محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844820008
بررسى تطبیقى شخصیت شناسى امام مهدى(عج) در دیدگاه فریقین
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
بررسى تطبیقى شخصیت شناسى امام مهدى(عج) در دیدگاه فریقین
براى شناخت شخصیت امام مهدى(عج) به مقتضاى شیوه تطبیقى، مىتوان بر نقاط مشترک شیعه و اهل تسنن تکیه کرد و در پى آن، با تحلیل اوصاف امام در مدارک فریقین و نیز تبیین رسالت امام، از برخى ابعاد وجودى ایشان آگاه شد.
بخش دوم و پایانی آثار پیوند امام مهدی(عج) و اهل‌بیت(ع) با قرآن اکنون که اثبات شد مراد از اهل‌بیت در حدیث ثقلین و دیگر احادیث، منحصر در افراد معین است و امام مهدى(عج) یکى از آنان به شمار مىآید، لازم است در این مبحث، به آثار پیوند امام مهدى(عج) و اهل‌بیت(ع) با قرآن نگاهى کوتاه داشته باشیم تا از این رهگذر به بخشى از اوصاف امام مهدى(عج) دست یابیم. الف) میزان هدایت بنا به حدیث ثقلین، تمسک به اهل‌بیت(ع) در کنار قرآن، شرط بىراهه نرفتن انسان است و این به آن دلیل است که اهل‌بیت، نسخۀ دیگرى از قرآن و مبیِّن کتاب خدایند و تمام اندیشههایشان منطبق بر کتاب خداست؛ کتابى که هدایت‌کننده به راه مستقیم است و غیر آن، گمراهى است، به گونهاى که اگر کسى، حقیقتى را از قرآن کشف کند و هدایت شود، به همان اندازه از تبیین اهل‌بیت و هدایت آنان بهره برده است. (کلینى، 1388: ج1: 51 و 399) افزون بر آن، تبیین اهل‌بیت(ع) از قرآن مشوّب به خطا و هوا نیست وگرنه تضمینى براى گمراه نشدن با تمسک به آنان وجود نخواهد داشت. رسول گرامى اسلام(ص) در همین زمینه درباره اهل‌بیت(ع) مىفرماید:هم مع القرآن و القرآن معهم لا یفارقونه ولا یفارقهم حتّى یردوا علیّ الحوض...؛ (کلینى، 1388: ج1: 191؛ ابن‌عقده، 1431: 199؛ جوینى، 1415: ج1: 314) آنان با قرآنند و قرآن با آنان است. آنان از قرآن فاصله نمىگیرند و قرآن از آنان جدا نمىشود تا بر من بر سر حوض وارد شوند. اهل‌بیت(ع) از نظر علم و عمل همواره با قرآن قرینند و تمام علوم و معارف قرآن نزد ایشان است. به همین دلیل، اسوه هدایتند. اگر آنان بخشى از معارف قرآن را ندانند، آن قسمت از آنان جدا مىشود و این کلام آن را نفى کرده است. به تعبیر ژرف و زیبای امام على(ع) که این پیوستگى را با ایجاز و اعجاز بدین‌گونه ترسیم فرموده است: فَمَضى لسبیلِه(ص) و ترکَ کتابَ الله و أهل بیته إمامَینِ لا یَختَلِفان وأخَوَین لا یتخاذَلانِ ومجتمِعَینِ لا یَفترقان...؛ (ابن‌طاوس، 1412: 238) پس پیامبر خدا(ص) از دنیا رفت و کتاب خدا و اهل‌بیت را [بین امت] واگذاشت. آن‌دو پیشوایانی هستند که با یک‌دیگر اختلاف نمىکنند و برادرانى هستند که یک‌دیگر را خوار نمىکنند و با همدیگرند و از هم جدا نمىشوند. پس تنها آنان هم‌ثِقل قرآنند و اسوه هدایتند و سفارشهاى ویژه پیامبر خدا(ص) درباره آنهاست، وگرنه ممکن نیست هر مؤمنى که با پیامبر خدا(ص) رابطه قومى یا نسبى داشته باشد، از چنین مقام و موقعیتى برخوردار شود؛ چون این خلاف تعالیم وحى و سنت و سیره رسول خدا(ص)است. ب) قرآن ناطق امام مهدى(عج) و اهل‌بیت(ع)، قرآن ناطقند. در این باره افزون بر روایات پیش‌گفته، از دیگر منابع نیز مىتوان مدد گرفت، از جمله روایات نهج البلاغه امام على(ع) که مشحون از این نوع احادیث درباره اهل‌بیت(ع) است. امام در موارد متعددی از پیوند ویژه اهل‌بیت با قرآن و مقام و موقعیت و دانش خاص آنان نسبت به قرآن پرده برداشته است، مانند این فراز از خطبه 47 که در آن مىفرماید: و اعلموا أنّکم لن تعرفوا الرّشد حتّى تعرفوا الّذی ترکه و لن تأخذوا بمیثاق الکتاب حتّى تعرفوا الّذی نقضه و لن تمسّکوا به حتّى تعرفوا الّذی نبذه. فالتمسوا ذلک من عند أهله فإنّهم عیش العلم و موت الجهل هم الّذین یُخبرکم حُکمهم عن علمهم و صَمتُهُم عن منطقهم و ظاهرهم عن باطنهم لا یخالفون الدّین و لا یختلفون فیه فهو بینهم شاهد صادق و صامت ناطق؛ (شریف رضی، 1387: خطبه 147) بدانید تا واگذارنده رستگارى را نشناسید، رستگارى را نخواهید شناخت و تا شکننده پیمان قرآن را ندانید، با قرآن پیمان استوار نخواهید ساخت و تا کسانى را که قرآن را واگذاشته و پشت سر انداخته‌اند، نشناسید، در قرآن چنگ نتوانید انداخت. پس رشد را نزد کسانى جویید که اهل آنند [و آنان عترت پیامبرند]. دانش به آنان زنده است و جهل و نادانى به دانش آنان مرده. آنانند که حکمشان شما را از دانش آنان خبر مىدهد؛ سکوتشان از منطقشان و ظاهرشان از باطنشان حکایت مىکند. نه با دین مخالفت دارند و نه در آن اختلاف می‌کنند. دین در میان آنان، گواهى صادق و خاموشى گویاست. کسانى را که امام در این خطبه با اوصافى همچون: اهل رشد، حیات دانش، مرگ جهل و... ستوده است، جز با اهل‌بیت(ع) تطبیق نمىشود. شاهد آن هم خطبههاى دیگر امام است که در آنها همین اوصاف تنها درباره اهل‌بیت به کار رفته است. (همان، خطبه 239) از این نوع فرازها درباره اهل‌بیت(ع) چنان در نهج البلاغه زیاد است که تنها فهرستى از عبارات آنها چندین صفحه را به خود اختصاص مىدهد. (برای نمونه، نک: خطبه 2، 87، 93، 94، 97، 109، 120، 144، 154 و...، حکمت 109، 147 و...) در صحیفه سجادیه نیز از این نوع تعابیر درباره اهل‌بیت به کار رفته است، مانند این فراز از دعاى چهارم که مىفرماید: اللّهمّ یا من خصّ محمداً و آله بالکرامة... و جعلهم ورثة الأنبیاء... و علّمهم علم ما کان و ما بقى...؛ (فیض‌الاسلام، 1375: دعاى 4) اى خدایى که محمد و آل او را به کرامت، ویژه کردى و آنان را وارث پیامبران قرار دادى... و دانش گذشته و آینده را به آنان آموختى. در دعاى دیگری نیز مىفرماید: اللّهم إنّک أنزلته [أی القرآن] على نبیّک محمّد صلى الله علیه و آله مجملاً و ألهمته علم عجائبه مکمّلاً و ورّثتنا عِلمَه مفسراً... و قوَّیتنا علیه لترفَعَنا فوق من لم یُطق حَمْلَه؛ (همو، دعاى 42) خداوندا! تو قرآن را بر پیامبرت، محمد(ص) به طور اجمال (بدون شرح) نازل کردى و علم عجایب و رازهاى آن را به طور کامل بر وى الهام کردى و دانش به آن را با تفسیر و توضیح به ما ارث دادى و ما را بر کسانى که به دانش آن آگاه نیستند، برترى بخشیدى و ما را [از نظر علم] بر آنان نیرو بخشیدى تا برتر از کسانى قرار دهى که طاقت حمل آن را ندارند. در این زمینه باید به تمام روایاتى اشاره کرد که از انتقال مصحف امام على(ع) ـ که در آن تأویل، تنزیل قرآن نگاشته شده است ـ و دانش ویژه ایشان درباره قرآن ـ که از رسول مکرم اسلام فرا گرفته است ـ که همه به ائمه اطهار رسیده است. (برای نمونه، نک: کلینى، 1388: ج1: 59 - 62 و 221 - 223 و 226 و 228 - 229) همچنین باید احادیثى بسیاری را که از دیگر ائمه به‌ویژه صادقین(س) نقل شده است، در نظر آوریم. فهرستى از این احادیث در تفسیر عیاشی با عنوان «علم الائمة بالتأویل» (عیاشى، بی‌تا: ج1: 90 - 95) و در بصائر الدرجات، جزء چهارم (ابواب 6، 7، 8 و 10) و جزء ششم (ابواب 10، 11، 12 و 15) آمده است. ابوجعفر کلینى در کتاب الحجة از کافی نیز ابواب متعددى را به این امر اختصاص داده و ذیل هر باب، چندین روایت نقل کرده است. مرحوم بحرانى برخى از احادیث را در مقدمه تفسیر خود با عنوان «باب فی أن القرآن لم یجمعه کما أنزل إلّا الائمة(ع)» (بحرانى، بی‌تا: ج1: 15 - 17) و صاحب تفسیر مجد البیان نیز با عنوان «فی نبذة ممّا جاء إنّ علم القرآن کله إنّما هو عندهم(ع) و ما أشبه ذلک» گرد آورده است. (اصفهانى،1366: 58 ـ 61) ممکن است در این احادیث، روایاتى با سند ضعیف نقل شده باشد یا در دلالت آنها بر مراد، مناقشههایى صورت گیرد، ولی حجم این روایات به اندازهاى است که انسان از قدر متیقن آنها، به مطلوب خود علم پیدا مىکند. ج) وارث معارف وحی از مجموع این ادلّه که از کمیّت و کیفیّت دانش اهل‌بیت(ع) از جمله امام مهدى(عج) نسبت به قرآن خبر مىدهند، مىتوان به این آموزه راه یافت که امام، وارث علم اولین و آخرین است؛ چون قرآن با سطوح گوناگون خود دربر دارنده این دانشهاست و اهل‌بیت(ع) از جمله امام مهدى(عج) از همه معارف قرآن آگاهند، مانند حدیث امام صادق(عج) که مىفرماید:إنّی لأعلم خبر السّماء و خبر الأرض و خبر ما کان و ما هو کائن کأنّه فی کفّی [ثم قال:] من کتاب الله أعلم أن الله یقول: فیه تبیان کلّ شیء؛ (کلینى، 1388: ج1: 229) من خبر آسمان و زمین را مىدانم. از آنچه بود و آنچه هست، آگاهم. گویى همه آنها در کف دست من هست. [سپس فرمود:] اینها را از کتاب خدا مىدانم. خداوند [درباره قرآن] فرموده است: «در قرآن، تبیان هر چیزى است». نگرش ایجابى به این احادیث به دلیل معارف بی‌کران قرآن است که در ذیل حدیث به آن اشاره شده است و احادیث بسیاری نیز آن را تأیید مىکند. برای نمونه، این روایت می‌گوید: مَن أراد عِلم الأوّلین و الآخرین فَلْیثَوِّر القرآن؛ (سیوطى، 1983: ج5: 158؛ زرکشى، بی‌تا: ج2: 154؛ آلوسى، 1417: ج4: 278 ـ 279) هر کس دانش اولین و آخرین را مىخواهد، قرآن را زیر و رو کند (کنایه از اینکه در آن به خوبى بیندیشید و معارف آن را بشناسد). از همین رو، آگاهى امام مهدى(عج) و تمام اهل‌بیت(ع)، شامل همه سطوح ظاهرى و باطنى، تأویلى و تنزیلى، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و... مىشود. در نتیجه، آنان هرگز در پاسخ به پرسشها درمانده نشدند و در احتجاجها شکست نخوردند، برخلاف دیگران که چنین ادعایى در این سطح ندارند، بلکه هرگز نمىتوانند داشته باشد. د) دانش خطاناپذیر اهل‌بیت(ع) و امام مهدى(عج) مطهّرند و اوج معارف قرآن و عمق مطالب آن، ممسوس اندیشه تابناک آنان است؛ چون خود قرآن در یک کبراى کلى فرمود: إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ * فِی کِتَابٍ مَکْنُونٍ * لَا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمـُطَهَّرُونَ ؛ (واقعه: 77 ـ 79) که این [پیام] قطعاً قرآنى است ارجمند، در کتابى نهفته، که جز پاکشدگان بر آن دست نزنند. در آیه 33 سوره احزاب نیز صغراى قضیه را معرفى کرد و خبر داد که اهل‌بیت از هر نوع رجسی تطهیر شدهاند: إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّـهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً ؛ خدا فقط مىخواهد آلودگى را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند. پس دانش اهل‌بیت از قرآن، خطاناپذیر و قطعى است بدون آن‌که مشوّب به هوا یا شک و تردید باشد یا صبغه تفسیر به رأى به خود گیرد. آنان از همگان بى‌نیازند و دیگران به آنان نیازمند. هرگز آنان نزد کسى درس نخواندهاند؛ هرچه دارند، به الهام بىواسطه خداوند یا به میراث باواسطه از اجدادشان از رسول خداست. از این‌رو، همانند دیگران نیستند که همواره به تعلّم و یادگیرى نیازمندند و خطا و اختلاف در علمشان راه مىیابد. البته دیدگاه اهل‌بیت(ع) درباره تفسیر قرآن به طور خاص و معارف دین به طور عام، متناقض نیست. امام على(ع) مىفرماید: لا یُخالِفُونَ الدّینَ وَ لا یَخْتَلِفُونَ فیه؛ (شریف رضی، 1387: خطبه 147 و 239) آنان با دین مخالفت نمىکنند و در آن نیز اختلاف نمىورزند. این امر به تعبیر امام على(ع) به این دلیل است: هُم عیشُ العِلم وموتُ الجهلِ؛ (همان)آنان، حیات دانش و مرگ جهل هستند (علم با آنان زنده است و جهل نزد آنان مرده است). رمز این حقیقت در این نکته نهفته است که آنان هر چه دارند، تنها از خدا و رسولش گرفته‌اند. امام على بن موسى الرضا(عج) مى فرماید: إنّا عن الله و عن رسوله نحدِّث و لا نقول قال فلان و فلان فیتناقض کلامنا. إنّ کلام آخرنا مثل کلام أوَّلنا و کلام أوَّلنا مصادق لکلام آخرنا...؛ (طوسى، بی‌تا: ج2: 490؛ و شبیه به مضمون آن: کلینى، 1388: ج1: 153)ما تنها از خدا و رسولش سخن مىگوییم [و دانش خود را از دیگران نمىگیریم] و نمىگوییم فلانى چنین و فلانى چنان گفت تا در سخن ما تناقض پدید آید. سخن آخر ما همانند سخن اول ماست و کلام اول ما تصدیق‌کننده کلام آخر ماست... . شیخ صدوق در این باره مىنویسد:اهل‌بیت با یک‌دیگر اختلاف ندارند، لیکن گاهى در مقام فتوا حکم واقعى را مىگفتند و گاهى حکم تقیهاى صادر مىکردند. بنابراین، اختلاف در سخن آنان به دلیل احکام تقیهاى است. (صدوق، 1361: 157) نتیجه براى شناخت امام مهدى(عج) به مقتضاى شیوه تطبیقى، مىتوان بر نقاط مشترک فریقین تکیه کرد و با تحلیل اوصاف امام مهدى(عج) در مدارک فریقین و تحلیل رسالت امام در احیاگرى دین حق، به شخصیت امام پى برد. با شناخت جایگاه اهل‌بیت و اوصاف آنان، ابعاد متعددی از ویژگىهاى امام مهدى(عج) آشکار مىشود. با کاوش و تدبّر در واژه اهل‌بیت در لسان مبارک پیامبر اکرم(ص) آن را اصطلاح ویژه‌ای مىیابیم که بر افرادى خاص با شایستگى هاى والا تطبیق شده است. نمونه برجسته این شایستگى نیز در حدیث ثقلین منعکس شده است که ضرورت شناخت اهل‌بیت(ع) و امام مهدى(عج) را بازمىتاباند. چون به موقعیت امام مهدى(عج) به عنوان «احیاگر دین حق» بنگریم، اوصافى دیگر از شخصیت ایشان را در خواهیم یافت. براى این امر ابتدا باید به درک کلى و نظاممند تعالیم دین در ذهن خود دست یابیم. آن‌گاه پیوند احیاگرى دین با مقام عصمت امام را دریابیم. با نگاهى کوتاه به آثار پیوند امام مهدى(عج) (به عنوان فردى از اهل‌بیت) با قرآن، اوصاف دیگرى از شخصیت امام مانند «میزان هدایت»، «قرآن ناطق»، «وراثت معارف وحى» و «دانش خطاناپذیر» نمایان مىشود. این اوصاف از مدارک فریقین قابل اثبات است. با درک این اوصاف تا حدودى مىتوان به معناى درست احادیث «لزوم معرفت امام» پى برد. منابع 1. آل محسن، على، مسائل الخلافیة والرأی الحقّ فیها، بیروت، چاپ چهارم، 1424ق. 2. آلوسى، محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی، به کوشش: محمدحسین العرب، بیروت، دارالفکر، 1417ق. 3. انیس، ابراهیم و دیگران، المعجم الوسیط، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1412ق. 4. ابن‌ابى‌حاتم، عبدالرحمن، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: اسعد محمد الطیّب، بیروت، المکتبة العصریة، 1999م. 5. ابن‌ابی‌شیبة، عبدالله، کتاب المصنَّف فی الاحادیث و الاخبار، تصحیح: محمد عبدالسلام شاهین، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1416ق. 6. ابن‌جریر، محمد، جامع البیان عن تأویل آی القرآن (تفسیر طبری)، بیروت، بی‌نا، 1408ق. 7. ابن‌حبان، صحیح ابن حبان بترتیب ابن بلبان، تحقیق: شعیب الأرنؤوط، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1414ق. 8. ابن‌حنبل، احمد، مسند الامام احمد بن حنبل، طبع محقق باشراف شعیب الارنووط، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1417ق. 9. ابن‌سیده، على، المحکم، بیروت، دارالکتب العلمیة، بى‌تا. 10. ابن‌شهرآشوب، محمد، مناقب آل ابی طالب، تحقیق: یوسف البقاعى، بیروت، دارالاضواء، چاپ دوم، 1412ق. 11. ابن‌طاوس، على، کشف المحجة لثمرة المهجة، تحقیق: محمد الحسّون، قم، مکتب الاعلام الاسلامى، 1412ق. 12. ابن‌عقده، احمد، کتاب الولایة، جمع و ترتیب: محمدحسین حرزالدین، قم، انتشارات دلیل، 1421ق. 13. ابن‌ماجة قزوینى، محمد، سنن ابن ماجه، تحقیق: محمدفؤاد عبدالباقى، بیروت، دارالفکر، بی‌تا. 14. ابن‌منظور، محمد، لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربى، بى‌تا. 15. ابوداود، سلیمان، سنن أبی داود، تعلیق: محمد عبدالحمید، بیروت، دار احیاء السنة النبویة، بى‌تا. 16. ابونعیم اصفهانى، احمد، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، بیروت، چاپ پنجم، 1407ق. 17. اصفهانى، محمدحسین، مجد البیان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسة البعثة، 1366ش. 18. اکبرنژاد، مهدى، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، قم، مؤسسه فرهنگى انتظار نور، بوستان کتاب، 1386ش. 19. امین، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، بی‌نا، 1403ق. 20. بابایى، علىاکبر و دیگران، روششناسی تفسیر قرآن، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1379ش. 21. بحرانى، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه اسماعیلیان، بی‌تا. 22. بغوى، حسین، معالم التنزیل (تفسیر بغوی)، تحقیق: خالد عبدالرحمن العک، بیروت، 1407ق. 23. ترمذى، محمد بن عیسى، الجامع الصحیح (سنن الترمذی)، تحقیق: احمد شاکر، بیروت، بی‌تا. 24. تسترى، قاضى نور الله بن سید، احقاق الحق و ازهاق الباطل، تعلیق: آیةالله سید شهاب‌الدین مرعشی، قم، انتشارات کتاب‌خانۀ آیةالله مرعشی، بی‌تا. 25. حاکم نیشابورى، ابوعبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق: یوسف عبدالرحمن المرعشلی، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا. 26. حر عاملى، محمد، اثبات الهداة بالنصوص والمعجزات، تصحیح: سیدهاشم رسولى، قم، المطبعة العلمیة، بی‌تا. 27. حمویى جوینى، ابراهیم، فرائد السمطین، تحقیق: محمدباقر محمودى، قم، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة، 1415ق. 28. خزاز قمى، على، کفایة الاثر، تحقیق: کوه‌کمرى، قم، انتشارات بیدار، 1401ق. 29. خطیب بغدادى، احمد، تاریخ بغداد او مدینة السلام، مدینه، بى‌تا. 30. خوارزمى، موفق، مناقب علی بن ابیطالب، تحقیق: مالک المحمودى، قم، مؤسسة النشر الاسلامى، 1411ق. 31. رازى، ابوالفتوح حسین بن على، روض الجنان و روح الجنان، قم، انتشارات کتابخانه آیةالله مرعشى، 1404ق. 32. راغب اصفهانى، حسین، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: عدنان داودى، بیروت، الدار الشامیّة، 1416ق. 33. زرکشى، بدرالدین، البرهان فی علوم القرآن، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا. 34. زمانى، محمدحسن، «کیفیت صلوات از نگاه فریقین»، مجله طلوع، سال دوم، ش6، قم، مدرسه عالى امام خمینى، تابستان 1382ش. 35. شریف رضى، نهج البلاغه، ضبط: صبحى صالح، بیروت، 1387ق. 36. سیوطى، جلال‌الدین، العرف الوردی (ضمن الرسائل العشرة)، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1409ق. 37. الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، بیروت، دارالفکر، 1983م. 38. شهرستانى، عبدالکریم، مفاتیح الاسرار و مصابیح الانوار، تحقیق: محمدعلى آذرشب، 1376ش. 39. صدوق، محمد بن علی بن بابویه، عیون أخبار الرضا، قم، مکتبة المصطفوى، بى‌تا. 40. کمال الدین و تمام النعمة، تصحیح: علىاکبر الغفارى، قم، مؤسسة النشر الاسلامى، 1405ق. 41. معانی الاخبار، تصحیح: علىاکبر الغفارى، قم، انتشارات اسلامى، 1361ش. 42. من لا یحضره الفقیه، تعلیق: سیدحسن موسوی خرسان، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1390ق. 43. صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد، تصحیح: محمد کوچهباغى، قم، 1404ق. 44. طباطبایى، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، منشورات جماعة المدرسین، بى‌تا. 45. طبرانى، سلیمان، المعجم الصغیر، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1403ق. 46. طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان لعلوم القرآن، تحقیق: محلاتى و طباطبایى، دارالمعرفة، بیروت، 1406ق. 47. اعلام الوری بأعلام الهدی، قم، بی‌نا، 1402ق. 48. طبرى، احمد، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، تحقیق: اکرم البوشى، قاهره، مکتبة التابعین، 1415ق. 49. طوسى، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، تصحیح: میرداماد استرآبادى، قم، بی‌نا، بى‌تا. 50. کتاب الغیبة، تحقیق: عبادالله الطهرانى، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیة، بی‌تا. 51. عیاشى، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی (کتاب التفسیر)، تصحیح: هاشم رسولى محلاتى، تهران، المکتبة الاسلامیة، بى‌تا. 52. فراهیدى، خلیل، ترتیب کتاب العین، تحقیق: مهدى المخزومى و ابراهیم السامرائى، قم، انتشارات اسوه، 1414ق. 53. فیض الاسلام، صحیفه سجادیه، بی‌جا، بی‌نا، 1375ق. 54. فیض کاشانى، محمد محسن، الصافی فی تفسیر القرآن، تصحیح: الشیخ حسین الأعلمى، بیروت، دارالمرتضى، بى‌تا. 55. فیومى، احمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، مؤسسة دارالهجرة، چاپ دوم، 1414ق. 56. قرطبى، محمد، الجامع لأحکام القرآن، القاهرة، دارالکتاب العربى، 1387ق. 57. قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. 58. قمى، على بن ابراهیم، تفسیر [المنسوب الى] القمی، تصحیح: السید طیب الموسوى، قم، 1404ق. 59. قندوزى حنفى، سلیمان، ینابیع المودة، تحقیق: سیدعلى جمال أشرف الحسینى، بی‌جا، مطبعة أسوة، بی‌تا. 60. کلینى، محمد، الکافی، تصحیح: علىاکبر الغفارى، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1388ق. 61. کنجی شافعی، محمد، البیان فی اخبار صاحب الزمان، تحقیق: محمدکاظم محمودی، قم، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة، 1431ق. 62. مجلسى، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، تهران، المکتبة الاسلامیة، 1397ق. 63. مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ دوم، 1363ق. 64. محمدى (نجّارزادگان)، فتح‌الله، سلامة القرآن عن التحریف، تهران، نشر مشعر، 1382ش. 65. مزّى، یوسف، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، تحقیق: بشّار عواد معروف، 1413ق. 66. مفید، محمد بن محمد، الافصاح فی الامامة، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، 1413ق. 67. الارشاد، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، 1413ق. 68. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ سی و ششم، 1386ش. 69. نسائى، احمد، خصائص امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب، تحقیق: محمدکاظم محمودى، قم، بی‌نا، 1419ق. 70. نعمانى، محمد، کتاب الغیبة، تحقیق: على اکبر الغفارى، تهران، مکتبة الصدوق، بی‌تا. 71. هیتمى، ابن‌حجر، الصواعق المحرقة فی الرد علی اهل البدع و الزندقة، تخریج و تعلیق: عبدالوهاب عبداللطیف، قاهره، مکتبة القاهرة، بى‌تا. 72. حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق: محمدباقر محمودی، قم، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة، 1411ق. 73. واحدی نیشابوری، علی بن احمد، الوسیط فی تفسیر القرآن المجید، تحقیق: علی محمد معوض، عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1415ق. 74. اسباب نزول القرآن الکریم، تحقیق: کمال بسیونی زغلول، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1411ق. دکتر فتح الله نجارزادگان منبع: فصل‌نامه مشرق موعود شماره12 پایان متن/
93/04/13 - 00:55
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 42]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها