محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827625273
تحول به معنای گسترش افقی علوم، ارزشمند نیست
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: آیت الله رشاد در کارگاه نظریه پیوندی در باب علم دینی:
تحول به معنای گسترش افقی علوم، ارزشمند نیست
شناسهٔ خبر: 3043957 - یکشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۲:۰۲
دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها
آیت الله رشاد در نقد و بررسی نظریه پیوندی در باب علم دینی گفت: وجود چند فرضیه و چند راه دریک مسئله علمی نمی تواند ذاتا حسن و ارزش باشد، اما اگر تحول طولی و عمودی باشد، می تواند ارزشمند باشد. به گزارش خبرگزاری مهر، آیت الله علی اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در کارگاه نیم روزه «نظریه پیوندی در باب علم دینی» که در تالار معرفت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در شهر مقدس قم برگزار شد، با تجلیل از برگزاری چنین نشستهایی، هدف از برگزاری آنرا پخته شدن تحقیقات و نظریات صاحبنظران دانست. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه دعوایی بین ما و گفتمانها و جریانهای مقابل در قلمرو علم وجود دارد، که باید به نکات آن باید توجه کنیم، اظهارداشت: فیلسوفان علم عموما می خواهند بر این نکته تاکید کنند که علمی و تجربه ای داریم و وجود دارد و ما باید این را تحلیل کنیم و قواعد حاکم بر علم محقق موجود را کشف کرده و بعد همانها را احیانا به کار برده و مسیر را ادامه دهیم. وی با انتساب این نگاه به رویکرد فیلسوفان علم معاصر، ادامه داد: فیلسوفان ما بر این عقیده اند که این علمی که موجود و محقق است، بر همین اساس است که فیلسوفان علم می گویند، اما امید و اطمینان داریم که ما علم صائب و احتمالا تماما صائب نیز بتوانیم تولید کنیم و علم موجود راهی که رفته است را به نسبیت و تکثر منتهی شده است و شاید بتوانیم این را چاره کنیم. موسس و رئیس حوزه علمیه امام رضا(ع) این ادعا را منتسب به متفکران دینی دانست و گفت: ایشان بر این عقیده اند که از کجا معلوم که ما نتوانیم علم صائب تولید کنیم و علم مطلوب چیست؟ و ما در مقام تولید علم مطلوب هستیم. وی بر این باور است که اشکال اصلی در تلقی معاصرین، که فیلسوفان ما نیز آن را نمی پذیرند، این است که می گویند بر چه اساسی شما می گویید که الا و لا بد، باید نسبی و تکثرگرا باشد و لزوما باید خطاپذیر باشد و چرا اصلا علم را به این معنا می گیرد و چرا اصولا به این معنا توجه می کنیم؟ چرا علم را فقط به چنین پدیده ای اطلاق می کنیم؟ تا در نتیجه در بمانیم که بگوییم اصلا علم فقط چیزی است که سرشت نسبی دارد. رئیس شورای حوزه های علمیه استان تهران، با تبیین این نزاع که به گفته وی بین فلاسفه ما و فلاسفه دیگر و اصحاب فلسفه علم در مکاتب غربی وجود دارد، ادامه داد: جناب آقای قائمی نیا، در واقع دارند در همان زمین بازی که رایج است در فلسفه علم، حرکت می کنند و می فرمایند که علم یعنی همین علم موجود و نهایتا که ما هم تولید کنیم از همین قسم خواهد شد و پس بنابراین باید با همان قواعد و قرائن و حالات و خصائصی که علم موجود دارد، باید کشف کرده و به خدمت بگیریم. وی در ادامه سخنانش، با نقد این مطلب که سرشت علم کثرت گرا و نسبیت طلب است، چنین سوال هایی را مطرح کرد که ما در فضای بحث های خودمان این را تا کجا باید بپذیریم؟ یعنی اگر سرشت علم که سیالیت است، تا کجا اجتناب ناپذیر است و تا چه مایه این را باید زیر بار آن برویم؟ آیا در یک در دستگاه ذهنی و فضای معرفتی و در چارچوب علم دینی، متدینین و صاحب نظران دینی، که علم تولید می کنند، تا کجا باید این مطلب را بپذیرند؟ نویسنده کتاب «الاهیات فلسفی» در پاسخ به این گونه پرسشها، اظهار داشت: قابل انکار نیست که نظریه های متفاوتی در این زمینه وجود دارد که شاید باطنا یکسان باشند و یا همگی خطا بوده و یا برخی درست و برخی خطا باشند. اما این تفاوتها و تهافتها آیا در حدیست که در بستر دین واحد، دو دستگاه معرفت علمی پدید بیاورد که هیچ با هم نستبی نداشته باشند؟ وی بر این باور بود که ما ابتدا باید در دیدگاه خودمان این مسئله را حل کنیم که ما به دنبال تولید علم دینی بر اساس آنچه اسلام می گوید، هستیم. وی در همین باره افزود: چون در غیر این صورت، هر کس که علمی تولید کرد و مدعای هر دینی نیز به آن افزود، باید بپذیریم که انواع علم های دینی خواهیم داشت و حق داده ایم که بودیزم ها بر اساس بودیزم هم که دین هم نیست، علمی داشته باشند و آن علم مقدس هم باشد، و علم ما هم دینی باشد و این دیگر با سکولاریزم تفاوتی نخواهد داشت. نویسنده کتاب «حریت و مدارات» با اعتقاد بر اینکه بنابراین باید در فضای اسلامی این سوال را طرح کرد، اینگونه سوال را تنظیم کرد: اگر دانشمندان مسلمان معتقد و مطلع از اسلام و صاحبنظر در آن، بخواهند علمی تولید کنند، آیا اختلاف آراء و نظریات آنها در حد اختلاف در حد دو دستگاه و نظام مختلف است که اختلاف آنها فروناکاستنی است، یا اینکه بین این نظریات و علم ها و دستگاه های معرفتی در قلمرو علم، به تعبیر رایج حداقل یک شباهت خانوادگی ای وجود دارد و لا اقل در مقام بررسی، در می یابیم که در مجموع کنار هم در اصول و مبانی همانندند؟ نویسنده کتاب «دموکراسی قدسی» در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به اینکه سخنان ما در وقتهای عادی هم، ممکن است نشانه ای از اعتقادات ما نیز داشته باشد، این پرسش را مطرح کرد که یک مسلمان وقتی با تولید یک علم مواجه است، آیا تاثیر علم او از دین و عقیده او در این حد است که خود به خود و قهرا و ناخواسته تاثیر می گذارد؟ و یا اینکه فراتر از این حد است و ما علم دینی را به این مسئله فرومی کاهیم که عالم دین دار است و می تواند صرفا در هنگامه تولید علم، از منابع دینی نیز به طور آگاهانه استفاده کرده و علم دینی تولید کند؟ و اگر احیانا تاثیر و تاثر اینگونه باشد، قابلیت مدیریت کردن دارد و کاملا می تواند آگاهانه و ارادی باشد. وی با فرض گرفتن اینکه خطا در معرفت به خاطر تهافت علمی که یک مسلمان تولید می کند، با دین، میسر هست و می تواند به صورت قضیه موجبه جزییه اتفاق بیفتد، این پرسش ها را مطرح کرد که آیا معرفت تولید شده نیز قابلیت راستی آزمایی هم دارد؟ و اگر این قابلیت را داشته باشد، قابلیت تدارک خطا را هم دارد؟ یعنی ما علم تولید شده را بسنجیم و بفهمیم که چه مقدار خطا کرده ایم و چه مقدار مصاب بوده است و اگر می توانیم، ابزارهای سنجش چه هستند؟ علمی هستند یا وحیانی و دینی؟ و اینکه آیا تدارک خطا میسر است و ما می توانیم متوجه خطای خود و جبران آن بشویم؟ نویسنده کتاب «دین پژوهی معاصر» در ادامه سخنانش، با نقد این سخن که اگر بتوانیم نسبیت و تکثر را از علم جدا سازیم، دیگر تحول در علم به چه معنا خواهد بود؟ چرا که ما علم به واقع یافته ایم و دیگر پیش رفتن و تحول به چه معنایی می تواند باشد؟ اظهار داشت: اگر ما تحول را صرفا تحول عرضی و افقی قلمداد کنیم که حتما باید از این فرضیه به آن فرضیه در عرض هم جابجا بشویم، اگر ما نسبیت و تکثر را راه ندهیم و یا بتوانیم چاره کنیم، طبیعتا دیگر تحول معنایی نخواهد داشت. نویسنده کتاب «علم النفس» در همین باره افزود: اما اگر تحول را ما به اشکال دیگری هم داشته باشیم که آیت الله جوادی در معرفت شناسی دینی، هم بیان فرموده اند، مانند تحول طولی و عموی، تحول به نحو چشمگیر قابل تصور است. وی با تاکید بر ارزش دار نبودن تحول عرضی و افقی در علم، ادامه داد: وجود چند فرضیه و چند راه در یک مسئله علمی، نمی تواند ذاتا حسن و ارزش باشد، اما اگر تحول طولی و عمودی باشد، می تواند ارزشمند باشد؛ چرا که تحول عرضی و افقی بسا و غالبا ناشی از جهل آمیز بودن علم و جهل عالم است و این بدیهی است که چند فرضیه نمی تواند همزمان درست باشد و احتمال اینکه بیشتر آن ها و حتی گاهی همه آن ها باطل باشد، بیشتر است تا اینکه بگوییم چند فرضیه هم ارز همه صحیح باشند. نویسنده کتاب «مباحثه با جان هیک» در نهایت در پایان سخنانش، با تجلیل از تحول عمودی و طولی که نشان از عمیق تر شدن در مباحث علمی دارد، اظهار داشت: در این حوزه، تکثر، می تواند ارزشمند باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها