محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844912010
عفاف در رفتار (قسمت دوم و پاياني )
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
عفاف در رفتار (قسمت دوم و پاياني ) نويسنده:فاطمه فرهاديان 4. عفت در پوشش مسأله ي حجاب و پوشش زن و مستور نمودن زينت هاي ظاهري و باطني وي ، اهميت بسياري دارد. خداوند حکيم به دنبال آيه ي مذکور ، و در چند جاي ديگر قرآن به اين موضوع با تعابير مختلف اشاره کرده و زنان را از هتک حرمت خود با بدحجابي و بي حجابي و خودآرايي و خود نمايي در برابر نامحرم نهي فرموده است.در (وَ لايُبدينَ زينَتَهُنَّ إلّا ما ظَهَرَ مِنها)(1) زنان را مکلف مي کند که نبايد جاذبه هاي و زينت هاي ـ ظاهري و باطني ـ خود را آشکار سازند، مگر آن مقدار که طبيعتاً نمايان است.کلمه ي «ابداء» به معناي اظهار و آشکار کردن است و مراد از زينت زنان محل و موضع زينت است ؛ چرا که آشکار کردن خود زينت از قبيل گوشواره و دستبند حرام نيست ، بلکه منظور محل زينت است . اما آنچه از زينت هاي ظاهري ، پوشاندنش استثنا شده ، صورت و دو کف دست و قدم هاست .(2) بنابراين ،مقتضاي آيه نهي از خود نمايي و آشکار نمودن زينت هاي شهوت انگيز و جلوه نمايي اندام هاي نهان زنان است . در (وَ ليَضرِبنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلي جُيوبِهِنَّ) توصيه مي فرمايد:«زنان بايد سرپوش ها و روسري هاي خود را برگردن انداخته و حايل قرار دهند(تا علاوه بر سر ، گردن و سينه ي آنها نيز پوشيده شود)».(3)«خمر» جمع خمار ، به معناي جامه و پوششي است که زنان سر و موي خود را با آن مي پوشانند. و «جيوب» جمع جيب ، به معناي گريبان و سينه است.(4)بنابر نقل تواريخ ، رسم بر اين بود که زنان عرب معمولاً لباس هايي مي پوشيدند که يقه ي پيراهن و گريبان هايشان باز بود و دور گردن و سينه را نمي پوشانيد. روسري هايي هم که روي سر خود مي انداختند از پشت سر مي انداختند(همانطوري که هم اکنون بين مردان عرب متداول است) به طوري که گوش ها و بناگوش ها و گوشواره ها و جلوي سينه و گردن آنها نمايان مي گشت.لذا اين آيه نازل شد که بايد پوشش ها و روسري ها خود را از دو طرف روي سينه و گريبان خود بيفکند تا قسمت هاي ياد شده پوشيده گردد. به تعبير ابن عباس ، صحابي پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله وسلم) تفسير آيه ، اين گونه است :«تغطي شعها و صدرها و ترائبها و سوالفها»؛ يعني زن بايد مو و سينه و دور گردن و زيرگلوي خود را بپوشاند.(5) اين آيه ، با اشاره به کيفيت پوشش و حجاب زنان روشن مي سازد که آنان بايد تمام اندام و سر و سينه و گردن و موهاي خود را در برابر نامحرم بپوشانند و در پوشاندن خويش نهايت عفاف را رعايت کنند.آيه ي ديگري درباره ي عفت در پوشش وارد شده آيه 59 سوره ي احزاب است:(يا أيُّهاالنَّبيُّ قُل لِاَزواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ المُؤمنينَ يُدنينَ عَلَيهِنَّ مِن جَلابيبِهِنَّ ذلکَ أدني أن يُعرَفنَ فَلا يؤذَينَ و کانَ اللهَ غفوراً رَحيماً)؛«اي پيامبر ! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو جلباب ها (روسري هاي بلند) خود را برخويش فروافکنند ، اين کار براي اين که شناخته شوند و مورد آزار قرارا نگيرند ، بهتر است ، و خداوند همواره آمرزنده ي رحيم است.(6)سبب نزول اين آيه آن بوده که شب هنگام که زنان مسلمان به قصد رفتن به مسجد و شرکت در نماز پيامبر اکرم(صلي الله عليه و آله وسلم) از خانه بيرون مي رفتند ، جوانان سر راه آنان مي نشستند و با سخنان ناروا معترض آنان مي گشتند.«جلابيب» جمع جلباب ، به معناي لباسي است سرتاسري که تمام بدن را بپوشاند ، و يا روسري مخصوصي است که صورت و سر را ساتر شود. اين پوشش بايد به گونه اي باشد که زير گلو و سينه ها را محفوظ بدارد.(7)مراد از (ذلِکَ أدني أن يُعرَفنَ فَلا يُؤذَينَ ) «اين است که با پوشاندن بدن به صورت کامل به عفاف و حرمت و حريت شناخته مي شوند و مورد تعرض افراد مريض و مغرض و هوسران قرار نمي گيرند.احتمال ديگري که در معناي اين جمله داده شده اين است که وقتي زن پوشيده و سنگين از خانه بيرون رود و جانب عفاف و پاکدامني را رعايت کند ، افراد فاسد و مزاحم ، جرأت نمي کنند متعرض آنها شوند.(8)از آنچه گفته شد، روشن مي گردد که منظور از «جلباب» پوششي وسيع تر از خمار است که همان چادر و حداقل ، شبيه چادر ـ مقنعه ي بلند و چادر کوتاه ـ مي باشد.بنابراين ، حجاب برتر ، حجابي است که تمام اندام زن و برآمدگي ها ي سينه و جاذبه هاي بدون وي ، به جز گردي صورت و کف دو دست و دو پا ، را مستور سازد . شايد بتوان بارزترين پوششي که تمام اين خصوصيات را شامل شود چادر دانست.اين پوشش در نظر اسلام به خاطر مصلحت هايي در نظر گرفته شده که به سود زنان است . بر اين اساس ، عفاف و پوشش کامل و حجاب عفيفانه زن مؤمن ،تجسم حرمت و احترام و بهترين سلاح اوست تا افراد بوالهوس و مريض به فکر تعرض و اذيت نيفتند و هرگز کسي به خود اجازه ي فکر باطل ندهد. پس حجاب و پوشش ديني محدوديت و بند و حصار نيست ، بلکه موجب مصونيت و حرمت زن است.حضرت زهراي اطهر (س) بانوي بزرگواري که مظهر کمالات الهي او برترين اسوه ي انسان ها به ويژه زنان مي باشند، از نظر عفاف و حجاب الگوي بي نظيري هستند که با دقت در سيره و زندگاني آن حضرت به اوج عظمت ايشان در همه ي عرصه ها ،به ويژه حيا و عفت و حجاب ، مي توان پي برد.ايشان همان کسي است که زن نيکو و شايسته را زني مي داند که مردي را نبيند و مردي او را نبيند .(9) و شرم و حيا و عفت آن حضرت به قدري بوده که حتي در حضور مرد نابينا خود را محفوظ داشت.(10)آن تجسم حيا و عفت ، تا ضرورتي نبود ، به ميان جامعه نمي آمدند ، اما در مواقع حساس و ضروري ، در اجتماع حضور مي يافتند و در مسايل سياسي و اجتماعي شرکت مي کردند ؛ به ويژه در مسأله ي ولايت اميرالمؤمنين و به يغما رفتن فدک ، در مجامع عمومي به مناظره مي نشستند و از حق خويش دفاع مي کردند و در عين حال هرگز از پرده عفاف و حجاب بيرون نمي رفتند.در اين رابطه نقل مي کنند هنگامي که براي حضرت ثابت شد فدک غصب گرديده درحالي که لباس هاي بلندي که تمام بدن ايشان را پوشانده بود ، وارد مسجد شدند و در جايگاهي قرار گرفته که پرده اي بين زنان و مردان حايل بوده و مردان ، حضرت را نمي ديدند.(11)اين نشان مي دهد حضرت حتي در ميدان مبارزه نيز به عفاف و حجاب اسلامي بسيار مقيد بوده اند.همچنين خشنودي حضرت فاطمه (س) از محول شدن انجام کارهاي خانه و معاف شدن از کار در بيرون از منزل در تقسيم کار توسط حضرت رسول(صلي الله عليه و آله و سلم) (12) به اوج عفت و حياي ايشان و خودداري از اختلاط با مردان اشاره دارد.آن حضرت، به حدي به امر حجاب و عفت اهميت مي دادند که حتي در بستر مرگ از کيفيت حمل جنازه ي خود نگران بودند و به پوشيده بودن و محفوظ بودن بدن خويش از ديد نامحرم در هنگام حمل جنازه سفارش کردند.(13)چنين بانوي با عظمت و بي نظيري را به حق مي توان با شخصيت ترين ، اجتماعي ترين و در عين حال عفيف ترين انسان ها دانست که بايد ايشان را سرمش خويش در تمام راه و رسم زندگي قرار داد.در ادامه ي آيه ي 31 سوره ي نور مي فرمايد :(وَ لا يُبدينَ زينَتَهُنَّ إلّا لِبُعُولَتِهِنَّ أو...) ؛«زنان نبايد جاذبه ها و زينت هاي خود را جز براي شوهران خود و محارم نسبي آشکار سازند».در اين کلام الهي باز هم صحبت از حجاب و حرمت خودآرايي و خود نمايي و نمايان کردن زينت هاي پنهان نزد نامحرمان است؛ مگر موارد مذکور در آيه (تحت شرايطي که براي هر يک ذکر مي کند) و براي شوهر دين اسلام حيا و عفت زن را در برابر شوهر مذموم شمرده و فرمايد : زن خوب زني است که در خلوت با شوهرش حيا را از تنش خارج کند و سپس در شرايط عادي حيا را نيز مانند لباس به اندامش بپوشاند.(14)بدين ترتيب عفت و حيا در برابر شوهر تقبيح و در برابر نامحرم تأکيد شده است. اين مسأله حکايت از حکيمانه بودن دين مبين اسلام در راستاي استواري نظام خانواده دارد.5 ـ عفت در کرداروظيفه ي ديگر زنان پرهيز از اعمال و رفتارهاي جلب توجه کننده و غيرعفيفانه است:(و لا يَضرِبنَ بِأرجُلِهِنَّ ليُعلَمَ ما يُخفينَ مِن زينَتِهِنَّ)، «هنگام راه رفتن پاهاي خود را به زمين نزنند تا زينت هاي پنهان نشان دانسته شود ، (15)و صداي زيورآلاتشان از قبيل خلخال و دستبند و گوشواره به صدا در نيايد».(16)پس هرگونه راه رفتني که موجب آشکار شدن زيورهاي مخفي زن شود از نظر اسلام ممنوع است .(17) و زنان بايد در رعايت عفاف و پرهيز از امور جلب توجه کننده دقت لازم را بنمايند و اعمال و رفتارشان و استفاده آنان از وسايل زينتي و استعمال عطر و بوي خوش به گونه اي نباشد که باعث جلب توجه نامحرم و عامل انحراف فکرها و تباهي دل ها گردد.در آيه ي ديگري که مربوط به حرمت خودآرايي و خودنمايي مي باشد و اين عمل زشت را جاهلانه و همچون جاهليت قديم قبل از اسلام مي شمارد، مي فرمايد:(و قَرنَ في بُيوتِکُنَّ وَ لا تَبَرٌجَ الجاهليهِ الأولي)؛ «و...[اي همسران پيامبر] در خانه هاي خود بمانيد ، و همچون دوران جاهليت نخستين [در ميان مردم] ظاهر نشويد و...».(18)«تبرّج» به معناي ظاهر شدن در برابر مردم است ؛ همان طور که برج قلعه در برابر ديدگان مردم ظاهر است . مقصود از «جاهليت اولي» جاهليت قبل از پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله وسلم) است که در آن عصر ، وضعيت پوشش زنان ، عفيفانه نبوده است.آيه خطاب به زنان پيامبر اکرم(صلي الله عليه و آله وسلم) است ، اما طبق نظر مفسرين عموميت دارد و شامل همه ي زنان مي شود.براساس اين آيه ، خودآرايي و خودنمايي زنان ـ که ويژگي فطري و مشترک ميان زنان است ـ در برابر نامحرم عمل جاهلانه اي است که زنان عصر جاهليت به آن گرفتار بودند و زنان مسلمان نبايد زير بار چنين ننگي بروند، بلکه بايد اين غريزه ي طبيعي را در پرتو ايمان و عفت ، کنترل و تعديل و در جهت مثبت آن (در برابر شوهر) به کار گيرند.آن چه از مفاد آيه در مورد جاهليت نخستين آمده نشان از آن دارد که جاهليت ديگري همانند جاهليت قبل از اسلام در پيش است که شايد بتوان آن را با عصر و زمان حاضر منطبق دانست.در تفسير قمي روايتي از امام صادق (عليه السلام) آمده که بعد از جاهليت اول ، جاهليت ديگري نيز خواهد آمد(19)که حاکي از همين جاهليت مدرن عصر جديد است که مع ألاسف مظاهر آن در جوامع اسلامي نيز مي توان ديد.از اين رو ،زنان بايد از هرگونه رفتار جلوه گرانه وتحريک کننده پرهيز کنند و با تأسي از آيه ي (تَمشي عَلَي استِحياءٍ)(20)که شيوه ي راه رفتن زنان اسلام را ترسيم مي کند و با اقتدا کردن به بانوي دو عالم فاطمه ي زهرا (س) ، به شيوه ي آن حضرت عمل نمايند.نتيجه در روايت آمده : «کسي که در راه خدا جهاد کند و شهيد شود اجرش بزرگ تر از کسي نيست که بتواند گناه کند و عفت ورزد. انسان پاکدامن نزديک است که فرشته اي از فرشتگان خدا شود.»(21)اين روايت نشان از اهميت عفاف و بلند مرتبه بودن فرد عفيف و پاکدامن دارد. اين مهم بي جهت نيست ؛ چرا که ثمره و ميوه ي پاکدامني را صيانت(22) عنوان کرده اند و کسي که مصونيت يافت مسلماً بار گناهانش سبک و منزلتش نزد خدا بالا مي رود.(23)با دقت در آيات و روايات عفاف در مي يابيم که زن مسلمان بايد همواره سرمايه ي عفت و حياي خويش را که خداوند فطرتاً در نهاد وي قرار داده حفظ نمايد و تمامي اعمال ، رفتار ، حرکات و سخنان ، نگاه ها و پوشش هاي او شيوه ي عفيفانه داشته و به دور از هرگونه خودنمايي و جلوه گري و در حد ضرورت و در چارچوب دين صورت گيرد.همه ي اين موازين ناشي از نظام حکيمانه ي خداوند است و جز براي مصلحت و منفعت زن و خانواده و اجتماع بشر وضع نگرديده است .به طور يقين، با رعايت عفاف و حجاب آثار و برکاتي از جمله بالا رفتن ارزش و احترام زن ، آرامش رواني ، پايبندي به خانواده و استحکام اجتماع به بار مي نشيند.در اين راستا ، بايد با نهادينه کردن فرهنگ وحجاب و عفاف در جامعه در جهت اعتلاي آن تلاش نمود و کوشش کرد کساني که از اين امرغافل گشته اند ، گم شده ي فطرت خويش را به دست آوردند و جان خموش و شخصيت منکوب خويش را بيدار و زنده گردانند و هويت و اصل خويش را باز يابند.منابع1 ـ قرآن کريم ، ترجمة : آيه الله مکارم شيرازي.2 ـ نهج البلاغه ، ترجمه : محمد دشتي.3 ـ وسائل الشيعه ، ج14.4 ـ طباطبايي ، محمد حسين ، برگزيده تفسير الميزان ، ترجمه : محمد باقر موسوي همداني ، جلد 15 و 16 ، قم : دفتر انتشارات اسلامي ، 1384ش.5 ـ علي بابايي ، احمد ، برگزيده تفسير نمونه زير نظر آيه الله مکارم شيرازي ، ج3 ،تهران : انتشارات دارالکتب الاسلاميه ، 1376ش.6 ـ حجت الاسلام و المسلمين قرائتي ، محسن ، تفسير نور ، ج8 ، تهران : انتشارات مرکزي فرهنگي درسهايي از قرآن ، 1383ش.7 ـ محمدي ري شهري ، محمد ، ميزان الحکم8 ـ ه، ترجمه ، حميدرضا شيخي ، ج3 و 8 و11 و 13، قم : انتشارات دارالحديث ، 1381ش.9 ـ قرشي ، علي اکبر ، قاموس قرآن ، ج1 و 2 و 3 و 4 و 5 و6 و 7 ، تهران : انتشارات دارالکتب الاسلاميه ، 1381 ش.10 ـ سياح ، احمد ، فرهنگ بزرگ جامع نوين (عربي به فارسي) ، [ترجمه المنجد] ، ج1 و 2 ، تهران : انتشارات اسلام ، بي تا.11 ـ بانکي پور فرد، امير حسين ، آيينه زن ، مجموعه موضوعي سخنان مقام معظم رهبري ، قم : دفتر نشر مطالعات و تحقيقات زنان ، 1381 ش.12 ـ مطهري ، مرتضي ، مسأله حجاب ، تهران : انتشارات صدرا ، 1383 ش.13 ـ دشتي ، محمد ، فرهنگ سخنان حضرت فاطمه (س) ، تهران : نشر شرکت چاپ و نشر بين الملل سازمان تبليغات اسلامي ، 1379ش.14 ـ بابازاده ، علي اکبر ، تحليل سيره فاطمه زهرا (س) ، قم : انتشارات انصاريان ، 1376ش.15 ـ جوادي آملي ، عبدالله ، زن در آيينه جلال و جمال ، قم : مرکز نشر اسراء 1378 ش.16 ـ کوهي ، محمدرضا ، آسيب شناسي شخصيت زن ، قم : انتشارات پارسيان ، 1383ش.17 ـ مکارم شيرازي ، ناصر ، زهرا(س) برترين بانوي جهان ، قم : انتشارات سرور ، 1376 ش.18 ـ مطهري ، مرتضي ، نظام حقوق زن در اسلام ، تهران : انتشارات صدرا ، 1382ش.19 ـ اکبري ، محمدرضا ، تحليلي نو و علمي از حجاب درعصر حاضر ، انتشارات شهيد حسين فهميده ، 1376ش.پي نوشت : 1 ـ نور /31.2 ـ تفسير الميزان ، همان ، ج15 ، ص156.3 ـ نور /31.4 ـ قاموس قرآن ، همان ، ج1 و 2 ، ص 299.5 ـ مطهري مرتضي ، مسأله ي حجاب ، ص139.6 ـ احزاب /59.7 ـ تفسير الميزان ، همان ، ج16 ، صص509 و 510.8 ـ مطهري ، مرتضي ، مسأله حجاب ، همان ، ص162.9 ـ أن لا يرين الرجال و لا يراهن الرجال »[بحارالانوار ، ج103 ، ص238] به نقل از زن در آيينه جلال و جمال ، همان 438.10 ـ اميرالمومنين علي (عليه السلام) مي فرمايد : روزي حضرت زهرا در محضر رسول خدا نشسته بود که مرد نابينايي اجازه ي ورود خواست ، پيامبر مشاهده فرمود که حضرت زهرا(س) برخاست فرمود : دخترم اين مرد نابيناست. پاسخ داد :«ان لم يکن يراني فاني اراه و هو يشم الريح» اگر او من را نمي بيند ، من او را مي نگرم اگر چه او نمي بيند اما بوي زن را استشمام مي کند![رسول خدا پس از شنيدن دخترش فرمود :«شهادت مي دهم که تو پاره ي تن من هستي».[بحارالانوار ، ج43 ، ص91 ، به نقل از فرهنگ سخنان حضرت فاطمه الزهرا محمد دشتي ، ص73].11 ـ ابن ابي الحديد ، شرح نهج البلاغه ، ج16 ، صص211 و 249 به نقل از بابازاده علي اکبر تحليل سيره فاطمه الزهرا ، ص154.12 ـ رسول خدا (صلي الله عليه و آله وسلم) در زمينه ي تقسيم کار اين گونه داوري کردند : فاطمه (س) را مأمور به انجام امور داخل خانه نمود و علي (عليه السلام) رانيز به امور خارج از خانه مامور ساخت . دختر پيامبر از اين تقسيم کار فوق العاده خوشحال شد و چنين اظهار داشت : جز خداوند نمي داند که من از چنين تقسيم کار چقدر خوشحال شدم زيرا پدرم رسول خدا مرا از گريبانگير شدن با مردان معاف داشته است .[وسائل الشيعه ، ج14 ، ص123 به نقل از تحليل سيره ي حضرت زهرا ، همان ، ص153.13 ـ روز حضرت زهرا (س) در بستر بيماري به أسما بنت عميس فرمود : من بسيار زشت مي دانم که جنازه ي زن را پس از مرگ بر روي تابوت سرباز گذاشته و بر روي آن پارچه اي مي افکنند ، که حجم بدن مشخص مي گردد. مرا بر روي تابوت آنچناني مگذار و بدن مرا بپوشان که خدا تو را از آتش جهنم باز دارد[کشف الغمه ، ج2 ، ص67] به نقل از : فرهنگ سخنان حضرت زهرا ، ص75.14ـ «خير النساء التي اذا خلت مع زوجها فخلعت الدرع خلعت مع الحياء و اذالبست الدرع لبست معه الحياء»[وسائل الشيعه ، ج14 ، ص16 ، ح10].15 ـ نور /31.16 ـ تفسير الميزان ، ص187 ، ذيل آيه.17 ـ نور /ص177.18 ـ احزاب /33.19 ـ تفسير الميزان ، ج16 ، ص437، به نقل : تفسير قمي ، ج2 ، ص193.20 ـ قصص /25.21 ـ امام علي (عليه السلام) «ما المجاهد الشهيد في سبيل الله بأعظم أجراً ممّن قدر فعفّ، کاد العفيف أن يکون ملکاً من الملائکه .»(نهج البلاغه ، حکمت 474).22 ـ امام علي (عليه السلام) «ثمره العفه الصيانه» (ميزان الحکمه ، ح13157).23 ـ امام علي (عليه السلام) «من عف خفّ وزره ، و عظم عندالله قدره»(همان ، ح13158).منبع:نشريه فصلنامه اخلاق ،شماره 11/خ
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 654]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها