تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834280661
همنشینی 77 ساله نسخه های خطی و آثار تاریخی در موقوفه ملی ملک
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
همنشینی 77 ساله نسخه های خطی و آثار تاریخی در موقوفه ملی ملک فرهنگ > دین و اندیشه - ششم آبان، سالروز وقف کتابخانه و موزه ملی ملک بر آستان قدس رضوی است. این گنجینه هفتاد و هفتمین سال وقف را پشت سرمی‌گذارد و به دوره‌ای تازه از فعالیت‌های تخصصی وارد می‌شود.
به گزارش خبرآنلاین به نقل از روابط عمومی کتابخانه و موزه ملی ملک، این موقوفه از سال 1278 خورشیدی که نخستین اندیشه درباره گردآوری کتاب و تشکیل یک کتابخانه به ذهن حاج حسین آقا ملک راه یافت، تا امروز که 115 سال از آن روزگار می‌گذرد، دوره‌های مهمی از دگرگونی‌های اساسی را از سرگذرانده است.
اولین جرقه جمع آوری کتاب و تشکیل کتابخانه در ذهن حاج حسین آقا بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک آنگونه که در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات در تاریخ 30 اردیبهشت 1345 روایت کرده است، برای نخستین بار در سال 1278 از راه آشنایی با یک دیوان خطی شعر به اندیشه گردآوری کتاب افتاد «در سال 1317 هجری قمری [1278 خورشیدی] که به اتفاق مرحوم پدرم حاج محمدکاظم ملک‌التجار برای دیدن املاک خراسان به مشهد رفتیم در بازگشت، در نیشابور نیرالدوله حاکم این شهر از ما که عده همراهانمان به 400 نفر می‌رسید استقبال باشکوه و پذیرایی 15 روزه کرد. من در نیشابور نسخه‌ای از دیوان ابن یمین را پیدا کردم و در این 15 روز از روی آن نسخه‌ای برای خود نوشتم. از آن پس این فکر در من قوت گرفت که یک کتابخانه بزرگ دایر کنم». تشکیل کتابخانه اما به زودی رنگ واقعیت نگرفت. نخستین اقدام شش سال بعد صورت پذیرفت: «6 سال بعد، از طرف پدرم مامور خراسان شدم. در آنجا کتابخانه شیخ عبدالحسین پسر شیخ عبدالرحیم بروجردی را خریداری کردم. بعدا هم کتاب های میرزا ارسطو منشی کنسولگری روس را خریدم و کتابخانه خود را با این کتاب ها بوجود آوردم پس از آن هر کجا می‌شنیدم که کتاب خطی هست به سراغش رفتم. در این راه شهرتی بهم زدم، بطوریکه برای فروش کتاب قدیمی و خطی به من مراجعه می شد هر کس هر چه کتاب داشت می‌خریدم». انتقال کتابخانه و کتاب های خطی از مشهد به بازار حلبی سازهای تهران کتابخانه مشهوری که حاج حسین آقا ملک ایجاد کرده بود تا پیش از درگذشت پدر در مشهد جای داشت: «در سال 1336 قمری [1297 خورشیدی] که پدرم درگذشت این خانه را که خود من در آنجا متولد شده‌ام به کتابخانه اختصاص دادم ... کتاب ها را تا نخوانده‌ام به کتابخانه تحویل نداده‌ام». کتابخانه ملی ملک اکنون به پایتخت آمده و با حضور در بازار حلبی‌سازهای تهران، به دوره‌ای تازه از زندگی‌اش وارد شده بود. این اما پایان اندیشه بزرگ حاج حسین آقا ملک و کتابخانه مشهورش نبود. او که اکنون با درگذشت پدر بازرگان و زمین‌دار، میراث‌دار ثروت بی‌کران او شده بود، به واسطه کتابخانه، به گستره‌ای تازه از فعالیت فرهنگی روی آورد؛ راه‌اندازی موزه «انگیزه من از تاسیس موزه سکه و فرش و قلمدان و نقاشی و ... که هنوز در دست تکمیل است این بود که بعضی از مراجعین کتابخانه من محققین خارجی هستند آنها سوال می‌کردند که سکه‌های قدیم ایران و یا خطوط تاریخی و قلمدان ها را که همگی نشانه تمدن کهن ما است کجا می‌توانند تماشا کنند و من برای سهولت کار آنها و نیز استفاده ملت ایران دست به ایجاد این موزه زده‌ام». او که توانسته بود نخستین موزه خصوصی ایران را بنیاد گذارد، به روایت خودش، در سال 1314 کتابخانه و موزه ملی ملک را تاسیس و سازمان‌دهی کرد. وقف کردن کتابخانه و موزه بر آستان قدس رضوی برای استفاده همه ایرانی ها اقدام مهم بعدی حاج حسین آقا ملک در سال 1316 صورت گرفت. او در این سال که با راه‌اندازی موزه ایران باستان از سوی دولت همزمان بود، خانه پدری را به همراه كليه اموال موجود در آن که کتابخانه و موزه ملی ملک را در برمی‌گرفت، بر آستان قدس رضوي وقف كرد تا «شعبه‌اي از كتابخانه مقدسه رضويه باشد كه كافه و عامه افراد سكنه ايران بدون رعايت مليت حق استفاده داشته و هر يك از افراد در خور استعداد خود عندالحاجه از آن بهره بگیرند.» حاج حسین آقا ملک در سال‌های بعد اموال و زمین‌هایی فراوان را به ویژه در خراسان بر آستان قدس رضوی وقف کرد تا بودجه کتابخانه و موزه از محل درآمدهای آنها تامین شود؛ بدین ترتیب بنیاد این موقوفه را بر خودکفایی مالی گذاشت. او همچنین به موجب وقف‌نامه، تولیت موقوفات را تا زمان وفات به خود اختصاص داده و پس از آن به تولیت آستان قدس رضوی سپرده بود. حاج حسین آقا ملک 35 سال پس از وقف کتابخانه و موزه، در سال 1351 درگذشت و تولیت موقوفات به ویژه کتابخانه و موزه ملی ملک مستقیما در اختیار آستان قدس رضوی قرار گرفت. کتابخانه و موزه ملی ملک پس از درگذشت واقف، به فعالیت خود در همان مکان و گستره جغرافیایی در بازار تهران ادامه داد. در سال‌های پس از انقلاب اسلامی 1357، بافت جمعیتی، فرهنگی و اجتماعی بازار تهران به دگرگونی‌هایی اساسی دچار و بدین ترتیب تداوم حیات فرهنگی کتابخانه و موزه ملی در آن فضای جدید با تردیدهایی روبه‌رو شد. با دریافت همین مساله، آستان قدس رضوی، از وجود قطعه زمینی در محوطه تاریخی میدان مشق (باغ ملی کنونی) بهره جست که حاج حسین آقا ملک در زمان زندگی خویش با هدف گسترش کتابخانه و موزه در آنجا تدارک دیده و وقف کرده بود. عملیات ساختمانی در سال 1364 آغاز شد و ساختمان تازه با کاربری کتابخانه و موزه در هفت طبقه با بهره‌گیری از معماری اسلامی در سال 1375 گشایش یافت. کتابخانه و موزه ملی ملک بدین ترتیب 24 سال پس از درگذشت بنیان‌گذار و واقف، به ساختمان نو در محوطه میدان مشق منتقل شد. کتابخانه و موزه ملی ملک از آن روزگار تا امروز در این ساختمان زیبا که جلوه‌هایی تحسین‌برانگیز از معماری ایرانی- اسلامی را به نمایش گذاشته است، به مخاطبان کتابخانه و موزه خدمات فرهنگی می‌رساند. گسترش فضای کتابخانه توسط متولیان موزه و کتابخانه ملی ملک با گذشت نزدیک به دو دهه از فعالیت در ساختمان جدید، متولیان کتابخانه و موزه ملی ملک پس از بررسی‌ها و مطالعات پی بردند که این عمارت برای برآوردن نیات واقف به ویژه برای «ترقی معارف» و نیز برخورداری از قابلیت توسعه‌پذیری معماری و پویایی فرهنگی به دگرگونی‌هایی اساسی نیاز دارد. از همین‌رو طرح دگرگونی و گسترش معماری، با هدف بهبود کارکرد و بهره‌وری شایسته و مناسب از ساختمان در جهت انجام فعالیت‌های تخصصی، نگهداری درست و اصولی منابع، استفاده حداکثری از فضا و رفع نواقص، بازطراحی و گسترش خدمات فرهنگی در دو حوزه کتابخانه‌ای و موزه‌ای، تدوین شد و به اجرا درآمد. مهم‌ترین رویکرد و هدف در این میانه، رساندن کتابخانه و موزه به جایگاه درخور آن، یعنی پایگاه و مرکزی برای پژوهشگران برجسته و فرهیختگان در کنار خدمات‌رسانی به مراجعان عادی، همچنین شناساندن آن به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای نفیس و شاخص عرصه‌های کتابداری و موزه‌داری بوده است. اکنون پس از پنج سال عملیات پیوسته ساختمانی که بدون تعطیلی خدمات‌رسانی فرهنگی و همزمان با پذیرش مخاطبان کتابخانه و موزه صورت گرفته، یکی از بخش‌های معماری ساختمان پایان یافته است. بر همین اساس، با گشایش سازه الحاقی ساختمان که آسانسورها و راه‌پله جدید را دربرگرفته است، سه طبقه تازه کتابخانه با بهره‌گیری از طراحی مدرن و تجهیزات روزآمد گشایش می‌یابد. بدین ترتیب، گستره خدمات کتابخانه‌ای این مجموعه در قلب تهران، از 300 به 1460 متر مربع افزایش می‌یابد. از این مجموعه یک طبقه ویژه به محققان و دو طبقه به مطالعه‌کنندگان اختصاص دارد. همنشینی کتاب ها و نسخه های خطی با آثار تاریخی کتابخانه و موزه ملی ملک از زمان تاسیس تاکنون، از نظر محتوایی، کارکردی دوگانه داشته است؛ حاج حسین آقا ملک، خود نیز تصریح داشته است که وجود کتابخانه و موزه در کنار یکدیگر موجب می‌شود پژوهشگران همزمان با بهره‌گیری از کتاب‌ها و نسخه‌های خطی، با تماشای آثار موزه‌ای و تاریخی، با فرهنگ پربار ایرانی- اسلامی آشنا شوند. این همسایگی و همنشینی در سراسر روزگار فعالیت موقوفه موجب شده است عملکرد فرهنگی آن افزایش و گسترش یابد و آنچه در این میانه به چشم می‌آید هم‌افزایی فعالیت‌های کتابخانه‌ای و موزه‌ای و نگاهی نو به مقوله تخصصی کتابداری و موزه‌داری است. به عنوان نمونه، بسیاری از نمایشگاه‌های موزه‌ای در سال‌های گذشته بر اساس یافته‌های پژوهشی از نسخه‌های خطی کتابخانه در حوزه‌هایی همچون نجوم، طب اسلامی، هنرهای سنتی، ریاضیات و تقویم شکل گرفته است. گشایش طبقات جدید کتابخانه با هدف خدمات‌رسانی بیشتر به محققان و اهل علم، فرصتی تازه برای توسعه بخش موزه نیز فراهم می‌آورد. پس از الحاق طبقه قدیم کتابخانه به موزه و آغاز بازطراحی تالارها، کتابخانه و موزه ملی ملک، یادگار گران‌سنگ حاج حسین آقا ملک، به دوره و گستره‌ای تازه از حیات خویش وارد خواهد شد. /6262
کلید واژه ها: کتابخانه - موزه - اموال وقفی - نسخ خطی -
سه شنبه 6 آبان 1393 - 14:14:58
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 41]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها