تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1851874910
انحصارگرايي و اخباري‌گري در انديشه ديني
واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: انحصارگرايي و اخباري‌گري در انديشه ديني
در سال 1357 مردم ايران بر خلاف آن چه كه دنيا به آن نظم نوين جهاني مي‌گفت انقلابي را انجام دادند كه تماماً رنگ و بوي ديني و مذهبي داشته است...
نویسنده : پيمان محمودي
در سال 1357 مردم ايران بر خلاف آن چه كه دنيا به آن نظم نوين جهاني مي‌گفت انقلابي را انجام دادند كه تماماً رنگ و بوي ديني و مذهبي داشته است و اين براي نظم نوين جهاني يك مانع محسوب مي‌شده است و از همين رو از همان اوان انقلاب برخي از قدرت‌هاي جهان كه به اين نكته واقف بودند سعي داشته‌اند تا چهره‌اي ديگر از اين انقلاب به دنيا نشان دهند. از جمله مي‌توان به فرقه‌هاي نوظهور افراطي مي‌توان به فرقه‌هاي افراطي و تفرقه‌افكن اشاره كرد. عمده فعاليت فرقه‌هاي وحدت در خارج از كشور است. از طرفي مي‌توان به گروه‌هاي تكفيري اشاره كرد. وجه اشتراك هر دوي اينان تندروي و افراط و دوري از اعتدال و ميانه‌روي است كه در اسلام به عنوان اصل اساسي از آن ياد مي‌شود. اينها نه تنها براي جمهوري اسلامي بلكه براي تمام جهان اسلام به عنوان يك آسيب و خطر جدي تلقي مي‌شوند. از ديگر جريانات مي‌شود به انجمن حجتيه اشاره كرد كه مخالف حضور و فعاليت دين در عرصه سياست بودند و همچنين از طرف ديگر نيز بايد به جريان روشنفكري ليبرال هم اشاره كرد كه اينان هم به نوعي از حضور روحانيت در صحنه سياسي ابا داشتند و مخالفت مي‌كردند. همه اين جريانات كه رگه‌هاي پوزيتويستي را در خود داشتند به اسلام سرمايه‌‌داري يا آن چه كه امروزه با نام اسلام امريكايي و تشيع انگليسي مشهور است منتهي مي‌شدند. في‌الواقع همه اين جريانات و تفكرات از مصاديق اسلام امريكايي است. دكتر شريعتي نيز در كتاب تشيع علوي و تشيع صفوي به نوعي به همين موضوع اشاره دارند و با عنوان تشيع صفوي كه نوعاً با خمودي و جهل و سكون همراه است، از آن ياد مي‌كند. حسين كچوييان علت شكل‌گيري تشيع انگليسي را برخي از ضعف‌هاي دروني انقلاب اسلامي مي‌داند و در برابر مي‌گويد قوت انقلاب اسلامي سبب شكل‌گيري جريانات تكفيري است. ايشان مي‌گويد كه جريان تشيع انگليسي ريشه در باورهاي شيعي خود ما دارد. سيد‌حسن نصر مي‌گويد هر ديني كه به نوعي يك جماعتي را مخاطب خود قرار مي‌دهد بايد توانايي تفاسير متفاوت را در درون خود نيز داشته باشد چراكه براي اينكه بتواند عالم‌گير شود بايد با روحيات متفاوت مخاطبان خويش سازگاري داشته باشد. چنين ديني كه تفسيري متفاوت از يك حقيقت واحد را در درون خود دارد مي‌تواند نوعي كثرت و تعدد را به صورت يك وحدت درآورد و تمدني ديني ايجاد كند. فارغ از صحت اين قول بايد به ضرورت همزيستي اديان و فرق براي براي ساخت تمدن اشاره كرد. در مسيحيت فعلي نيز ما شاهد مكاتب ارتودوكس و كاتوليك هستيم و همچنين در آيين بودا ما شاهد دو مكتب مهيانه و ترآوده هستيم. در اسلام نيز كه يك دين جهانشمول است دو مكتب اصلي كنوني در آن تشيع و تسنن هستند كه عمدتاً بعد از رحلت پيامبر متأسفانه دچار جدايي شدند و اختلافاتي در بين آنان به‌وجود آمد. تشيع و تسنن هر كدام يك بخش كامل سنت راست‌انديشانه اسلامي را كه از آغاز موجود بوده تشكيل مي‌دهد. تشيع نه رافضي است و نه فرقه‌اي منحرف هر چند كه در عالم تشيع همواره فرقه‌هايي ايجاد گشته‌اند كه دچار انحراف شده‌اند. يكي از اين فرقه‌ها همان چيزي است كه امروزه با عنوان جريان تشيع انگليسي مشهور است. البته تأكيد مي‌شود آن چه از نصر در خصوص همزيستي اديان بيان شد، داراي يك آبشخور رئاليستي است و تا جايي كه به تكثرگرايي منجر نشود مي‌تواند قابل قبول باشد. بايد گفت كه تشيع انگليسي از دل جامعه سنتي ما بيرون آمده است و به نوعي اين تشيع از دل همان انجمن حجتيه بيرون آمده است ولي در جاهايي هم از هم جدا مي‌شوند. اين فرقه جرياني است كه با بهره‌گيري از افراط‌گرايي‌هاي مذهبي تلاش مي‌كند تا اولاً چهره‌اي زشت و خشن از تشيع در منظر مسلمين و جهانيان ارائه كند و سدي در مقابل نفوذ تفكر انقلاب اسلامي ايران ايجاد كند و در ثاني به مقابله و ايستادگي در برابر تشيع اصيل و انقلابي پرداخته و جاذبه‌هاي تشيع را به دافعه تبديل كند. برخي از اصول فكري را كه اينان در جهت ترويج و تبليغ خويش انجام مي‌دهند عبارتند از: 1. اهل سنت را به عنوان دشمن تلقي كردن و تمام اصول اعتقادي‌شان را در برابر اهل سنت قرار دادن: در واقع اين فرقه با بزرگنمايي كردن اختلافات شيعه و سني در پي دامن زدن به اين اختلافات و شعله‌ور كردن آتش دشمني و وحدت مسلمين مي‌پردازد. اين نيز سبب مي‌شود تا مسلمين از دشمن اصلي خود غافل شوند و اتحاد مسلمين از درون پوسيده شود كه در طول تاريخ هم براي مثال در عصر صفويان هنگامي كه دولت سني مذهب عثماني مشغول جنگ با صليبيان در غرب بوده از سوي جبهه شرق نيز كه دولت شيعه مذهب صفوي بودند ضرباتي را متحمل مي‌شدند. اگر چه اين فرقه بر اصل ولايت ائمه مي‌پردازد اما فعاليت آنان نه تنها سبب جذب نمي‌شود بلكه مسلمين را از خط ولايت دور ساخته و درگير مجادله‌هاي بي‌حاصل مي‌كند. 2. اصل كردن فروع و فرع ساختن اصول: همانگونه كه بيان شد اينان از اصول اساسي دين مانند توحيد و نبوت و معاد (عدل و امامت) دور شده‌اند و به حواشي مي‌پردازند و هر زمان كه فرع به جاي اصل نشيند چيزي جز گمراهي حاصل نخواهد شد و اينان را از ريشه‌اش دور مي‌كند و بي‌هويت مي‌سازد. نمونه آن پيرامون وقايع عاشورا بعضي از مسائل فرعي تاريخي را برجسته ساخته و به منزله اصول خدشه‌ناپذير مذهبي از آنان ياد مي‌كنند و اين ريشه در بنياد‌‌گرايي آنان دارد. آنگونه كه درباره اين موارد بعضي از دانشمندان فرهيخته شيعه اظهار نظرهاي تاريخي و علمي داشته باشند به دشنام‌گويي عليه آنان پرداخته به دليل اينكه اين را انحراف از نهضت امام حسين (ع) مي‌دانند. 3- دامن زدن به تعصبات كور مذهبي و ترويج انحصارگرايي در انديشه ديني: اگر چه اين جريان، رسالت خود را در برابر وهابيت مي‌داند اما در عمل همسو با آن حركت مي‌كند و به همان ميزان كه اسلام از جريان افراطي وهابيت ضربه مي‌خورد از اين فرقه نيز آسيب مي‌بيند و همان گونه كه فرقه وهابيت داراي يك انحصارگرايي و دگماتيسم ديني است؛ كوچك‌ترين مخالفت با انديشه‌هاي خود را بر‌نتافته و آن را كفر تلقي مي‌كند و جريان شيعه انگليسي نيز به همين نحو است. 4- فرقه‌سازي در تشيع و مصادره عنوان تشييع براي خود: مانند فرقه‌هاي ديگري كه در تشيع ايجاد شدند مثل بهاييت كه بعد‌ها از تشيع جدا شدند و تشيع را براي فرقه خود اصل مي‌دانستند اينان نيز به ترويج افراط‌‌گرايي مذهبي در تشيع پرداخته‌اند و شيعه را مختص انديشه خود مصادره كرده‌اند و ديگر شيعيان را منحرف تلقي مي‌كنند و شيعيان مخالف خود را با عناويني همچون بتريه، دجاليه، بكريه و عمريه خطاب مي‌كنند. 5- پرداختن به اخباري‌گري: به اين صورت كه اينان جمود و تحجر و بسته ذهني را رواج داده‌اند و تنها به روايات استناد مي‌كنند و ملاك صحت روايات نيز تطابق روايات با انديشه آنان است و حتي پرداختن به فلسفه را كفر و الحاد تلقي مي‌كنند و به همين سان در قبل از انقلاب وقتي كه فرزند امام خميني از ظرفي آب نوشيده بود آن را آب كشيدند به اين سبب كه امام مدرس فلسفه بود. 6- ارائه چهره غيبي و دست نيافتني از شريعت اسلام: اينان كه يك چهره سكولار از دين ارائه مي‌دهند و دين را تنها در حوزه فرديت و شخص مهم مي‌دانند. مثلاً اينان قيام امام حسين (ع) را تنها وظيفه خاص آن حضرت مي‌دانند و وظيفه شيعيان را نيز امروزه تنها عزاداري و سوگواري آن هم به اشكال نامتعارفي چون قمه‌زني مي‌دانند و حتي يك برداشت انجمن حجتيه‌اي از قيام حضرت مهدي عج دارند و اتنظار را تنها در دعا و نيايش براي ظهور ايشان مي‌دانند. فرقه مورد نظر كه يكي از مصاديق اسلام امريكايي و تشيع انگليسي است اگر چه در برابر بسياري از ظلم‌هايي كه در جهان اتفاق مي‌افتد سكوت كرده است چراكه مدعي است كه اينان را با سياست كاري نيست اما در برابر جمهوري اسلامي موضع‌گيري مي‌كنند و به مبارزه با آن مي‌پردازند. در زمان امام خميني نيز به گفته خود ايشان اگر مي‌خواستي بگويي كه شاه خائن است بلافاصله مي‌شنيدي كه شاه شيعه است و امام با رهنمودهاي خود از سد اين تفكرات متهجرانه گذشت اما همواره از خطري كه اين اسلام امريكايي دارد نگران بودند. تخريب وحدت مسلمانان جهان يكي از بزرگ‌ترين آسيب‌هايي است كه اين جريان شانه به شانه جريانات تكفيري‌اي از جنس داعش كه در جناح مقابل آنان است حركت مي‌كند. حركات اين جريان انحرافي سبب شده كه بر اقدامات آنان اختلافاتي كاذب و غير‌عقلاني ميان جريانات مختلف اسلامي ايجاد شده و با كوبيدن بر طبل اختلاف شيعيان و اهل سنت به يكپارچگي و برادري مسلمانان با يكديگر لطمه‌هاي شديدي بزنند. اين لطمه‌ها تا جايي است كه در جاهاي مختلف دنيا جريانات تندرو (مثلاً در ميانمار) به جان مسلمانان در مذاهب گوناگون افتاده و امنيت خانواده‌هاي مسلمانان با بحران جدي مواجه شود. اين جريان تاكنون در جهت مواضع ضد وحدت و انحرافي خود بارها به ساحت علماي بزرگ و شيعيان و اهل سنت بي‌حرمتي كرده است. آن چه كه در اين بين بسيار مهم است اين است كه اسلام امريكايي يا تشيع انگليسي در يك پوشش ديني فعاليت مي‌كند يعني پشت سر امام حسين (ع) و عاشورا پنهان شده‌اند و اين بسيار خطرناك است. آن چه كه امروز تشيع انگليسي مي‌خواهد اين است كه مذهب و دين را در سينه‌زني و عزاداري و به اشكالي همچون قمه‌زني خلاصه مي‌كنند يعني آنچه كه در گذشته نيز رژيم پهلوي مي‌خواست؛ و اين به معناي سستي و خمودي دين و كناره‌گيري آن از عرصه اجتماعي است. عمدتاً اسلام امريكايي را به چهار دسته تقسيم‌بندي مي‌كنند: اول اسلام تندروي غرب‌ستيز يعني اسلامي كه پرچمدار آن تفكرات تكفيري مي‌باشد و غرب و برخي عناصر ديگر را كافر دانسته و راه حل را در مبارزه مسلحانه مي‌داند. مانند القاعده و داعش و طالبان كه در واقع داراي يك نوع تفكرا بنياد‌‌گراي فاشيستي مي‌باشند. گروه دوم اسلام‌‌گرايان سكولارند كه دين را تنها در حوزه فردي مي‌پذيرد و يك قرائت ليبرالي از اسلام دارند. گروه سوم كه خودش را راست ديني اسلامي مي‌نامد و اينان هم مخالف روحانيت هستند. اين شكل از اسلام بيشتر در بين برخي شبه روشنفكران يافت مي‌شود. به نوعي مي‌شود گفت اين فرقه افراطي و تفرقه‌افكن در اين گروه تعريف مي‌شود. گروه چهارم شامل عرفان‌هاي دروغين است؛ فرقه‌هايي كه با تركيب تفكرات شرق آسيا و ماترياليسم غربي مدعي عرفان اسلامي‌اند. در واقع بايد گفت اسلام امريكايي شامل اسلام متحجر و اسلام متجدد است كه هر كدام شاخه‌هايي دارد. اصولاً اسلام متحجر را مي‌شود به اسلام مناسك‌‌گرا و درون‌تهي و اسلام آميخته با خرافات و اسلام كسلي و خمودي و افسردگي تقسيم كرد و اسلام متجدد كه شامل اسلام سرمايه‌‌داري و اسلام منافقين و اسلام سوسياليستي است، تقسيم كرد. اسلام متحجر همان اسلامي است كه شامل آخوند‌هاي درباري مي‌شود و اسلام راحت‌طلبان و مقدس‌نماها است و در يك كلام اسلام فرومايگي است و اسلام متجدد نيز اسلام همان‌هايي است كه امام به آنان مرفهين بي‌درد مي‌گفت و اسلام منافقين و متكبران است،در حالي كه شاخصه‌هاي اسلام ناب مبارزه با اشرافيت، مبارزه با تبعيض، استقلال‌خواهي و اسلام مستضعفين و اسلام كرامت انساني است. اما انسان وقتي كه نام تشيع را بر خود مي‌نهد در برابر آن مسئول مي‌شود چرا كه اساساً تشيع خود مسئوليت‌خيز است. تشيع علوي مسئوليت‌آفرين است و تشيع صفوي و امريكايي مسئوليت‌گريز است و تشيع صفوي مذهب تجليل و تذهيب و رنگ و لعاب است و نه مذهب تحقيق و تفسير اما تشيع علوي مي‌گويد كه بايد در راه عقيده‌ات و براي مردمت و امتت جان و مال خود را انفاق كرد و آن هم نه در گوشه بي‌مسئوليتي و زهد رياضت و عبادت و اعتكاف بلكه در ميدان جهاد و اجتهاد و عقيده و عمل و اسلام ناب همين اسلامي است كه انسان‌سازي مي‌كند و انسان انقلابي مي‌سازد چراكه دين اسلام اساساً دين انقلابي است. به قول دكتر شريعتي مذهب به خاطر مذهب، نماز به خاطر نماز، روزه به خاطر روزه و حب علي به خاطر حب علي (ع) و... يعني به تجليل همه اينها پرداختن اما در حقيقت از مصرف انداختن و خالي از محتوا كردن يعني آنچه را كه وسيله نجات است در طاقچه و قاب طلايي گذاشتن و هي در برابرش خم و راست شدن و تعظيم و تجليل و سجده كردن بي‌آن كه هيچ دردي دوا شود. مذهب به معناي راه است و راه يعني وسيله‌اي كه بايد از آن عبور كرد و به مقصد رسيد و نه اينكه در راه ماند و به تجليل‌هاي بي‌هدف پرداخت. منابع: كتاب شيعه – دكتر شريعتي تشيع علوي و تشيع صفوي – دكتر شريعتي آرمان‌ها و واقعيت‌هاي اسلام – سيد حسن نصر جدال دو اسلام؛ خلاصه جلد 21 صحيفه امام.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۳ شهريور ۱۳۹۴ - ۱۸:۰۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[مشاهده در: www.javanonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 67]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها