محبوبترینها
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826143101
آثار سبک شمردن نماز
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
آثار سبک شمردن نماز نويسنده: محمد رضا رضوانطلب شكی نیست كه بی اعتنایی به نماز گناهی است بزرگ. بنابراین شناسایی مصادیق این تحقیر ناپسند، مقدمه پرهیز از این عصیان نابخشودنی است. عناوین زیر از مصادیق سبك شمردن نماز است. الف) تأخیر نماز:امام صادق ـ علیه السلام ـ در تفسیر آیه‌ی شریفه‌ی قرآن، كه در ارتباط با مذمت بی اعتنایی به نماز نازل گردیده است[1] میفرماید: « تاخیر الصّلاه عن اوّل وقتها لغیر عذرٍ»[2] مراد از بی اعتنایی به نماز، «تأخیر آن از اول وقت بدون عذر است.» البته روشن است كه مراد از عذر، ضرورتی است كه بصورت اورژانسی پیش آید و قابل تأخیر نباشد و الاّ باید به كار گفت نماز دارم نه به نماز بگوییم كار دارم. ب) عدم رعایت آداب آن در خلوت:پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در روایتی چنین میفرماید: «من احسن صَلَوتَهُ حین یَراهُ النّاسُ و أَساءَها حینَ یَخلُوا فتلك استهانهٌ»[3] یعنی: «آن كس كه در مقابل مردم با دقت نماز بخواند و در خلوت بدون دقت نماز گزارد به نماز بی اعتنایی كرده است.»مروری بر نمازهای خلوت و جلوت ما، روشن مینماید كه آیا احترام و توجه ما به نماز بیشتر بوده است یا به ناظران صحنه‌ی نماز. ج) فراهم نكردن مقدمات نماز قبل از اذان:در روایت دیگری میفرماید: كسی كه وضوی نماز را تا وقت اذان به تأخیر اندازد او به نماز بی اعتنایی كرده است. آری كسی كه به كار اهمیت میدهد، قبل از رسیدن وقت آن، مقدمات انجام آن را فراهم میكند. كدام ملاقات و میهمانی است كه وقت آن فرا رسیده باشد و ما هنوز در فكر پوشیدن لباس و یا آماده كردن شرایط آن باشیم؟! د) عدم یادگیری معانی:آیا ندانستن معانی الفاظی كه روزانه ده بار در نماز تكرار میشود به معنی بی اعتنایی به نماز نیست؟! آیا اگر ما برای طرف گفتگوی خویش در نماز اهمیتی قائل باشیم در فكر این نخواهیم بود كه محتوا و مضمون مذاكره و نجوای خود را بفهمیم و با ادراك صحیح به سخن در برابر او بایستیم؟! چگونه ممكن است با اقامت كوتاه در یك كشور، تا حدودی به زبان مردم آنجا آشنا میشویم و با یكی دو بار عبور از مسیری، نام و نشان آن را فرا گیریم و در برخورد با هر بنایی از اسم و بانی و مشخصات آن جویا شویم اما هیچكدام از این توجهات و حساسیتها در مورد نماز اعمال نشود؟! آیا اینها به معنی بی اعتنایی به نماز نیست؟! چگونه میتوانیم پاسخگوی این عباداتی باشیم كه محتوای آن جز تحقیر خداوند رب العالمین نیست؟! اینجاست كه امام حسین ـ علیه السلام ـ به خداوند تبارك و تعالی عرض میكند: « الهی مَن كانَت محاسِنُه مَساوِی فكیف لایكونُ مَساوِیه مَساوِی»[4] یعنی: « خدایا آن كس كه اعمال به ظاهر نیك او گناه است پس چگونه گناهان او گناه نباشد؟!» فرق نمازگزارانی كه در نماز هیچ دردی را احساس نمی‌كنند[5] جز درد فراق دوست، از هیچ حادثهای مطلع نمیشوند،[6] هیچ صدایی را نمیشنوند و غرق در لذت با معشوقند، نماز گزارانی كه زیر شلاق و علیرغم هر گونه تهدید و شكنجه و محدودیتی نماز را بپا میدارند[7] با كسانی كه نماز را بار و رنجی میدانند كه در برداشتن و عبور از آن باید شتاب كرد و در هنگام اقامه‌ی آن با دست و محاسن بازی می‌كنند و خمیازه میكشند، فقط در اهتمام و استخفاف به نماز است. هـ) عجله و شتاب در نماز:سریع خواندن نماز و تبدیل این عبادت به عادتی كه همچون عمل ماشین نویسی بدون توجه به معانی و بدون رعایت خشوع و طمأنینه انجام گیرد از نشانههای دیگر بی توجهی به نماز است. استاد شهید آیت اللّه مطهری ـ رحمه الله علیه ـ در این باره میفرماید: « علمای روانشناسی میگویند: «یك كار همین قدر كه برای انسان عادت شد، دو خاصیّت متضاد در آن به وجود میآید. هر چه كه بر عادت بودنش افزوده شود و تمرین انسان زیادتر گردد، كار، سهلتر و سادهتر انجام میشود.» یك ماشین نویس كه به ماشین نویسی عادت میكند، هر چه بیشتر عادت میكند، از توجهش كاسته میشود. یعنی از اینكه این عمل او یك عمل ارادی و از روی توجّه باشد كاسته میشود و به یك عمل غیر ارادی نزدیكتر میگردد. خاصیّت عادت این است. اینكه در اسلام به مسأله‌ی نیّت تا این اندازه توجّه شده، برای جلوگیری از این است كه عبادتها آنچنان عادت نشود كه به واسطه‌ی عادت، به یك كار طبیعی و غیر ارادی و غیر فكری و غیر هدفی و كار بدون توّجه كه هدف درك نشود و فقط به پیكر عمل توجه گردد تبدیل شود. اینها چیزهایی است كه ما تنها در نماز اسلامی به دست میآوریم و متوّجه میشویم كه بسیاری از برنامههای تربیتی به وسیله این عبادت و در پیكر این عبادت پیاده میشود، گذشته از اینكه خود این عمل، پرورش عشق و محبّت خدا و معنویّت در انسان است، كه این روح عبادت است.»[8] مردی در حضور امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ نماز خود را با شتاب به جا میآورد. حضرت نگاهی به او كرده و فرمود: چند وقت است اینگونه نماز میخوانی؟ او گفت: مدت هاست. حضرت فرمود: مَثَل تو نزد خداوند مثل كلاغی است (كه منقار بر زمین میكوبد. سجده تو خضوع در برابر خدا نیست. منقار به زمین كوبیدن است) اگر اینگونه بمیری بر غیر ملت و دین پیامبر اكرم، مردهای. سپس حضرت در مورد كم گذاشتن در نماز فرمود: به درستی كه دزدترین مردم كسی است كه از نمازش بدزدد.[9] برخی از پیامدهای استخفاف و بی توجهی به نماز 1ـ قهر و قطع رابطه با عترت: امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ در یك بیان قهرآمیز، با صراحت چنین خطاب فرمودند: »لیس مِنّی مَن ضَیَّعَ الصّلاه»[10] یعنی: «آن كس كه نماز را تضییع نماید از من نیست.« امام صادق ـ علیه السلام ـ در بیان معیاری برای شناسایی افرادی كه با آن حضرت پیوند مكتبی دارند چنین میفرمایند: « اِمتَحِنُوا شِیعَتَنا عِندَ مواقیت الصلوه كیف محافظتهم علیها«[11] یعنی: «شیعیان ما را از دقت آنان در انجام به موقع نمازها شناسایی كنید.« در روایت مشهور دیگری حضرتش سهل انگاری در مسئله‌ی نماز و استخفاف به آن را موجب محرومیت از شفاعت خاندان عترت و طهارت در روز قیامت شمردند[12] پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نیز در بیانی دیگر میفرمایند: « مَن استَخَفَّ بالصّلاه لا یَرِدُ عَلیَّ الحوضَ لا و اللّه« یعنی: «آن كس كه نماز را سبك شمارد (به خدا قسم) روز قیامت در كنار حوض كوثر، با من ملاقات نخواهد كرد.»[13] این تأكید و بیان همراه با قسم، حكایت از عمق فاصله بین پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و نماز گزارانی كه به نماز اهمیت نمیدهند دارد. 2ـ غضب خداوند: قرآن كریم با نكوهش افرادی كه نماز را ضایع می‌كنند[14] یا نسبت به آن بی‌اعتنا هستند.[15] مسلمانان را از این عمل بر حذر میدارد. پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه وآله و سلم ـ خطاب به حضرت علی ـ علیه السلام ـ میفرمایند: »فی تأخیرِها مِن غَیرِ عِلّهٍ غَضَبُ اللّه عزوجل »[16] یعنی: «تأخیر نماز از اول وقت بدون دلیل، موجب غضب خداوند متعال میگردد.« امام صادق ـ علیه السلام ـ میفرمایند: « إِذَا قَامَ الْعَبْدُ فِی الصَّلَاهِ فَخَفَّفَ صَلَاتَهُ قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لِمَلَائِكَتِهِ أَمَا تَرَوْنَ إِلَى عَبْدِی كَأَنَّهُ یَرَى أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِیَدِ غَیْرِی أَمَا یَعْلَمُ أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِیَدِی »[17] یعنی: «وقتی بندهای نماز خود را با عجله و شتاب به پایان میبرد و آن را كوتاه میكند خدا به ملائكه میفرماید: آیا نمیبینید بنده‌ی من چگونه نماز خود را كوتاه میكند گویا میپندارد كه بر آوردن حوائجش به دست غیر من است (كه اینگونه عجله میكند.) آیا نمی داند برآوردن حوائجش به دست من است.» 3ـ عدم اجابت دعا و محرومیت از دعای صالحان: كسانی كه به نماز به عنوان تكلیف و خواست الهی بی توجهی كنند و آن را كوچك بشمارند خداوند نیز به خواستهها و اعمال آنان توجهی نخواهد داشت. پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در روایتی چنین میفرماید: « من تهاون بصلاته من الرجال و النساء ابتلاه الله بخمس عشره خصله ... و كل عمل یعمله لا یؤجر علیه و لا یرتفع دعاؤه إلى السماء »[18] یعنی: «هر كس به نمازش بی‌توجه باشد و در برابر اعمالش مأجور نمیگردد دعایش به آسمان راه نمییابد.« و در ادامه، میفرمایند: مشمول دعای خیر صالحین نخواهد بود. 4ـ مضیقه و نارسایی دنیوی: قهر و غضب خدا و پیامبر نسبت به كسانی كه نماز را كوچك میشمارند زیانها و خساراتی بر جای خواهد نهاد. گر چه ممكن است تارك و یا استخفاف كننده به نماز این تأثیر را درك نكند و متوجه علت مضیقهها و گرفتاریهای خود نباشد. امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: خداوند بركت را از عمر و روزی كسانی كه نماز را كوچك میشمردند بر میدارد.[19] پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نیز برای این گروه از افراد، تهی‌دستی و نیاز را پیش بینی نموده و میفرماید: » قال رسول الله ص عشرون خصله تورث الفقر ... و الاستخفاف بالصلاه »[20] یعنی: «استخفاف و سبك شمردن نماز موجب فقر و تهی‌دستی میشود.» 5ـ سختی احوال قبر و قیامت: امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: نماز گزاری كه نمازش را سبك بشمارد وقتی از قبرش خارج شود خداوند ملكی را بر وی موّكل میگرداند كه او را بر عرصه‌ی قیامت وارونه بر زمین میكشد و مردم به او نگاه می‌كنند و با شدت و سختگیری مورد محاسبه قرار میگیرد.[21] در روایت دیگری در همین ارتباط چنین میفرماید: « من تهاون بصلاته من الرجال و النساء ابتلاه الله بخمس عشره خصله...الثانیه یضیق علیه قبره و الثالثه تكون الظلمه فی قبره... .» یعنی: «هر زن و مردی كه به نمازش بی‌اعتناء باشد خداوند او را به پانزده چیز مبتلا می سازد... قبر بر او تنگ و تاریك می گردد.»[22] در سخن دیگری از پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ چنین روایت گردیده است كه فرمود: مستخّف به نماز با ذلت و گرسنگی و تشنگی جان میدهد.[23] 6ـ عدم قبول: نمازی كه با سهل‌انگاری و تحقیر خوانده شود مورد قبول خداوند متعال قرار نمیگیرد. امام صادق ـ علیه السلام ـ میفرماید: « انّ اللّه عزوجل لایقبل الاّ الحسن فكیف یقبل ما یستخف به«[24] یعنی: «خداوند جز نیكو را نمیپذیرد پس چگونه آن را كه مورد استخفاف واقع گردیده است بپذیرد.» نمازی كه آورنده آن به آن بی مهری و بی توجهی دارد، چگونه مشمول قبول خداوند قرار گیرد؟! 7ـ نفرین و لعنت: برخی از روایات تصویر و تمثیلی را برای نماز ترسیم نمودهاند كه بر حسب آن، نماز بصورت ملكی با انسان به گفتگو مینشیند گاه تشكر میكند و گاه گلهمند میشود. در روایتی امام صادق ـ علیه السلام ـ میفرماید: وقتی نماز در وقت خود اقامه نگردد و بی دقّت ارائه شود با صورتی سیاه و تاریك به سوی انسان باز میگردد. میگوید: مرا ضایع كردی خدا تو را ضایع كند. و اگر در وقت خود اقامه شود برای انسان دعا میكند و میگوید: همان گونه كه مرا حفظ و احترام نمودی خداوند تو را حفظ كند.[25] آری قرآن كریم راه تاركین را به سقر منتهی میداند و در مورد آنان میفرماید: « ما سلككم فی سقر قالوا لم نك من المصلّین»[26] و كسانی را كه نماز میخوانند امّا جماعت را ترك می‌كنند به حسرت و پشیمانی محكوم مینماید و میفرماید: « یوم یكشف عن ساق و یدعون الی السّجود فلا یستطیعون * خاشعه ابصارهم ترهقهم ذلّه و قد كانوا یدعون الی السجود و هم سالمون»[27] و آنانی را كه نماز را به جماعت میخوانند اما خشوع و مواظبت چندانی در نماز خود ندارند مستحق توبیخ و سرزنش میشمرد و میفرماید: « فویل للمصلّین الذین هم عن صلوتهم ساهون«( ماعون/4ـ 5) ترجمه: پس وای بر نمازگزارانی كه از نمازشان غافلند. و در آیه دیگر این گروه را به نفاق موسوم میداند و میفرماید: « انّ المنافقین یخادعون اللّه و هو خادعهم و اذا قاموا الی الصّلاه قاموا كسالی یراعون النّاس و لا یذكرون اللّه الاّ قلیلاً» (نساء/142). ترجمه: منافقان با خدا نیرنگ می‌كنند و حال آنكه او با آنان نیرنگ خواهد كرد و چون به نماز ایستند با كسالت برخیزند. با مردم ریا می‌كنند و خدا را جز اندكی یاد نمی‌كنند. تنها آن گروه، مورد ستایش قرآنند كه نماز را با خشوع و مواظبت اقامه نمایند. در این مورد قرآن كریم میفرماید: « قد افلح المؤمنون الّذین هم فی صلاتهم خاشعون«[28] مولوی میگوید: اگر نــه روی دل انـــدر برابرت دارم من این نـماز، حسـاب نماز، نشمارم ز عشــق روی تو من رو به قبله آوردم و گرنه من ز نـماز و ز قـبله بـیزارم مرا غرض ز نـماز آن بود كه پنهانی حدیث درد فـــراق تـو با تو بگذارم و گرنه این چه نمازی بود كه من با تو نشسته روی به محراب و دل ببازارم؟ در یك روایت جامع، پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در پاسخ به سؤال زهرای اطهر ـ سلام اللّه علیها ـ در مورد عقوبت كسی كه نماز را كوچك میشمارد به بررسی عوارض ناشی از این پدیده پرداخته و میفرماید: ای فاطمه! هر كس از مردان یا زنان به نماز بی‌اعتنایی كند خداوند او را به پانزده عقوبت مبتلا میگرداند كه 6 عقوبت در آنها در دنیاست، 3 عقوبت به هنگام مرگ به سراغ او میآید، 3 عقوبت در قبر و 3 خصلت در قیامت و آنگاه كه از قبر بر انگیخته می‌شوند دامنگیرشان میشود. اما آنچه در دنیا متوجه چنین افرادی میشود عبارت است از: برداشتن بركت از عمر، رفتن بركت از روزی، محو سیمای صالحین از چهره و رخسار، بی اجر ماندن اعمال، عدم قبولی دعا و عدم مشمولیت دعای نیكان و به هنگام مرگ، علیل، تشنه و گرسنه خواهد مرد و اگر از نهرهای دنیا بیاشامد عطش او فرو نخواهد نشست. و در قبر ملكی او را شكنجه مینماید، قبر بر او تنگ و تاریك میگردد. و در قیامت او را وارونه بر زمین خواهند كشید، سخت مورد محاسبه قرار میگیرد، خدا به او نظر رحمت نخواهد داشت و به عذابی دردناك گرفتار میگردد.[29] پي نوشت : [1] . ماعون/5ـ4. فویلٌ للمصلّین، الذین هم عن صلاتهم ساهون. [2] . بحار الانوار، 83/6. [3] . مستدرك الوسائل، 3/26. [4] . بحار الانوار ج95ص225 [5] . اشاره به جریان كشیدن تیر از پای مبارك امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ در حال نماز. [6] . فرزند امام سجاد ـ علیه السلام ـ در حالی كه حضرت در نماز بودند به چاه افتاد و حضرت علیرغم شیون افراد خانه متوجه آن نشد و پس از نماز فرزند را به سلامت از چاه بیرون كشید (بحار، 81/245). [7] . به كتاب خاطرات آزادگان ایرانی در اردوگاههای عراق با عنوان «نماز در اسارت» چاپ سازمان تبلیغات اسلامی مراجعه شود. [8] . تعلیم و تربیت در اسلام، ص197. [9] . بحارالانوار، 84/242. [10] . مستدرك الوسائل، 3/98. [11] . وسائل الشیعه ج4ص114 [12] . بحار الانوار 236/82. استاد شهید آیت اللّه مطهری ـ ره ـ این روایت را چنین تبیین میفرماید: در وقت وفات امام صادق ـ علیه السلام ـ جریانی رخ داد كه وقتی ابو بصیر آمد به «ام حمیده» تسلیت عرض كند، ام حمیده گریست، ابو بصیر هم كه نابینا بود گریست بعد «ام حمیده» به ابو بصیر گفت: ابو بصیر نبودی و لحظه‌ی آخر امام را ندیدی، جریان عجیبی رخ داد عرض كرد: چه چیزی؟ فرمود: امام در یك حالی فرو رفت كه تقریباً حال غشوهای بود. بعد چشمهایش را باز كرد و فرمود: تمام خویشان نزدیك مرا بگویید، بیایند بالای سر من حاضر شوند. ما امر امام را اطاعت و همه را دعوت كردیم. وقتی همه جمع شدند، امام در همان حالات كه لحظات آخر عمرش را طی میكرد یك مرتبه چشمش را باز كرد، رو كرد به جمعیت و همین یك جمله را گفت: »لن تنالَ شفاعتُنا مستخّفاً بالصلوه» هرگز شفاعت ما به مردمی كه نماز را سبك بشمارند، نخواهد رسید. این را گفت و جان به جان آفرین تسلیم كرد. (گفتارهای معنوی، ص65، 64). [13] . بحارالانوار، 83/9. [14] . فخلف من بعدهم خلف اضاعوا الصلاه (مریم/56). [15] . ویل للمصلین الذین هم عن صلاتهم ساهون (ماعون/5). [16] . بحار الانوار ج2ص154 [17] . كافی ج3ص269. [18] . بحار الانوار، 80/21. [19] . بحارالانوار،83/202 [20] . بحار الانوار،73/315 [21] . بحارالانوار، 80/22.[22] . بحار الانوار، 80/21. [23] . همان. [24] كافی ج3ص269 [25] . بحارالانوار، 80/9. [26] . مدّثر/42. [27] . قلم/42 و43، در آیه‌ی دیگری میفرماید: فخلف من بعدهم خلف اضاعوا الصلوه و اتبعوا الشهوات فسوف یلقون غیّا (مریم/59). [28] . مؤمنون /1 [29] . بحارالانوار، ج80ص21.منبع: اندیشه قمتصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2019]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها