واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
جايگاه انسان در دنيا و آخرت نويسنده:آیت الله مکارم شیرازی متن حديث قالَ عَلِىٌّ(علیه السلام): اَلا وَ اِنَّ الْيَوْمَ الْمِضْمارُ، وَ غَداً اَلسِّباقُ، وَ السَّبَقَةُ الْجَنَّةُ، وَ الْغايَةُ النّارُ... .(1) ترجمه حديث : حضرت على(علیه السلام) فرمود: آگاه باشيد كه امروز (دنيا)، روز آمادگى است و فردا (قيامت) روز مسابقه، كه جايزه پيشى بهشت و پايان كار عقب ماندگان، جهنّم است.شرح حديث : در اين حديث مولا اميرالمؤمنين(علیه السلام) تفسير بسيار واضحى از دنيا و آخرت و نيز از موقف انسان در ا دو نشأه به دست مى دهد و در تعبير عجيبى آخرت را به ميدان مسابقه تشبيه كرده و مى فرمايد: «امروز، روز آمادگى است.»(2)« مضمار» از ماده «ضمور، اضمار» به معنى; مهيا ساختن و ورزيده نمودن اسب براى مسابقه است; اسب ها را براى مسابقه تمرين مى دادند تا لاغر و ورزيده و آماده مسابقه بشوند كه به آن دوره، مضمار يا دوره تمرين و آمادگى مى گفتند.در واقع تمام جهان بينى اسلام درباره دنيا و آخرت در همين دو جمله: «السَبَقُةُ الْجَنَّةُ وَ الْغايَةُ النّارُ» خلاصه مى شود. بنابراين، دنيا دوران آمادگى است و هدف نهايى و اصل نيست. در اين دوران آمادگى، انسان بايد دائماً در حال خودسازى باشد، اگر لحظه اى غفلت ورزد و آمادگى لازم را كسب نكند، ديگر در ميدان آخرت كارى از او ساخته نيست. شايد شنيده ايد تمرين هايى را كه فضانوردان انجام مى دهند؟ دوران سختى است. كه در آن براى بى وزنى تمرين مى كنند. هر چيز بيرون از محيط جاذبه زمين، بى وزن مى شود و انسان نيز از اين قاعده مستثنا نيست. حالت بى وزنى، براى كسانى كه به جاذبه عادت كرده اند حالت وحشتناكى است. لذا ، بايد براى تمرين، حالت بى وزنى مصنوعى ايجاد كنند تا وقتى فضانورد در آن محيط گام مى گذارد دستپاچه نشود و بتواند خودش را وفق دهد. بدين صورت كه; فضانوردان را در صندوق هاى مخصوص مى گذارند و مرتباً از بالا به پايين پرتابشان مى كنند - البته در جايى و به گونه اى كه دست و پاى آنان نشكند به طورى كه بعد از بيرون آمدن از آن محفظه سر و صورت و پاى بعضى از اين فضانوردان خون آلود مى شود و هر چقدر هم مواظبت كنند سقوط آزاد به پايين چيزى نيست كه انسان از آن سالم بيرون بيايد.حالت بى وزنى در كره زمين تنها در حال سقوط آزاد پيدا مى شود مثل اين كه انسان از بلندى به پايين مى افتد در آن چند ثانيه اى كه در هوا معلق است، حالت بىوزنى دارد; يعنى، همان حالتى كه مسافران فضا پيدا مى كنند ملاحظه مى كنيد اين مسافرت فضايى، تمرين هاى زيادى را مى طلبد كه همراه با درد و رنج است تا چه رسد به مسافرت بزرگ اخروى; انسان بايد چقدر تمرين كند، ناراحتى ها را به جان بخرد و با نفسش مخالفت ورزد تا بتواند به فوز و پيروزى بزرگ اخروى دست يابد! مگر مى شود بى درد و رنج و نچشيدن محروميت و مصايب به جايى رسيد!؟ بسيارى از كسانى كه به رده هاى بالاى نظامى دست مى يابند تمرين هاى سختى را پشت سر مى گذارند تشنگى و گرسنگى را مى چشند ، گاهى مدتى در آب زندگى مى كنند و بدن خويش را ورزيده مى سازند:نابرده رنج گنج ميسّر نمى شود مزد آن گرفت جان برادر كه كار كرداين جاست كه بايد بدانيم در اين دنيا چه كاره ايم؟ در كدام جايگاه ايستاده ايم؟(3)اگر مى خواهيم مقاممان، بلند و والا باشد و بر بساط قرب الهى بنشينيم، بايد ناراحتى و مشكلات را تحمل كنيم و با نفس خويش به مبارزه برخيزيم، اهل دنيا هم، دنيا را بى زحمت به دست نمى آورند چگونه انتظار داريم بى زحمت آخرت را به چنگ آوريم؟ دنيا، خانه بلا و امتحان است. در آن، امتحان هاى اولياى خدا، سخت تر و سنگين تر استهركه در اين بزم مقرّب تر استجام بلا بيشترش مى دهندبعضى از امتحان ها عمومى و بعضى ديگر خصوصى هستند. مردم عوام به گونه اى آزمون مى دهند و اولياى خدا به گونه اى ديگر، لذا بايد دنيا براى همه ، دائماً روز مسابقه باشد. البته بعضى از انسان ها، به مقتضاى عصرشان، امتحان ويژه اى نسبت به آن مقطع زمانى دارند. مثلا ، كسانى كه در ميدان كربلا و يا در جنگ بدر بودند امتحان خاصى داشتند. در انقلاب اسلامى و دوران بعد از انقلاب مقطع حسّاس و ويژه اى بود كه بعضى در آن مردود شدند; غربالى بود كه ناخالصى ها را بيرون ريخت و ناب ها را نگه داشت. در آن مقطع خاص از انقلاب، گذشتها، آگاهى ها، اخلاصها و...، شناخته شد. بالاخره دورانى بود كه از يك نظر خطرناك و ناراحت كننده و از طرف ديگر پر بار و شادى برانگيز بود. بنابراين، آن جايى كه طوفان هاى سخت آزمايش الهى مى وزد، هم محيطى است كه عده اى از آن سود مى برند و هم محيط خطرناكى براى آماده نشده هاست كه در دام آن گرفتار مى شوند و سقوط مى كنند.پی نوشت :1- نهج البلاغه، خطبه 28.2-در قرآن آمده است: «يا اَيُّهَا الاِنْسانُ اِنَّكَ كادِحٌ اِلى رَبِّكَ كَدْحاً فَمُلاقيهِ; اى انسان! تو با تلاش و رنج به سوى پروردگارت مى روى و او را ملاقات مى كنى.» اشاره به اين كه طبيعت زندگى اين جهان در هيچ مرحله، خالى از مشكلات، ناراحتى ها و رنج و مشقت نيست، خواه اين مشكلات جنبه جسمانى و بدنى داشته باشد و خواه جنبه روحى و فكرى و يا هر دو در حديث بسيار پرمعنايى از امام على بن الحسين(ع) مى خوانيم: «راحتى و آسايش در دنيا و براى اهل دنيا آن ندارد، راحتى و آسايش تنها در بهشت است و براى اهل آن رنج و تعب در دنيا آفريده شده و براى اهل دنيا و (به همين دليل) هركس پيمانه اى از آن به دست مى آورد، دو برابر آن، حرص نصيب او مى شود; به عبارت ديگر، هركس از دنيا بهره بيشترى دارد، فقيرتر است، زيرا محتاج است كه ديگران اموال او را حفظ كنند و براى اين كار به وسايل و ادوات زيادى نيازمند است. بنابراين در ثروت دنيا راحتى وجود ندارد.»3-علاوه بر مسابقه آخرت، در اين دنيا نيز مسابقه اى وجود دارد به نام مسابقه در مسير سعادت چنانكه در آيه 133 سوره آل عمران مى خوانيم: «وَ سارِعُوا اِلى مَغْفِرَة مِنْ رَبِّكُمْ...; بر يكديگر سبقت بجويند براى رسيدن به آمرزش پروردگار خود اين آيه كوشش و تلاش نيكوكاران را به مسابقه اى معنوى تشبيه كرده كه هدف نهايى آن، آمرزش الهى و نعمت هاى جاويدان بهشت است در حقيقت قرآن در اينجا از نكته اى روانى استفاده كرده و آن اين كه، انسان براى انجام يك كار، اگر تنها باشد معمولا كار را بدون سرعت و به صورت عادى انجام مى دهد، ولى اگر جنبه مسابقه به خود بگيرد; آن هم مسابقه اى كه جايزه با ارزشى براى آن تعيين شده، تمام نيرو و انرژى خود را به كار مى گيرد و با سرعت هر چه بيشتر به سوى هدف پيش مى تازد; و اگر هدف اين مسابقه در درجه اوّل، مغفرت قرار داده شده، براى اين است كه رسيدن به هر مقام معنوى بدون آموزش و شستشوى از گناه ممكن نيست. نخست بايد خود را از گناه شست و سپس به مقام قرب پروردگار گام نهاد: «شستشويى كن و آنگه به خرابات درآى.» (تفسير نمونه، ج 3، ص 91)معرفي سايت مرتبط با اين مقاله تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 700]