تور لحظه آخری
امروز : جمعه ، 18 آبان 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):صدقه بجا، نيكوكارى، نيكى به پدر و مادر و صله رحم، بدبختى را به خوش بختى تبديل و...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

لوله بازکنی تهران

آراد برندینگ

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

قیمت پنجره دوجداره

بازسازی ساختمان

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

قیمت سرور dl380 g10

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

اوزمپیک چیست

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل

بی متال زیمنس

ساختمان پزشکان

ویزای چک

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1827316838




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

نقش مشترک امامان چیست؟/ ولایت‌ نزد شیعیان‌ چه معنایی دارد؟


واضح آرشیو وب فارسی:مهر: دو گفتار از امام موسی صدر و شهید صدر؛
نقش مشترک امامان چیست؟/ ولایت‌ نزد شیعیان‌ چه معنایی دارد؟

امام موسی صدر


شناسهٔ خبر: 3728716 - دوشنبه ۱۱ مرداد ۱۳۹۵ - ۱۱:۱۶
دین و اندیشه > آیین ها و تشکل های مذهبی

.jwplayer{ display: inline-block; } مسئله ولایت‌ تلاشی برای‌ بنیان‌ نهادن‌ حکومت‌ صالح‌ میان مسلمانان‌ است. این‌ مسئله از مهم‌ترین‌ واجباتِ‌ اسلام‌ و از بالاترین‌ وظایف‌ هر مسلمان‌ به‌ شمار می‌رود. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی موسسه امام موسی صدر، دو گفتار از امام موسی صدر و شهید آیت الله سید محمد باقر صدر درباره امامت را مرور می‌کنیم؛ امام موسی صدر در پنجمین‌ همایش‌ مجمع‌ پژوهش‌های‌ اسلامی‌ که‌ در قاهره‌ برگزار شد، به سوالات خبرنگار روزنامه روزالیوسف‌ درباره تشیع و عقاید شیعه امامیه پاسخ داده است. او در بخشی از این مصاحبه نظر شیعیان درباره امامت و اختلاف یا نزدیکی آن با فرق دیگر اسلامی را تبیین می‌کند که در ادامه می‌خوانید. «‌امامت‌ نزد شیعیان‌ مفهومِ‌ عقیدتیِ‌ روشنی‌ دارد که ولایت است. ولایت‌ نزد شیعیان‌ به‌ معنای‌ حکومت‌ حقی‌ است‌ که‌ امور کشور و مردم‌ را اداره‌ می‌کند. این‌ کلمه‌ برگرفته‌ از این‌ فرمایش‌ خداوند متعال‌ است: «النَّبِیُّ أَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ.»  امامت‌ معنای‌ فقهی‌ نیز دارد که‌ در مبحث‌ فقه‌ شیعه‌ درمورد آن‌ سخن‌ خواهیم‌ گفت. همان‌طور که‌ گفتیم، امامت‌ یکی‌ از اصول‌ مذهب‌ شیعیان‌ به‌ شمار می‌آید. هنگامی‌ که‌ خداوند در قرآن‌ می‌فرماید: «النَّبِیُّ أَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ،» شیعه چنین برداشت می‌کند که رسول اکرم (ص) دو مقام الهی دارد.  مقامِ‌ اول مقام رسالت‌ است. به‌ این‌ معنا که‌ خداوند او را مأ‌مور کرده‌ است‌ تا احکام‌ الهی‌ را به‌ همه‌ مردم‌ ابلاغ‌ کند. پیامبر این‌ وظیفه‌ را به‌ بهترین‌ وجه با امانت‌ و دقت و به‌ دور از هرگونه‌ سستی‌ و کاستی در ۲۳ سال‌ پیاپی ادا کرد.  مقام‌ دوم مقام ولایت‌ است. به‌ این‌ معنا که‌ خدا پیامبر را مأ‌مور کرد تا قانون‌ خداوند را اجرا کند و جامعه‌ای‌ اسلامی‌ برپا کند که‌ در آن‌ روابط‌ بین‌ مردم‌ با یکدیگر و نیز رابطه‌ آنان را با حاکم‌ و با خداوند تنظیم کند و این‌ وظیفه‌ الهی‌ بر اساس‌ اصل‌ ولایت‌ محول شده است.  از همین رو، خداوند مقام‌ حکومت‌ بر مردم‌ و قضاوت‌ در امورشان‌ را به رسول خدا (ص) داد. خداوند اطاعت‌ از پیامبر را در اموری‌ که‌ برای‌ جامعه‌ اسلامی‌ ضروری‌ می‌داند و، همچنین، در احکام‌ کلی‌ اسلام‌ که‌ اجرای‌ آن‌ها اطاعت‌ از خداوند به‌ شمار می‌آید، بر مردم واجب کرده است. 

وقتی‌ که‌ مردم‌ از تعالیم‌ و دستورات‌ رسول‌(ص) که‌ به‌ موجب‌ اصل‌ ولایت‌ صادر می‌شود، اطاعت‌ می‌کنند، از پیامبر اطاعت‌ می‌کنند. اطاعت‌ از پیامبر را هم‌ خداوند واجب‌ کرده‌ است‌ و اطاعت‌ از رسول‌ (ص) همان‌ اطاعت‌ از خداوندـ جلّ‌جلاله ـ است.  تاریخ‌ بیانگر این‌ است‌ که‌ حضرت‌ رسول(ص) ‌ این‌ حق‌ ولایت‌ را اعمال‌ کرد و زمام‌ امور را در شهر مدینه‌ به‌ دست‌ گرفت‌ و برای‌ سازمان‌دهی‌ و تشکیل‌ جامعه‌ کامل‌ اسلامی‌ در چارچوب‌ شریعت‌ قوانینی کلی وضع کرد. در این‌ زمینه‌ احکام‌ و دستورات‌ بسیاری درباره زندگی‌ فردی‌ انسان‌ و نیز فعالیت‌های‌ او در ابعاد اجتماعی و سیاسی و اقتصادی‌ و دفاعی‌ وضع کرد.  هرکس‌ سیره‌ پیامبر را در آن‌ دوره‌ درخشان‌ از اسلام‌ بررسی‌ کند، به‌ جزئیات‌ ظریف‌ و جالبی‌ از توجه‌ حضرت‌ رسول (ص) ‌به‌ حمایت‌ از جامعه‌ اسلامی‌ در مقابل‌ دشمنان‌ خارجی‌ و منافقان‌ و فرصت‌طلبان‌ داخلی‌ دست‌ می‌یابد. همچنین‌، درمی‌یابد که‌ اسلام‌ چگونه‌ با وضع‌ قوانین‌ و نظام‌های‌ اجتماعی‌ از ایجاد شکاف‌ و دودستگی‌ در جامعه‌ جلوگیری‌ می‌کند و در برابر عقب‌ماندگی‌ و لاابالی‌گری و رکود و سستی‌ در تولید می‌ایستد. زمانی‌ که‌ پیامبر امتش‌ را ترک‌ کرد و به‌ ملکوت‌ اعلی‌ پیوست، پس‌ از ده‌ سال‌ و چند ماه‌ که‌ ولایت‌ امور مسلمانان‌ را برعهده‌ داشت، امر ولایت‌ برای‌ تکمیلِ‌ جامعه‌ جدید، به‌ موضوع‌ بحث‌ و اختلاف‌ میان مسلمانان‌ تبدیل‌ شد. هم اکنون، آشکارا و بدون‌ تعصب این‌ مسئله‌ را بررسی‌ کنیم.  ولایت‌ پس‌ از پیامبر(ص)  در حقیقت، عقیده‌ شیعه‌ در این‌ مسئله از این اندیشۀ‌ اصلی‌ سرچشمه‌ می‌گیرد که‌ باید حتماً دربارۀ‌ شخصی‌ که‌ عهده‌دار امور جامعه‌ می‌شود، روایت‌ صریحی‌ از پیامبر(ص) و دستوری‌ از سوی‌ خداوند تبارک‌ و تعالی‌ وجود داشته‌ باشد، تا همان‌ «النَّبِیُّ أَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ» باشد، زیرا جامعه‌ اسلامی‌ تفاوت‌ اساسی‌ با جامعه‌ جاهلی‌ دارد و، در حقیقت‌، اسلام‌ انقلابی‌ بود که‌ جامعه‌ جاهلی‌ را از بُن‌ دگرگون‌ کرد. نظام‌ جدید برای‌ اینکه‌ در جان‌ و روح‌ مردم‌ رسوخ‌ کند، به‌ کسی‌ نیاز داشت‌ که‌ بتواند به‌ آن‌ نظام‌ اهتمام‌ ورزد و این‌ همان‌ مقامِ‌ ولایت‌ است‌ که در مرحلۀ تشکیل‌ جوامع اهمیت و دقت ویژه‌ای پیدا می‌کند. بنابراین، انتخاب‌ و گزینش‌ چنین‌ شخصی‌ در آن‌ دوران‌ به‌ علت‌ حساسیت‌ فراوان‌ آن‌ نقش‌ و احتیاط و توجه خاص به آن‌ مرحله‌ نوپای جامعه‌ جدیدِ دینی‌ باید از طرف خداوند تعالی صورت بپذیرد. این‌ گزینش‌ عملاً‌ صورت گرفت، که‌ داستانی‌ ژرف‌ دارد.  هنگامی‌ که‌ رسول‌ اکرم (‌ص)، به‌ همراه‌ مسلمانان در راه‌ بازگشت‌ از حجه‌الوداع به دو راهی غدیر رسیدند، کاروان‌ها را نگه ‌داشت‌ و سپس‌ خطاب‌ به‌ آنان فرمود: «آیا من به‌ شما از خودتان‌ سزاوارتر نیستم؟» گفتند: «آری.» فرمود: «هر کس‌ که‌ من‌ مولای‌ اویم‌ این‌ علی‌ مولای‌ اوست.» سپس‌، از مردم‌ خواست‌ که‌ با او در مقام‌ امیرالمؤمنین‌ بیعت‌ کنند.  مسئله ولایت‌ تلاشی برای‌ بنیان‌ نهادن‌ حکومت‌ صالح‌ میان مسلمانان‌ است. این‌ مسئله از مهم‌ترین‌ واجباتِ‌ اسلام‌ و از بالاترین‌ وظایف‌ هر مسلمان‌ به‌ شمار می‌رود. بدین‌معنا که‌ برگزیدن‌ شخصی‌ که‌ عهده‌دار امور مسلمانان‌ می‌شود، امر مهم‌ دینی‌ است. شیوه‌های‌ جستجو و انتخابِ‌ زمامدار در زمان‌ کنونی، به‌ علت اختلاف‌ اوضاع زمانی، با شیوه‌هایی‌ که‌ در اوایل‌ دوران‌ خلفای‌ راشدین‌ و پس‌ از رحلت‌ حضرت‌ رسول (ص) ‌ وجود داشته‌ است، تفاوت‌ دارد. از سوی‌ دیگر، آنچه در تاریخ‌ اتفاق افتاد استقرار خلافت بر اساس‌ ترتیب‌ مشهور و ظاهریِ‌ خلفای‌ راشدین بود و ‌علی‌بن‌ابی‌طالب‌ (ع) آخرین‌ نفر از چهار خلیفه‌.  اما بحث‌ و گفت‌وگو درباره‌ درستی‌ آنچه‌ اتفاق‌ افتاده‌ دیگر سودی‌ ندارد. بنابراین، باید توان ‌و توجه‌ خود را به‌ زمان‌ حال‌ معطوف‌ کنیم. اکنون‌ بحث‌ از ولایت، از این ‌رو که‌ باید برای‌ برپایی‌ حکومت‌ صالح‌ تلاش‌ کرد، اولین‌ واجب‌ مسلمانان‌ است، چراکه‌ حکومت‌ صالح‌ مهم‌ترین‌ عامل‌ برای‌ برپاییِ‌ جامعه‌ صالح‌ است‌ و جامعه‌ صالح، پیش‌ از هر چیز، خاک‌ حاصلخیزی‌ است‌ که‌ انسان‌های‌ صالح‌ پرورش‌ می‌دهد.  در حقیقت، پس‌ از بررسی‌ دیدگاه‌ شیعه‌ درباره‌ عدل‌ و امامت، به‌ نظر می‌رسد که‌ بین‌ شیعه‌ و دیگر فرقه‌های‌ مسلمان، اختلاف‌ اساسی‌ وجود ندارد که‌ مانع‌ تفاهم‌ و گفت‌وگو شود. عدل‌ و ولایت‌ به اعتقادات‌ بیشتر مسلمانان‌ نزدیک‌ است.»  نقش مشترک امامان چیست؟ شهید آیت الله سید محمد باقر صدر در کتاب «امامان اهل بیت(ع)، مرزبانان حریم اسلام» به بررسی نقش مشترک امامان می‌پردازد. بخشی از سخنان وی را در ادامه می‌خوانید؛ «در بررسی نقش امامان به عنوان یک کل وقتی می‌کوشیم نقش مشترک در تاریخ دراز مدت ایشان را مشخص کنیم، آن نقش پیشوایی در رهبری تجربه اسلامی در نظر نداریم، زیرا ما همگی می‌دانیم رویدادهای اسفباری که پس از درگذشت پیامبر اعظم(ص) رخ داد، امامان را از نقش پیشوایانه ایشان در رهبری تجربه اسلامی برکنار داشت و زمام رسالت و مسئولیت اجرای آن را به دیگرانی سپرد که برنامه رسالت را به بیراهه بردند و این کژروی با گذشت زمان شدت یافت. بنابراین منظور ما از نقش مشترک امامان این است: موضع عام امامان در کوران رویدادها و مشکلاتی که رسالت را پس از کژروی تجربه اسلامی و برکنار ماندن ایشان از مرکز رهبری درمیان گرفت. دراین جا به پنداری رایج نزد بسیاری از مردم برمی‌خوریم که عادت دارند از امامان به عنوان اشخاصی صرفا مظلوم یاد کنند که از مرکز رهبری کنار زده شده‌اند و امت هم این برکنار شدن را پذیرا شد و بدین سبب ایشان گونه گونه فشار و محرومیت را به خود دیدند.

این مردم معتقدند نقش امامان در زندگیشان به سبب کنار زده شدن از عرصه حکومت، بیشتر نقشی سلبی بوده و حالِ ایشان حال مالکی بوده که ملکش را غصب کرده‌اند و دیگر امیدی به پس گرفتن آن ندارند. این تفکر –افزون بر نادرستی نظری- از سویه عملی نیز نادرست است، چرا که این تفکر سبب می‌شود کناره‌گیری، انزوا و موضع سلبی را در برابر مشکلات امت و عرصه‌های رهبری بپسندد از این رو من معتقدم از ضرورت‌های اسلامی کنونی ما این است که نادرستی این تفکر را ثابت کنیم و زندگی امامان را بر پایه دیدگاهی کل گرا بررسی کنیم تا نشان دهیم ایشان در طول یک خط در راستای خود عملکردی ایجابی داشته اند و روشن سازیم که ایشان در پاسداری از رسالت و عقیده خود نقش فعالانه و مشترکی را ایفا کرده‌اند. امامان علی رغم برکنار شدن از عرصه حکومت همواره مسئولیت خود را در حفاظت از رسالت و تجربه اسلامی عهده‌دار بودند و بر خود می‌دیدند که رسالت و تجربه اسلامی را در برابر فروغلطیدن به پرتگاه کژروی و گسستن کامل از اصول و ارزش‌ها استوار دارند.  هرگاه کژروی شدت می‌یافت و چیزی تا خط سقوط به پرتگاه نمی‌ماند، امامان تدبیر لازم را برای جلوگیری از این رویداد می‌اندیشیدند. نیز هرگاه تجربه یا عقیده اسلامی به دشواری یا مشکلی درمی‌افتاد که رهبران کجرو به حکم ناشایستگان از درمان آن ناتوان می‌شدند، امامان به ارائه راه‌حلی برای پیشگیری از درافتادن امت به خطرهای تهدیدگر می‌شتافتند. جان کلام اینکه امامان از معیار عقیدتی و رسالتی در جامعه اسلامی محافظت می‌کرده‌اند و مراقب بوده‌اند تا جامعه در ورطه خطر نابودگر فرونیافتد. این نکته نشان از آن دارد که ایشان همگی با نقشی ایجابی و فعال در راستای حمایت از عقیده و روشنگری مصالح رسالت و امت فعالیت می کرده‌اند.»









این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 111]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


دین و اندیشه
پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن