واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: برابري زن و مردم در ويژگيها و ارزشهاي اصيل انساني
در آموزههاي اسلامي ارزشهاي انساني كه ملاك سنجش انسانهاست براي زن و مرد به طور يكسان ترسيم شده است.
چون خاستگاه ارزشها و فضائل، نفس و روح انسان است نه جسم او و زن و مرد در نفس و روح تفاوت ندارند. آياتي كه علم و جهل، ايمان و كفر، عزت و ذلت، سعادت و شقاوت، فضيلت و رذيلت، حق و باطل، صدق و كذب، تقوا و فجور، اطاعت و عصيان، انقياد و تمرد، غيبت و عدم غيبت، امانت و خيانت و مانند آن را مسائل ارزشي و ضدارزشي ميداند و هيچ يك از اوصاف نيز نه مذكر است و نه مؤنث، به اين معنا كه بدن انسان مسلمان يا كافر، عالم يا جاهل، متقي يا فاجر، صادق ياكاذب نيست و به عبارت ديگر اگر در مسائل علمي و مسائل عملي كه ملاك و معيار ارزش است هيچ سخني از مذكر و مؤنث نبود، يقيناً موصوف آنها يعني روح نيز مذكر و مؤنث نخواهد بود. مرحوم علامه طباطبايي در اين رابطه ميفرمايد: مشاهده و تجربه حكم ميكند كه زن و مرد دو فرد از نوع واحد هستند يعني دو فرد انساني، زيرا تمام آنچه در مردان آشكار است در زنان نيز پيداست. بروز آثار يك نوع نشاندهنده تحقق خارجي آن نوع است. بلي در ميان اين دو صنف آثار مشترك، شدت و ضعف وجود دارد ولي اين تفاوت سبب بطلان حقيقت نوع دو قوه نيست. از اينجا روشن ميشود كه كمالات نوعي كه براي يك صنف ميسور است براي صنف ديگر نيز دستيافتني است. مانند كمالاتي كه با ايمان و اطاعت الهي براي هر دو صنف قابل تحصيل است يكي از جامعترين سخنان كه آن را بيان ميكند اين آيه است: «اني لااضيع عمل عامل منكم من ذكر او انثي بعضكم من بعض؛ من عمل هيچ عملكنندهاي را چه زن و چه مرد تضييع نميكنم.» علاوه بر اين در سوره مباركه احزاب نيز اين حقيقت به صورت تفصيلي تبيين ميشود و ويژگيهاي اساسي زن و مرد را از جهت معنوي در كنار يكديگر و همچون دو كفه يك ترازو قرار ميدهد و براي هر دو پاداشي يكسان بدون كمترين تفاوت در نظر ميگيرد و از نظر روح انساني آنها را از هم جدا نميسازد و به عبارت ديگر در اين سوره سخني جامع و پرمحتوا درباره همه زنان و مردان و صفات برجسته آنها بيان شده است و اوصاف اعتقادي و اخلاقي و عملي و همچنين پاداش عظيم آنها را يكسان تبيين كرده است. در آيات قرآن بر شخصيت انساني زن تأكيد شده است و او را در رديف مردان قرار ميدهد و ميفرمايد: «من عمل صالحاً من ذكر او انثي و هو مؤمن فلنحيينه حيوه طيبه و لنجزينهم اجرهم باحسن ماكانوا يعملون» هر كس عمل صالح انجام دهد در حالي كه مؤمن است خواه مرد يا زن به او حيات پاكيزه ميدهيم و پاداش آنها را به بهترين اعمالي كه انجام ميدادند خواهيم داد. در اين آيه به صورت يك قانون كلي نتيجه اعمال صالح همراه با ايمان در اين جهان از سويي حيات طيبه است يعني تحقق جامعهاي كه از نظر مثبت قرين با آرامش و امنيت، رفاه، صلح، محبت، دوستي، تعاون و مفاهيم سازنده انساني و از جهت منفي از نابسامانيها و درد و رنجهايي كه بر اثر استكبار و ظلم و طغيان و هواپرستي و انحصارطلبي به دور است و از سوي ديگر بر طبق بهترين اعمالشان به آنها پاداش خواهد داد. در آيه با صراحت اين حقيقت را بيان ميكند و بيهودهگوياني را كه در گذشته يا حال در شخصيت انساني زن شك و ترديد داشتند يا براي آنها مقامي پايينتر از مقام انساني مرد قائل بودند ساكت ميكند و منطق اسلامي را به جهان انسانيت اعلام ميكند كه بر خلاف پندار كوتهفكران، اسلام دين مردانه نيست به همان مقدار كه به مردان بها ميدهد به زنان نيز ارزش ميبخشد. نكتهاي كه در اينجا شايان ذكر است آن است كه گرچه مفسران براي حيات طيبه و زندگي پاكيزه تفسيرهاي گوناگوني آوردهاند از باب مثال برخي آن را به معناي روزي حلال و برخي به معناي قناعت و رضايت به سهم خود و برخي به رزق روزانه و برخي به عبادت توأم با روزي حلال و امثال آن گرفتهاند اما مفهوم اين واژه آن چنان وسيع است كه همه اينها و غير آنها را در بر ميگيرد يعني زندگياي كه از هر نظر از آلودگيها، ظلمها، خيانتها، عداوتها، اسارتها، ذلتها، تجاوزها، استثمارها و مانند آن پاكيزه باشد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۲ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۵:۱۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 120]