واضح آرشیو وب فارسی:مهر: در نقد کتاب «تاریخ اجتماعی سینمای ایران» مطرح شد:
«تاریخ اجتماعی سینمای ایران» یک گام به پیش است
شناسهٔ خبر: 2769675 - یکشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۳:۱۰
دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها
در نقد کتاب «تاریخ اجتماعی سینمای ایران» کارشناسان مطرح کردند: «تاریخ اجتماعی سینمای ایران» یک گام به پیش است. به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «تاریخ اجتماعی سینمای ایران»، نوشته حمید نفیسی، شنبه ۱۶ خرداد با حضور محمد شهبا مترجم کتاب، محمد تهامی نژاد پیشکسوت سینما و سینمای مستند و دکتر پرویز اجلالی منتقد سینما مورد نقد و بررسی قرار گرفت.در ابتدای این نشست، محمد شهبا؛ مترجم کتاب «تاریخ اجتماعی سینمای ایران» با اشاره به این که اگر ۳ مجلد دیگر کتاب منتشر می شد، این امکان وجود داشت که درباره کلیت کتاب بحث شود، گفت: وقتی دکتر حمید نفیسی در حال نگارش کتاب بود، با ایشان مراوده داشتم و درباره مباحث سینمای ایران با یکدیگر گفت و گو می کردیم. ترجمه این کتاب وضعیت یگانه ای بود. ضمن این که من با آقای نفیسی شرط کردم که حتما ترجمه کتاب را برایشان بفرستم تا مورد تایید قرار بگیرد.شهبا درباره روند ترجمه کتاب و تأیید آن توسط نویسنده نیز گفت: این کتاب، در پایان ترجمه هر بخش، پس از پایان ترجمه و پس از اصلاحاتی که برای دریافت مجوز به کتاب خورد، برای نویسنده ارسال شده. همه کلمات این کتاب و حتی علائم نگارشی آن مورد تایید نویسنده قرار گرفته است.بخش دیگری از مواردی که شهبا به آن اشاره کرد، به دشواریهای ترجمه بازمیگشت که دراین باره نیز چنین توضیح داد: ترجمه این کتاب بسیار دشوار بود. باید خودم را جای ذهنیت یک نویسنده ایرانی می گذاشتم. یکی از دشواری های کار هم این بود که باید اصل منابع را پیدا و با همان لحن و نگارش پیاده می کردم.وی ادامه داد: این کتاب از دوره قاجار شروع می شود و تا شهریور ۱۳۲۰ ادامه می یابد. من باید واژه ها را مطابق با هر دوره انتخاب می کردم مثلا نویسنده از واژه پلیس استفاده کرده، اما این واژه در دوره های مختلف تاریخی، معادل هایی مانند نظمیه یا انتظامی داشته که من سعی کردم متناسب با هر دوره واژه درستی را انتخاب کنم. اگر عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی نبودم، در این کار با مشکل مواجه می شدم.مترجم کتاب «تاریخ اجتماعی سینمای ایران» افزود: در فارسی، کلمه ها با توجه به بافت تاریخی اجتماعی تغییر می کند، اما این تغییر در انگلیسی مشهود نیست که من در ترجمه به آن دقت کردم.محمد تهامی نژاد پیشکسوت سینما و سینمای مستند ضمن اشاره به این موضوع که رشد ادبیات نوشتاری سینما پاسخ به مخاطبان جهانی سینمای ایران است، از ترجمه روان و سلیس کتاب به عنوان یک مزیت نام برد و گفت: ترجمه این کتاب بسیار روان و سلیس است، اما روان و سلیس بودن به معنای مواجه بودن با متنی ساده نیست. این کتاب، مخاطبی با ذهن فعال و پژوهشگر می طلبد که در متن زیبای آن غرق نشود. به نظرم این کتاب برای درک شدن هر چه بیشتر باید توسط نویسنده در دانشگاه ها تدریس شود.تهامی نژاد، کتاب «تاریخ اجتماعی سینمای ایران» را کتابی درباره تاریخ اجتماعی سینمای ایران دانست و درباره روش برخورد نویسنده با سینمای ملی بیان کرد: «نویسنده با سینمای ملی دو برخورد داشته. در برخورد اول نویسنده معتقد است که سینمای ملی وجود دارد و در برخورد دوم، سینما را در محدوده جغرافیایی ملت ها و دولت ها در نظر نمی آورد و فقط به فیلم هایی که داخل ایران تولید شده، نمی پردازد. سینمای ملی مورد نظر او در محدوده جهانی واقعیت یافته است.»وی به مشکلاتی هم درباره این کتاب اشاره کرد و گفت: در این کتاب از میرزا ابراهیم خان عکاس باشی صنیع السلطنه به عنوان یکی از شخصیت های مطرح نام برده شده، اما «صنیع السلطنه»، لقب پدیر میرزا ابراهیم خان بوده. همچنین از میرزا ابراهیم خان صحاف باشی به عنوان فیلمبردار نام برده شده در صورتی که میرزا ابراهیم خان هیچ وقت فیلمبردار نبوده.پرویز اجلالی منتقد سینما نیز دیگر کارشناس حاضر در این نشست بود که عنوان کرد که سینمای ایران رشد کرده، اما دانش سینما به این اندازه رشد نداشته است. اجلالی از کتاب «تاریخ اجتماعی سینمای ایران به عنوان یک گام به پیش و راهی برای دانشگاهی شدن سینما نام برد و درباره برخی از نقاط ضعف کتاب گفت: «در کتاب از اقلیت های قومی به عنوان عناصر سینمای ایران نام برده شده که به نظر من درباره نقش آن ها مقداری اغراق شده است. همچنین به نقش تعیین کننده دولت در سینمای پس از انقلاب اشاره و گفته شده که بخش خصوصی رقیب بخش دولتی بوده، اما به نظر من سینمای خصوصی همچنان به شکل غیر رسمی وابسته به دولت است.»وی ادامه داد: در این کتاب از اصطلاحاتی مانند فیلم فارسی و فیلم آبگوشتی نام برده شده. زمان آن فرا رسیده که از این اصطلاحات پرهیز کنیم و مثلا به جای فیلم فارسی از واژه فیلم عامه پسند بهره بگیریم. همچنین این که سینما را به بحث کلانی مثل مدرنیته ربط دهیم، درست نیست.در پایان جلسه نقد و بررسی کتاب تاریخ اجتماعی سینمای ایران، محمد شهبا؛ مترجم کتاب به برخی از انتقادات پاسخ داد و گفت: دکتر نفیسی، سینما را در دل پدیده ای به نام مدرنیته قرار داده. مخاطب متن انگلیسی این کتاب، یک مخاطب جهانی است. این کتاب یک منبع مطالعاتی به شمار می رود که با زبان تئوری جهانی نوشته شده. به همین دلیل هم باید برای این مخاطب از مدرنیته حرف زد.شهبا ادامه داد: برخی از حرف های این کتاب برای مخاطب ایرانی با مصادیق هماهنگ نیست، اما این حرفها برای مخاطب خارجی بسیار جذاب است.گفتنی است کتاب تاریخ اجتماعی سینمای ایران در ۴ مجلد تولید شده و از این میان جلد اول آن به انتشار رسیده است. این کتاب، بیانگر ارتباط بین سینما و جامعه و تاثیر این دو بر یکدیگر است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 129]