محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکتهای مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه میتوانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدلهای [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803570633
انتقال خشونت ساختاری از غرب به جهان اسلام
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: یادداشت؛
انتقال خشونت ساختاری از غرب به جهان اسلام
شناسهٔ خبر: 2998248 - یکشنبه ۲۲ آذر ۱۳۹۴ - ۱۰:۴۲
دین و اندیشه > سایر
با گسترش حوزه عمل افراط گرایان که نماد تروریسم نوین در جهان معاصر بهشمار میرود، این پرسش مطرح میشود که نظام سلطه غرب چگونه در بازتولید افراطگرایی در جهان اسلام نقش ایفا کرده است. به گزارش خبرنگار مهر، ریشههای شکلگیری و گسترش افراطگرایی در سپهر عمومی و جغرافیای جهان اسلام از جمله پدیدههای پراهمیت سیاسی در عرصه بینالملل است؛ بهویژه با گسترش حوزه عمل آنان که نماد تروریسم نوین در جهان معاصر بهشمار میرود، این پرسش مطرح میشود که نظام سلطه غرب چگونه در بازتولید افراطگرایی در جهان اسلام نقش ایفا کرده است. یادداشت پیش رو که درپایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری، به قلم عبدالله مرادی، دانشجوی دکتری روابط بین الملل، منتشر شده است، به این موضوع می پردازد؛ وجوه خشونتطلبی نظام سلطه غربی نظام سلطه غرب همواره در برخورد با کشورهای جهان اسلام از نوعی منطق مبتنی بر انگارههای تاریخی صلیبی و همچنین منطق حسابگرانه استعماری پیروی کرده است. بر همین اساس، عنصر قدرتمحوری و خشونتطلبی وجه بارز تعامل غرب با جهان اسلام، بهویژه از آغاز دوران استعمار بوده که در مقاطع بعدی بهویژه در قرن بیستم نیز تداوم پیدا کرده است. وجوه خشونت نظام سلطه در مقطع فوق را میتوان با تحولاتی نظیر تقسیم منطقه به مرزهای ساختگی در قرارداد سایکس-پیکو، گسترش جنگ سرد در غرب آسیا، حمایت از حکومتهای مرتجع عربی و سرکوب جوامع و حمایت از تأسیس و اشغالگری رژیم صهیونیستی در منطقه مشاهده کرد. در واقع ریشه بحرانهای منطقه غرب آسیا را بایستی در همین امر جستوجو کرد که نظام سلطه، نظم ساختگی و استعماری مدنظر خود را در منطقه حاکم کرد. غرب برای اینکه هژمونی گفتمانی خود را پس از جنگ سرد و فروپاشی شوروی حفظ کند، به یک غیر نیاز داشت که همانا «اسلام» بود و اسلامهراسی به ابزاری مهم در تثبیت و تقویت هویت غربی بدل شد. اما آنچه در این میان اهمیت دارد آن است که خشونتطلبی غرب به شکل مستقیم در جهان اسلام منجر به بروز جریانات افراطی شده است. با گذر از دوران دوقطبی در نظام بینالملل، اشغالگری مستقیم در قالب ایده نظم نوین جهانی و طرحهایی چون خاورمیانه بزرگ و همچنین گسترش خشونت نمادین در قالب ایدههای اسلامهراسی در دستورکار آمریکا قرار گرفت. غرب برای اینکه هژمونی گفتمانی خود را پس از جنگ سرد و فروپاشی شوروی حفظ کند، به یک غیر نیاز داشت که همانا «اسلام» بود۱ و اسلامهراسی به ابزاری مهم در تثبیت و تقویت هویت غربی بدل شد. اما آنچه در این میان اهمیت دارد آن است که خشونتطلبی غرب به شکل مستقیم در جهان اسلام منجر به بروز جریانات افراطی شده است. البته سابقهی نگرش سلفیگری و برداشت ارتجاعی از دین، به جریانات حدیثگرا در تاریخ اسلام بازمیگردد، اما بیتردید علتی را که باعث شد در دوران مدرن، این افکار پوسیده ابتدا در قبایل بدوی عربستان منجر به بروز وهابیت شود و سپس در سطح جهان اسلام گسترش یابد، باید بیرون از اسلام جستوجو کرد؛ همچنانکه فرقهی وهابیت چیزی بیش از اندیشههای خوارج در صدر اسلام نبود، اما بهرهگیری انگلستان از این اندیشه، به جنگافروزی در جهان اسلام انجامید.
آمریکا، طالبان و القاعده اما در دهههای اخیر اشغال نظامی افغانستان توسط شوروی در سال ۱۹۸۰ و رقابت آمریکا با این کشور، نقطهی عطف دیگری برای گسترش افراطگرایی در جهان اسلام بود. استراتژیستهای غربی نسبت به غلیان هویت سلفی در جهان اسلام آگاهی داشتند و تلاش بسیاری نمودند تا این ظرفیت را در جهت منافع راهبردی خود سوق دهند. لذا با آغاز تجاوز شوروی به افغانستان، آمریکا عزم خود را جزم نمود تا این کشور را به یک ویتنام دیگر، اما اینبار برای شوروی بدل نماید. به همین دلیل، آمریکا سیاست خود را بر حمایت قاطع از مجاهدین عرب-افغان قرار داد و آنان را «مبارزان آزادی» نامید. به این ترتیب، آمریکا علاوهبر مبارزه با شوروی، میتوانست مانع از نفوذ انقلاب ایران در میان سایر کشورهای اسلامی شود و به تولید جریان آنتیتز انقلاب اسلامی در آینده بینجامد.۲ در واقع آنچه هویت و فکر سلفی را بدل به هستههای تشکیلاتی مبارز نمود، بیتردید تلاقی منافع غرب با این افراطگرایان بود. به همین دلیل هم پس از پایان جنگ، طالبان بهکمک پاکستان و آمریکا و تأمین مالی عربستان سعودی، به یک قدرت مؤثر نظامی تبدیل شد و توانست قدرت را در افغانستان قبضه کند. عملاً ارتباط سری ایالاتمتحدهی آمریکا و طالبان، باعث شد تا بسیاری سیا و وزارت امور خارجه آمریکا را پدرخوانده طالبان قلمداد کنند.۳ دشمن دستساز از طرف دیگر، بنلادن در واکنش به تهاجم آمریکا به سرزمینهای اسلامی در جنگ خلیج فارس، اندیشه ایجاد یک جبههی جهاد جهانی را دنبال کرد که منجر به تأسیس جبهه بینالمللی جهاد علیه یهودیان و صلیبیان (مشهور به القاعده) شد. نهایتاً تمرکز بر دشمن آمریکایی باعث شد تا القاعده حملات تروریستی را علیه منافع ایالاتمتحده اجرایی کند. در این میان، حمله به برجهای دوقلوی تجارت جهانی در آمریکا که بزرگترین عملیات تروریستی در ابتدای قرن بیستویکم بود، موجب شد غرب از این فضا استفاده کند و تمام اسلام را بهصورت تروریستی، جهادی و رادیکال و بنیادگرا نشان دهد و یک اینهمانی میان تهدیدات کمونیسم در نیمهی قرن بیستم و اسلامگرایی در ابتدای قرن بیستویکم به وجود آورد.۴ لذا حمله به افغانستان و عراق در دستورکار آمریکا قرار گرفت، اما حمله به افغانستان با پراکنده ساختن گروههای جهادی به وخیمتر شدن تهدیدات انتحاری انجامید که نتیجهی آن تصمیم جهت حمله به عراق بود. اشغال عراق نیز سبب تمرکز افراطگرایان در عراق و تبدیل شدن عملیات انتحاری بهعنوان شیوهی غالب جهاد گردید.۵ در واقع خشونت عریان آمریکا منجر به گسترش افراطگرایی و شبکه بینالمللی القاعده گردید. متقابلاً نیز غرب از القاعده بهعنوان یک تهدید استفاده میکرد و استراتژی خشونتآمیز خود را تداوم میبخشید.
اسلامگرایی افراطی داعش اساساً محصول مدرنیته و جهانی شدن است که البته در صحنه میدانی نیز بهجهت همراستایی با منافع راهبردی غرب، نظام سلطه از آن حمایت میکند. خشونت نمادین غرب و برآمدن داعش داعش در عین اینکه در تداوم القاعده و دگردیسی در آن به وجود آمد، بهنحو فزایندهای از میان مسلمانان اروپایی یارگیری کرد. در واقع داعش از اینجا به وجود آمد که القاعده عراق برخلاف القاعده مرکزی، شیعیان را هدف حملات خود قرار داد و تلاش کرد خلافت اسلامی برپا کند. پس از آن نیز با آغاز بحران سوریه، غرب بار دیگر مانند دههی ۱۹۸۰ تلاش کرد از ظرفیت بهاصطلاح جهادگران سلفی، اینبار علیه نظام سوریه، تضعیف جبهه مقاومت و ایجاد مانع در برابر انقلاب اسلامی ایران استفاده نماید. به همین دلیل، دولت اسلامی عراق به رهبری ابوبکر البغدادی، تلاش کرد حوزهی اقتدار خود را به سوریه نیز گسترش دهد و بر همین اساس، خود را دولت اسلامی در سرزمین عراق و شام یا همان داعش نامید. یکی از مهمترین ویژگیهای داعش، حضور چشمگیر جوانان اروپایی در این گروه است. این ویژگی البته پدیده جدیدی است که کاملاً در ارتباط با بُعد نمادین خشونت ساختاری غرب بروز کرده است. به بیان دیگر، ظهور وهابیت، القاعده و طالبان با خشونتطلبی فیزیکی و منافع راهبردی آنان در جهان اسلام مرتبط است، ولی در خصوص داعش باید گفت در عین اینکه این گروه محصول خشونت فیزیکی غرب بهشمار میرود، حضور جوانان اروپایی در آن نشاندهندهی تأثیرات فرهنگیتر سلطهی غرب است. این وضعیت بهشکل مستقیم نتیجهی سیاست تحمیل و تحقیر فرهنگی غرب است که با مختل کردن هویتسازی بومی، یک بحران فراگیر هویت و معنا در جوامع مختلف جهان پدید میآورد و بستر بسیار مناسبی را برای افراطگرایی فراهم میکند. با ظهور القاعده و داعش، در کنار خشونت فیزیکی، خشونت نمادین غرب در قالب اسلامهراسی و تحقیر فرهنگی نیز گسترش یافت. نهایتاً اینکه وهابیت عربستانی، طالبان، شبکه جهانی القاعده و اینک داعش، همگی محصول خشونت ساختاری غرب در برخورد با جهان اسلام هستند. نتیجه این خشونت ساختاری، بروز پدیدهی داعش و اسلام اروپایی افراطی است. الیویه روآ، محقق فرانسوی حوزهی جنبشهای اسلامی در این زمینه تأکید میکند که دینداری خالص اسلامی همواره در فرهنگ ملی یا محلی ریشه دارد و این نوع دینداری ریشهی پدیده تروریسم نیست. در واقع شاخه رادیکال اسلامگرایی محصول چیزی است که آن را «سرزمینزدایی از اسلام» مینامد. یعنی آحاد جوانان مسلمان ریشههای فرهنگی خود را از دست داده و در جامعه کشورهای غیراسلامی رها شدهاند. این مسئله روشن میکند که چرا سرمنشأ بسیاری از اسلامگرایان رادیکال، غرب است و نه منطقه غرب آسیا.۶ لذا اسلامگرایی افراطی داعش اساساً محصول مدرنیته و جهانی شدن است که البته در صحنه میدانی نیز بهجهت همراستایی با منافع راهبردی غرب، نظام سلطه از آن حمایت میکند.
جمعبندی نظام سلطهی غربی هیچگاه نظارهگر بیطرف در جهان اسلام نبوده است، بلکه با اقدامات تهاجمی و اعمال خشونت ساختاری خود به بازتولید افراطگرایی کمک و تصورات ارتجاعی را قوام بخشیده است. همچنان که نضج افراطگرایی در قالب وهابیت در چارچوب خشونت استعماری انگلستان و همچنین آغاز گروههای سلفی جهادی در دوران جنگ سرد با اهداف راهبردی آمریکا تطابق داشته است. با ظهور القاعده و داعش، در کنار خشونت فیزیکی، خشونت نمادین غرب در قالب اسلامهراسی و تحقیر فرهنگی نیز گسترش یافت. نهایتاً اینکه وهابیت عربستانی، طالبان، شبکهی جهانی القاعده و اینک داعش، همگی محصول خشونت ساختاری غرب در برخورد با جهان اسلام هستند.
منابع ۱. سعید، ادوارد (۱۳۷۹)، شرقشناسی، ترجمهی خنجی لطفی، تهران، امیرکبیر، ص۴۸.
۲. آشکار، ژیلبر (۱۳۸۴)، جدال در توحش، ترجمهی حسن مرتضوی، تهران، اختران، ص۶۵.
۳. نصرتینژاد، فرهاد (۱۳۸۱)، نفت، انرژی و طالبان، کتاب ماه علوم اجتماعی، ش۵۴.
۴. Kurth, James (۲۰۰۵), global threats and American strategies, from communism in ۱۹۵۵ to Islamism in ۲۰۰۵, foreign policy research institute.
۵. مهربان، احمد (۱۳۸۷)، جنگ علیه تروریسم و افزایش حملات انتحاری در عراق و افغانستان، فصلنامهی راهبرد، ش۴۸.
۶. Roy, Olivier (۲۰۰۴), globalized Islam, newyork, Columbia university press, p۲۵.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 138]
صفحات پیشنهادی
ایران جایگاه رفیعی در دنیا و جهان اسلام دارد
یکشنبه ۱۵ آذر ۱۳۹۴ - ۱۴ ۱۶ وزیر امور دینی تونس در دیدار سفیر و رایزن فرهنگی ایران در این کشور گفت ایران جایگاه رفیعی در دنیا و جهان اسلام دارد به گزارش گروه دریافت خبر خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا بروجردی سفیر و محمد اسدیموحد رایزن فرهنگی ایران در تونس به منظور تقدیم دچاپ دوم «مبانی اخلاق در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی» منتشرشد
چاپ دوم مبانی اخلاق در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی منتشرشد شناسهٔ خبر 2995489 - چهارشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۴ - ۱۳ ۳۷ دین و اندیشه > اندیشکده ها مبانی اخلاق در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی اثر حجت الاسلام و المسلمین حسن معلی به چاپ دوم رسید به گزارش خبرگزاری مهر کتاب مبانی اخلاق در فلسنامه رهبری به جوانان غربی در دفاع از اسلام رحمانی بود
سهشنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۴ - ۰۷ ۱۵ رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت نامهای که رهبری به جوانان غربی نوشتند برای دفاع از اسلام است ایشان میخواهند با این روش با استکبار مقابله کنند حجتالاسلام والمسلمین یوسفیمقدم در گفتوگو با خبرنگار دین و اندیشه خهمایش «گذر از علوم سیاسی غربی به علوم سیاسی اسلامی» برگزار میشود
با حضور جلیلی رحیم پور و نقدی در دانشگاه تهران همایش گذر از علوم سیاسی غربی به علوم سیاسی اسلامی برگزار میشود شناسهٔ خبر 2998215 - یکشنبه ۲۲ آذر ۱۳۹۴ - ۱۰ ۱۹ دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها همایش ملی گذر از علوم سیاسی غربی به علوم سیاسی اسلامی سه شنبه ۲۴ آذرماه در دسمینار «بررسی اندیشه مصلحان و بیدارگران جهان اسلام» برگزار میشود
سمینار بررسی اندیشه مصلحان و بیدارگران جهان اسلام برگزار میشود شناسهٔ خبر 2994161 - سهشنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۴ - ۱۰ ۴۷ دین و اندیشه > اندیشکده ها سمینار بینالمللی بررسی اندیشه مصلحان و بیدارگران جهان اسلام به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می شود به گزارش خبرنامه مقام معظم رهبری به جوانان غربی دفاع از اسلام است
قائممقام معاونت بینالملل دفتر مقام معظم رهبری نامه مقام معظم رهبری به جوانان غربی دفاع از اسلام است شناسهٔ خبر 2994718 - سهشنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۴ - ۱۶ ۲۸ دین و اندیشه > اسلام در جهان مهدی مصطفوی با حضور در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ضمن تبیین نامه های مقام معظم رهبری به جواخاستگاه خیریه غرب است و خاستگاه وقف، اسلام/ پیشنهاد وقف جمعی
رئیس سازمان اوقاف در همایش وقف و رسانه خاستگاه خیریه غرب است و خاستگاه وقف اسلام پیشنهاد وقف جمعی شناسهٔ خبر 2995641 - چهارشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۴ - ۱۵ ۴۷ دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها حجت الاسلام محمدی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه یکی از معضلاتی که وجود دارد این است کهزبان فلسفه معاصر جهان را بلد نیستیم/ انسداد و انجماد فلسفه اسلامی
در همایش وضعیت فلسفه در ایران مطرح شد زبان فلسفه معاصر جهان را بلد نیستیم انسداد و انجماد فلسفه اسلامی شناسهٔ خبر 2994869 - چهارشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۴ - ۰۹ ۰۱ دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها همایش وضعیت فلسفه در ایران به همت گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی و با حضور نصراللهتمامی قدرتها در جهان با ظهور اسلام تحت تأثیر قرار گرفتند
یک پژوهشگر تاریخ ترکیه تمامی قدرتها در جهان با ظهور اسلام تحت تأثیر قرار گرفتند شناسهٔ خبر 2994318 - سهشنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۴ - ۱۰ ۴۵ دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها آدم ناملی پژوهشگر تاریخ ترکیه در همایش بین المللی جنایات صدسال اخیر آمریکا درجهان اسلام گفت ظهور اسلام درنخستین همایش «مطالعات اسلامی در غرب» برگزار می شود
نخستین همایش مطالعات اسلامی در غرب برگزار می شود شناسهٔ خبر 2997258 - جمعه ۲۰ آذر ۱۳۹۴ - ۰۰ ۲۳ دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها نخستین همایش مطالعات اسلامی در غرب به همت گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه شهید بهشتی و معاونت پژوهشی دانشکده الهیات و ادیان این دانشگاه ب-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها