محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831534932
عرفان اسلامی (50) اذان ، ذکر عظیم
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
عرفان اسلامی (50) اذان ، ذکر عظیم نویسنده : استاد حسین انصاریان شرح كتاب مصباح الشريعة ومفتاح الحقيقة اذان يا يادآور واقعيات الهىاذان را مى توان از جمله اذكارى دانست كه در اسلام به عظمت آن كمتر آمده است .چهار مرتبه الله اكبر : آن هم پنج وقت ، آن هم با صداى رسا ، به چه معناست ؟ يعنى اى گم شدگان ، اى غافلان ، اى خفتگان ، و اى غرق شدگان ، در امور مادى و معاش ، و اى آلودگان به گناه ، خداى شما از هرچه فكر مى كنيد و به آن دل بسته ايد ، و به آن تعلق پيدا كرده ايد بزرگ تر است ، آنچه به آن وابسته هستيد در جنب حضرت دوست هيچ است ، پوچ است ، نمود است ، ناپايدار است ، سست و بى اصل است ، و كوچك و صغير و بى قابليت است ، چه سست اراده و كم خرد آن كسى كه عظمت بى نهايت در بى نهايت را رها كند ، و از رحمت بى انتها و ذات مستجمع جميع صفات كماليه دست بردارد ، و از اصل و ريشه و بنيان دست كشيده و روى باز گردانده به امورى جزئى و اشيائى تو خالى و از دست رفتنى دل بندد ، و دل بستگى او به حد غرق شدن در اين امور برسد !!عاشقان او جز او بزرگى نديدند ، و از غير او ياد نكردند ، و از دنيا و مافيها به اندازه اى كه محبوب اجازه داده بود استفاده كردند و راه ورود غير بر دل بستند .من هماندم كه وضو ساختم از چشمه عشق *** چار تكبير زدم يكسره بر هرچه كه هستدو بار اشهد ان لا اله الا الله : كه در اين شهادت بايد تمام هستى و وجود انسان شركت داشته باشد ، و جزئى از اجزاء وجود نماند ، مگر اين كه به وحدانيّت حضرت دوست شهادت دهد .به قول عارف واله حضرت فيض :در صدق جان درى نيست بجز دوست دوست *** آن كه دل از عشق او زنده بود اوست اوستمغز در اين نه طبق نيست بجز عشق حق *** هرچه بجز عشق اوست نيست بجز پوست پوستقد سهى قامتان زان چمن آراست راست *** روى پرى پيكران زان گل رو روست روستعشق مرا پيشه شد در رگ و در ريشه شد *** نيست منى در ميان من نه منم اوست اوستمهر رخ دوست را سينه من جاست جاست *** بر سر خاك رهش ديده من جوست جوستچون رخ مه طلعتان جان من افروختند *** چون كمر دلبران اين تن من موست موستاوست همه عز و ناز ما همه ذل و نياز *** خوارى ما بهر ما عزت ما زوست زوستاو همه احسان و جود ما همه جرم و جحود *** اوست چنان ماچنين كس چه كند خوست خوستبوى خدا مى وزد از نفس اهل دل *** نيست سخن شعرفيض عطرى ازآن بوست بوستدو بار اشهد ان محمداً رسول الله : يعنى راه حق ، شناخت حق ، و قبولى عمل در درگاه حق بسته به اتصال هستى انسان به رسول خداست ، آن انسان كريمى كه خداوند بزرگ بوسيله او خود و قوانين و حلال و حرام و بهشت و دوزخ و ملك و ملكوت و ائمه طاهرين و قواعد زندگى سالم را به انسان شناساند ، و بدون تعليم گرفتن از او و منهاى اسوه قرار دادن او محال است انسان به جائى و به چيزى برسد ، شهادت به رسالت او در حقيقت نفى تمام مكتب هاى غير الهى است ، و عينيّت اين شهادت در زندگى و حيات است كه انسان را به دو بال علم و عمل آراسته كرده و به سوى مقام قرب به پرواز مى آورد .دو بار به عنوان استحباب مؤكد و به هنگامى كه خطرى جدى حقيقت اسلام را تهديد كند ، به عنوان واجب الهى : اشهد ان اميرالمؤمنين علياً ولى الله ، به اين معنا كه پس از پيامبر راه پيامبر ، و صراط قرآن ، و شرع الهى ، و جاده مستقيم خداوندى و حقيقت و شيرينى دين و علت العلل اتصال آدمى به حق على است !!دو بار حى على الصلاة : شتاب به نماز كنيد ، آن حقيقتى كه شما را از فحشاء و منكر باز مى دارد ، آن واقعيتى كه سبب اتصال شما به حضرت جانان است ، آن عروة الوثقائى كه اگر در زندگى شما نباشد در خير دنيا و آخرت به روى شما بسته است . دو بار حى على الفلاح ، دو بار حى على خير العمل ، و باز دو مرتبه الله اكبر و دو بار هم لا اله الا الله ، اين اذكار عاليه را صبح و ظهر و عصر و مغرب و عشا مؤذنين عارف مى گويند ، و بايد بگويند ، تا با گفتن خود گوش جان عباد را نوازش داده و آنان را به سوى حق بخوانند و از غير دوست منصرف نمايند ، و مى دانند كه مستحب است با شنيدن صداى اذان ، انسان با مؤذن هماهنگى كرده با تمام وجود آن جملات نورانى را تكرار كند ، سپس خود را براى حضور در پيشگاه حضرت مولا آماده نمايد .براى درك ثواب مؤذن و آنكه به اعلام مؤذن توجه مى كند به رواياتى كه در اين زمينه در كتب عالى روايتى آمده مراجعه كنيد ، در اينجا به عنوان تيمن و تبرك روايتى را در اين زمينه از من لا يحضر شيخ صدوق كه به خاطر عظمت روايت ، و مطالب بسيار مهمى كه نسبت به اذان كه داراى مهم ترين اذكار است وجود مقدس رهبر عظيم الشأن انقلاب اسلامى ايران ، مرجع آگاه ، عارف بينا حضرت امام خمينى دام ظله در كتاب «آداب الصلاة» نقل كرده براى عزيزان ثبت مى كنم ، و از وجودد حضرت حق مى خواهم كه همه ما را اهل ذكر به آن معنائى كه مى پسندد قرار دهد .شيخ صدوق مى فرمايد : عبدالله بن على مى گويد : متاع خود را از بصره به مصر بردم تا به فروش برسانم ، روزى در يكى از كوچه هاى مصر پيرى را ديدم بلند بالا ، سبز چهره ، كه تمام موهاى سر و صورتش سپيد بود ، جامه اى از دو قطعه سياه و سپيد بر تن داشت ، سئوال كردم كيست ؟ گفتند : بلال مؤذن پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) .همين كه او را شناختم ، با لوحه هائى كه هميشه براى نوشتن مسائل مهم همراه داشتم به نزد او شتافتم و به او سلام كردم ، جواب داد عليك السلام .گفتم اى مرد بزرگوار ، قسمتى از آنچه از رسول الله (صلى الله عليه وآله) شنيده اى براى من بگو .گفت : تو چه مى دانى من كيستم ؟گفتم : بلال مؤذن رسول اسلامى .چون نام رسول خدا را بردم ، گوئى خاطرات الهى زمان آن حضرت براى بلال تجديد شد ، و او را به ياد نوازش هاى جان فزا و محبت هاى بى شمار رسول خدا انداخت ، به ياد سيماى ملكوتى پيامبر گريستن آغاز كرد ، من هم تحت تأثير گريه هاى او ناله سر دادم ، مردم به تماشاى ما آمدند ، و ما دو نفر همچنان مى گريستيم .آنگاه گفت : اى پسر از كجائى ؟گفتم : از مردم عراق گفت : به بهسپس ساعتى خاموش شد ، و پس از سكوت فرمود : اى برادر عراقى بنويس : بسم الله الرحمن الرحيم ، از رسول خدا شنيدم مى فرمود : اذان گويان امينان مؤمنان اند بر نمازها و روزه هاشان . و بر گوشت هائى كه مصرف مى كنند ، و بر جانهاشان كه در پناه اسلام محفوظ است ، خواسته اى از حضرت حق نخواهند مگر آنكه خداوند برآورده كند ، و درباره هيچ كس شفاعت ننمايند مگر اين كه مورد پذيرش واقع شود .«امام خمينى دام ظله در ذيل جملات بالا از يكى از دانشمندان معاصر در توضيح امين بودن مؤذن مطلب زير را نقل مى كند : قبول شدن شفاعت و درخواست مؤذن در برابر تكليف سنگينى است كه بر عهده مؤذن است . مانند اين كه پليس در شهر و ژاندارم در بيابان پاس اموال و نفوس مردم را مى دهند ، و اين پسدارى وظيفه بسيار سخت و سنگينى است ولى در مقابل اين مسئوليت سنگين امضاء و تصديق پليس و ژاندارم در مقامات بالاى مملكت داراى ارزش و اعتبار است مؤذن هم همين طور است ، او با اذان خود در شهر يا بخش يا ده و دهكده به سپاه اسلام يا به مردمى كه از آن ناحيه عبور مى كنند ، اعلام مى كند كه مردم اين ناحيه مسلمان اند ، اى روندگان شما مى توانيد گوشت بازار اينان را مصرف كنيد و از پوست و كفشى كه مى فروشند به عنوان جنس حلال بخريد ، و تمام مردم با اعلام اذان مؤذن در ماه رمضان امساك كرده يا افطار مى كنند ، و با اعلام اذان او نماز پنچ گانه را به وقت معين آن مى خوانند ، اينان كه اينگونه بر امور مسلمين امين هستند بايد تحمل بى خوابى و نظم در امور را همواره برنامه خود قرار دهند و اين براى مؤذن داراى رنج و مشقت است ، و در مقابل اين رنج است كه خداى عزيز شفاعت و درخواست آنان را قبول مى نمايد» .صدوق در دنباله روايت مى فرمايد : عبدالله به بلال گفت : خدايت رحمت كند بيشتر بگو .فرمود بنويس بسم الله الرحمن الرحيم ، از رسول خدا شنيدم فرمود : هركس چهل سال براى خدا و به حساب خدا اذان گويد ، خداوند در محشر او را بياورد ، در حالى كه براى او همانند عمل چهل صديق است آن هم عمل مبرور مستقبل ، كه خداوند مهربان آن عمل را با اشتياق از او مى پذيرد .گفتم : بيشتر بگو .گفت : بنويس بسم الله الرحمن الرحيم شنيدم رسول خدا فرمود : هركس بيست سال اذان بگويد ، خداوند در قيامت او را همراه نورى هم وزن با آسمان محشور مى كند ، آرى بيست سال تلقين عظمت و توحيد خداوند آن هم هر روز پنج نوبت ، آن چنان در نفوس تأثيرى مى گذارد ، كه با آسمان نورانى به رقابت مى افتد .گر نور عشق حق به دل و جانت اوفتاد *** بالله كز آفتاب فلك خوبتر شوىگفتم : بيشتر بگو ، خداوند تو را رحمت كند ، گفت : بنويس بسم الله الرحمن الرحيم ، از رسول خدا شنيدم ، هركس ده سال اذان بگويد ، خداوند او را با حضرت ابراهيم خليل در بارگاه او يا درجه او جاى دهد .گفتم : خداوند تو را رحمت كند ، بيشتر بگو ، گفت : بنويس بسم الله الرحمن الرحيم ، از رسول خدا شنيدم فرمود : هركس يكسال اذان بگويد ، در روز قيامت برانگيخته شود ، در حالى كه همه گناهانش آمرزيده شود ، اگرچه همانند كوه احد باشد .گفتم : خدا تو را رحمت كند بيشتر بگو گفت : چشم ، پس تو نيز ياد بگير و عمل كن ، و به حساب خدا منظور بدا ، شنيدم از رسول الهى كه فرمود :هركس در راه خدا ، از روى ايمان ، و به حساب خدا و به منظور نزديك شدن به حضرت حق براى يك نماز اذان بگويد ، خداوند همه گناهان گذشته او را مى آمرزد ، و در باقى مانده عمر بر او منت نهاده و نيروى خويشتن دارى از گناه ب هاو مرحمت نمايد و او را با شهيدان و فداكاران راه حق در بهشت يك جا جمع كند . گفتم : بيشتر بگو خداى تو را رحمت كند ، اى بلال بهترين سخنى كه از رسول اسلام شنيده اى براى من بگو .فرمود : اى واى ، اى پسر بند دلم را بريدى ، آنگاه گريه سر داد ، او گريست و من اشك ريختم تا جائى كه به خدا قسم دلم به حالش سوخت .معلوم نيست جذبه بلال از چه بود ، آيا زا مضمون حديث ذيل ؟ يا كيفيت سئوال خاطرات ديگرى در او زنده كرد و او را آتش زد ، به هر حال پس از آن كه از حال جذبه باز آمد فرمود : بنويس بسم الله الرحمن الرحيم ، از رسول خدا شنيدم فرمود : چون روز قيامت فرا رسد و خداوند همه را يكجا جمع كند ، فرشتگانى از نور براى اذان گويان برانگيزد ، كه پرچم ها و شعارهائى از نور به همراه دارند ، و مركب هائى به يدك مى كشند كه زمامشان از زبرجد سبز و پاى آنها از مشك اذفر است .«اهميت در معرفى زمام و پا ، در آن است كه پا و سر رمز مبدء و منتهاست ، اذانى كه با تعظيم خدا شروع ، و با كلمه توحيد ختم مى گردد ، در عالم تجسم اعمال و تبدل اعراض به جواهر ، بسيار مناسب است كه به صورت مركبى از نور گردد ، كه زمام و آغازش جوهرى پر ارزش و با عظمت هم چون زبرجد آن هم با رنگ سبز كه رنگ نخستين تحول جماد به عالم حيات و منتها و پايش از مشك اذفر باشد ، كه رمز عطر افشانى گل توحيد در فضاى جان است .»مؤذن ها بر آن مركب هاى نورى سوار و با طرز بسيار با شكوهى بر فراز آن مركب ها مى ايستند كه اذان را ايستاده گفته اند، و فرشتگان خدا جلودار آنانند و به صداى بلند اذان مى گويند .سپس بلال سخت به گريه افتاد و شيون كنان گريست و من نيز گريستم ، همين كه از گريه آرام گرفت ، گفتم : گريه ات را سبب چه بود ؟ گفت : آه كه تو چيزى را به ياد من آوردى .از حبيبم و صفيّم شنيدم كه مى فرمود : به حق آن كه مرا به پيامبرى برانگيخت كه مؤذن ها بر زبر مركب ها ايستاده و الله اكبر گويان بر مردم گذر مى كنند ، همين كه اين را گويند من صداى ضجه و ناله اى از امتم مى شنوم ، اسامة بن زيد پرسيد كه اين ضجه و ناله چيست ؟ فرمود : غلغله تسبيح و تحميد و تهليل است و چون گويند اشهد ان لا اله الا الله امت من مى گويد : ما در دنيا تنها همان خداى يكتا را مى پرستيديم پس به آنها گفته مى شود راست گفتيد. همين كه گفتند : اشهد ان محمداً رسول الله امت من مى گويند : اين همان است كه پيام پروردگار ما را براى ما آورد و ما هم با آن كه او را از نزديك نديديم به او ايمان آورديم .پس گفته مى شود راست گفتيد ، اين همان است كه وظيفه پيامبرى را كه از پروردگار شما داشت انجام داد ، و شما به او مؤمن بوديد . پس بر خداست كه ميان شما و او جمع فرمايد ، سپس آنان را به منزل هايشان مى رسانند و در آن منازل چيزهائى است كه نه چشمى ديده و نه گوشى شنيده و نه بر دل آدم زاده اى خطور كرده است .سپس نگاه پر معنائى به من كرد و گفت اگر بتوانى كه نميرى مگر آن كه اذان بگوئى ، اين كار را بكن و با افتخار منصب اذان گوئى بمير ، دنباله روايت در وصف بهشت بسيار مفصل است و ممكن است بخواست خدا در شرح بعضى از روايات ابواب آينده اين كتاب از آن استفاده شود .در هر صورت ذكر واقعى آن است ، كه انسان مفهوم و حقيقت ذكر را با كمك عقل و قلب درك كند ، و از روى رغبت ايمانى بگويد ، و زندگى خود را در تمام شئون با آن ذكر هماهنگ نمايد ، اگر گفت سبحان الله ، معنايش را نيز درك كند كه مولاى او از هر عيب و نقصى منزه است ، پس بايد عبد چنان مولائى هم در خور امكان و استعدادش از عيب منزه باشد ، اگر گفت الله اكبر ، واقعاً توجه داشته باشد كه تمام عالم و آدم در برابر او كوچك و تنها بزرگ اوست ، دست از بزرگ برنداشته و محكوم كوچك گردد ، اگر گفت لا اله الا الله به دنبال آن با همه هستى غير خدا را نفى كرده و فقط عشق و حاكميت او را در زندگى بپذيرد ، و همين طور با تمام اذكار اعم از واجب و مستحب به همين صورت معامله كند ، تا بتوان به او بگويند ذاكر حقيقى است .وَكُنْ كَالنَّازِعِ رُوحَهُ أَوْ كَالْواقِفِ فِي الْعَرَضِ الاَْكْبَرِ غَيْرَ شاغِل نَفْسَكَ عَمَّا عَناكَ مِمَّا كَلَّفَكَ بِهِ رَبُّكَ في أَمْرِهِ وَنَهْيِهِ وَوَعْدِهِ وَوَعيدِهِ . به هنگام ذكر ، يا در همه حال مانند انسان محتضر باش ، انسانى كه قدرت انجام هيچ گونه عمل لغو و بيهوده اى ندارد ، انسانى كه در آن حال به غير لطف و حبت و عنايت الهى به برنامه ديگر متوجه نيست ، و از غير او كمك و يارى نمى خواهند و طمع به غير جناب او ندارند .اگر در همه حالات ، چه در خانه ، چه در بيرون ، چه در سفر ، چه در حضر ، چه در وقت كسب ، چه زمان معاشرت ، چه هنگام خوردن و خوابيدن ، خود را همانند آدم محتضر بدانى ، باور كن كه لحظه اى حاضر نخواهى شد دست از حسنات بردارى ، و چشم به هم زدنى حاضر نخواهى شد به آلودگيها دامن حياتت آلوده شود !!يا خود را در همين دنيا و در تمام لحظاتش حاضر در محضر حساب ببين ، آن هم حساب و پرورنده اى كه قاضى و حاكمش خداست و عاقبت پرونده يا بهشت و يا جهنم است .اى عزيز بيدار باش و فرصت گرانمايه عمر را غنيمت بدان ، و دست از عروة الوثقاى هدايت برندار ، و با دنيا به عنوان مزرعه آخرت معامله كن ، عمر خيلى زودگذر است ، برزخ و قيامت با تو هيچ فاصله اى ندارند ، دنيا هم مانند آخرت محضر خداست ، و تو ببين در اين محضر در چه حالى و در چه كارى ؟ مواظب باش خود را به آنچه از جانب حضرت حق از امر و نهى و وعد و وعيد مأمور نيستى مشغول نكنى ، كه اين شغلى است شيطانى ، و عاقبتى جز حسرت و پشيمانى و ضرر و خسارت ندارد ، عمر را در گردونه اجراى اوامر و كناره گيرى از محرمات و توجه به آنچه كه به آن وعده بهشت داده شده و خوددارى از آنچه كه به آن وعده عذاب داده شده مصرف كن .به قول عارف با سوز ، مشتاق دل سوز ، مرغ باغ ملكوت ، هزار دستان ميدان لاهوت حضرت الهى قمشه اى (رحمه الله) :برخيز شبى هنگام سحر *** بخروش دمى با ديده ترآهى كش و ساز آهنگ سفر *** بشتاب دلا در راه وفااز خواب گران بردار سرى *** با سوز نهان با چشم ترىشمعى بفروز جانا سحرى *** ميكن سفرى تا ملك بقايك عمر شدى سرمست غرور *** مى نوش شبى از جام طهوركز خاك رسى در عالم نور *** بخرام برون زين شهر فناغافل منشين ديوانگى است *** در راه شدن فرزانگى استدزدره عشق چون خانگى است *** منديش زكس جز نفس و هوادر حضرت دوست گر بنده شوى *** از مهر رخش تابنده شوىخورشيد طفت رخشنده شوى *** اى ظلمتى از انوار هدايك جام زن از صهباى الست *** زان باده كه جان شدبيخود ومستچون شيشه دل مستانه شكست *** در پاسخ يار بر گوى بلىاى صوفى شهر نيرنگ زدى *** خود شيشه خود بر سنگ زدىصباغ شدى در رنگ زدى *** چون خرقه خود سجاده ماگر مولوى اى كو دانش و دين *** ور بوالحسنى كو شمع يقينكو نور درون كو داغ جبين *** وان سوز و نياز هنگام دعايارى كه نكرد اخلاق تو خوش *** نور دل او نار تو خمشمسپار بوى عقل و دل و هش *** كان پيسر هواست نى زاهل صفاشاهنشه دين مقصود جهان *** سلطان خرد سر خيل روانآن رهبر كل تا باغ جنان *** آورده بهين آئين خداكى گم شدگان اين راه شما *** در شام جهان اين ماه شمااين دفتر عشق از شاه شما *** گر مرد رهيد اين راهنماصياد ازل در عالم تن *** در نه قفس اين چرخ كهنبر بسته كنون بال و پر من *** سازد زكرم اين مرغ رهااز دام جهان آزاد شوم *** خاك در آن صياد شومباشد كه زغم دلشاد شوم *** پايان رسدم اندوه و جفايارب برسان آتش نفسى *** چون شعله طور سوزان هوسىآزاد كن مرغ قفسى *** كز دام فراق گرديم رهاوَاغْسِلْ قَلْبَكَ بِماءِ الْحُزْنِ وَلا تَشْغَلْها بِدُونِ ما كَلَّفَكَ . دل خود را از تعلقات به دنيا و امور آن ، و از تمام آلودگى هاى مربوط به دل با آب اندوه و حسرت بر عمر گذشته و با اشك پر قيمت چشم كه در راه خدا بخصوص در دل شبهاى تار بر ظاهر صورتت جارى مى گردد بشوى ، در روايت آمده يك قطره اشك ندامت دريائى از غضب الهى را خاموش مى كند .در حديث است كه در روز قيامت شخصى را به ميزان حساب حاضر مى كنند ، كه در مدت عمر خود ظاهراً اعمال نيكى انجام داده ، عمل هاى او را به جناب حق عرضه مى كنند ، حضرت بارى هريك از اعمال او را به عيبى و تقصيرى بر مى گرداند ، آنگاه دستور مى رسد كه آن عبد بايد به جهنم برود ، يك موى از مژه چشم او پس از اذن از حضرت حق عرضه مى دارد : خداوندا اين شخص در شبى از شبها ياد تقصيرات خود كرد ، و دلش سوخت و اشك ندامتش بر چهره جارى گشت به حدى كه من در آن اشك غرق شدم ، خداوند مهربان به قيمت آن اشك از بنده اش بگذرد ، و او را از جهنم نجات دهد .انسان هر چند كه تمام لحظاتش را به خوبى گذرانده باشد ، ولى بايد در برابر عظمت حق ، خود و اعمالش را هيچ انگاشته و به طور دائم در خلوت دل محزون باشد ، و بر گذشته تأسف خورده ، در حدى كه به ياد گذشته و خالى بودن پرونده اش از اعمالى كه لايق مولاست گريه كند ، و با اشك چشم جان را صفا دهد ، و مواظبت كند به آنچه مكلف نيست عمر تلف نكند .به قول حضرت الهى آن عارف فرزانه ، و آن شب بيدار دائم در ترجمه جمله قلوبهم محزونة كه در وصف عاشقان حق از امام عارفان اميرمؤمنان نقل شده :پر انده باشد آن دلهاى مشتاق *** بلى جفت غم است از يار خود طاقبهر دل مشتعل تقوا فروزند *** چه شمعش در شرار غم بسوزندكدامين غم ؟ غم دين ، دين دلبر *** كز آن غم كس مبادا شاد خاطرنشان معرفت قلب حزين است *** دل اكان به درد غم قرين استدرخت معرفت بار آورد درد *** سرشك سرخ بارد بر رخ زردز هر غم خاطرى باشد پريشان *** غم يار و غم جسم و غم جانچو مشتاقى زقيد جسم وجان رست *** بدام عشق جانان باز پيوستغمش تنها غم درد و فراق است *** بچهر اشك خونين زاشتياق استغم آن آتش بود كز شعله طور *** دل غم ديدگان را كرد پر نورغم آن نور است كز طور تجلى *** دل بشكسته را بخشد تسلىغم است آن يا نشاط هر دو عالم *** كه افروزد دل وجان مرحبا غمخوشا غم آفرين غم كز رخ جان *** فشاند گرد غم چون ابر نيسانغم دين شادى هر دو جهان است *** غم دنياى دون خوردن زيان استچه خوش گفت آن حكيم ذوق پرور *** غم دين خور ، مخور اندوه ديگرغم دين خور كه دنيا غم ندارد *** عروس يكشبه ماتم نداردعروسى زشت و بى مهر و وفا هم *** ندارد از فراقش عاقلان همچو كار اين جهان كارى است باطل *** چرا در غم نشيند مرد عاقلوَاجْعَلْ ذِكْرَ اللهِ مِنْ أَجْلِ ذِكْرِهِ لَكَ فَإِنَّهُ ذِكْرُكَ وَهُوَ غَنِىٌّ عَنْكَ فَذِكْرُهُ لَكَ أَجَلُّ وَأَشْهى وَأَتَمُّ مِنْ ذِكْرِكَ لَهُ وَأَسْبَقَ . ياد وجود مقدس او باش ، به خاطر اين كه او ياد تو است ، و از آنجا كه ياد او نسبت به عبد هميشگى و در تمام لحظات است ، و در پيشگاه حضرت او غفلت و نسيان راه ندارد ، پس در مقابل چنين يادى كه محبوب از تو دارد ، تو هم در تمام لحظات و آنات و حركات و سكنات به ياد او باش .بيدار باش كه حضرت دوست چگونه ياد تو است ؟ تو را خلق كرده ، و هرچه لازم داشتى به تو مرحمت فرموده و هرچه احتياج دارى به تو عنايت مى كند ، با اين كه هيچ احتياج و نيازى به تو ندارد ، كدام لحظه را مى شناسى كه حضرت جانان از تو غافل بوده و تو را از ياد برده باشد ؟اين خيلى ظلم است كه محبوب به طور دائم ياد تو باشد ، و تو از او ياد نكنى ، و بخصوص به امر و نهى او توجه نداشته باشى .امام سجاد (عليه السلام) ، در دعاى ابو حمزه ، كه از پر اهميت ترين دعاهاى شيعه است ، درباره عنايات حضرت حق عرضه مى دارد :آقاى من ، منم آن كودكى پروردى ، منم نادانى كه به من علم و آگاهى آموختى ، و منم گمراهى كه او را هدايت كردى ، و منم پستى كه او را به رفعت و بلندى و آقائى رساندى ، و منم ترسانى كه او را راحت و آسوده ساختى ، منم گرسنه اى كه سيرش كردى ، و تشنه اى كه سيرابش نمودى ، و برهنه اى كه پوشاندى ، و فقير و بى چيزى كه توانگرش نمودى ، و ناتوانى كه نيرويش دادى ، و خوارى كه عزيزش فرمودى ، و بيمارى كه درمانش دادى ، و گدائى كه دستش را از عنايت و لطف پر كردى ، و گنهكارى كه براى حفظ آبرويش او را پوشاندى ، و خطا كارى كه از او درگذشتى ، منم آن اندكى كه بسيارم نمودى ، و خوار شده اى كه او را كمك كردى ، و رانده اى كه منزلش دادى .و سيد مظلومان ، پيشواى شهيدان ، حضرت حسين (عليه السلام) در دعاى عرفه كه دعاى بى نظيرى است عرضه مى دارد : اى مولاى من ، توئى كه بر من منت نهادى ، توئى كه به من نعمت دادى ، توئى كه بر من احسان كردى ، توئى كه بر من نيكى نمودى ، توئى كه مرا فضيلت دادى ، توئى كه كاملم كردى ، توئى كه روزيم دادى ، توئى كه به من توفيق دادى ، توئى كه به من عطا فرمودى ، توئى كه مرا توانگر نمودى ، توئى كه مرا نگه داشتى ، توئى كه مأوايم دادى و كارم را كفايت كردى ، توئى كه هدايتم نمودى ، توئى كه خود دارم كردى ، توئى كه بر من پرده پوشيدى و مرا آمرزيدى، توئى كه از من درگذشتى و پابرجايم كردى ، و عزيزم داشتى، توئى كه كمكم كردى، و بازويم را گرفتى ، و تأييدم فرمودى و ياورم شدى و شفايم بخشيدى ، و عافيتم دادى و گراميم داشتى .فيض آن عاشق دلباخته در اين كه هرچه را بنگرى و به هرچه فكر كنى ريشه و اصل آن اوست ، مى گويد :عارفان از چمن قدس چو بوى تو كشند *** خويش را بى خرد و مست به كوى تو كشندچون بخورشيد فتد چشم حقايق بينان *** برقع چشمه خورشيد زروى تو كشندخستگانت بدرون ظلمات ار گذرند *** هر طرف دست بيازند كه موى تو كشندعاشقان با جگر سوخته و چشم پر آب *** تشنه آب حياتى كه ز جوى تو كشندهرچه بينند جمال تو در آن مى بينند *** صورت و معنى هر چيز به سوى تو كشندسرو را در نظر آرند بياد قد تو *** گرد گلزار برآنند كه بوى تو كشندهر ثنا هركه كند در حق هركس همه را *** به له الملك وله الحمد بسوى تو كشندروز ايشان بود آنگه كه به رويت نگرند *** شب زمانى كه در آن طره موى تو كشندسخن هركه بهر سوى و بهر روى بود *** همه را پخته و سنجيده به سوى تو كشندلطف و قهر تو بكام دلشان يكسان است *** مزه نيشكر از تلخى خوى تو كشندزاهدان دردكش جام هوا و هوسند *** عاشقان باده صافى زسبوى تو كشندهركسى روى به سوئى به اميدى دارد *** آخر الامر همه رخت بسوى تو كشندكمر بندگيت بسته سراپاى جهان *** همه الوان نعم از سر كوى تو كشندفيض فرياد كنان بر اثر بانگ رود *** هركجا ناله دلسوز ببوى تو كشندآرى او را با اين همه محبت و عنايتى كه در حق تو كرده ياد كن ، كه او را در عين اين كه از هر جهت بى نياز از تو است ياد تو است ، او كه تو را ياد مى كند ، ياد او نسبت به تو از ياد تو نسبت به او بزرگ تر و مرغوب تر و تمام تر است ، و ياد او هميشه نسبت به تو ، جلوتر از ياد تو نسبت به اوست ، حق نيست كه او اينگونه به نظر لطف و عنايت بر تو بنگرد ، و تو او را نديده بگيرى !وَمَعْرِفَتِكَ بِذِكْرِهِ لَكَ يُورِثُكَ الْخُضُوعَ وَالاِْسْتِحْياءَ وَالاِْنْكِسارَ وَيَتَوَلَّدُ مِنْ ذلِكَ رُؤْيَةُ كَرَمِهِ وَفَضْلِهِ السَّابِقِ وَتَخْلُصُ لِوَجْهِهِ وَتَصْغُرُ عِنْدَ ذلِكَ طاعاتِكَ وَإِنْ كَثُرَتْ في جَنْبِ مِنَنِهِ . وقتى به اين معنى واقف شدى كه وجودمقدس يار لحظه اى از ياد تو غافل نيست ، و اوست كه هم چون ماهى دريا تو را غرق در نعمت و آقائى و كرامت كرده و اوست كه در تمام مواقف به داد تو رسيده ، و هرگونه وسيله زندگى و خوشى و راحت براى تو فراهم آورده ، اين آگاهى باعث و مورث سه حقيقت مى شود ، باعث مى شود كه در تمام جوانب حيات نسبت به حضرت او حال خضوع گرفته ، و در برابر امر و نهى او تكبر نكنى ، و نيز موجب مى گردد كه در خلوت و آشكار نسبت به تمام امورت از حضرت او حيا كنى ، و علت مى شود كه در برابر پيشگاه مقدس او سر عجز و انكسار به خاك آورى .و عباداتت هرچند در برابر نعمت هاى او به نظرت زياد بيايد بر اثر اين آگاهى كوچك و حقير به نظر خواهد آمد ، تا جائى كه در برابر عظمت او از عبادات خود با همه كثرتش شرمسار و خجالت زده خواهى شد .به راستى فعل موجود ممكن و ضعيف و حقير و پست هر چند زياد باشد ، در برابر عنايت و لطف واجب چه قدر و ارزشى دارد ؟اى عزيز اعمالى كه از تو براى حضرت دوست صادر مى شود و به گمان تو تمام عيار است ، ممكن است داراى عيوبى باشد كه تو راه به آن نبرد باش و از نظر تو مخفى مانده باشد ، از عطاى سلمى كه يكى از مشاهير اهل حال است نقل شده : كه در اوايل حال نساجى داشته و از آن شغل كسب معاش مى نموده .روزى پارچه اى به عمل آورد ، پارچه اى كه براى بافت آن وقت بسيار صرف كرده بود ، و نهايت دقت را در آن به كار برده بود ، و اعتقاد داشت در نهايت محكمى و خوبى است .پارچه را به بازار مى برد ، و به بزازى كه متخصص پارچه و قيمت بود ارائه مى كند ، بزاز از قميتى كه عطا در نظر داشت كمتر قيمت مى كند ، زيرا عيوبى در پارچه بود كه بزاز به آن اشاره مى كند در حالى كه آن عيوب از ديد عطا دور مانده بود .عطا پس از علم به عيوب ، در وسط بازار شروع مى كند به بلند گريه كردن ، بزاز از كرده پشيمان مى شود و به عطا مى گويد مرا ببخش به هر قيمتى كه مى خواهى از تو مى خرم ، عطا مى گويد گريه من از كمى قيمت پارچه نيست ، بلكه از اين است كه من با وجود سعى بسيارى كه در بافت اين پارچه كرده ام و به اعتقاد خود آن را بى عيب مى دانستم معيوب از آب در آمد و من از عيب آن غافل بودم ، شايد عمل هاى من هم مثل اين پارچه پر از عيب باشد ، و چون روز قيامت به نظر خبير بصير برسد ، عيب هايش ظاهر گردد ، در حالى كه من از آن غافل بودم ، و آن روز چكنم ؟!!آيت الله بروجردى يكى از اعاظم علماى شيعه و فقهاى بزرگ مذهب بود ، شخصيت ممتاز علمى و عملى ايشان باعث گشت كه در زمان وى حوزه قم از چنان عظمتى برخوردار شود ، كه صداى دانش و مذهب شيعه به بسيارى از كشورها برسد .رهبر كبير انقلاب ، مرجع آگاه حضرت امام خمينى دام ظله براى حضرت آيت الله بروجردى اهميت خاصى قائل بودند و هستند .نقل مى كنند يك روز عده اى از علماى بلاد در محضر آيت الله بروجردى جمع بودند ، در برابر ايشان صحبت از خدمات ارزنده آن جناب به ميان آمد و هركسى گوشه اى از برنامه هاى پر اهميت ايشان را اعم از پربار كردن فقه ، عظمت دادن به حوزه ، چاپ كتب علمى ، تأسيس دار التقريب ، ساختن مساجد و مدارس ، فرستادن مبلغ به ممالك خارجى گوشزد كرد ، و آن جناب به دقت به آن مسائل گوش مى دادند ، تنها پير مرد عالمى كه اكثراً او را نمى شناختند و معلوم بود از گوشه اى از كشور به ديدن آن جناب آمده ساكت بود .آيت الله بروجردى به او فرمودند شما هم چيزى بگو ، ناگهان پيرمرد با حالى پر از خضوع و انكسار عرضه داشت : خَلِّصِ الْعَمَلَ فَإِنَّ النَّاقِدَ بَصيرٌ بَصيرٌ .حضرت آيت الله ، آنچه گفتند به درد شما نمى خورد ، عمل خالص كن كه زرگرى كه بناست اعمال را محك بزند بيدار بيدار است .نوشته اند بهت مجلس را گرفت و به پهناى صورت اشك از دو ديدگان حضرت آيت الله بروجردى سرازير شد .آرى اعمال ما را با عطا و عنايت او چه نسبت است ، اصولا اعمال ما انسانها قدر و قيمتى ندارد كه در برابر يك عطاى دوست بتوان از آن حرف زد !!به قول الهى آن عارف فرزانه ، و بيدار يگانه :هرچه جز زندگى عشق فنا بود فنا *** هرچه جز بندگى يار هوا بود هواعاشقان را غم و اندوه صفا بود صفا *** عارفان را الم و درد دوا بود دوامهر خورشيد به ذرات نكو بود نكو *** عشق و حيرانى ذرات بجا بود بجاطاعت ما غلط و نقص و گنه بود گنه *** رحمت او كرم و جود و عطا بود عطاكرم دوست بما در عوض سعى و عمل *** در بر عقل چنين نكته خطا بود خطابگدايان زره عشق كرم كرد كرم *** حسن بى حد رخ يار روا بود روايا الهى اگر از لطف نظر داشت نظر *** رحمتش عام بهر شاه و گدا بود گداوَرُؤْيَتُكَ ذِكْرَكَ لَهُ تُورِثُكَ الرِّيا وَالْعُجْبَ وَالسَّفَهَ والْغِلْظَةَ في خَلْقِهِ وَاسْتِكْثارَ الطَّاعَةِ وَنِسْيانَ كَرَمِهِ وَفَضْلِهِ . ذكرى كه نسبت به حق دارى ، متوجه باش به توفيق خود اوست ، مبادا فكر كنى كار خود تو است ، كه تو قدرت بر انجام هيچ كارى ندارى ، اگر عنايت و محبت او نباشد ، يك ذكر ، يا يك ركعت عبادت از دستت بر نخواهد آمد .اگر ذكر خود را ببينى به تدريج به ريا و عجب و سفاهت و تندى با خلق دچار خواهى شد ، و طاعت و ذكرت به نظرت زياد خواهد آمد و كرم و فضل حضرت دوست را فراموش خواهى كرد ، آن زمان كه در پرتگاه سقوط قرار خواهى گرفت ، و عاقبت بدى پيدا خواهى كرد .وَلا يَزْدادُ بِذلِكَ مِنَ اللهِ إِلاّ بُعْداً وَلا يَسْتَجْلِبُ بِهِ عَلى مُضِىِّ الاَْيَّامِ إِلاّ وَحْشَةً . در صورت دچار شدن به ريا و عجب و سفه و غلظت نسبت به خلق ، نتيجه اى جز دورى از حضرت نخواهى داشت ، و از عمر گذشته ات جز وحشت و نفرت حاصل نخواهد ماند .وَالذِّكْرُ ذِكْرانِ : ذِكْرٌ خالِصٌ بِمُوافَقَةِ الْقَلْبِ ، وَذِكْرٌ صادِقٌ يَنْفي ذِكْرَ غَيْرِهِ كَما قَالَ رَسُولُ اللهِ (صلى الله عليه وآله) إِنّي لا أُحْصي ثَناءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَما أَثْنَيْتَ عَلى نَفْسِكَ . فَرَسُولُ اللهِ (صلى الله عليه وآله) لَمْ يَجْعَلْ لِذِكْرِهِ مِقْداراً عِنْدَ عِلْمِهِ بِحَقيقَةِ سابِقَةِ ذِكْرِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ لَهُ مِنْ قَبْلِ ذِكْرِهِ لَهُ . ذكر بر دو قسم است : ذكر خالص ، و آن ذكرى است كه فقط حال الهى قلب بدرقه اوست و مشوب به هيچ غرضى نيست ، و ذكر صادق و آن ذكريست كه ذاكر خدا را به هر صفتى ذكر مى كند به مقتضاى آن عمل نمايد ، و اين حقيقت را بدان كه به هر قدرتى از علم و معرفت برسى ، از ذكرى كه در خور حضرت اوست عاجز خواهى بود ، چنان كه حضرت رسالت پناهى در مقام عجز و انكسار به جناب دوست عرضه مى داشت : من توانائى و قدرت بر احصاء حمد و ثناى تو آن چنان كه لايق تو است ندارم .رسول الله (صلى الله عليه وآله) با وجود مناعت شأن و قرب به جناب حق اظهار عجز و قصور مى نمودند ، و اظهار عجز و قصور نيست مگر از جهت آن كه مى دانست كه قدرت بشرى به كنه حقيقت ذكر الهى نمى رسد ، و ذكر عبد در جنب حق فوق العاده قاصر و ناچيز مى باشد .فَمِنْ دُونِهِ أَوْلى فَمَنْ أَرادَ أَنْ يَذْكُرَ اللهَ فَلْيَعْلَمْ أَنَّهُ ما لَمْ يَذْكُرِ اللهُ الْعَبْدَ بِالتَّوْفيقِ لِذِكْرِهِ لا يَقْدِرُ الْعَبْدُ عَلى ذِكْرِهِ . پس هرگاه حضرت خير البشر در برابر ذكر حق اظهار عجز و اعتراف به قصور داشته باشد ، غير او كه جهل محض و فقر خالص ، و لا شىء و عدم است به طريق اولى از ذكرى كه لايق به جناب اوست عاجز است .هرگاه بنده اراده كرد كه ذكر خدا كند ، بايد بداند مادامى كه حضرت بارى ذكر او نكند ، توفيق و توانائى بر ذكر خداوند پيدا نخواهد كرد .الهى آن عارف فرزانه مى فرمايد :ما بتو داريم و بس چشم نياز اى حبيب *** درگه لطف شماست بر همه باز اى حبيباز تو شهنشاه ناز درگه لطف و نياز *** بر رخ اغيار و يار هست فراز اى حبيبوه كه شب عمرماست كوته و تا روز حشر *** از خم گيسوى تست قصه دراز اى حبيبكعبه من كوى تست عشق تو آئين من *** روى دلم سوى تست وقت نماز اى حبيبتاب فراق تو نيست با دل بيمار من *** يا بكش از تير ناز يا بنواز اى حبيبشب همه شب شمعوار خندم و گريم زشوق *** در دلم از عشق تست سوز و گداز اى حبيبدين الهى است عشق ذكر تو تسبيح من *** قبله جانم توئى وقت نماز اى حبيبمنبع: http://erfan.ir/خ
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 517]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها