، این نیت واقف است که اهمیت دارد، نه میزان سرمایه او. تجسم عینی شعار «هر ایرانی می‌تواند یک واقف باشد» گامی مهم در مسیر گسترش و نهادینه شدنِ مجدد این سنت اسلامی و انسانی در سرزمین ماست.فرهنگ وقف در کتب درسیوزارت آموزش‌وپرورش در کتب درسی بنا به فراخور در دروس تاریخ یا علوم اجتماعی و ... سرفصل یا محوری با عنوان عواید و تأثیرات وقف برای دانش آموزان ایجاد کند، این مهم در مدارس خاص همچون مدارس امام رضا (ع) می‌تواند با دعوت از متولیان بخش وقف در آستان قدس و یا واقفان موجه تکمیل شود و یا به‌عنوان یک جلسه سخنرانی برای دانش آموزان ازیک‌طرف و جلسه‌هایی توجیهی برای معلمان و دبیران از سوی دیگر همراه شود.بسیج مبلغان و ائمه جماعات در حوزه وقفاز مهم‌ترین منابع تبلیغی وقف می‌توان به مبلغان دینی و ائمه جمعه و جماعات در مساجد اشاره کرد بر همین اساس توجیه و استمداد از این قشر اولویت بالایی را داراست که راهکار آن‌هم می‌تواند برگزاری دوره‌هایی برای آشنایی آنان با فواید وقف در دوره‌های مختلف و اعلام نیازهای امروز به وقف و نیاز به ترویج آن در بین متدینین باشد.بهره‌گیری از ظرفیت‌های برنامه زیرسایه خورشیداستفاده از پتانسیل قابل‌توجه برنامه‌های «زیر سایه خورشید» می‌تواند در ترغیب مردم نسبت به وقف و ایجاد علاقه به وقف مؤثر و فراگیر باشد. این برنامه جذاب فرصت خوبی برای ترویج و معرفی آثار وقف در قالب مفاهیم و کرامات رضوی است.تولید حرفه‌ای محصولات رسانه‌ایفارغ از هفته وقف و مجموعه برنامه‌هایی که در آن هفته توسط سازمان صداوسیما ساخته و پخش می‌شود که گاهی از کیفیت و جذابیت خاصی نیز برخوردار نیست، می‌توان با عقد تفاهم‌نامه به ساخت برنامه‌هایی باکیفیت و جذاب برای فرهنگ‌سازی وقف در فضای رسانه‌های تصویری و همچنین فضای مجازی و موبایل کمک کرد.آگاه‌سازی مردم با احکام و فقه وقف بخصوص برای استفاده کنندگان از موقوفاتآشناسازی مردم با مسائل فقهی وقف از طرق حلقه‌های معرفت یا بروشورهایی ترویجی که بین زائران و مجاوران توزیع شود می‌تواند نقش به سزایی در فرهنگ‌سازی استفاده از موقوفات پدید آورد بخصوص در مواردی که استفاده نادرست یا همراه با تصرف بدون اگاهی از مسائل شرعی و قانونی صورت می‌گیرد.دغدغه سازی برای وقف علمیدغدغه سازی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی کشور برای تصحیح نگاه بخش بزرگی از جامعه نخبگان به امر مغفول وقف بخصوص وقف علمی می‌تواند از حرکت‌های فرهنگی و ترویجی محسوب گردد. این مسیر می تواند از طریق مذاکره و مفاهمه با ارگانهایی مانند نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها هموارتر شود. قراردادن جوایز ملی و بین المللی وقف علمی مانند مدل جایزه های نوبل نیز می تواند در این زمینه موثر باشد.پتانسیل تنها روزنامه وقفی کشوراستفاده از پتانسیل تنها روزنامه وقفی سراسری کشور یعنی روزنامه قدس نیز در امر ترویج رسانه‌ای وقف باید مدنظر ویژه قرار گیرد. گزارش‌هایی از وقفهای مهم و موثر آستان قدس رضوی و اثرات آن تا معرفی واقفان و خیرانی که با وقف و نذر خود مشکلی از جامعه یا مدیریت آستان قدس را حل نموده‌اند تا مصاحبه با ذینفعان و بهره‌مندان از موقوفات و رقبات آن و گزارش‌هایی از موفقیت و تأثیر موقوفات مختلف آستان قدس در جامعه و همچنین زوار و مجاوران حضرت ثامن‌الحجج (ع) نمونه‌هایی از کارهایی است که می‌تواند در این حوزه انجام شود.گزارش از نتایج مجازات و مبارزه با موقوفه خوارانارائه گزارش هایی از نحوه حفظ و حراست از محدوده موقوفات و جلوگیری از دست‌اندازی‌های موقوفه خواران و همچنین اعلام نتایج احکام قضایی در پرونده‌هایی همچون پرونده شهرک غرب و بازستانی حقوق وقف از متجاوزان، می‌تواند در بازسازی نگاه مردم به نگهداری مسئولانه از موقوفات کمک جدی نماید. در مدیریت موقوفات گزارش‌های شفاف از میزان درآمد و گزارش علنی آن نیز می‌تواند سبب افزایش چشمگیر اعتماد به ساختار آستان قدس و عملکرد مجریان آن در اداره موقوفه‌ها شود.بانک نیازها و مشاوره وقفبررسی و نیازسنجی و اولویت‌دهی به‌روز از مشکلات و معضلات جامعه و مدیران شهری، استانی و کشوری می‌تواند پایه‌ای خوب برای ایجاد بانکی از ایده‌های اولویت‌دار وقفی باشد که با ترویج این وقفهای جدید و به‌روز در بین متمولین و سرمایه‌داران کشور و زائران غیر ایرانی امام رئوف با رسانه‌هایی که یاد شد و یا مرکز مشاوره‌ای فعال و به‌روز گام بلندی در احیای این فریضه غبارگرفته برداشت.پی نوشتها: [۱] ماده ۵۵ قانون مدنی[۲] باید توجه داشت که فروش موقوفه در همه موارد ممنوع نیست. مسئله تبدیل به احسن که در مورد موقوفه‌هایی که تخریب‌شده و به نحو غیرقابل بازگشتی از حیز انتفاع ساقط‌شده‌اند، امری است که در شرع مقدس نیز بر آن صحه گذارده شده است.نویسنده: محمدجواد حقیقت
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 51]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها